rzędy, rodziny, gatunki.doc (117853 KB) Pobierz Cwiczenie 1: -informacje wstępne (całość w zeszycie) Cwiczenie 2: Budowa ogólna imago: 1. głowa 2. tułów: a) przedtulów b) srodtulów c) zatulów 3. odwłok Każdy segment jest zbudowany z płytki: -górnej- twarda i dobrze wysklepiała -spodniej -dwóch bocznych -płytka grzbietowa (tergum; tergit) -płytka boczna (pleurae; pleuryty) -płytka brzuszna (sternum; sternit) Zwłaszcza odwłok charakteryzuje się metamerycznoscia. Tułów: -plecy (górna część) przedtulow; tarczka u spodu Nogi są na: -przedtulowiu -śródtułowiu -zatulowiu Skrzydła (2 pary) są na: -śródtułowiu - zatulowiu U większości larw segmenty zlewają się i tworzą się części owada: a. głowa: -szew- miejsce zlewania się segmentów -2 pary czułków i oczu Wyróżniamy 3 układy głowy i aparatów gębowych: Przydawki płciowe to... Narządy gębowe (aparat gębowy typu gryzącego): -funkcje kontrolne (zbadać i rozpoznać pokarm i podczas spożywania kontrolować czy można już połknąć) Narządy tnące i rozdrabniające: a) tnące: -zesklerytowane elementy: -żuwaczki (mandibulae; najczęściej poziomo) -warga górna i dolna (trzymane najczęściej w pionie) -głaszczki żuchwowe i wargowe Noga (daje świadectwo, w jakich warunkach owad je używa): -biodro (coxa): łączy nogę z tułowiem i jest nieruchome -kretarz (trochanter): umożliwienie stopnia swobody -udo (femur): silnie umięśniony -kolano (genu): szczyt golenia -goleń (tibia): ma zazwyczaj kolce, funkcje przytrzymywania ofiary -ostroga (calcar) -stopa (tarsus): kilkusegmentowa, z pazurkami, przylgami, podeszwami, -pazurki (unquis) Wyróżniamy nogi: -bieżna -grzebna (silnie rozbudowana, z ostrymi wyrostkami; szpadel) -skoczna (o silnych udach) -chwytna (o zamkniętym obwodzie) -czepna (o niezamknietym obwodzie) -pływna (szeroka i ma włoski) Typy larw: 1) protopodialne: -odwłok niedoskonale członowany lub nieczlonowany -obecne szczątkowe odnóża tułowiowe -niedorozwój narządów gębowych 2) polipodialne: -odwłok doskonale widoczny (członowany) -obecne kończyny odwłokowe 3) oligopodialne (najczęstsze) -ciało długie, członowane -3 pary odnóży tułowiowych Oligopodialne larwy dzielą się na: 3a. kampodealna: -segmenty ciała doskonale zróżnicowane -odnóża dobrze wykształcone -ciało silnie zesklerotyzowane -mięsożerne -(Kusakowate, Biegaczowate) 3b. pędrak: -maloruchliwa larwa -zgięcie grzbieto-brzuszne -słabo zesklerotyzowane -narządy gębowe silnie wykształcone -roślinożerne (Żukowate) 3c. drutowiec 3d. triangulinus (trojpazurkowiec): -duże, dobrze rozwinięte i długie odnóża -ruchliwe (Majkowate) 3e. apodialne (beznogie); u niektórych chrząszczy (Ryjkowcowate, Korknikowate i inne); gąsienice motyli Wyróżnić można następujące typy larw beznogich (apodialnych): 3e1. eucefaliczne: -głowa dobrze wykształcona (Chrząszcze; Ryjkowce; Korniki; Kózki...) 3e2. hemicefaliczne: -głowa wykształcona mniej wyraźnie (niektóre Muchówki) 3e3. acefaliczne: -bezgłowe; Muchówki (Wieczorki, Krótkorogie) Poczwarka (Pupa) (charakterystyka budowy itp.): -zwykle nieruchliwa -choć nie pobiera pokarmu to oddycha intensywnie -przedpoczwarki -budowa zewnętrzna przypomina imago Typy poczwarek: 1. wolna (Pupa libera) -zewnętrzne ułożenie kończyn mniej lub więcej odstające od ciała (np. poczwarki wielu chrząszczy) 2. zamknięta -kończyny zarysowane na powłokach zewnętrznych (tzw. mumia) 3. bobówka (tzw. kokon rzekomy) Cwiczenie 3: rzędy owadów 1. ważki (Odonata) -ok.4000gat (w Polsce ok70) -długość ciała 2-13 cm -posiadają dwie pary dużych, błoniastych skrzydeł, zwężonych u nasady, poruszających się podczas lotu niezależnie od siebie; maja wiele stopni swobody (wazka to zwrotny łowca polujący w locie) -głowa ortognatyczna (ustawiona prostopadle do osi ciała) -narządy gębowe typu gryzącego -czułek bardzo krotki (7 członów) -wydatne oczy (z 24 000 omatidium) -trzy przyoczka -duże chwytne nogi; stopa z trzech członów -przeobrażenie niezupełne -larwa typu kampodealnego (nogi dobrze wykształcone); żyje w wodzie, drapieżna z chwytną dolną wargą zwaną maską. 2. prostoskrzydłe (Orthoptera) -ok.20 000 gat. (w Polsce ok100) -długość ciała 0,2-25cm -przednia para skrzydeł jest skórzasta (nieprzezroczysta), druga błoniasta; skrzydła są niekiedy skrócone (rzadko) -głowa ortognatyczna -narządy gębowe typu gryzącego (z dużą warga górną) -czułki cienkie, wieloczłonowe -zwykle 3 przyoczka -nogi tylne często skoczne, niekiedy przednie typu grzebnego -stopa 1-4 członowa -narządy dźwiękowe (strydulacyjne) na przednich i tylnych nogach 3. pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera) -ok. 40 000 gat. (w Polsce ok1000) -długość ciała 0,1-10cm -skrzydła przednie dłuższe od tylnych i mocniej zesklerotyzowane; w spoczynku daszkowato złożone; tylne mogą być zamienione w przezmianki, (czyli zredukowana para tylnych skrzydeł; pełnią rolę między innymi narządów zmysłu; maja zazwyczaj kształt kolbek osadzonych na cienkich trzonkach; bywają tez przezmianki łuskowate); występują formy bezskrzydłe -głowa hipognatyczna -narządy gębowe typu kłująco–ssącego -czułek 2-11 członowy -1 lub 3 przyoczka -przeobrażenie zupełne -u niektórych tylne odnóża skoczne -owady roślinożerne 4. pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera) -skrzydło w 2/3 długości skórzaste, w 1/3 długości błoniaste; tylne błoniaste, składane płasko na grzbietowej stronie; niekiedy skrzydła zredukowane -głowa prognatyczna („silnie wysunięta część twarzowa czaszki”) lub ortognatyczna -tułów z dużą, trójkątną tarczką; na brzuchu często ma gruczoły wonne -przeobrażenie zupełne -pokarm roślinny lub zwierzęcy -narządy gębowe typu kłująco–ssącego -czułek z 4-5 członów; 2 przyoczka 5. tęgopokrywe (chrząszcze) (Coleoptera) -przednia para skrzydeł przekształcona w zesklerotyzowane pokrywy; druga para to skrzydła błoniaste służące do aktywnego lotu (niekiedy skrzydła mogą być zredukowane) -narządy gębowe typu gryzącego (larwy tez) -przeobrażenie zupełne (poczwarka typu wolnego) -czułek 10-12 członowy -fitofagi i zoofagi -brak przyoczek -stopa 2-5 członowa -głowa prognatyczna lub ortognatyczna (rzadziej hipognatyczna) 6. wielbłądki (Raphidides) -są pożyteczne, bo są drapieżne i tępią owady szkodliwe; są aktywne -długość ciała 1-2 cm -są uskrzydlone; dwie pary błoniastych skrzydeł -odżywiają się na powierzchni (liścia, pnia itd.) a nie w locie (charakterystyczne dla wazek) -aparat gębowy typu gryzącego -przedtułowie wydłużone i bardzo ruchliwe (maja tzw. garb) -przeobrażenie zupełne 7. błonkoskrzydłe (błonkówki) (Hymentoptera) -1 i 2 para skrzydeł jest błoniasta -szkodniki roślin, pasożyty (w pniach drzew); drapieżcę (mrówki) -są tez niektóre pożyteczne np. pszczoły miodne -głowa ortognatyczna -przeobrażenie zupełne -poczwarka typu wolnego 7a. rośliniarki (Symphyta) -maja roślinożerne larwy; nogi tułowiowe i odwłokowe -aparat typu gryzącego -odwłok i tułów połączony na całej szerokości 7b. stylikówki (Apocrita) -aparat gębowy typu ssaco-lizacego -tułów zespolony z pierwszym pierścieniem odwłoka i połączony z nim za pomocą stylika -odwłok samic zakończony pokladełkiem (do składania jaj; niekiedy jako żądło; połączony z gruczołami jadowymi -larwy apodialne, pasożytują w innych owadach; rzadziej żyją w galasach lub społecznie 8. łuskoskrzydłe (motyle) (Lepidoptera) -duże pary błoniastych skrzydeł, pokrytych łuskami -głowa ortognatyczna -aparat gębowy typu liżącego (u prymitywnych gryzącego; u niektórych zredukowany) -larwa posiada aparat typu gryzącego -gąsienice zwykle roślinożerne -imagines odżywiające się płynami (plus) -dwa przyoczka 9. dwuskrzydłe (muchówki) (Diptera) -jedna para skrzydeł; oraz wyrostek (przezmianka czyli nibyskrzydlo; zredukowana tylna para skrzydeł) -owady pożyteczne jak i szkodniki (pasożyty zew. i wew.) -ciało z licznymi szczecinkami (nieunerwiony element pokryw ciała (naskórka)) -aparat gębowy typu lizaco-ssacego lub klujaco-ssacego -przeobrażenie zupełne; larwa typu wolnego lub zamkniętego, beznogie (u wyższych bezgłowe) -znaczna różnorodność pokarmowa -liczne larwy pasożytnicze Cwiczenie 4: rodziny rzędów (rozpoznawanie wybranych rodzin owadów cześć 1) rząd: Ważki (Odonata) -tryb życia związany z woda (imagines nad woda) 1) podrząd: ważki równoskrzydłe (Zygoptera) -przednie i tylne skrzydła jednakowej budowy (taka sama długość i kształt) -również na terenach leśnych 2) podrząd: wazki różnoskrzydłe (Anisoptera) -przednie i tylne skrzydła różnej budowy Ad 1. ważki równoskrzydłe (Zygoptera): 1) rodzina: pałąkowate (Lestidae) -znamię skrzydła długości 2-3 komórek radialnych 2) rodzina: łąkowate (Coenagrionidae) Ad.2 ważki różnoskrzydłe (Anisoptera): 1)rodzina: gadziogłówkowate (Gomphidae) -czoło szerokie; oczy wyraźnie rozdzielone 2)rodzina: żagnicowate (Aeshnidae) -trójkątna komórka na przednim skrzydle szersza od swej długości. -czoło wąskie, oczy stykające się 3)rodzina: szklarkowate (Corduliidae) -tylna krawędź oka w środkowej części wycięta do przodu 4)rodzina: ważkowate (Libelluidae) -22 gat. w Polsce -czolo waskie, oczy zetkniete -na przednim skrzydle trójkątna komórka nie szersza od swej długości -tylna krawędź oka w środkowej części prosta -zoofagi rząd: Prostoskrzydłe (Orthoptera) 1)rodzina: długoskrzydlakowate (Phaneropteridae) -przednie odnóża kroczne -czułki dłuższe od ciała -szczątkowe skrzydła -pokrywy skrócone lub dłuższe niż odwłok -pokladełko krótkie, wygięte do góry (u samic), na końcu ząbkowane -fitofagi 2)rodzina: turkuciowate (Gryllotalpidae) -przednie odnuza grzebne -1 gat. w Polsce (Turkuc podjadek) -przeobrazenie niezupelne (brak poczwarki) -fitofag i zoofag (ale raczej jako typowy fitofag) ... Plik z chomika: suchutkaaa Inne pliki z tego folderu: rzędy, rodziny, gatunki.doc (117853 KB) rzędy, rodziny, gatunki 1.doc (117884 KB) Charakterystyka Rodzin owady.ppt (13046 KB) 2 termin entomologia (test) 31.08.2013 poprawiony(1)(1).doc (28 KB) 2 termin entomologia (test) 31.08.2013 poprawiony(1).doc (30 KB) Inne foldery tego chomika: Entomologia owady prezentacje ppt Entomologia pdf zdjącia książki Klucze do oznaczania owadów entomologia leśna Owady charakteryskyka zdjęcia PDF Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl