4 WYKŁAD XIII - Kalkulacje rolnicze 1. Kalkulacje, definicje, rodzaje. KALKULACJE - wg. Moszczańskiego - rozważania liczbowe dotyczące skutków różnych działań. KALKULACJE - w kalkulacjach część przyjmowanych kosztów to koszty szacunkowe, czyli nie pochodzące bezpośrednio z systematycznie prowadzonych zapisów w ramach rachunkowości rolniczej. Podział kalkulacji wg zakresu: Kalkulacje dotyczące przeszłości - tu możemy mieć do czynienia z obliczaniem. Kalkulacje dotyczące teraźniejszości Kalkulacje dotyczące przyszłości KALKULACJE ROLNICZE - kalkulacje dotyczące produkcji rolniczej. Są to rachunki prowadzące do określenia kosztów i efektów prowadzenia różnych działalności produkcyjnych. Ponadto kalkulacje ułatwiają znajdowanie odpowiedzi na pytanie: co, ile i w jaki sposób produkować w przedsiębiorstwie. Kalkulacje rolnicze przeprowadza się w celu przewidzenia i ustalenia skutków zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwie rolniczym. W zależności od przedmiotu kalkulacji (czyli tego czego one dotyczą) można wyróżnić: kalkulacje kosztów kalkulacje opłacalności kalkulacje skutków zmian w gospodarstwie rolniczym KALKULACJE KOSZTÓW - dotyczą kalkulowania różnego rodzaju kosztów produkcji w przedsiębiorstwie. Można więc kalkulować bezpośrednie koszty produkcji w poszczególnych działalnościach lub pełne koszty produkcji, a więc nie tylko koszty bezpośrednie lecz także i koszty pośrednie. w kalkulacjach tych nie można pominąć żadnego ważnego składnika kosztów. KALKULACJE OPŁACALNOŚCI - przeprowadza się je wtedy, gdy chodzi o udzielenie odpowiedzi na pytanie: jakie produkty w konkretnym gospodarstwie są opłacalne, a jakie nie, np. czy rolnikowi opłaca się uprawiać rzepak, produkować żywiec wieprzowy, czy też może lepiej sprzedawać prosięta? Czy bardziej opłacalne jest utrzymywanie własnego kombajnu zbożowego, czy też korzystanie z usług? Opłacalność różnych działań w przedsiębiorstwie określa się najczęściej przez porównanie przychodów z tych działalności z kosztami. KALKULACJE SKUTKÓW ZMIAN W PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM - dotyczą najczęściej zmian organizacyjnych: zmniejszenia liczby utrzymywanych zwierząt, zwiększenia powierzchni przedsiębiorstwa (przez dokupienie ziemi lub dzierżawę), założenie sadu lub wprowadzenie innej plantacji wieloletniej. Skutki tych zmian mogą być wyrażone w pieniądzach , co pozwala wnioskować o ich celowości zanim zostaną wprowadzone. W kalkulacjach można uwzględnić wszystkie elementy kosztów i efektów lub tylko niektóre. W zależności od tego kryterium wyróżnia się kalkulacje pełne i niepełne. (…) …. Kryterium wyboru stanowi nadwyżka bezpośrednia . W produkcji zwierzęcej podstawą odniesienia stanowić może 1 sztuka fizyczna lub tzw. sztuka strukturalna. W celu porównania działalności produkcji zwierzęcej z działalnościami roślinnymi uzyskaną nadwyżkę bezpośrednią od jednej sztuki strukturalnej należy przeliczyć na 1ha głównej powierzchni paszowej GPP= obejmującą powierzchnię roślin pastewnych… … Zastosowanie kalkulacji różnicowych może być bardzo szerokie np.: Kalkulacja opłacalności zastąpienia uprawy jednej roślin uprawą innej (zastąpienie uprawy ziemniaka uprawą buraka cukrowego). Kalkulacja opłacalności zastąpienia sprzedaży danej rośliny przeznaczeniem na tucz zwierząt (np. sprzedać ziemniaki po zbiorze czy przeznaczyć na tucz ). Kalkulacja opłacalności zastąpienia chowu jednej grupy drugą… …*400kg = 2000 kg; 2000/100 = 20kg). Żywiec młodego bydła opasowego wynoszący 207 kg na krowę, wynika ze sprzedaży 46 sztuk o wadze (450kg *46 = 20700kg; 20700/100 = 207kg). W kosztach zmiennych uwzględniono mleko pełne dla cieląt, pasze treściwe ... . Nadwyżkę bezpośrednią na 1 krowę strukturalną i na 1 ha głównej powierzchni paszowej (rośliny pastewne uprawiane w plonie głównym na gruntach ornych… … jest jest sposób pozyskiwania pasz. Dzięki przeliczeniu nadwyżki bezpośredniej w działalnościach zwierzęcych na 1 ha GPP, można je porównać z działalnościami roślinnymi. W podobny sposób można obliczyć nadwyżki bezpośrednie dla innych działalności zwierzęcych. Przykład ten pokazuje także związki między uprawą buraków cukrowych a chowem bydła. Sposób obliczania dochodu rolniczego w przedsiębiorstwie rolniczym(?). Dcz = Drol… … ubezpieczenia składki emerytalne inne przekazane Państwu czynsze dzierżawne odsetki opłata pracowników najemnych = Dochód rolniczy + inne dochody = Dochód osobisty DR - wynagrodzenie za pracę rolnika i rodziny = Dochód z kapitału własnego i z ziemi Dochód z kap. własnego i z ziemi - renta gruntowa = Dochód z kapitału własnego bez ziemi Dochód z kap. własnego i z ziemi - dochód z kap. własnego = Dochód z ziemi… … obliczamy w przeliczeniu na 1 szt. fizyczną lub na tzw. sztukę strukturalną i na 1 ha głównej powierzchni paszowej (w przypadku przeżuwaczy). Sztuka fizyczna może stanowić punkt odniesienia wówczas gdy dotyczy cyklu otwartego, np. produkcja żywca wieprzowego w oparciu o warchlaki lub prosięta z zakupu. W produkcji mleka punktem odniesienia może być krowa mleczna w tzw. oborach wydojowych, gdy utrzymujemy… … 3000,0 2,6 2,6 3500,0 300,0 450,0 52,0 538,2 - Razem wartość produkcji X X X 4840,2 Koszty zmienne Mleko dla cieląt Pasze treściwe i mineralne Inseminacja Usługi weterynaryjne Energia Inne Zielonka Kiszonka z kukurydzy Siano łąkowe Razem koszty zmienne Oprocentowanie kapitału (5%) l dt X X X X dt dt dt X X 150 12 X X X X 90 208 22 X X 0,7 80,0 X X X X 1,3 2,5 7,0 X X 105,0 960,0 100,0 150,0… Kalkulacje nr 2 - testy. Pytania na egzamin ustny z ekonomiki i organizacji przedsiebiorstw Ekonomika gospodarki żywnościowej Ekonomika i organizacja gospodarstw rolniczych i przedsiębiorstw-wykłady Rachunek kosztów - Bezpośrednie Zadania ekonomia 2010 Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt