Przedsiębiorstwo jako oferent dóbr Przedsiębiorstwem będziemy nazywali organizację, która odpłatnie dostarcza innym podmiotom dobra i czyni to zgodnie z ustawodawstwem danego kraju. Dlaczego przedsiębiorstwa musiały powstać? Dlaczego przedsiębiorstwa uzyskały osobowość prawną? Klasyfikacje przedsiębiorstw Przedsiębiorca – właściciel firmy lub osoby przez niego upoważnione do kierowania przedsiębiorstwem - menedżerowie Klasyfikacje czynników produkcji Wszystkie dobra materialne i niematerialne, które są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej nazywamy czynnikami produkcji. Przykłady czynników produkcji. Klasyfikacja 1. • kapitał rzeczowy, • kapitał ludzki (praca) • zasoby naturalne (ziemia) Klasyfikacja 2. • stałe czynniki produkcji, • zmienne czynniki produkcji. Kryterium podziału jest to, czy ilość danego czynnika produkcji w typowych warunkach zmienia się w danym okresie czasu wraz ze zmianą wielkości produkcji, czy też nie. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi analizę ekonomiczną dla danego okresu i stwierdza, że wielkość produkcji będzie się zmieniać, to czy w typowych warunkach będzie skłonny zmieniać ilość danego czynnika produkcji? Tym kryterium nie jest zmienność czynnika produkcji w czasie. Przykłady klasyfikacji. Im dłuższy okres analizy, tym większa część stałych czynników produkcji staje się zmiennymi czynnikami produkcji. Koszty produkcji Definicja kosztów produkcji koszty księgowe inne wydatki nie uznane jako koszty księgowe koszty alternatywne koszty ekonomiczne koszty zewnętrzne koszty społeczne Analiza krótko i długookresowa Analiza długookresowa obejmuje taki przedział czasu, w którym wszystkie czynniki produkcji stają się zmiennymi czynnikami produkcji. Analiza krótkookresowa obejmuje taki przedział czasu, w którym występują stałe czynniki produkcji. Względny charakter tego podziału. Stałe i zmienne koszty Koszty stałe to takie, których zmiany wysokości, w danym okresie, nie zależą od zmian wielkości produkcji. Koszty zmienne to takie, których zmiany wysokości, w danym okresie, zależą od zmian wielkości produkcji. W większości przypadków zużycie stałego czynnika produkcji oznacza powstanie kosztu stałego. Zużycie zmiennego czynnika produkcji oznacza powstanie kosztu zmiennego. Koszty całkowite Przeciętne koszty całkowite Przeciętne koszty zmienne Przeciętne koszty stałe Koszty krańcowe (marginalne) Kc = Kz + Ks Kc K cp y Kz K zp y Ks K sp y Kc Kc ' y dK c Kc' dy Rozpatrzmy przypadek: Koszty stałe wynosza 1000 zł, Przeciętne koszty zmienne wynoszą 10 zł/szt. i nie zależą od zmian wielkości produkcji. y Kz 0 1 2 3 4 5 100 1000 100000 Kc Kcp Ksp Kc’ y Kz Kc 0 1 2 0 10 20 3 4 5 30 40 50 100 1000 100000 1000 10000 1000000 Kcp Ksp Kc’ y Kz 0 1 2 0 10 20 Kc 1000 1010 1020 3 4 5 30 40 50 1030 1040 1050 100 1000 100000 1000 10000 1000000 2000 11000 1001000 Kcp Ksp Kc’ y Kz 0 1 2 0 10 20 Kc 1000 1010 1020 Kcp 1010 510 3 4 5 30 40 50 1030 1040 1050 343,33 260 210 100 1000 100000 1000 10000 1000000 2000 11000 1001000 20 11 10,01 Ksp Kc’ y Kz 0 1 2 0 10 20 Kc 1000 1010 1020 Kcp 1010 510 Ksp 1000 500 3 4 5 30 40 50 1030 1040 1050 343,33 260 210 333,33 250 200 100 1000 100000 1000 10000 1000000 2000 11000 1001000 20 11 10,01 10 1 0,01 Kc’ y Kz Kcp 1010 510 Ksp 1000 500 Kc’ - 0 1 2 0 10 20 Kc 1000 1010 1020 3 4 5 30 40 50 1030 1040 1050 343,33 260 210 333,33 250 200 10 10 10 100 1000 100000 1000 10000 1000000 2000 11000 1001000 20 11 10,01 10 1 0,01 10 10 10 10 10 Na jakie zmiany są wrażliwe Kcp i Kzp? Kc K z K s Kc K z K s /: y K cp K zp K sp Koszty krańcowe Koszty krańcowe pokazują o ile zmienią się koszty całkowite, gdy zmienimy wielkość produkcji o jednostkę. Z tego nie wynika, że koszt krańcowy pokazuje koszt wytworzenia danej jednostki produkcji. Aby to pokazać dokonajmy przekształceń: Kc K z K s K c ' K z ' K s ' K z Kc ' K z ' y K s ' 0 Koszty krańcowe są pochodną funkcji kosztów całkowitych i zmiennych. Tym samym pokazują nachylenie obu tych funkcji. Przebieg funkcji kosztów Funkcje kosztów całkowitych i zmiennych Zacznijmy od przedstawienia przypadku przedstawionego w tabeli. Kz Kc 1000 tg = 10 y Typowy przebieg funkcji kosztów całkowitych i zmiennych Kz Kc y Kc G A 0 yA yG F C yF yC Kcp y Kc’ Kcp Kzp yG yF yC y Zależności, które należy przestrzegać przy rysowaniu typowego przebiegu funkcji Kcp, Kzp, Kc’. 1. Funkcja Kcp nie może przecinać pionowej osi układu współrzędnych. 2. Jeżeli koszty stałe są większe od 0, to funkcja Kzp musi leżeć poniżej Kcp ale Kzp może dochodzić do pionowej osi układu współrzędnych. 3. Minimum funkcji Kzp musi leżeć na lewo w dół od minimum Kcp. 4. Funkcja Kc’ dla y dążącego do 0 zaczyna się z tego samego miejsca jak funkcja Kzp. 5. Funkcja Kc’ przecina funkcje Kzp , Kcp w ich minimach.