WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA w Poznaniu

- BIBLIOTEKA
Konferencja Bibliotekarz : zawód czy powołanie
Gdańsk 2 - 4 września 2009 r.
STRES W ZAWODZIE
BIBLIOTEKARZA
Janina Przybysz
Barbara Zieleniecka
- BIBLIOTEKA
O czym będę mówiła?
 Co to jest stres?
 Badania nad stresem
 Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy bibliotekarzy?
 Działania antystresowe w organizacji
 Jak poradzić sobie samemu ze stresem?
 Dlaczego warto mówić o stresie w zawodzie bibliotekarza?
- BIBLIOTEKA
Co to jest stres?
„Stres to relacja między osobą a środowiskiem, która
postrzegana jest przez tę osobę jako zagrażającą jej
dobrostanowi”
R. Lazarus
„Stres jest nieswoistą reakcją organizmu na wszelkie stawiane
mu żądania”
H. Selye
[Czynniki powodujące stres nazywane są stresorami.
- BIBLIOTEKA
Co to jest stres?
 Stres jest zjawiskiem powszechnym, nieuniknionym i zależy od
czynników psychologicznych takich jak: osobowość, charakter oraz
umiejętności radzenia sobie ze stresem
 Dla powstania stresu ważne jest nie to, co się zdarza, lecz jak
dane zdarzenie odbierają ludzie, jak sami je oceniają
Stresująca sytuacja to 10% problemu,
reakcja na stresogenne sytuacje to pozostałe 90%
- BIBLIOTEKA
Badania nad stresem

stres związany z wykonywaną pracą to najczęstszy (po bólach pleców) problem
ludzi pracujących, dotyka 1/3 zatrudnionych (w UE to ok. 40 mln ludzi)
(prof. L. Levize’a)

koszty związane z efektami stresu w pracy sięgają w UE ok.20 mld euro rocznie
(Europejska Komisja ds. Zatrudnienia i Problemów Społecznych)

29,7 % pracowników amerykańskich wskazało na stres jako czynnik szkodzący ich
zdrowiu
(Badania amerykańskie)

Choroba Stulecia
(Światowa Organizacja Zdrowia)

bibliotekarze (pośród ludzi pracujących w takich zawodach jak: policjant, strażak,
nauczyciel, kierownik pociągu i bibliotekarz) przeżywają najwięcej frustracji i
stresów związanych z miejscem swojej pracy (nuda, monotonia, brak możliwości
rozwoju, wielkość zarobków itd.)
(Saqib Saddig)
- BIBLIOTEKA
Badania nad stresem w bibliotece
1. Molenda R. (2005) –
badania na temat stresu w pracy bibliotekarza
przeprowadzone wśród pracowników bibliotek i czytelników
2. Kowalska B., Kotlarek P. (2006) – badania ankietowe dotyczące
postrzegania pracy w bibliotece
3. Majewska A., Szyda M. (2006) –
przyczyną jest biblioteka
badania na temat stresu, którego
- BIBLIOTEKA
Prawo pracy a stres w UE
 brak jednej konkretnej ustawy „antystresowej”
 niektóre dyrektywy UE i przepisy prawa krajowego zobowiązują pracodawców do
ochrony pracowników przed skutkami stresu związanego z pracą zawodową
 Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy uważa, że obowiązkiem
pracodawcy jest przeprowadzenie analizy ryzyka w celu ustalenia, na jakich
stanowiskach i w jakim stopniu personel jast narażony na stres, oraz charakteru
obciążeń. Etapy tej analizy powinny obejmować: ankietę, określenie
potencjalnych przyczyn problemu oraz wskazanie środków zaradczych
- BIBLIOTEKA
Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy
bibliotekarzy?
 złe warunki pracy
(hałas, temperatura, brud, kurz)
 brak potrzebnych do pracy środków, urządzeń, materiałów, a
niekiedy i wiedzy
 źle zdefiniowane obowiązki pracownika
 nadmiar lub za mało pracy
(wykonywanie prostych, monotonnych czynności
lub zaangażowanie w kilka czynności na raz)
 niedogodne godziny pracy, praca w dni wolne
 praca poniżej możliwości i aspiracji pracownika
 kontakty (praca) z klientami
- BIBLIOTEKA
Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy
bibliotekarzy?
 brak możliwości awansowania, rozwoju, uczenia się
 konflikty z przełożonymi, podwładnymi; sprzeczki w pracy
 niskie wynagrodzenie
 biurokracja połączona z brakiem pewnej niezależności,
samodzielności
 stereotypowe postrzeganie zawodu
 niski prestiż społeczny zawodu
- BIBLIOTEKA
Działania antystresowe w organizacji
 poprawienie fizycznych warunków pracy
 dostosowanie psychospołecznych warunków pracy do
możliwości bibliotekarzy
 zwiększenie umiejętności bibliotekarzy w radzeniu
sobie ze stresem
 zapewnienie pomocy bibliotekarzom już
doświadczającym skutków zdrowotnych stresu
- BIBLIOTEKA
Jak poradzić sobie ze stresem?
 pracuj aby żyć, a nie odwrotnie
 podziel czas na pracę zawodową i świat poza nią
 nie bierz na siebie zbyt wiele
 skup się na tym co robisz, ustanawiaj cele, bądź zorganizowany
 naucz się odpoczywać
 posłuchaj instynktu –
płacz, śmiej się, żartuj
 przeprowadź dialog wewnętrzny
– rozmowa z samym sobą wzmacnia zaufanie
do własnych sił
 ćwicz –
aktywność fizyczna niweluje negatywny wpływ stresu, obniża poziom agresji,
rozwija motywację
 dbaj o zdrowie
- BIBLIOTEKA
Jak poradzić sobie ze stresem?
Jeśli podchodzimy do trudnych i niecodziennych sytuacji z
wiarą, spokojem i optymizmem, nasz układ odpornościowy
podejmie silną walkę. Jeśli zaś będziemy niecierpliwi,
przygnębieni, źli i będziemy mieli poczucie, że wszystko
wymyka nam się z rąk, nasz system immunologiczny dozna
znacznego osłabienia
- BIBLIOTEKA
Dlaczego należy mówić o stresie w zawodzie bibliotekarza?
zmiana stereotypowego myślenia na temat
zawodu bibliotekarza
zmiana wizerunku bibliotekarza
wskazówka dla kadry kierowniczej w procesie
rekrutacji
obniżenie kosztów pracy
zmiany w organizacji
Impuls do badań na temat stresu w pracy
bibliotekarzy w Polsce
Dziękuję za uwagę!