PLRG-R44 - Polska Grupa Badawcza chłoniaków

Skrócony protokół badania PLRG
Tytuł
Retrospektywna analiza sposobu monitorowania chorych na chłoniaka Hodgkina w celu
wykrycia wznowy po pierwszej linii leczenia – dane z polskich ośrodków onkologicznych i
hematologicznych.
Nadzór merytoryczny
Polska Grupa Badawcza Chłoniaków
Typ badania
Badanie obserwacyjne przekrojowe
Populacja badana
Kobiety i mężczyźni w obserwacji po leczeniu I linii chłoniaka Hodgkina, którzy uzyskali
odpowiedź na to leczenie. Planowana ocena ok. 300 chorych.
Czas obserwacji
3 lata po wykonaniu ostatniego badania oceniającego wynik leczenia lub do wznowy
Cele badania
1. Analiza sposobu monitorowania pacjentów po leczeniu I linii chłoniaka Hodgkina, w
szczególności wykonywanych badań obrazowych.
2. Ocena zasadności rutynowej diagnostyki obrazowej u pacjentów bezobjawowych w celu
wykrycia wznowy w zależności od przebiegu choroby i leczenia.
3. Określenie przydatności badań laboratoryjnych w wykrywaniu wznowy.
4. Analiza ekonomiczna kosztów wykonywanych badań.
5. Próba stworzenia zaleceń odnośnie monitorowania pacjentów po leczeniu chłoniaka
Hodgkina.
Kryteria włączenia
1. Potwierdzona histopatologicznie klasyczna postać chłoniaka Hodgkina
2. Wiek powyżej 18 lat
3. Zakończenie leczenia I linii w latach 2005-2011
4. Uzyskanie remisji po I linii leczenia
Kryteria wyłączenia
1. Nieklasyczny typ chłoniaka Hodgkina
2. Pierwotna oporność na leczenie
Punkty końcowe badania
1. Ilość wykonanych badań obrazowych do czasu wznowy lub w pierwszych 3 latach
obserwacji
2. Określenie, czy wznowa była wykryta u chorych bezobjawowych czy przy obecności
objawów.
3. Czas przeżycia całkowitego i czas wolny od progresji (po dalszym leczeniu) w
grupach pacjentów ze wznową wykrytą przy obecności objawów i bezobjawową.
Podstawy badania
Optymalny sposób monitorowania chorych po leczeniu chłoniaka Hodgkina nie jest do końca
ustalony i oparty jest przede wszystkim na dotychczasowej praktyce klinicznej – istnieje
bardzo niewiele danych naukowych odnośnie sposobu nadzoru tych pacjentów. Przez
pierwsze lata obserwacji największy nacisk kładzie się na wykrycie ewentualnej wznowy,
później większe znaczenie ma monitorowanie późnych powikłań terapii. O ile konieczność
dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego nie budzi wątpliwości, to już
określenie przydatnych badań laboratoryjnych czy obrazowych u pacjentów bezobjawowych
jest trudne. Dokładny wywiad lekarski pozwala wykryć wznowę nawet w 45-80%
przypadków (1,2,3), badanie przedmiotowe umożliwia to u kilkunastu procent pacjentów.
Pomimo rutynowego wykonywania badań laboratoryjnych (morfologia krwi, OB, LDH), ich
przydatność w wykrywaniu wznowy jest niewielka (4). Najwięcej kontrowersji budzi
wykonywanie badań obrazowych u pacjentów bezobjawowych (3,4). Dane dotyczące ich
skuteczności różnią się dość znacznie, np. rtg klatki piersiowej pozwoliło na wykrycie od 223% wznów (1,2,3), z kolei KT
pozwala wykryć około 50% nawrotów (5,6,7).
Wykonywanie badania PET-KT w obserwacji nie jest zalecane, przede wszystkim ze względu
na ryzyko wyników fałszywie dodatnich. Dotychczas nie wiadomo, czy wcześniejsze
wykrycie wznowy przekłada się na lepsze wyniki leczenia. W niektórych badaniach nie
udowodniono różnic w zakresie przeżycia wolnego od niepowodzenia czy przeżycia
całkowitego pomiędzy grupą chorych, u których stwierdzono nawrót bez objawów
klinicznych, a grupą pacjentów objawowych (5). Nie bez znaczenia jest
także ich
kumulacyjna toksyczność (8), a także jakość życia i koszt (9).
Ze względu na brak dowodów o wysokim stopniu wiarygodności, rekomendacje
towarzystw naukowych różnią się od siebie. Większość nie zaleca kontrolnych badań
obrazowych w kierunku wykrycia wznowy u pacjentów bezobjawowych (np. ESMO (10),
PUO (11)). Inne, np. NCCN, zalecają wykonywanie tomografii komputerowej co 6-12
miesięcy przez pierwsze 2-3 lata (12). Być może na wybór badań podczas obserwacji
powinny mieć wpływ wyjściowe zaawansowanie i przebieg choroby oraz leczenia, np. wyniki
wczesnego PET czy obecność masy resztkowej po zakończeniu terapii.
1. Radford JA, Eardley A, Woodman C, Crowther D. Follow up policy after treatment for
Hodgkin disease: too many clinic visits and routine tests? A review of hospital records. BMJ
1997; 314:343-6.
2. Torrey MJ, Poen JC, Hoppe RT. Detection of relapse in early-stage Hodgkin disease: role
of routine follow-up studies. J Clin Oncol 1997; 15:1123-30.
3. Dryver ET, Jernstrom H, Tompkins K, Buckstein R, Imrie KR. Follow-up of patients with
Hodgkin disease following curative treatment: the routine CT scan is of little value. Br J
Cancer 2003; 89:482-6.
4. NgA, Constine LS, Advani R, Das P, Flowers C, Friedberg J, Hodgson DC, Schwartz
CL, Wilder RB, Wilso n LD, Yunes MJ. ACR Appropriateness Criteria: follow-up of
Hodgkin's lymphoma. Curr Probl Cancer. 2010 May-Jun;34(3):211-27.
5. Basciano BA, Moskowitz C, Zelenetz AD. Impact of routine surveillance imaging
on the outcome of patients with relapsed Hodgkin lymphoma. ASH Annual Meeting Abstracts
2009;114:1558.
6. Eldad J Dann, Leanne Berkahn, FRCPA, Tatiana Mashiach, Michael Frumer, Ariel
Agur, Bridgett McDiarmid, Rachel Bar-Shalom, Ora B. Paltiel, Neta Goldschmidt.
Hodgkin Lymphoma In First Remission: Routine PET/CT ImagingIs Not Superior To
Clinical Follow-Up For Patients Without Residual Mass: Results Of a Bi-National
Study Including 368 Patients
7. Xavier MF, Schuster SJ, Andreadis C, et al. Detection of relapse in diffuse large
B-cell lymphoma (DLBCL) and Hodgkin’s lymphoma (HL): observations and
implications for post-remission radiologic surveillance. ASH Annual Meeting Abstracts
2006;108:2428.
8. Maeve P Crowley, Siobhan B O'Neill, Damien C O'Neill, Joesph A Eustace,Brian R
Healey Bird, Mary R Cahill, Michael M Maher, Kevin N O' Regan, Derville M O'Shea.
Radiation Exposure From Diagnostic Imaging in Patients with Lymphoma The Cost Of The Cure? Blood 2013 122:557
9. Guadagnolo BA, Punglia RS, Kuntz KM, Mauch PM, Ng AK. Cost-effectiveness
analysis of computerized tomography in the routine follow-up of patients after primary
treatment for Hodgkin disease. J Clin Oncol 2006;24:4116-22.
10. D. A. Eichenauer1, A. Engert1 & M. Dreyling, On behalf of the ESMO Guidelines
Working Group. Hodgkin’s lymphoma: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis,
treatment and follow-up. Annals of Oncology 22 (Supplement 6): vi55–vi58, 2011
11. T.Wróbel, Chłoniak Hodgkina w: Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
w nowotworach złośliwych 2013 rok. Onkologia w Praktyce Klinicznej, tom 9, supl.B, 2013.
12. NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology: Hodgkin Lymphoma, Version I.2014,
dostępne na www.nccn.org