Klasa III - Orzysz.pl

Klasa III - program własny nauczania geografii w klasie IIIzakres rozszerzony

Ocenę dopuszczającą otrzymuje Uczeń, który:
-wyjaśnia pojęcia: wszechświat, galaktyka, Słońce, planeta, planetoida, kometa, meteoroid,
-omawia pochodzenie i różnice systemu geocentrycznego i heliocentrycznego,
-omawia kształt i rozmiary Ziemi,
-wymienia rodzaje ruchów Ziemi,
-wymienia strefy oświetlenia Ziemi,
-wymienia metody prezentacji wiedzy geograficznej: tabele, wykresy (liniowe, słupkowe,
kołowe, strukturalne,), mapy,
-wyjaśnia pojęcia: mapa, siatka geograficzna i kartograficzna, skala, rodzaje skali,
generalizacja,
-wymienia elementy mapy,
-lokalizuje obiekty na mapie topograficznej,
-odczytuje wysokość bezwzględną, mierzy odległości na mapie,
-wymienia geosfery Ziemi,
-charakteryzuje geosfery Ziemi,
-wyjaśnia pojęcia: minerał, skała, minerały skałotwórcze,
-omawia schemat budowy wnętrza Ziemi,
-wymienia i lokalizuje na mapie płyty litosfery,
-przedstawia podział dziejów Ziemi na ery i okresy,
-wyjaśnia pojęcia: siły endogeniczne i egzogeniczne, magma, lawa, zjawiska sejsmiczne,
wulkanizm,
-wymienia produkty wybuchu wulkanicznego,
-wyjaśnia pojęcie: wietrzenie,
-wymienia rodzaje wietrzenia i charakteryzuje je,
-wyjaśnia pojęcia: procesy glacjalne, lodowce górskie, granica wiecznego śniegu,
-wyjaśnia pojęcia: procesy eoliczne,
-wymienia rodzaje procesów eolicznych (deflacja, korazja, transport, akumulacja),
-wymienia formy ukształtowania lądów (niziny, wyżyny, góry, depresje),
-wymienia formy ukształtowania dna oceanicznego,
-wyjaśnia pojęcia: pogoda, klimat, procesy klimatotwórcze,
-podpisuje na mapach pogody ośrodki wysokiego i niskiego ciśnienia w styczniu i lipcu,
-podaje przyczyny powstawania monsunów i lokalizuje te wiatry na mapie świata,
-wymienia geograficzne czynniki klimatotwórcze,
-rysuje klimatogramy,
-liczy średnią temperaturę i amplitudę temperatury,
-omawia przyczyny zmian warunków pogodowych,
-wymienia rodzaje chmur i wysokości na których występują,
-wymienia niebezpieczne zjawiska atmosferyczne,
-wymienia i lokalizuje na mapie strefy klimatyczne świata,
-wyjaśnia pojęcia: hydrosfera, obieg wody, wszechocean,
-wyjaśnia pojęcia: dorzecze, rzeka główna i dopływ, jezioro, mokradło, sieć rzeczna, rzeki
epizodyczne, reżim rzeczny,
-wyjaśnia pojęcia: gleba, proces glebotwórczy, profil glebowy, typ gleby, gleby strefowe i
astrefowe,
-omawia profil glebowy,
1
-wyjaśnia pojęcia: strefowość szaty roślinnej, formacje roślinne Ziemi, roślinność astrefowa,
piętrowość roślinności,
-omawia szatę roślinną i faunę Polski,
-wyjaśnia podstawowe pojęcia demograficzne,
-na podstawie piramidy rozpoznaje społeczeństwo młode, starzejące się,
-wyjaśnia pojecie urbanizacji i podaje wskaźniki urbanizacji,
-wyjaśnia pojęcia: ekumena, anekumena, subekumena i podaje przykłady,
-wyjaśnia pojęcia związane z migracjami,
-przedstawia klasyfikację migracji,
-wymienia czynniki różnicujące ludzkość,
-wymienia najważniejsze religie świata,
-wyjaśnia pojęcia związane z siecią osadniczą,
-rozpoznaje na schematach zespoły miast (aglomerację, konurbację, megalopolis),
-omawia podział administracyjny Polski,
-omawia zróżnicowanie terytorialno-ludnościowe s wiata,
-omawia podział świata ze względu na poziom rozwoju gospodarczego,
-wymienia źródła energii odnawialne i nieodnawialne,
-wymienia alternatywne źródła energii,
-wymienia płaszczyzny restrukturyzacji przemysłu Polski,
-omawia uwarunkowania przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce i na
świecie,
-omawia produkcję roślin i hodowlę zwierząt w Polsce,
-wymienia najważniejsze problemy ekologiczne świata,
-omawia przekształcenie środowiska przyrodniczego Polski przez człowieka,
-wymienia konflikty współczesnego świata,
-wyjaśnia pojęcie: terroryzm,
-wyjaśnia pojęcie: integracja międzynarodowa,
-wymienia najważniejsze organizacje międzynarodowe,
-wyjaśnia pojęcia: geografia elektoralna i medyczna,
-wymienia zagrożenia, które mogą być wywoływane przez choroby,
-wymienia najbardziej rozpowszechnione choroby na świecie,
-wyjaśnia pojęcie: euroregiony,
-wymienia euroregiony na obszarach przygranicznych w Polsce,
-rozwiązuje zadnia w arkuszach egzaminacyjnych (poziom podstawowy) i uzyskuje 30%50% punktów,

Ocenę dostateczną otrzymuje Uczeń, który spełnia wymagania na ocenę
dopuszczającą oraz:
-omawia budowę wszechświata,
-przedstawia konsekwencje i dowody ruchu obrotowego i obiegowego,
-wymienia i opisuje metody graficzne stosowane na mapach do prezentacji wiedzy
geograficznej,
-omawia rodzaje generalizacji,
-wymienia rodzaje siatek kartograficznych,
-przedstawia klasyfikacje map ze względy na skalę i treść,
-wykonuje obliczenia związane ze skalą,
-oblicza wysokość względną,
-liczy nachylenie stoku,
-przedstawia genetyczny podział skał podając przykłady skał,
2
-wyjaśnia pojęcia: geologia, geofizyka, tektonika,
-wymienia metody bezpośrednie i pośrednie badań geologicznych,
-charakteryzuje sfery wnętrza Ziemi,
-omawia struktury tektoniczne Ziemi,
-omawia teorię tektoniki płyt litosfery nawiązując do teorii Wegenera,
-podaje czas trwania poszczególnych er,
-wyjaśnia pojęcia: wiek względny i bezwzględny,
-wyjaśnia pojęcia: intruzja, plutonizm,
-przedstawia podział wulkanów,
-opisuje przebieg wybuchu wulkanicznego,
-wymienia procesy stokowe i charakteryzuje je,
-wyjaśnia pojęcia: transgresja, regresja, recesja, stagnacja lodowca, erozja,
-wymienia formy polodowcowe,
-omawia rodzaje erozji rzecznej,
-wymienia formy powstałe w wyniku działalności wody płynącej,
-wymienia formy eoliczne,
-wymienia typy wybrzeży,
-wymienia przykłady wybrzeży o różnych typach,
-wymienia przykłady form o różnych kontynentach,
-wymienia przykłady form dna oceanicznego w obrębie różnych oceanów,
-wymienia cechy ukształtowania powierzchni Polski,
-wymienia krainy geograficzne w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni Polski i
lokalizuje je na mapie,
-wyjaśnia pojęcia: obieg ciepła, obieg wilgoci, cyrkulacja atmosferyczna,
-omawia ogólną cyrkulacje atmosfery,
-omawia ruch powietrza w układzie cyklonalnym i antycyklonalnym,
-określa układy ciśnień w poszczególnych porach roku nad Azją,
-omawia wpływ geograficznych czynników klimatotwórczych na klimat,
-wymienia lokalne zmiany warunków pogodowych tj. wiatry lokalne (bryzę, wiatry górskie,
fen),
-wyjaśnia pojęcia: masa powietrza, front atmosferyczny,
-lokalizuje na mapie klimaty wybitnie wilgotne, skrajnie suche i monsunowe,
-charakteryzuje poszczególne typy klimatów,
-wyjaśnia pojęcia: zasolenie wód, falowanie, tsunami, pływy, prądy morskie, upwelling,
downelling,
-przy pomocy schematu omawia obieg wody w przyrodzie,
-omawia zasolenie i temperaturę wód wszechoceanu podając przyczyny,
-lokalizuje najdłuższe rzeki i największe jeziora na mapie świata,
-wymienia i charakteryzuje typy ustrojów rzecznych,
-wymienia i charakteryzuje genetyczne typy jezior,
-wyjaśnia pojęcie: klasa bonitacyjna,
-wymienia i charakteryzuje typy gleb (strefowe i astrefowe),
-omawia klasy bonitacyjne gleb w Polsce,
-wyjaśnia pojęcia: bioróżnorodność, stopień endemizmu, wielkość biomasy,
-omawia rozmieszczenie kompleksów leśnych w Polsce i na świecie,
-wymienia i lokalizuje na mapie strefy roślinne Ziemi,
-wyciąga wnioski z piramidy wieku ludności,
-wymienia problemy demograficzne Polski,
-wymienia kierunki migracji,
-omawia współczesne migracje w Polsce,
3
-omawia zróżnicowaniem językowe świata,
-charakteryzuje najważniejsze religie świata,
-wymienia najludniejsze miasta świata,
-wyjaśnia różnice w strukturze zatrudnienia w krajach rozwijających się i wysoko
rozwiniętych,
-przedstawia regionalne zróżnicowanie bezrobocia na świecie i w Polsce podając jego
przyczyny,
-wyjaśnia pojęcia: dekolonizacja, „Trzeci Świat”, „Południe”, „Północ”,
-charakteryzuje kraje wysoko rozwinięte gospodarczo, średnio rozwinięte gospodarczo i słabo
rozwinięte,
-omawia zmiany w strukturze bilansu energetycznego świata,
-wymienia i lokalizuje na mapie rejony wydobycia surowców energetycznych,
-charakteryzuje różne rodzaje przemysłu w Polsce,
-omawia warunki rozwoju rolnictwa w różnych strefach klimatycznych,
-dobiera uprawy i zwierzęta hodowlane do różnych stref klimatycznych,
-wymienia i lokalizuje parki narodowe Polski,
-krótko charakteryzuje parki narodowe Polski,
-wymienia przyczyny i następstwa konfliktów na świecie,
-lokalizuje miejsca konfliktów na mapie,
-lokalizuje organizacje międzynarodowe na mapie,
-wyjaśnia rolę Światowej Organizacji Zdrowia,
-wyjaśnia rolę euroregionów,
-lokalizuje euroregiony na obszarach przygranicznych Polski na mapie,
-wymienia stolice państw Europy i największych państw świata,
-rozwiązuje zadnia w arkuszach egzaminacyjnych (poziom podstawowy) i uzyskuje 51%60% punktów,

Ocenę dobrą otrzymuje Uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną,
oraz:
-charakteryzuje poszczególne elementy budowy wszechświata,
-oblicza czas na podstawie długości geograficznej i długość geograficzną na podstawie
różnicy czasu,
-rysuje tabele, wykresy (różne rodzaje),
-rozpoznaje różne metody graficzne na mapach,
-skalę przedstawia w innej postaci,
-rozpoznaje siatki kartograficzne stosowane na mapach,
-podaje przykłady obszarów przedstawianych w różnych odwzorowaniach kartograficznych,
-prognozuje zmiany rzeźby na skutek działalności człowieka,
-podaje przykłady powiązań pomiędzy poszczególnymi geosferami,
-wyjaśnia budowę skał magmowych,
-podaje przykłady różnych struktur tektonicznych,
-wymienia i lokalizuje na mapie jednostki tektoniczne Polski,
-określa kierunki przemieszczania się płyt litosfery,
-wyjaśnia procesy zachodzące na granicach płyt litosfery,
-omawia metody ustalania wieku skał,
-charakteryzuje ważniejsze wydarzenia geologiczne na obszarze Polski,
-omawia formy powstałe w wyniku plutonizmu,
-rozpoznaje na rysunkach formy powstałe w wyniku plutonizmu,
-omawia konsekwencje zjawisk sejsmicznych i trzęsień ziemi,
4
-przedstawia wpływ procesów stokowych na rzeźbę,
-charakteryzuje formy polodowcowe,
-liczy spadek rzeki,
-charakteryzuje procesy eoliczne,
-wyjaśnia powstawanie form eolicznych,
-omawia procesy zachodzące na wybrzeżach płaskich i wysokich,
-charakteryzuje formy ukształtowania lądów i dna oceanów,
-posługując się schematem wyjaśnia cyrkulację atmosfery w poszczególnych strefach,
-podaje przyczyny zjawiska tzw. ciszy morskiej i lokalizuje je na mapie świata,
-wyjaśnia wpływ monsunów na rozkład opadów oraz na życie i działalność gospodarcza
człowieka,
-analizuje klimatogramy i tabele meteorologiczne,
-wyjaśnia proces tworzenia się chmur,
-charakteryzuje chmury (dają opady różnego rodzaju lub nie dają opadów),
-charakteryzuje rodzaje opadów atmosferycznych,
-omawia warunki powstawania różnych osadów atmosferycznych,
-opisuje i wyjaśnia przebieg temperatury i opadów w ciągu roku,
-wyjaśnia sposób powstawania fal, tsunami, pływów, prądów morskich,
-lokalizuje na mapie świata prądy morskie ciepłe i zimne,
-omawia wpływ prądów morskich na klimat,
-przedstawia zasoby wodne Ziemi,
-przedstawia i rozpoznaje typy źródeł na rysunkach,
-przedstawia przestrzenne zróżnicowanie gleb na świecie i w Polsce,
-charakteryzuje formacje roślinne Ziemi,
-przedstawia gospodarcze, ekologiczne i rekreacyjne funkcje lasu,
-omawia cykl demograficzny i jego fazy,
-wyjaśnia przyczyny i konsekwencje starzenia się społeczeństwa i młodego społeczeństwa,
-podaje przyczyny i konsekwencje różnego poziomu urbanizacji Polski i różnych regionów
świata,
-podaje przykłady poglądów rasistowskich,
-omawia rolę języków mniejszości narodowych w Polsce,
-przedstawia regionalne zróżnicowanie stopnia urbanizacji,
-wyjaśnia przyczyny i konsekwencje regionalnego zróżnicowania stopnia urbanizacji,
-wymienia zmiany polityczne po 1989r. i ich następstwa w podziale społeczno-gospodarczym
świata,
-wymienia i charakteryzuje mierniki poziomu rozwoju gospodarczego,
-charakteryzuje różne rodzaje elektrowni (cieplne, wodne, jądrowe),
-podaje przykłady różnych rodzajów elektrowni,
-omawia zaopatrzenie Polski w źródła energii,
-podaje przykłady restrukturyzacji przemysłu w Polsce,
-wymienia mierniki rozwoju gospodarczego związane z rolnictwem,
-charakteryzuje różne typy rolnictwa ( tym intensywne i ekstensywne),
-podaje przykłady państw o różnych typach rolnictwa,
-charakteryzuje problemy ekologiczne współczesnego świata,
-charakteryzuje przebieg współczesnych konfliktów na świecie,
-charakteryzuje w różnych aspektach procesy integracji i dezintegracji w Europie po 1990r.,
-charakteryzuje organizacje międzynarodowe,
-charakteryzuje najbardziej rozpowszechnione choroby na świecie,
-charakteryzuje współpracę w ramach euroregionów oraz miast i gmin bliźniaczych,
5
-rozwiązuje zadnia w arkuszach egzaminacyjnych (poziom podstawowy) i uzyskuje 61%80% punktów,

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje Uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą,
oraz:
-wyjaśnia zaćmienie Słońca i Księżyca,
-wyjaśnia sposób pomiaru Ziemi dokonany przez Eratostenesa z Cyreny,
-liczy stosując właściwe wzory wysokość Słońca i szerokość geograficzną,
-dobiera metodę do prezentacji odpowiedniego problemu,
-wymienia cechy mapy i wyjaśnia od czego zależą,
-zaznacza na mapie wybrane elementy związane z działalnością człowieka,
-omawia sposób powstawania przykładowych skał,
-rozpoznaje skały,
-rozpoznaje struktury tektoniczne na przekrojach geologicznych,
-określa wiek jednostek tektonicznych Polski,
-wymienia przykłady współczesnych klęsk żywiołowych wywołanych ruchem płyt litosfery,
-pokazuje na mapie zasięgi zlodowaceń czwartorzędowych w Polsce,
-wyjaśnia rozmieszczenie obszarów sejsmicznych, pansejsmicznych i asejsmicznych,
-ocenia skutki wywołane przez procesy stokowe,
-omawia wpływ spadku rzeki na rozwój doliny rzecznej,
-rozpoznaje typy wybrzeży na mapach,
-rysuje i omawia krzywą hipsograficzną Polski,
-wyjaśnia cyrkulację atmosfery w poszczególnych strefach,
-porównuje rozmieszczenie stref wysokiego i niskiego ciśnienia w styczniu oraz wyjaśnia
przyczyny różnic,
-opisuje przebieg temperatury i opadów w ciągu roku w wybranych stacjach
meteorologicznych,
-na podstawie klimatogramów rozpoznaje strefę i typ klimatu,
-wyjaśnia przyczyny powstawania niebezpiecznych zjawisk atmosferycznych i lokalizuje je
na mapie świata,
-ocenia źródła informacji,
-ocenia wpływ temperatury powietrza i opadów w ciągu roku na wegetację roślin na obszarze
o danym typie klimatu,
-uzasadnia znaczenie mórz i oceanów we współczesnym świecie,
-dobiera rzekę do właściwego typu ustroju na podstawie wykresów przepływów rocznych,
-rozpoznaje typ genetyczny jeziora na podstawie planu batymetrycznego i kształtu jeziora
(również Polsce),
-lokalizuje typy gleb na mapie świata i Polski,
-rozpoznaje typ gleby na podstawie schematu profilu glebowego,
-wyjaśnia związek roślinności z innymi elementami środowiska,
-wyjaśnia rolę czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych w powstawaniu skupisk
ludności,
-podaje propozycje rozwiązania problemów demograficznych,
-wymienia obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego
UNESCO,
-omawia wpływ religii na gospodarkę,
-podaje przykłady krajów jednolitych i zróżnicowanych ludnościowo,
-przedstawia bezrobocie jako zjawisko ekonomiczne i społeczne,
-na podstawie mierników poziomu rozwoju gospodarczego dobiera kraj do właściwej grupy,
6
-omawia zróżnicowanie rozwoju gospodarczego i poziomu życia w Polsce,
-wyjaśnia strukturę produkcji energii elektrycznej na świecie,
-ocenia możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii,
-omawia zaopatrzenie Polski w źródła energii,
-lokalizuje na mapie różne zakłady przemysłowe,
-omawia funkcje i znaczenie rolnictwa,
-dobiera państwa o różnych typach rolnictwa do właściwych mierników,
-podaje liczby dotyczące produkcji rolnej w Polsce (plony, pogłowie na 100 ha),
-przedstawia rolę parków narodowych,
-wymienia najważniejsze parki narodowe na świecie,
-przytacza przykłady prób rozwiązania konfliktów,
-podaje przyczyny i konsekwencje terroryzmu światowego,
-przedstawia przykłady i przyczyny izolacji państw na świecie oraz konsekwencje polityczne,
społeczne i ekonomiczne tego zjawiska,
-omawia rolę Polski w procesach integracyjnych w Europie,
-wyjaśnia preferencje wyborcze i frekwencję w różnych regionach Polski,
-charakteryzuje polityczne zróżnicowanie współczesnego świata (w tym podział mórz i
oceanów),
-wymienia stolice państw świata,
-rozwiązuje zadnia w arkuszach egzaminacyjnych (poziom podstawowy) i uzyskuje 80%100% punktów,

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
-spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz posiada wiedzę i umiejętności wykraczające
poza program nauczania,
- odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych.

Ocenę niedostateczną otrzymuje Uczeń, który:
-nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą.
7