sposób wytwarzania preparatu środowiskowego, chroniącego ribt
advertisement
1 OPIS PATENTOWY POLSKA 145845 37CP7DrtGDOI ITA i£tOZrUorULM A LUDOWA C2 1 śtU«IAj Patent dodatkowy do patentu nr |l§i|i ^w* Zgłoszono: 86 01 02 Pierwszeństwo /P. 257 348/ — Int CL4 A61K 31/725 URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 87 09 07 Opis patentowy opublikowano: 89 04 29 Twórca wynalazku: Tadeusz lychyński Uprawniony z patentu: Zrzeszenie Producentów Hyb Ziemi Łódzkiej, Łódź /Polska/ SPOSÓB WYTWARZANIA PREPARATU ŚRODOWISKOWEGO, CHRONIĄCEGO RIBT PRZED INWAZJA BAKTERII CHOROBOTWÓRCZYCH Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania preparatu środowiskowego, chroniącego ryby przed inwazją bakterii chorobotwórczych, zwłaszcza dla stawów hodowlanych z obsadą karpi. Na stawach hodowlanych karpi, dla celów dezynfekcyjnych, stosuje się szereg wybranych związków chemicznych skierowanych przeciwko namnożeniu się zarazków chorobotwórczych lub pa¬ sożytów. Do środków dezynfekcyjnych, najczęściej używanych należą: wapno palone drobnosproszkowane, wapno chlorowane, podchloryn wapnia oraz azotnlak. Dawki stosowanych preparatów są stosunkowo duże 1 nie obojętne dla ryb oraz środowiska wodnego. Na przykład, na suche dno sta¬ wu hodowlanego zadaje się 1000-1500 kg/ha, zaś na wodę z obsadą ryb w drugim i trzecim roku hodowli ryb 10-200 kgAa. Stawy przesadkowe w pierwszym roku hodowli ryb, są wyłączone z zada¬ wania środków dezynfekcyjnych na wodę, ponieważ wszelkie chemikalia działają szkodliwie na de¬ likatną tkankę bardzo młodego narybku. Poza tym niszczą naturalną bazę pokarmową narybku, składającą się z fito i zooplanktonu. W tych okolicznościach prowadzono badania w kierunku uzyskania takiego preparatu środowiskowego, który nie uszkadzając biocenozy stawów, ochroni nowy narybek i kroczki przed inwazją bakterii i pasożytów chorobotwórczych, jakie znajdują eig w tym środowisku. Sposób wytwarzania preparatu środowiskowego, do ochrony ryb przed inwazją bakterii choro¬ botwórczych według wynalazku, polega na tym, że agar popożywkowy miesza się z roztworem 70 % wodorotlenku sodowego, w ilości jednej części wagowej roztworu na 5 części wagowych agaru po- pożywkowego, po czym całość poddaje się sterylizacji w temperaturze 110-120°C, pod ciśnieniem 1013 hPa w czasie 1-1,5 godziny. Tak otrzymany preparat rozcieńcza się następnie wodą i zadaje na stawy hodowlane, przesadkowe w ilości 5-15 kg na 1 ha stawów, przy czym dawka preparatu jest uzależniona od ilości wody w stawie oraz ilości ryb. W sposobie według wynalazku, agar popożywkowy pod wpływem wodorotlenku sodowego, wysokiej temperatury oraz ciśnienia zostaje rozdrobniony na mikroskopijne cząsteczki łatwo 145 845 145 845 2 rozprzestrzeniająca się w wodzie. Drobne cząsteczki agaru popożywkowego wychwytują bakterie wodne, które są na ogół chorobotwórcze dla ryb. Dzięki temu wiele bakterii zostaje pozbawio¬ nych możliwości bezpośredniego osadzania się i rozwijania się na skórze czy skrzelach narybku i kroczków karpia* W tych okolicznościach zostaje wyeliminowana koniecznośó stosowania dra¬ stycznych preparatów chemicznych. Jak podaje literatura, agar w środowisku wodnym nie stanowi pożywki dla bakterii, przeciwnie ogranicza możliwości rozwoju wszystkich drobnoustrojów. Sposób według wynalazku ilustruje bliżej poniższy przykład nie ograniczając jego zakresu. Przykład. Agar popożywkowy w ilości 5 kg zmieszano z 1 kg 70 % roztworu wodoro¬ tlenku sodowego, po cssym całoló poddano sterylizacji w temperaturze 110°C pod ciśnieniem 1013 hPa w czasie 60 Einut. Po zakończeniu procesu sterylizacji otrzymano preparat w postaci płynnej, który po rozcieńczeniu wodą i dokładnym wymieszaniu zadawano w ilości 250 g na base¬ ny o pojemności 1000 liltrów wody oraz w ilości 200 g na akwaria o pojemności 50 litrów wody. Do badań użyto 3 baseny zawierające po 1000 1 wody oraz 4 akwaria zawierające po 50 1 wo¬ dy, przy czym do dwóch basenów i trzech akwariów wprowadzono preparat otrzymany sposobem we¬ dług wynalazku, natomiast w jednym basenie i jednym akwarium prowadzono badania porównawcze bez udziału preparatu. V basenach i akwariach osadzono narybek z pierwszej 1 drugiej prze sad¬ ki oraz kroczki karpia dostarczone ze stawów hodowlanych, bez względu na stan zdrowotny ryb. W celu stworzenia ekstremalnych warunków hodowli dla ryb w okresie badań, nie stosowano w ba¬ senach 1 akwariach wymiany wody ani jej dotleniania. Hyby przeznaczone do badań przetrzymywa¬ no w basenach z wodą w ciągu trzech dni. W tym czasie część ryb uległa śnięciu, także z obja¬ wami posocznicy 1 zgorzeli skrzeli. Ryby, które pozostały przy życiu, nawet z objawami choro¬ botwórczymi, umieszczaną po 5-7 sztuk w jednym akwarium oraz po 16-20 sztuk w basenie, w jed¬ nym cyklu badawczym, przy czym okres obserwacji jednego cyklu trwał 12-16 dni. Po tym okresie usuwano ryby, zmieniano wodę z basenów i akwariów, a następnie osadzano nową partię ryb przeznaczoną do dalszych badań,. wyniki badań były następujące. Wszystkie ryby, którym zadano preparat środowiskowy, wyka¬ zywały dobry stan zdrowia przez cały okres badań, śniecią zdarzały się sporadycznie i to wskutek nieodpowiedniego stężenia tlenu w wodzie. Kroczki z owrzodzeniami skóry wracały do zdrowia, a ubytki skóry po wrzodach pokrywała tkanka bllnowata. Ryby śnięte pozostawione w wodzie nie ulegały rozpadowi gnilnemu. Narybek z pierwszej i drugiej prze sadki wegetował bez śnieć. Woda nie ulegała zanieczyszczeniu i mętnieniu, nawet po dolaniu brudnej wody z ba¬ senów ryb kontrolnych. Szybko następowało samooczyszczanie wody. W toni wodnej widać było nawet gołym okiem drobiny agaru, szczególnie przy skośnym oświetleniu wody. Przy niedoborach tlenu ryby dżłobkowały, ale robiły to okresowo, schodząc zaraz w głębsze partie wody i pene¬ trując z zainteresowaniem dno basenu. Preparat środowiskowy zadawany do wody w postaci strzępków, bez rozbijania go na drobne, był przez ryby zerowany bez szkody dla ich zdrowia. W związku z powyższym zadano próbnie niektórym rybom preparat środowiskowy strzykawką do je¬ lit, w dawce 2-5 ml na sztukę, po którym wszystkie ryby przeżyły bez ujemnych skutków dla zdrowia. W ostatnim cyklu badawczym wprowadzono do jednego basenu partię ryb w ilości 14 sztuk, złożoną z narybku 1 kroczków, którym zadano preparat środowiskowy 1 pozostawiono przez dłuż¬ szy okres czasu niż w poprzednich cyklach. Po 15 dniach zmieniono w basenie 1/3 objętości wo¬ dy, a po 49 dniach zaobserwowano śniecie jednego kroczka z objawami duszności, spowodowanej niedotlenieniem organizmu. Na tym badania zakończono. Ryby kontrolne umieszczane w basenie oraz akwarium, którym nie zadawano preparatu środo¬ wiskowego, w zależności od stanu zdrowotnego snęły po upływie 3-7 dni. Najczęściej snęły kro¬ czki z objawami posocznicy. Nie usuwane ulegały rozkładowi gnilnemu. Zdarzały się pojedyncze kroczki z objawami posocznicy, które przetrwały cały okres badań. Owrzodzenia skóry goiły się samorzutnie, lecz nie całkowicie. Narybek z pierwszej przesadki ulegał śnięciu już po 2-3 dniach z objawami niedoborów tlenowych. Woda w basenach i akwariach mętniała po 2*3 dniach. Wszystkie ryby pływały przez cały czas blisko powierzchni wody chwytając powietrze atmosfe¬ ryczne. Część z nich wykazywała zgorzel i zapalenie skrzeli. Do końca badań pozostawały naj¬ częściej pojedyncze okazy i objawami krańcowego wyczerpania. Cyły również przypadki wyginię¬ cia wszystkich ryb z obsady danego cyklu badawczego. Dodatkowo sporządzono z każdego cyklu badań posiewy bakteriologiczne wody z basenów 1 akwariów, w których znajdowały się ryby. Wysiewano wodę na pożywki z agaru oraz agaru 145 845 3 i krwią. Po upływie 24-43 godzin, na pozyvkach wysianych b wody, w której przetrzymywano ryby bez preparatu środowiskowego, wyrastały bardzo liczne, duże kolonie bemolitycznych bakterii Pseudotoonas 1 Aeromonas. Z wody, w której przebywały ryby wraz z preparatem środowiskowym, wyrastały nieliczne, drobne kolonie hemolityczne tych bakterii, czyli Pseudomonas 1 Aeroaonaa. Powyższe badania wykazały także przydatność preparatu środowiskowego, otrzymanego sposobem według wynalazku, w hodowli ryb. Zastrzeżenie patentowe Sposób wytwarzania preparatu środowiskowego do ochrony ryb przed inwazją bakterii chorobo¬ twórczych, zwłaszcza dla stawów hodowlanych z obsadą karpi, znamienny tym, ze agar popożywkowy miesza się z roztworem 70 % wodorotlenku sodowego, w ilości jednej części wagowej roztworu na 5 części wagowych agaru popożywkowego, po czym całość poddaje się stery¬ lizacji w temperaturze 110-120°C, pod ciśnieniem 1013JiPa w czasie 1-1,5 godziny.
