Wymagania_edukacyjne_z_geografii__dostosowane
advertisement
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów realizujących program dostosowany do ich możliwości dla klasy I gimnazjum Poziom wymagań Rozdział konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający Obraz Ziemi Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu „geografia” •nazywa i wskazuje kontynenty i oceany na mapie świata wskazuje na mapie hipsometrycznej niziny, wyżyny i góry, korzysta ze skali barw zna kierunki świata główne i pośrednie, posługuje się nimi Uczeń: Uczeń: • wymienia źródła informacji • wyjaśnia, czym zajmuje się geografia fizyczna, geograficznej społeczno-ekonomiczna • wskazuje na mapie lub na • wskazuje na globusie oraz globusie równik, południk 0° oraz półkulę południową, mapie świata zwrotniki i koła podbiegunowe północną, wschodnią i zachodnią odczytuje z mapy poziomicowej wysokości • podaje różnice między bezwzględne punktów planem a mapą potrafi posługiwać się mapą zna skróty angielskie samochodową kierunków głównych i pośrednich Uczeń: Ziemia we Wszechświecie wskazuje Słońce jako najbliższą Ziemi gwiazdę wymienia rodzaje ruchów jakie wykonuje Ziemia podaje daty pierwszych dni kalendarzowych pór roku wyjaśnia pojęcia: doba, północ, południe, górowanie Słońca wskazuje zależność między długością cienia a porą dnia wyjaśnia terminy: ruch obrotowy i obiegowy Ziemi, wymienia podstawowe następstwa ruchu obrotowego i wirowego Ziemi omawia zmiany wysokości górowania Słońca nad linią widno kręgu w poszczególnych porach roku oraz zmiany długości dnia i nocy wymienia w kolejności nazwy planet Układu Słonecznego, posługuje się kalendarzem wyjaśnia pojęcia: przesilenie letnie i zimowe, równonoc wiosenna i jesienna, posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi podaje różnice między planetą, gwiazdą, księżycem a kometą Atmosfera potrafi odczytać temperaturę z termometru, zna jednostkę temperatury zna nazwy przyrządów do pomiaru ciśnienia rysuje na podstawie danych z tabeli klimatgram, odczytuje podstawowe informacje z klimatogramu, podaje czynniki wpływające na temperaturę powietrza na Ziemi, oblicza średnią roczną amplitudę temperatury powietrza oraz średnią roczną temperaturę powietrza rozpoznaje na rysunkach wyjaśnia przyczynę analizuje występowanie Uczeń: •wyjaśnia czym zajmował się •podaje wymiary Ziemi oraz Kopernik, główne cechy jej kształtu, • wymienia cechy południków potrafi zaplanować trasę wycieczki i oznaczyć ją na i równoleżników mapie oblicza odległość rzeczywistą na podstawie skali mapy potrafi odczytać współrzędne geograficzne z dokładnością do jednego stopnia powstawania wiatru, wyjaśnia terminy izoterma, izobara, atmosferycznego, ilości opadów, rozpoznaje podstawowe rodzaje chmur, wymienia rodzaje opadów wyjaśnia terminy: „pogoda”, „klimat”, wymienia czynniki klimatotwórcze wyjaśnia pojęcia: „ciśnienie atmosferyczne”, „niż baryczny”, „wyż baryczny”, i osadów atmosferycznych Wody Ziemi Wnętrze Ziemi Rzeźbiarze powierzchni Ziemi, gleba opadów na kuli ziemskiej na podstawie mapy stref klimatycznych wymienia nazwy oceanów i wymienia stany skupienia wskazuje te oceany na mapie wody w przyrodzie i podaje przykłady ich świata, występowania, wyjaśnia terminy: „rzeka wskazuje na mapie świata główna”, „dopływ”, najdłuższe rzeki nazywa i wskazuje na mapie najdłuższe rzeki i największe jeziora Polski omawia obieg wody wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziem, wyjaśnia termin „wulkan”, ”proces górotwórczy”, omawia budowę wulkanu, określa wiek Ziemi, wyjaśnia termin: „wietrzenie”, wymienia nazwy wybranych skał i minerałów wymienia nazwy er, zaczynając od najstarszej, wymienia nazwy wielkich form ukształtowania powierzchni Ziemi, wskazuje na mapie wybrane wielkie łańcuchy górskie wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi, wymienia rodzaje wietrzenia, wyjaśnia terminy: „erozja objaśnia proces wietrzenia wgłębna”, „erozja boczna”, mrozowego, wskazuje na „akumulacja rzeczna”, mapie świata obszary nazywa formy rzeźby występowania lądolodów, powstające w wyniku ich w przyrodzie na podstawie schematu, wyjaśnia terminy: dorzecze, zlewisko, typy wiatrów lokalnych i okresowo –zmiennych (bryza, halny, monsun, passat), wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej wyjaśnia terminy: „kondensacja”, „parowanie”, podaje przykłady gospodarczego wykorzystania rzek i jezior, podaje przykłady gospodarczego wykorzystania stawów i sztucznych zbiorników wodnych wskazuje na mapie świata wybrane prądy morskie oraz wymienia ich nazwy omawia sposób powstawania węgla kamiennego, podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał, podaje nazwy kilku wulkanów i wskazuje je na mapie przedstawia hipotezy wyginięcia dinozaurów, podaje główne cechy płytowej budowy litosfery charakteryzuje na podstawie ilustracji budowę jaskini oraz występujące Wyjaśnia termin krasowienie, podaje rodzaje skał, które ulegają krasowieniu, wskazuje na mapie regiony, w których występują zjawiska krasowe w niej formy krasowe, wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem, wskazuje na mapie wybrane wyjaśnia proces powstawania meandrów, dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów, (opisuje krajobraz wymienia produkty erupcji wulkanicznej, opisuje skutki trzęsień ziemi i erupcji wulkanicznej, omawia różnice między górami fałdowymi a zrębowymi (młodymi a starymi) wyjaśnia jak powstaje wydma i grzyb skalny, rozpoznaje te formy rzeźby na rysunku lub fotografii, podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza, wyjaśnia terminy: „gleba”, „żyzność gleby” oddziaływania (wodospady, doliny rzeczne, łachy, delty), objaśnia sposób powstawania klifu i mierzei, nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej, wymienia czynniki glebotwórcze pustynie, wskazuje występowanie głównych stref roślinnych na kuli ziemskiej górskich i lądolodów na Ziemskiej, wymienia charakterystyczne rośliny lasu równikowego, sawanny, stepu, tajgi, tundry i lasów mieszanych i liściastych polodowcowy), wymienia najważniejsze rodzaje gleb Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów realizujących program dostosowany do ich możliwości dla klasy III gimnazjum Rozdział Poziom wymagań konieczny podstawowy rozszerzający Obszar, ludność i urbanizacja w Polsce Uczeń: wymienia nazwy województw i wskazuje je na mapie administracyjnej Polski, wyjaśnia znaczenie terminów: „demografia”, „przyrost naturalny”, podaje liczbę ludności Polski, wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia”, wyjaśnia znaczenie terminu „migracja” , wyjaśnia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce, wymienia przyczyny migracji zagranicznych Polaków, na podstawie wykresu opisuje strukturę zatrudnienia w Polsce w poszczególnych sektorach gospodarki, opisuje funkcje miast, wskazuje największe miasta Polski na mapie Uczeń: wymienia nazwy stolic województw i wskazuje je mapie administracyjnej Polski, wymienia czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce, wymienia nazwy obszarów o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia i wskazuje te obszary na mapie Polski, wymienia nazwy krajów, do których migrują Polacy i wskazuje je na mapie ogólno geograficznej, wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce, wyjaśnia termin „naród”’ „mniejszość narodowa”, wyjaśnia termin urbanizacja, Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „gmina”, „wojewoda”, „prezydent”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt”, wymienia czynniki wpływające na niską wartość przyrostu naturalnego w Polsce, odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego, odczytuje z danych statystycznych wielkość migracji z Polski i do Polski, wyjaśnia różnicę między miastem a wsią Uczeń: Rolnictwo w Polsce wymienia nazwy obszarów o najkorzystniejszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa wyjaśnia znaczenie terminów: grunty orne, plony i zbiory, pogłowie, wymienia cele hodowli wymienia czynniki warunkujące rozmieszczenie upraw w Polsce, wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje je na mapie tematycznej Polski, wyjaśnia znaczenie produkcji dopełniający wyjaśnia trójstopniowy podział władz administracyjnych, porównuje na podstawie danych liczbowych długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach, omawia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce, opisuje skutki migracji z Polski i do Polski, wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę rozróżnia typy aglomeracji w Polsce wykraczający Uczeń: wymienia zadania poszczególnych szczebli administracji samorządowej, opisuje strukturę płci i wieku na podstawie danych statystycznych oraz piramidy płci i wieku ludności Polski, omawia średnią gęstość zaludnienia w swoim regionie omawia strukturę powierzchni zasiewów w Polsce na podstawie danych statystycznych, Przemysł Usługi i wskazuje te obszary na mapie Polski, wymienia czynniki ograniczające rozwój rolnictwa, wymienia nazwy głównych roślin uprawnych w Polsce zwierząt w Polsce, omawia znaczenie hodowli bydła, trzody chlewnej, drobiu, koni i owiec w Polsce zwierzęcej w wyżywieniu ludności kraju, wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu hodowli bydła i trzody chlewnej w Polsce wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminu: rolnictwo towarowe uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce przedstawia funkcje przemysłu, wymienia czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminów: „górnictwo”, „okręg przemysłowy”, wymienia nazwy źródeł energii wykorzystywanych w Polsce, wymienia nazwy alternatywnych źródeł energii wykorzystywanych w Polsce opisuje znaczenie inwestycji zagranicznych w Polsce, klasyfikuje surowce mineralne, odczytuje z danych statystycznych wielkość wydobycia wybranych surowców w Polsce, wyjaśnia znaczenie gospodarcze wybranych surowców mineralnych Wyjaśnia termin restrukturyzacja przemysłu, podaje skutki restrukturyzacji przemysłu w Polsce, wymienia nazwy okręgów przemysłowych i wskazuje te okręgi na mapie Polski wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „komunikacja”, „transport”, „obwodnica”, rozróżnia rodzaje transportu, wymienia nazwy morskich handlowych i pasażerskich portów w Polsce i wskazuje te porty na mapie Polski, wymienia rodzaje usług, które obejmuje łączność, wymienia czynniki wpływające na rozwój telefonii komórkowej i internetu w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminów: „turystyka”, wymienia przykłady działów usług rozwijających się i zanikających, wskazuje na mapie Polski główne szlaki transportu lądowego , wyjaśnia znaczenie transportu morskiego, śródlądowego i lotniczego w gospodarce kraju, wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu, wymienia przykłady towarów pochodzących z importu, z których korzysta opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu, uzasadnia konieczność modernizacji transportu lądowego w Polsce, wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego i przesyłowego w Polsce, wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Polski i wskazuje je na mapie politycznej świata , wymienia nazwy towarów eksportowanych z Polski wymienia nazwy polskich miast mających swoje lotniska i wskazuje te miasta na mapie Polski, wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad, opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO i wskazuje je na mapie Polski, wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego wymienia nazwy regionów najczęściej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje te regiony na mapie świata , omawia na podstawie danych statystycznych bilans handlu zagranicznego Polski wyjaśnia przyczyny największej koncentracji przemysłu na południu Polski wymienia nazwy obszarów wydobywania wybranych surowców mineralnych i wskazuje te obszary na mapie Polski „walory turystyczne”, w życiu codziennym, „infrastruktura turystyczna”, wykazuje korzyści handlu wyjaśnia znaczenie zagranicznego terminów: „handel zagraniczny”, „import”, „eksport”, wymienia nazwy towarów importowanych do Polski Degradacja i ochrona środowiska przyrodniczego wymienia nazwy źródeł zanieczyszczenia powietrza w Polsce, wymienia źródła wytwarzania odpadów, wymienia źródła zanieczyszczania wód i gleby rozróżnia formy ochrony przyrody w Polsce rozpoznaje i wymienia nazwy gatunków roślin i zwierząt prawnie chronionych w Polsce wyjaśnia znaczenie terminów „utylizacja”, „rekultywacja, wyjaśnia znaczenie segregacji śmieci, potrafi segregować śmieci wymienia nazwy parków narodowych w Polsce i wskazuje je na mapie Polski, wyjaśnia przyczyny powstawania kwaśnych opadów podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody we własnym regionie Charakterystyka regionów fizyczno-geograficznych Polski wymienia nazwy pasów rzeźby w Polsce, nazywa i wskazuje na mapie Polski wybrane krainy geograficzne, wymienia i wskazuje największe miasta poszczególnych regionów Polski, opisuje najciekawsze atrakcje tych regionów, w tym zabytki Opisuje cechy krajobrazu nadmorskiego, krajobrazu polodowcowego pojezierzy oraz nizin w Środkowej Polsce, opisuje krajobraz rolniczy Wyżyny Lubelskiej oraz przemysłowy Wyżyny Śląskiej, opisuje krajobrazy gór młodych (Tatry) oraz starych (Góry Świętokrzyskie, Sudety) na podstawie ilustracji i zdjęć wyjaśnia zjawisko bryzy oraz wiatru halnego, nazywa poszczególne piętra roślinne w górach oraz objaśnia przyczynę ich występowania Opisuje na podstawie map tematycznych wybrane cechy gospodarki poszczególnych krain geograficznych Polski potrafi zaplanować trasę wycieczki w wybrany region Polski lub wycieczki po najbliższej okolicy Polska w świecie wymienia nazwy światowych organizacji politycznych i gospodarczych, których członkiem jest Polska wymienia korzyści wynikające z przynależności Polski do międzynarodowych organizacji przedstawia na podstawie danych statystycznych miejsce Polski w gospodarce światowej wyjaśnia termin euroregion, odczytuje nazwy euroregionów na podstawie mapy ocenia skutki integracji Polski ze strukturami Unii Europejskiej i NATO Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów realizujących program dostosowany do ich możliwości dla klasy II gimnazjum Poziom wymagań Rozdział Środowisko przyrodnicze Polski Obszar, ludność i urbanizacja w Polsce Konieczny Podstawowy Rozszerzający Dopełniający Wykraczający Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje te państwa na mapie ogólno geograficznej, wymienia nazwy surowców występujących w Polsce, wymienia nazwy pasów ukształtowania powierzchni Polski i wskazuje je na mapie Polski, wymienia termiczne pory roku rozróżnia przedstawione na ilustracjach formy rzeźby teren, wymienia geograficzne czynniki wpływające na klimat Polski, wymienia nazwy głównych rzek oraz ich dopływów i wskazuje je na mapie Polski, wymienia nazwy wybranych jezior i wskazuje te jeziora na mapie Polski wymienia nazwy najwyżej i najniżej położonego punktu w Polsce i wskazuje ten punkt na mapie, odczytuje na mapach klimatycznych Polski rozkład temperatury powietrza i opadów atmosferycznych, odczytuje z mapy długość okresu wegetacyjnego kreśli klimatogramy na wymienia nazwy głównych podstawie danych liczbowych, kanałów i wskazuje te kanały na mapie opisuje cechy klimatu przejściowego, wymienia nazwy województw i wskazuje je na mapie administracyjnej Polski, wyjaśnia znaczenie terminów: „demografia”, „przyrost naturalny”, podaje liczbę ludności Polski, wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia”, wyjaśnia znaczenie terminu „migracja” , wyjaśnia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce, wymienia przyczyny wymienia nazwy stolic województw i wskazuje je mapie administracyjnej Polski, wymienia czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce, wymienia nazwy obszarów o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia i wskazuje te obszary na mapie Polski, wymienia nazwy krajów, do których migrują Polacy i wskazuje je na mapie ogólno geograficznej, wyjaśnia znaczenie terminów: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „gmina”, „wojewoda”, „prezydent”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt”, wymienia czynniki wpływające na niską wartość przyrostu naturalnego w Polsce, odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego, wyjaśnia trójstopniowy podział władz administracyjnych, porównuje na podstawie danych liczbowych długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach, omawia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce, opisuje skutki migracji z Polski i do Polski, wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę rozróżnia typy aglomeracji opisuje typ ujścia Wisły, wymienia nazwy największych zatok, wysp, cieśnin oraz głębi Morza Bałtyckiego i wskazuje je na mapie wymienia zadania poszczególnych szczebli administracji samorządowej, opisuje strukturę płci i wieku na podstawie danych statystycznych oraz piramidy płci i wieku ludności Polski, omawia średnią gęstość zaludnienia w swoim regionie Rolnictwo w Polsce Przemysł migracji zagranicznych Polaków, na podstawie wykresu opisuje strukturę zatrudnienia w Polsce w poszczególnych sektorach gospodarki, opisuje funkcje miast, wskazuje największe miasta Polski na mapie wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce, wyjaśnia termin „naród”’ „mniejszość narodowa”, wyjaśnia termin urbanizacja, odczytuje z danych statystycznych wielkość migracji z Polski i do Polski, wyjaśnia różnicę między miastem a wsią w Polsce wymienia nazwy obszarów o najkorzystniejszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa i wskazuje te obszary na mapie Polski, wymienia czynniki ograniczające rozwój rolnictwa, wymienia nazwy głównych roślin uprawnych w Polsce wyjaśnia znaczenie terminów: grunty orne, plony i zbiory, pogłowie, wymienia cele hodowli zwierząt w Polsce, omawia znaczenie hodowli bydła, trzody chlewnej, drobiu, koni i owiec w Polsce wymienia czynniki warunkujące rozmieszczenie upraw w Polsce, wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje je na mapie tematycznej Polski, wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminu: rolnictwo towarowe omawia strukturę powierzchni zasiewów w Polsce na podstawie danych statystycznych, uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce przedstawia funkcje przemysłu, wymienia czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminów: „górnictwo”, „okręg przemysłowy”, wymienia nazwy źródeł energii wykorzystywanych w Polsce, wymienia nazwy alternatywnych źródeł energii wykorzystywanych w Polsce opisuje znaczenie inwestycji zagranicznych w Polsce, klasyfikuje surowce mineralne, odczytuje z danych statystycznych wielkość wydobycia wybranych surowców w Polsce, wyjaśnia znaczenie gospodarcze wybranych surowców mineralnych Wyjaśnia termin restrukturyzacja przemysłu, podaje skutki restrukturyzacji przemysłu w Polsce, wymienia nazwy okręgów przemysłowych i wskazuje te okręgi na mapie Polski wyjaśnia przyczyny największej koncentracji przemysłu na południu Polski wymienia nazwy obszarów wydobywania wybranych surowców mineralnych i wskazuje te obszary na mapie Polski wyjaśnia znaczenie produkcji zwierzęcej w wyżywieniu ludności kraju, wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu hodowli bydła i trzody chlewnej w Polsce Usługi wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „komunikacja”, „transport”, „obwodnica”, rozróżnia rodzaje transportu, wymienia nazwy morskich handlowych i pasażerskich portów w Polsce i wskazuje te porty na mapie Polski, wymienia rodzaje usług, które obejmuje łączność, wymienia czynniki wpływające na rozwój telefonii komórkowej i internetu w Polsce, wyjaśnia znaczenie terminów: „turystyka”, „walory turystyczne”, „infrastruktura turystyczna”, wyjaśnia znaczenie terminów: „handel zagraniczny”, „import”, „eksport”, wymienia przykłady działów usług rozwijających się i zanikających, wskazuje na mapie Polski główne szlaki transportu lądowego , wyjaśnia znaczenie transportu morskiego, śródlądowego i lotniczego w gospodarce kraju, wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu, wymienia przykłady towarów pochodzących z importu, z których korzysta w życiu codziennym, wykazuje korzyści handlu zagranicznego opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu, uzasadnia konieczność modernizacji transportu lądowego w Polsce, wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego i przesyłowego w Polsce, wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Polski i wskazuje je na mapie politycznej świata , wymienia nazwy towarów eksportowanych z Polski wymienia nazwy towarów importowanych do Polski Sąsiedzi Polski wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej, opisuje cechy środowiska i gospodarki tych krajów przedstawia wspólne cechy środowiska przyrodniczego Czech i Słowacji, porównuje, na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, środowisko przyrodnicze Litwy, Białorusi i Ukrainy, przedstawia czynniki dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Czechy i Słowację, wskazuje na mapie obszary występowania wieloletniej zmarzliny, wykazuje wpływ występowania wieloletniej zmarzliny na działalność człowieka wymienia nazwy polskich miast mających swoje lotniska i wskazuje te miasta na mapie Polski, wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad, opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO i wskazuje je na mapie Polski, wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu Zagłębia Ruhry wymienia nazwy regionów najczęściej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje te regiony na mapie świata , omawia na podstawie danych statystycznych bilans handlu zagranicznego Polski wyjaśnia przyczyny depopulacji w Rosji
