Od lat podejmowane są wysiłki w kierunku takiego
advertisement
Dzwonkowska Stanisława, Szymańska Lidia Bełchatów 3 Ocena z wf Korelacja między satysfakcją ucznia z oceny a stosunkiem do przedmiotu wychowanie fizyczne Groźba szerzących się „ chorób cywilizacyjnych” jest przedmiotem troski wszystkich ludzi, którzy widzą ratunek dla zdrowia przyszłych pokoleń w jego ochronie. Wszyscy doskonale zdają sobie sprawę ze znaczenia wpływu ruchu oraz ćwiczeń fizycznych czy aktywnego wypoczynku na zdrowie. Potrzeba działania, jako jedna z wielu potrzeb dziecka ma bardzo proste uzasadnienie biologiczne: organizm wytwarza energię, którą musi wydatkować. Niestety w naszym społeczeństwie, w dziedzinie aktywności ruchowej obserwuje się przeogromne lenistwo, które emanuje na dzieci. Dorośli nie dbają o kondycję fizyczną swojego ciała. Tylko nieliczni z nich uprawiają sport(pływanie, spacery, biegi, jazdę na rowerze), który zapewnia im lepszą sprawność. W wolnym czasie większość polskich dzieci siedzi przed komputerem, TV i utrwala swoje wady, zaś niektórzy rodzice nie potrafią, inni nie chcą wziąć odpowiedzialności za wychowanie zdrowotne swojej pociechy. Rodzice, szkoła oraz medycyna szkolna są odpowiedzialni za wdrażanie dziecku potrzeby działania oraz powinny kontrolować jego potrzeby bio-psychospołeczne od początku jego rozwoju. Najbardziej pomyślny rozwój zapewnia uczniowi działalność wychowawcza, która realizuje zasadę jedności wychowania fizycznego, umysłowego, moralnego i estetycznego. Biorąc pod uwagę ogromne znaczenie ruchu ( lekcji w-fu ) na prawidłowy i wszechstronny rozwój młodego człowieka należałoby znacznie wyżej niż obecnie oceniać nauczycieli w-fu w strukturach i hierarchii szkolnej. W działalności ruchowej dziecka udział psychiki jest równie ważny, jak udział czynników biologicznych w rozwoju umysłowym. Funkcje ruchowe rozwijają się równolegle z rozwojem układu nerwowego. Jednak obok dzieci rozwijających się pod względem ruchowym prawidłowo i niejednokrotnie wyróżniających się wyjątkową sprawnością – istnieją dzieci o ruchach niezręcznych, które z trudem wykonują zadania łatwe i proste dla ich rówieśników. Dzieci z ograniczonymi możliwościami aktywności ruchowej oraz niektóre dotknięte kalectwem otyłości czy niedowagi cierpią najmocniej a ich egzystencja wielokrotnie utrzymuje się na tragicznym poziomie. Dla nich upokorzenia ,które muszą znosić na lekcjach w-fu od kolegów są nieraz nie do zniesienia i rezygnują z tych lekcji, broniąc się ucieczką lub załatwieniem zwolnienia . „ Grubas” czy „szkielet” wstydzi się bardzo swojego ciała, zaś na lekcji w-fu musi je pokazać .Osłabienie godności młodego człowieka, poprzez zranienie sfery intymnej ( wyśmiewanie, poniżanie) może w przyszłości odbić się na jego rozwoju emocjonalnym. Postawa ucznia oszczędzająca lub unikająca lekcji w-fu może być uzasadniona bądź też nie, dlatego nauczyciel ma bardzo trudne zadanie aby to właściwie ocenić. Nauczyciel musi widzieć dzieci z kompleksami swojego ciała, ambicje dzieci, które bardzo się starają, ale ćwiczenia im nie wychodzą. Przede wszystkim musi widzieć dzieci, które nie mogą w danym dniu ćwiczyć a jeśli uczeń mu zgłasza, że źle się czuje powinien to uszanować. Przeciążony program nauczania zmusza dziecko do przychodzenia na lekcje nawet w czasie choroby. Wiadomo zaś ,że obecnie coraz więcej jest powikłań pogrypowych. Trening zdrowotny jest silnym i nieobojętnym bodźcem biologicznym dla organizmu człowieka. Bodźcem, który obok działania korzystnego dla umacniania zdrowia może także powodować jego zagrożenie, szczególnie u osób nie w pełni zdrowych. Zdarza się, iż niekiedy nauczyciel popełnia błędy wychowawcze w swojej pracy. Jeśli uczeń podczas lekcji w-fu doznaje uszczerbku na zdrowiu fizycznym czy psychicznym ,to postawa nauczyciela jest niewybaczalna. Zgodnie z rozporządzeniem MEN i S z dn. 12.02.2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w Szkołach Publicznych Dz. U. Nr 15 z dn. 25.02.2002.r. w obecnej szkole zajęcia wychowania fizycznego są prowadzone w grupach od 12- 26 uczniów. Naszym zdaniem jest to zbyt duża grupa i dlatego nauczyciel nie jest w stanie spełniać wszystkich zadań wychowawczych. Zadowolony on jest więc z mniejszej grupy uczniów na swoich zajęciach, ponieważ odpowiada za ich zdrowie i życie , dlatego nie będzie starał się przekonywać ucznia, że powinien ćwiczyć. Zbyt duża liczba uczniów na jego lekcjach, nie pozwala mu na indywidualne podchodzenie do możliwości dziecka i zagwarantowanie mu bezpieczeństwa. Jest to jedna z przyczyn wypadków na lekcjach w-fu. Nauczyciele w-fu obserwują niechęć dzieci i młodzieży do uprawiania sportu zwłaszcza w starszych rocznikach. Niewątpliwie widzimy tutaj ujemne skutki współczesnej cywilizacji. Problematyka badawcza : Podjęte badania zmierzały w kierunku rozstrzygnięcia następującego problemu badawczego: Czy istnieje korelacja między satysfakcją ucznia z oceny za wykonywane zadania ruchowe a stosunkiem do przedmiotu wychowanie fizyczne? Szczegółowa problematyka badawcza obejmuje następujące zagadnienia: 1.Jaki jest stosunek uczniów do ćwiczeń fizycznych i lekcji w-fu? 2.Czy nauczyciele w-fu budzą sympatię i szacunek wśród uczniów? 3Jakie sytuacje zmuszają dziecko do rezygnacji z ćwiczeń ruchowych? 4.Czy dzieci na lekcjach w-fu są bezpieczne? 5. Jaka jest świadomość zdrowotna uczniów w temacie wpływu ruchu na zdrowie? Metodyka i technika badawcza W badaniach zastosowano sondaż diagnostyczny oraz analizę dokumentacji absencji na zajęciach WF ,oraz analizę zdrowotną dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2001/2002. Skonstruowano ankietę anonimową i skierowano ją do uczniów Szkoły Podstawowej, Gimnazjum, Liceum Ogólnokształcącego. Badania przeprowadzono we wrześniu 2002r. w Bełchatowie. Kwestionariusz ankiety zawierał 12 pytań, które pozwoliły nam: - na dokonanie oceny świadomości zdrowotnej uczniów w temacie wpływu ruchu na zdrowie, - zorientować się dlaczego dzieci lubią bądź nie lubią w-f, dlaczego rezygnują z ćwiczeń ruchowych?, -jaki stosunek mają uczniowie do nauczyciela i przedmiotu?. Badaniami objęto 300 uczniów z Bełchatowa: 87- z 6 kl. Szkoły Podstawowej nr 9, 118- z 2 kl.Gimnazjum nr 3, 50 –z LO im W Broniewskiego oraz 45 z LO im J Kochanowskiego. Wnioski z badań Przeprowadzona analiza materiału badawczego pozwoliła nam na wyciągnięcie następujących wniosków: 1.Większość (91,7 %) uczniów zna powiedzenie, że ruch to zdrowie. Informację taką uzyskali od rodziców i nauczycieli oraz ze środków masowego przekazu, kolegów . Niestety istnieje grupa dzieci (8,3%),która nie jest świadoma znaczenia ruchu w swoim życiu i jego wpływu na zdrowie. 2.Im starsze dzieci tym mniej chętnie ćwiczą na lekcjach w-fu. W Szkole Podstawowej chętnie na lekcjach w-fu ćwiczy 85,1% dzieci, zaś już w Gimnazjum tylko – 51,7% a w Liceum – 40 %. 3.Dzieci lubią lekcje w-fu ponieważ : - W Szkole Podstawowej : „ lekcje są ciekawe, są różne fajne zawody, można odpocząć od pytania, nie ma stresu”, - W Gimnazjum : „ jest to odpoczynek od wysiłku psychicznego, ćwiczę swoją kondycję, mogę się wykazać, nie trzeba dużo myśleć, można się wyszaleć, lubię się sprawdzić, lekcja wolna od nauki, chodzimy na siłownię, jest rywalizacja, lubię gry zespołowe, jest to rozrywka i lepsze zrozumienie z kolegami”, - W Liceum : „ poprawia mi się sylwetka , utrzymuję dobrą wagę, chcę być zdrowa, lubię sport, może nauczyć pracy zespołowej i odreagowania na stres, nie trzeba uczyć się na pamięć, nie ma nic lepszego niż sportowa rywalizacja, bo lubię nauczyciela, mamy nową salę do ćwiczeń, jest to jedyna forma ruchu dla mnie” 4. Główną przyczyną powodującą ,że 38,7% dzieci nie lubi lekcji w-fu są ćwiczenia do wykonywania ponad ich możliwości, zaś 8,7% badanych pisze, że „nie chce im się ruszać, gdyż są ciągle zmęczone”, natomiast 6,7% ankietowanych twierdzi, że wstydzi się swojego ciała, gdy się rozbierze. 5. 23,3 % ankietowanych przyznaje się do ucieczek z lekcji w-fu , zaś za przyczynę takich zachowań wskazuje na przemęczenie. 6. Obserwuje się zmniejszanie uczuć pozytywnych w stosunku do nauczyciela w-fu wraz z wiekiem. W Szkole Podst. nauczyciela w-fu bardzo lubi lub lubi 98,9% dzieci, natomiast w Gimnazjum 84,7%,zaś w Liceum już tylko 78,9% młodzieży. 7. 226 ankietowanych (75,3%) stwierdza, że na lekcji w-f zwykle ćwiczy 80 %dzieci. 8.Większa część dzieci ( 58,3%) uważa, że lekcje w-f powinny być oceniane, 27,3% badanych jest zdania przeciwnego, zaś 14,3% dzieci nie ma swojego zdania na ten temat. 9. Prawie połowa dzieci (49,3%) uważa, że oceny z w-fu są sprawiedliwe, natomiast 35% badanych jest zdania przeciwnego, zaś 15,7% ankietowanych nie ma zdania na ten temat. 10. 14,7% uczniów zaznaczyło, iż zdarzył się poważny wypadek na lekcji w-fu, wymagający interwencji szpitalnej, 68,3% jest zdania przeciwnego, zaś 17% badanych nie wie czy zdarzył się wypadek wymagający interwencji szpitalnej podczas w-fu. Uwagi ankietowanych były zróżnicowane. Dzieci ze Szkoły Podst. domagają się podziału na grupy( chłopcy, dziewczęta),mają rozbieżne zdanie co do częstości gry w piłkę, siatkę.( jednym za dużo ,drugim za mało). Brak jest im zajęć sportowych pozalekcyjnych. Młodzież z Gimnazjum uważa że ma za mało zajęć na siłowni, chce aby szkoła organizowała więcej turniejów piłkarskich, tutaj także są rozbieżności co do częstości gry w piłkę, siatkę. Pojawiają się pierwsze skargi na nauczyciela : „ jeśli ktoś nie potrafi wykonać danego ćw. nie powinien otrzymać jedynki i być wyśmiewany, jeśli dziewczyna jest niedysponowana nie powinna otrzymywać kropki, minusa lub jedynki, trzeba zdejmować biżuterię, nawet najmniejszy kolczyk, gdy długo biegam kłuje mnie w klatce a muszę biegać, bo dostanę jedynkę”. Młodzież z Liceum ma najwięcej uwag na temat oceniania: „ nie powinno oceniać się predyspozycji fizycznych uczniów, gdyż nie każdy jest tak samo sprawny fizycznie”. Ankietowani ci skarżyli się także na wygórowane wobec nich zadania stawiane przez nauczycieli, zmuszanie ich do ćwiczeń, których boją się oni wykonać i przekraczających ich wydolność fizyczną. Jedna z badanych stwierdziła, że w-f podczas jej okresu łączy się z wielkim bólem i koszmarem. W oparciu o dokumentację sporządzoną przez Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Bełchatowie przeprowadzono analizę absencji na zajęciach w-fu w roku szkolnym 2001/2002. Stwierdzono, iż na 12139 dzieci ze Szkół Podst. i Gimnazjów - 7,2% (874) nie ćwiczyło na lekcjach w-fu, zaś ze szkół ponadpodstawowych absencja była na wyższym poziomie i wynosiła 13,9%. Dokonano również analizy zdrowotnej dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2001/2002, korzystając z dokumentacji w/w Zakładu. Stwierdzono, że wśród 12139 uczniów - 6142 ( 50,6 % ) z nich to osoby z problemami zdrowotnymi, zaś w szkołach ponadpodstawowych na 5034 badanych - 2435 ( 48,4%) to młodzież z problemami zdrowotnymi. Najwięcej wśród dzieci i młodzieży jest chorób i wad narządu wzroku, uszkodzeń narządu ruchu i zaburzeń statyki ciała, oraz zaburzeń w rozwoju somatycznym. Z powyższego wynika, iż spora część dzieci i młodzieży ma problemy ze swoim zdrowiem .Uważamy, że nauczyciele w swojej pracy wychowawczej powinni to wziąć pod uwagę. Regularny wysiłek fizyczny działa tak jak magiczna pigułka na wszelkie dolegliwościtwierdzi profesor JoAnn Manson, szefowa Instytutu Profilaktyki Medycznej Kliniki Harvarda. Nawyk spacerowania, biegania, pływania, jazdy na rowerze jest ratunkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Uprawianie sportu przez całe życie jest jedyną z wypróbowanych dróg, która daje gwarancję utrzymywania swojego ciała i duszy w dobrej kondycji. Zdobycie nawyku systematycznych ćwiczeń fizycznych jest możliwe w każdym wieku, ale do tego potrzeba motywacji, gdyż człowiek z natury jest leniwy oraz autorytetu i wiedzy, którą posiada szkoła. Na nauczycieli i pielęgniarki szkolne spada więc ogromna rola wychowawcza w zakresie przekonania, rozbudzenia i ugruntowania właściwej postawy do prawidłowych zachowań zdrowotnych w zakresie ruchu fizycznego. Wnioski: 1.Istnieje korelacja między ocenianiem na lekcjach w-fu a stosunkiem do tego przedmiotu. 2.Należy uświadamiać dzieci i młodzież na temat znaczenia ruchu ,gdyż nie wszyscy o tym wiedzą. 3.Dzieci i młodzież na lekcjach w-fu są nie zawsze bezpieczne. 4.Przemęczenie jest główną przyczyną zmuszającą ich do rezygnacji z ćwiczeń ruchowych. 5.Istnieje zależność pomiędzy wiekiem a sympatią do przedmiotu i nauczyciela w-fu. Wraz z wiekiem nasila się niechęć do ruchu i nauczycieli w-fu.
