Identyfikacja oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczenia
advertisement
Załącznik nr 2 do uchwały nr XVI/329/11 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 27 października 2011 r. Identyfikacja oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków § 1.1. Określa się istniejące i potencjalne zagrożenia dla zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia w brzmieniu ust. 2-6. 2. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Skały i zespoły skał o wyróżniających się cechach petrograficznych, mineralogicznych, genetycznych oraz krajobrazowych Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Zasłonięcie cennych formacji skalnych przez roślinność, rozsadzanie skał przez system korzeniowy Odsłanianie wybranych, cennych formacji skalnych Dewastacja cennych form skalnych (malowanie, odłupywanie, zaśmiecanie) Usuwanie skutków dewastacji Wspinaczka skałkowa Zabezpieczenie form skalnych przed negatywnym wpływem wspinaczki skałkowej Główne elementy rzeźby terenu, w tym: grzbiety, kulminacje i przełęcze, zrównania wierzchowinowe i stokowe, gołoborza, doliny rzek i potoków oraz przełomy rzeczne Zmiana rzeźby terenu towarzysząca realizacji inwestycji budowlanych i drogowych Ograniczenie wpływu inwestycji budowlanych i drogowych na rzeźbę terenu Wychodnie i odkrywki dokumentujące genezę litosfery Zasłonięcie cennych obiektów geologicznych przez roślinność, rozsadzanie skał przez system korzeniowy Odsłanianie wybranych, cennych wychodni i odkrywek dokumentujących genezę litosfery Dewastacja otoczenia cennych obiektów geologicznych na skutek nielegalnego składowania odpadów i eksploracji prowadzonej przez poszukiwaczy minerałów Usuwanie skutków dewastacji Edukacja ekologiczna i kształtowanie właściwych postaw społecznych w odniesieniu do wartości przyrodniczych i krajobrazowych terenu Zagrożenia Szczegółowy przedmiot ochrony Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Parku Złoża surowców mineralnych Degradacja ekosystemów przyrodniczych oraz walorów krajobrazowych i stosunków wodnych na skutek eksploatacji złóż Racjonalna gospodarka zasobami złóż mineralnych Istniejące cieki wodne Degradacja ekosystemów oraz walorów krajobrazowych poprzez niewłaściwie projektowaną regulację cieków Racjonalna gospodarka zasobami wodnymi – regulacja cieków wodnych z uwzględnieniem ich wpływu na cenne ekosystemy i walory krajobrazowe Obszary źródliskowe i źródła Przerwanie systemu hydrologicznego wód śródpokrywowych Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Obszary podmokłe i zabagnione Obniżenie poziomu wód gruntowych poprzez odprowadzanie wody systemem rowów odwadniających Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 434 „Marciszów” Przeeksploatowanie zasobów wód podziemnych Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Obiekty hydrograficzne pochodzenia antropogenicznego, w tym stawy i inne zbiorniki wodne Wypłycanie i zarastanie zbiorników Nieprzerwane prowadzenie gospodarki rybackiej Naturalne właściwości fizykochemiczne wód Zanieczyszczenie zasobów wodnych Zapobieganie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych. Ograniczenie stosowania nawozów mineralnych i środków chemicznych Mało zmieniona struktura przestrzenna gleb mineralnych i organicznych oraz ich właściwości fizykochemiczne i biologicznie Erozja Zapobieganie procesowi erozji gleb Szczegółowy przedmiot ochrony Naturalne właściwości fizykochemiczne i biologicznie gleb Zagrożenia Degradacja gleb w wyniku stosowania w rolnictwie chemicznych środków ochrony roślin Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Ograniczenie chemizacji rolnictwa 3. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Cenne fragmenty lasów określone jako priorytetowe siedliska przyrodnicze a w szczególności: Jaworzyny i lasy klonowolipowe na stromych stokach i zboczach (*9180) Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (*91E0) Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Degradacja siedlisk na skutek zmiany stosunków wodnych Przywrócenie i zachowanie właściwych stosunków wodnych w ramach renaturalizacji i ochrony siedlisk Monotypizacja drzewostanów (miejscami drzewostan stanowi wyłącznie olsza czarna) Przywrócenie właściwego składu gatunkowego Neofityzacja warstwy drzewostanu Stopniowa eliminacja gatunków obcych w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Degradacja siedlisk na skutek zmiany stosunków wodnych Przywrócenie i zachowanie właściwych stosunków wodnych w ramach Bory i lasy bagienne (*91D0) Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia renaturalizacji i ochrony siedlisk Pozostałe naturalne i półnaturalne fragmenty lasów m.in. określone jako siedliska przyrodnicze: - kwaśne buczyny (9110), - żyzne buczyny (9130), - grądy: środkowoeuropejski i subkontynentalny (9170), - acydofilne bory górnoreglowe (9410) Wszystkie ekosystemy leśne Czynniki biotyczne: szkodliwe owady, grzyby i zwierzyna Utrzymanie właściwej zdrowotności i żywotności drzewostanów oraz odpowiedniego stanu zwierzyny w ramach racjonalnej gospodarki leśnej i łowieckiej Czynniki abiotyczne Utrzymanie właściwej zdrowotności i żywotności drzewostanów Czynniki antropogeniczne – nieprawidłowa gospodarka leśna oraz szkodnictwo leśne (cięcia kradzieżowe i in.) Prawidłowo prowadzona, racjonalna gospodarka leśna oraz przeciwdziałanie szkodnictwu leśnemu Zmniejszenie bioróżnorodności ekosystemów leśnych Ochrona różnorodności genowej Ochrona różnorodności gatunkowej Ochrona różnorodności ekosystemowej Ochrona różnorodności krajobrazowej Strefy ekotonowe Zanik lub degradacja stref ekotonowych Prowadzenie właściwej, zgodnej z planem urządzenia lasu, gospodarki leśnej Pozostałe lasy (lasy na gruntach porolnych, lasy o składzie niezgodnym z STL) Borowacenie drzewostanów, zniekształcanie i następnie degeneracja siedlisk Dostosowanie składów gatunkowych drzewostanów do panujących warunków siedliskowych i wykorzystanie potencjalnych możliwości „produkcyjnych”siedlisk 4. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion płaty bogate florystycznie) (6230) Zmiany sukcesyjne, zaprzestanie tradycyjnych form użytkowania terenu. Potencjalnym zagrożeniem jest zalesianie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) (6410) Osuszanie terenu wskutek przeprowadzonych w latach '90 prac melioracyjnych. Zaprzestanie koszenia, przekształcanie w nieużytki i przemiany sukcesyjne Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) (6430) Brak istotnych zagrożeń. Potencjalnymi zagrożeniami może być zmiana stosunków wodnych Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)(6510) Zaniechanie tradycyjnych form użytkowania Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) (6520) Zarzucenie gospodarowania pastersko-kośnego, zarastanie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220) Zasłanianie skał przez roślinność Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych drzewiastą, zagrożenie niszczeniem mechanicznym. Odsłonięte skały są silnie narażone na zmiany czynników klimatycznych – wrażliwość na susze, silne mrozy, intensywne opady atmosferyczne. Każde z tych zjawisk może powodować znaczne dla stanu siedliska straty w populacjach roślin naskalnych. Zagrożenie antropogeniczne – penetracja terenu, eksploatacja skał kamieniołomów (pozyskiwanie hornblendy na wzgórzu Popiel), palenie ognisk, niszczenie roślinności Zbiorowiska szuwarów i turzycowisk, wilgotne Obniżenie poziomu wód gruntowych Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Odtworzenie pierwotnego poziomu wód gruntowych Szczegółowy przedmiot ochrony ziołorośla i łąki Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej Ograniczenie sukcesji Zaniechanie ekstensywnego użytkowania łąkarskiego Przywrócenie pierwotnego sposobu użytkowania Zbiorowiska okrajkowe Zanikanie szerokiej granicy między ekosystemami polnymi i leśnymi na skutek intensyfikacji gospodarki rolnej i leśnej Prowadzenie gospodarki leśnej i rolnej w sposób umożliwiający rozwój siedliska Murawy napiaskowe Sukcesja wtórna roślinności krzewiastej i drzewiastej Ograniczenie sukcesji Zanokcica serpentynowa Asplenium adulterinum Niewielka liczba stanowisk i niska liczebność populacji Zwiększenie liczebności populacji Konkurencja ze strony traw i roślin dwuliściennych Zapobieganie zarastaniu Zmiany mikrosiedliskowe Zachowanie aktualnego charakteru siedliska Zanokcica ciemna Asplenium Niewielka liczba stanowisk i niska adiantum – nigrum liczebność populacji „Zagłuszanie” przez Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt trawy Zwiększenie liczebności populacji Zapobieganie zarastaniu Bezpośrednie oddziaływanie antropogeniczne (boisko sportowe) Ograniczenie szkodliwego dla populacji oddziaływania antropogenicznego Wzrost penetracji turystycznej, pobytowej i tranzytowej – w efekcie wybiórcze niszczenie stanowisk i miejsc bytowania gatunków Utrzymanie obecnego stanu użytkowania i zagospodarowania terenu Parku, w tym szlaków turystycznych Zaniechanie tradycyjnych form użytkowania na cennych dla fauny kompleksach łąk. Przekształcenia siedlisk Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych 5. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów wodnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Zanieczyszczenia przedostające się do wód. Odprowadzenie nie oczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków bytowo-gospodarczych do rzeki, między innymi przez brak odpowiednich systemów odbiorczych i nieszczelne szamba Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Potencjalnym zagrożeniem są zmiany stosunków wodnych i wielkości przepływów, w tym prace związane z kanalizacją koryta rzecznego Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych. Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) Naruszenie równowagi hydrologicznej – zmiana stosunków wodnych i obniżenie poziomu wód. Potencjalnym zagrożeniem są także uszkodzenia mechaniczne i zasypywanie odpadami Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak (7230) Naruszenie równowagi hydrologicznej – zmiana stosunków wodnych i obniżenie poziomu wód. Potencjalnym zagrożeniem są także uszkodzenia mechaniczne i zmiany sposobu gospodarowania Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą, wraz z występującą tam fauną Zmiana stosunków wodnych, zarastanie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Roślinność szuwarowa i przybrzeżna wokół stawów i cieków wodnych, wraz z występującą tam fauną Usuwanie i wypalanie roślinności, stanowiącej miejsce bytowania dla wielu gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków Przeciwdziałanie wypalaniu i usuwaniu roślinności nadbrzeżnej Szczegółowy przedmiot ochrony Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt Zagrożenia Okresowe spuszczanie wody ze stawów hodowlanych, wycinanie roślinności nadbrzeżnej, obniżanie poziomu wód gruntowych, zanieczyszczenia, wzrost penetracji turystycznej, pobytowej i tranzytowej – w efekcie zanikanie stanowisk i kurczenie ważnych z punktu widzenia fauny siedlisk Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych, obecnego stanu użytkowania i zagospodarowania terenu Parku 6. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla walorów krajobrazowych i kulturowych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Krajobraz zwartych kompleksów leśnych wraz z elementami kulturowymi towarzyszącymi gospodarce leśnej (podziały i oznakowanie linii oddziałowych, place do magazynowania drewna, sieć dróg gospodarczych o częściowo utwardzonej nawierzchni, infrastruktura łowiecka w postaci ambon, paśników) i infrastrukturze turystycznej (sieć szlaków turystycznych, mała architektura towarzysząca) Zagrożenia Obniżenie walorów krajobrazu leśnego w wyniku negatywnego oddziaływania zespołu czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Utrzymanie jak największej różnorodności krajobrazu leśnego, wraz z siecią urozmaiconych płatów i korytarzy krajobrazowych. Zachowanie wielofunkcyjnego charakteru lasu poprzez utrzymanie wielofunkcyjnych i wielowiekowych drzewostanów o cechach lasu naturalnego. Ochrona naturalnych biotopów, a szczególnie niedopuszczenie do likwidacji roślinności naturalnej Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Krajobraz otwarty z mozaiką pól uprawnych, łąk, zadrzewień śródpolnych oraz rozproszoną zabudową Zanikanie tradycyjnego, mozaikowego krajobrazu rolniczego na skutek zmian w strukturze i sposobie użytkowania gruntów oraz braku dostatecznej Stworzenie właściwych warunków do zachowania mozaiki pól, miedz, zadrzewień i enklaw Szczegółowy przedmiot ochrony mieszkalną Zagrożenia wiedzy na temat ekologicznych metod użytkowania gruntów i produkcji rolnej Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia roślinności Ograniczenie powierzchni terenów Zachowanie istniejącej otwartych w wyniku presji systemu struktury użytkowania osadniczego terenów otwartych, w tym proporcji terenów zabudowanych i otwartych. Dewastacja krajobrazu otwartego przez nowo powstające elementy infrastruktury technicznej Unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury technicznej w miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Krajobraz zurbanizowany Zniekształcanie historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w wyniku rozwoju współczesnych form zabudowy Kształtowanie nowej zabudowy i infrastruktury z zachowaniem tradycyjnej struktury wewnętrznej jednostek osadniczych i ich związków z przestrzenią. Punkty i osie widokowe Przerwanie powiązań widokowych w wyniku zarastania, zabudowy i wprowadzania do krajobrazu elementów dysharmonijnych Stworzenie warunków dla zachowania wysokich walorów punktów i osi widokowych Przywrócenie walorów dawnych punktów widokowych Ciągi i korytarze widokowe wzdłuż dróg i znakowanych szlaków turystycznych Utrata walorów na skutek zarośnięcia, braku konserwacji i braku infrastruktury Utrzymanie właściwego stanu szlaków turystycznych Tereny Parku o dużym natężeniu ruchu turystycznego Degradacja walorów krajobrazowych i przyrodniczych w wyniku oddziaływania masowego ruchu turystycznego Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Stanowiska archeologiczne Zniszczenie lub naruszenie stanu Właściwe zabezpieczenie Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia obiektów w wyniku inwestycyjnych zabytków archeologicznych prac ziemnych i prac rolnych, eksploatacji oraz nielegalnych wkopów poszukiwawczych Ślady dawnego górnictwa Zacieranie topografii dawnych obszarów górniczych. Dewastacja spowodowana nielegalną eksploracją i składowaniem odpadów Właściwe zabezpieczenie śladów dawnego górnictwa oraz wyeksponowanie walorów najciekawszych obiektów Zabytki architektury sakralnej i świeckiej, zespoły zabudowy wiejskiej, dawne budownictwo przemysłowe i mała architektura Utrata walorów na skutek przebudowy lub rozbudowy. Rozpad obiektów w wyniku braku użytkowania lub braku właściwej opieki Właściwe zabezpieczenie zabytków oraz wyeksponowanie walorów najciekawszych obiektów Kultura niematerialna związana z bogatą historią regionu Zanikanie tradycji niematerialnej Dokumentowanie na skutek przemian cywilizacyjnych elementów kultury niematerialnej i przerwania ciągłości przekazu ustnego
