Oświadczenie_KHV - Powiatowy Inspektorat Weterynarii w
advertisement
Projekt 24.01.2012 ZAŁĄCZNIK II Oświadczenie w sprawie programu nadzoru Strefa/Enklawa: ……………………. (numer rejestracyjny - ………………) Wymogi/informacje, jakie należy przedłożyć Informacje/dalsze wyjaśnienia i uzasadnienie 1. Identyfikacja programu 1.1. Państwo członkowskie składające oświadczenie Rzeczpospolita Polska 1.2. Właściwy organ (adres, faks, e-mail) Główny Inspektorat Weterynarii ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa faks +48 22 613 14 08 [email protected] 1.3. Numer referencyjny niniejszego dokumentu GIWz.401/R-…/2012 1.4. Wysłano do Komisji dnia 2. Rodzaj powiadomienia 2.1. Oświadczenie w sprawie programu nadzoru 2.2. Wniosek w sprawie programu nadzoru 3. Ustawodawstwo krajowe Obowiązujące ustawodawstwo krajowe mające zastosowanie do danego programu nadzoru. 1) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.); 2) ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744); 3) ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. z 2003 r. Nr 165, poz. 1590 z późn. zm.); 4) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury (Dz. U. z 2009 r. Nr 30, poz. 198); 5) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 listopada 2005 r. w sprawie zakresu, sposobu i terminów przekazywania informacji o występowaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania i rejestracji oraz o wynikach monitorowania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych, a także związanej z nimi oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (Dz. U. 2005 r. Nr 242, poz. 2045); 6) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 grudnia 2008 r. w sprawie rejestru podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną (Dz. U. z 2009 r. Nr 14, poz. 81); 7) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury (Dz. U. z 2008 r. Nr 190, poz. 1167); 8) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 października 2008 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1193). 4. Choroby 4.1. Ryby VHS IHN 1 Projekt 24.01.2012 ISA KHV 4.2. Mięczaki Marteilia refringens Bonami ostreae 4.3. Skorupiaki Choroba wywoływana przez Whispovirus (White spot disease) 5. Informacje ogólne o chorobach 5.1. Właściwy organ Należy opisać strukturę, kompetencje, obowiązki i uprawnienia właściwego organu, którego to dotyczy. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą wykonawczą w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, są organy Inspekcji Weterynaryjnej. Organami Inspekcji Weterynaryjnej są: 1) Główny Lekarz Weterynarii; 2) wojewódzki lekarz weterynarii; 3) powiatowy lekarz weterynarii; 4) graniczny lekarz weterynarii. Główny Lekarz Weterynarii stoi na czele Inspekcji Weterynaryjnej. Stosownie do art. 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej Główny Lekarz Weterynarii posiada status centralnego organu administracji rządowej podległego ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa. Głównego Lekarza Weterynarii powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, przy czym powołanie następuje na wniosek ministra właściwego do spraw rolnictwa. Główny Lekarz Weterynarii kieruje Inspekcją Weterynaryjną przy pomocy dwóch zastępców oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii. Zgodnie z zarządzeniem Nr 34 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie nadania statutu Głównemu Inspektoratowi Weterynarii (Dz. Urz. Min. Rol. Nr 31, poz. 38) w skład Głównego Inspektoratu Weterynarii wchodzą: 1) Biuro Budżetowo-Finansowe; 2) Biuro Bezpieczeństwa Żywności Pochodzenia Zwierzęcego; 3) Biuro do Spraw Unii Europejskiej i Współpracy z Zagranicą; 4) Biuro Kontroli; 5) Biuro Prawne; 6) Biuro Organizacyjne; 7) Biuro do Spraw Granic; 8) Biuro Pasz, Farmacji i Utylizacji; 9) Biuro Zdrowia i Ochrony Zwierząt; 10) Stanowisko do Spraw Laboratoriów; 11) Stanowisko do Spraw Audytu Wewnętrznego; 12) Stanowisko do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych. Organem doradczo - opiniodawczym Głównego Lekarza Weterynarii, w sprawach objętych zakresem działania Inspekcji Weterynaryjnej (m.in. zwalczania chorób zakaźnych zwierząt), jest Rada Sanitarno-Epizootyczna. 5.2. Organizacja i nadzorowanie wszystkich podmiotów biorących udział w programie Należy opisać właściwe organy, którym powierzono nadzorowanie i koordynowanie programu, oraz poszczególne zaangażowane podmioty. Odpowiedzialność terenowych organów Inspekcji Weterynaryjnej za zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt określona została w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej oraz ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Terenowe organy Inspekcji Weterynaryjnej wykonują swoje zadania odpowiednio przy pomocy wojewódzkiego, powiatowego i granicznego inspektoratu weterynarii. Szczegółową organizację terenowych urzędów Inspekcji Weterynaryjnej określa zarządzenie Nr 11 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji wojewódzkich, 2 Projekt 24.01.2012 powiatowych i granicznych inspektoratów weterynarii (Dz. Urz. MRiRW Nr 11, poz. 12, z późn. zm.). Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej przewiduje różne usytuowanie organów Inspekcji Weterynaryjnej w hierarchii zespolonych i niezespolonych organów terenowej administracji rządowej w województwie. Wojewódzki lekarz weterynarii jest organem wojewódzkiej administracji zespolonej. Wykonuje on zadania i kompetencje określone w przepisach prawa weterynaryjnego w imieniu własnym, ale pod zwierzchnictwem wojewody. Podporządkowanie wojewódzkiego lekarza weterynarii wojewodzie, wynika z art. 7 pkt 2 ustawy o administracji rządowej w województwie. Jednocześnie stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, wojewódzki lekarz weterynarii podlega bezpośrednio Głównemu Lekarzowi Weterynarii w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epizootycznego na obszarze swojej właściwości (tj. w zakresie realizacji zadań merytorycznych). Na szczeblu powiatu właściwym organem do wykonywania zadań Inspekcji Weterynaryjnej jest powiatowy lekarz weterynarii, jako organ administracji niezespolonej, podległy wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii. Własne kompetencje w zakresie weterynarii posiada także graniczny lekarz weterynarii, który jest organem wojewódzkiej administracji niezespolonej, podległym bezpośrednio centralnemu organowi administracji rządowej, jakim jest Główny Lekarz Weterynarii. Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, organem pierwszej instancji właściwym, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej, jest powiatowy lekarz weterynarii, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. W zakresie właściwości instancyjnej organów Inspekcji Weterynaryjnej, przez którą rozumiemy właściwość organu do weryfikacji decyzji wydanej przez organ administracyjny niższej instancji, organem wyższego stopnia w stosunku do powiatowego jest wojewódzki lekarz weterynarii, w stosunku zaś do wojewódzkiego lekarza weterynarii i granicznego lekarza weterynarii – Główny Lekarz Weterynarii. Dodatkowo ustawa przewiduje, w przypadkach uzasadnionych szczególną wagą lub zawiłością sprawy, możliwość podejmowania przez organ wyższej instancji wszelkich czynności należących do zakresu działania organu niższego stopnia. W takim przypadku organ wyższego stopnia staje się organem pierwszej instancji. Organy Inspekcji Weterynaryjnej przy wykonywaniu swoich zadań współdziałają z organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz z organami administracji samorządowej. Utrzymywane gatunki: 5.3. Omówienie struktury branży akwakultury w odnośnym obszarze, w Rodzaje produkcji: tym rodzaje produkcji i utrzymywane gatunki 5.4. Od kiedy powiadomienie właściwego organu o podejrzeniu i stwierdzeniu przedmiotowej (-ych) choroby (chorób) jest obowiązkowe (data)? Choroby zakaźne ryb (wiosenna wiremia karpi (SVC), wirusowa posocznica krwotoczna (VHS), zakaźna martwica układu krwiotwórczego ryb łososiowatych (IHN) oraz bakteryjna choroba nerek (BKD)) podlegały w Polsce obowiązkowi zgłaszania i zwalczania od 15 grudnia 1997 r. Obecnie w załączniku nr 2 „Wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania” do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt figuruje 6 chorób zakaźnych ryb, w tym VHS, IHN oraz KHV. KHV jest chorobą zwalczaną z urzędu w Polsce od 8 września 2008 r. Jednakże po raz pierwszy zakażenie herpeswirusem koi zostało stwierdzone w Polsce w 2004 r. metodą PCR w modyfikacji Gilad (Gilad i in. 2002) przez Zakład Chorób Ryb Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach. W razie podejrzenia wystąpienia chorób zakaźnych zwierząt posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia o tym właściwego organu. Powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, w 3 Projekt 24.01.2012 tym o podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury, podejmuje niezwłocznie czynności w celu wykrycia lub wykluczenia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, w tym: nakazuje posiadaczowi zwierząt sporządzenie i aktualizację spisu wszystkich zwierząt lub zwłok zwierzęcych, przeprowadza dochodzenie epizootyczne, przeprowadza badanie kliniczne zwierząt, pobiera i wysyła próbki do badań laboratoryjnych. Ponadto, od 24 lutego 2005 r. posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia właściwego organu o zwiększonym śnięciu ryb. 5.5. Od kiedy obowiązuje system wczesnego wykrywania wprowadzony na terenie państwa członkowskiego, umożliwiający właściwemu organowi podjecie skutecznych badań choroby i przedstawianie sprawozdań (data)? Systemy wczesnego wykrywania zapewniają w szczególności szybkie rozpoznanie wszelkiego rodzaju objawów klinicznych zgodnych z objawami podejrzewanej choroby, nowo pojawiającej się choroby lub niewyjaśnionej śmiertelności w gospodarstwach lub obszarach hodowli mięczaków, a także w środowisku naturalnym, oraz szybkie powiadomienie o takim przypadku właściwego organu, co ma na celu jak najszybsze rozpoczęcie badania diagnostycznego. System wczesnego wykrywania obejmuje przynajmniej: a) duże wyczulenie osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach sektora akwakultury lub zajmujących się przetwarzaniem zwierząt akwakultury na wszelkie objawy wskazujące na obecność choroby, oraz szkolenie lekarzy weterynarii lub specjalistów ds. zdrowia zwierząt wodnych w zakresie wykrywania i zgłaszania nietypowych przypadków wystąpienia choroby; b) obecność lekarzy weterynarii lub specjalistów ds. zdrowia zwierząt wodnych, przeszkolonych w zakresie rozpoznawania i powiadamiania o podejrzeniu wystąpienia choroby; c) dostęp właściwego organu do laboratoriów wyposażonych w urządzenia do diagnozowania i rozróżniania chorób ujętych w wykazie i nowo pojawiających się chorób. W razie podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt posiadacz zwierząt jest obowiązany m.in. do niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ponadto, od 2005 r. posiadacz zwierząt został zobligowany do informowania właściwego organu o podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury. Od 2002 r. podmioty podejmujące działalność lub zajmujące się wylęgiem ryb oraz hodowlą i chowem ryb są zobowiązane zgłosić właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii zamiar rozpoczęcia prowadzenia działalności. Szczegółowe zasady zwalczania KHV zawarte są w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury. Jako część systemu wczesnego wykrywania w Polsce rokrocznie odbywają się szkolenia dla wojewódzkich i powiatowych lekarzy weterynarii, lekarzy weterynarii wolnej praktyki, a także hodowców, z całego zakresu dotyczącego zdrowia zwierząt akwakultury, obejmującego m.in. takie zagadnienia jak: zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie chorób zwierząt akwakultury, nowe przepisy prawa w zakresie sektora akwakultury. Ponadto, opublikowanych został szereg artykułów naukowych oraz pozycji książkowych dotyczących chorób zakaźnych ryb, w tym KHV, m.in.: Antychowicz J.: „Choroby ryb śródlądowych”2007; Antychowicz J., Reichert M.: „Infekcja KHV u karpi. Strategia Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w obliczu zagrożenia hodowli karpi w Polsce”. Komunikaty rybackie 5, 4-6, 2004; Antychowicz J.: „Infekcja herpeswirusa karpia koi – etiologia, występowanie i patogeneza (cz. I)”. Nasze Akwarium 64, 47-50, 2005; Antychowicz J.: „Infekcja herpeswirusa koi – objawy kliniczne, zmiany patologiczne, rozpoznawanie i zwalczanie (cz. II)”. Nasze Akwarium 65, 51-54, 2005; Antychowicz J.: „Infekcja herpeswirusa koi karpia”. Medycyna Wet. 61 (7), 735-738, 2005; Antychowicz J.: „Propozycja zwalczania infekcji KHV”. W monografii Ochrona zdrowia w gospodarce rybackiej. PIWet-PIB Puławy, 23-32, 2007. Zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej tworzy się system laboratoriów urzędowych, obejmujący akredytowane laboratoria, aby zapewnić jednolity sposób przeprowadzania badań laboratoryjnych dla celów kontroli urzędowych określonych w rozporządzeniu 882/2004, związanych z realizacją zadań Inspekcji Weterynaryjnej z zakresu ochrony 4 Projekt 24.01.2012 zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego. W Polsce w ramach powyższego systemu działają laboratoria urzędowe obejmujące: zakłady higieny weterynaryjnej (po jednym w każdym województwie – w sumie 16), laboratoria państwowych instytutów badawczych, laboratoria wchodzące w skład innych jednostek organizacyjnych Inspekcji niż zakłady higieny weterynaryjnej oraz inne laboratoria zatwierdzone przez Głównego Lekarza Weterynarii. Ponadto, w ramach systemu laboratoriów urzędowych działa Laboratorium Zakładu Chorób Ryb Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach będące krajowym laboratorium referencyjnym właściwym dla badań w kierunku chorób zakaźnych zwierząt akwakultury. 5.6. Źródło zwierząt akwakultury gatunków podatnych na przedmiotową chorobę, wprowadzanych do państwa członkowskiego, strefy lub enklaw do celów hodowli 5.7. Wytyczne dobrej praktyki higienicznej Należy zamieścić opis zgodnie z art. 9 dyrektywy 2006/88/WE. Zgodnie z § 22 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury (Dz. U. z 2008 r. Nr 190, poz. 1167) podmioty prowadzące działalność w zakresie przedsiębiorstwa produkcyjnego sektora akwakultury oraz zakładu przetwórczego przetwarzającego lub poddającego ubojowi zwierzęta akwakultury w ramach zwalczania chorób zakaźnych tych zwierząt, stosują dobrą praktykę higieniczną, uwzględniającą rodzaj prowadzonej działalności, w celu zapobieżenia przeniesieniu na teren prowadzonej przez te podmioty działalności choroby zakaźnej zwierząt akwakultury lub jej rozprzestrzeniania się poza przedsiębiorstwo lub zakład. Dobra praktyka higieniczna powinna obejmować m.in. następujące elementy: wprowadzanie zwierząt akwakultury do gospodarstwa, w którym prowadzony jest chów lub hodowla ryb, powinno odbywać się w czystych pojemnikach lub opakowaniach jednorazowego użytku, lub w pojemnikach wielokrotnego użytku, które przed każdym użyciem należy umyć i odkazić; transport ryb w obrębie jednego gospodarstwa powinien odbywać się w oczyszczonych środkach transportu. W przypadku transportu ryb poza gospodarstwo środki transportu należy dodatkowo odkazić; jeśli w gospodarstwie, w którym prowadzony jest chów lub hodowla ryb, znajdują się budynki wyposażone w urządzenia służące do rozrodu ryb, wówczas w wejściu i wyjściu do pomieszczeń, w których znajdują się te urządzenia, należy umieścić matę nasączoną produktem biobójczym lub instalacje zawierające produkt biobójczy; urządzenia służące do inkubacji ikry należy myć i odkażać przed rozpoczęciem i po zakończeniu inkubacji. Narzędzia i sprzęt używane do pracy z ikrą lub nasieniem powinny być oznaczone i używane tylko z jednym urządzeniem służącym do inkubacji ikry, ponadto przed i po każdym użyciu należy je umyć i odkazić; narzędzia i sprzęt należy myć i odkażać w sposób zapobiegający zanieczyszczeniu lub skażeniu wody, w której prowadzi się chów, hodowlę oraz rozród ryb; w przedsiębiorstwie produkcyjnym sektora akwakultury, w którym jest prowadzony rozród ryb, należy wykorzystywać jedynie zdrowe tarlaki. 5.8. Sytuacja epidemiologiczna w odniesieniu do choroby w ciągu co najmniej 4 lat poprzedzających rozpoczęcie programu Nie dotyczy. Informacje podaje się przy użyciu tabeli określonej w części A załącznika III. Odnosi się jedynie do tych programów nadzoru, które zostaną zatwierdzone przez Komisję. 5 Projekt 24.01.2012 5.9. Opis przedłożonego programu Należy podać zwięzły opis programu, obejmujący główne cele, główne środki, populację docelową, obszary wdrażania oraz definicję przypadku z wynikiem dodatnim. Program nadzoru nad zakażeniem herpeswirusem koi (KHV) ma na celu osiągnięcie przez strefę/enklawę objętą tym programem (kategorii II) statusu obszaru wolnego od tej choroby (kategorii I). Program ten jest zgodny z częścią I pkt 2 załącznika V do dyrektywy Rady 2006/88/WE oraz decyzją Komisji 2009/177/WE z dnia 31 października 2008 r. wdrażającą dyrektywę Rady 2006/88/WE w odniesieniu do programów nadzoru i eliminowania chorób oraz statusu państw członkowskich, stref i enklaw wolnych od choroby (Dz. Urz. UE L 63, z 7.3.2009, str 15, z późn. zm.). W związku z tym, że programem objęte są enklawy (strefy) stanowiące mniej niż 75% obszaru Polski, program zostanie przedłożony Stałemu Komitetowi ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt zgodnie z art. 50 ust. 2 dyrektywy Rady 2006/88/WE. W celu zapewnienia, że w ciągu co najmniej 2 lat nie stwierdzono zakażenia herpewsirusem koi w enklawie (strefie) objętej programem nadzoru, oraz w celu osiągnięcia statusu wolnego od tej choroby, gospodarstwa objęte programem podlegają kontrolom oraz są pobierane próbki do badań. Zalecana częstotliwość przeprowadzania kontroli w enklawie (strefie) objętej programem nadzoru jest określona w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury, stanowiącego transpozycję zapisów dyrektywy Rady 2006/88/WE. W celu zapewnienia skuteczności programu nadzoru częstotliwość kontroli w ramach tego programu wynosi: raz w roku w ramach kontroli urzędowych oraz raz w roku w ramach programów nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury. W ramach kontroli urzędowych gospodarstwa są objęte nadzorem ukierunkowanym. Nadzór ukierunkowany obejmuje: inspekcję gospodarstwa przeprowadzoną przez powiatowego lekarza weterynarii, pobieranie próbek ryb i ich badanie w celu wykrycia czynników chorobotwórczych wywołujących KHV, zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, obowiązek niezwłocznego powiadomienia przez posiadacza zwierząt o wystąpieniu lub podejrzeniu wystąpienia choroby podlegającej obowiązkowi zwalczania lub o podwyższonej śmiertelności ryb. W ramach programów nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury podczas kontroli należy: sprawdzić dokumentację prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury, zwracając szczególną uwagę na informacje dotyczące śmiertelności zwierząt akwakultury; gdy to możliwe, należy poddać badaniom klinicznym ryby od niedawna martwe, słabe lub przejawiające nietypowe zachowania; gdy z badań klinicznych wynika jakiekolwiek podejrzenie chorób zakaźnych ryb podlegających obowiązkowi zwalczania, ryby należy poddać badaniom laboratoryjnym. Próbkę stanowi 30 sztuk karpia. Przerwa pomiędzy kontrolami oraz pobieraniem ryb do próbki powinna być jak najdłuższa, jednakże należy dołożyć starań aby kontrole oraz pobieranie ryb do próbki miały miejsce wówczas, gdy temperatura wody osiąga najwyższy roczny poziom. Wszystkie jednostki produkcyjne (stawy, baseny, zbiorniki itd.) należy skontrolować pod kątem obecności martwych, słabych lub przejawiających nietypowe zachowania ryb. Definicja przypadku z wynikiem dodatnim – jest to stwierdzenie wystąpienia zakażenia herpeswirusem koi w wyniku przeprowadzonych badań diagnostycznych próbek pobranych oraz przekazanych do odpowiedniego laboratorium przez powiatowego lekarza weterynarii. Definicja jest zgodna z zapisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury. Zgodnie z częścią I pkt 2. b) załącznika V do 5.10. Czas trwania programu dyrektywy Rady 2006/88/WE oraz § 15 ust. 1 pkt 4) lit. b) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury program będzie trwał przez okres 6 Projekt 24.01.2012 co najmniej 2 lat. Tu określić dokładne zakończenia programu. daty rozpoczęcia i 6. Obszar objęty programem Obszar objęty programem wyraźnie określa się i opisuje na mapie, którą należy dołączyć do wniosku jako załącznik. 6.1. Państwo członkowskie 6.2. Strefa (cały obszar zlewni) Cały obszar zlewni od źródeł do ujścia rzeki. 6.3. Strefa (część obszaru zlewni) Część obszaru zlewni od źródła/źródeł do naturalnej lub sztucznej zapory, zapobiegającej migracji zwierząt wodnych z niższych do wyższych partii obszaru zlewni. Należy określić i opisać sztuczną lub naturalną barierę, która wytycza granicę strefy, oraz uzasadnić jej zdolność w zakresie zapobiegania migracji zwierząt wodnych z niższych do wyższych partii obszaru zlewni 6.4. Strefa (więcej niż jeden obszar zlewni) Więcej niż jeden obszar zlewni, obejmujący ujścia rzek, z powodu powiązania epidemiologicznego występującego między obszarami zlewni za pośrednictwem ujścia. 6.5. Enklawa niezależna od statusu zdrowotnego otaczających ją wód Enklawy obejmujące co najmniej jedno gospodarstwo lub obszar hodowli mięczaków, gdzie status zdrowotny w odniesieniu do określonej choroby jest niezależny od statusu zdrowotnego otaczających je wód naturalnych w odniesieniu do tej choroby. Dla każdego gospodarstwa należy określić i opisać źródło dostaw wody Enklawa, która jest niezależna od statusu zdrowotnego otaczających ją wód, ma zapewnione dostawy wody: a) przez zakład oczyszczania wody unieszkodliwiający odnośny patogen w celu zmniejszenia do dopuszczalnego poziomu ryzyka wprowadzenia choroby; lub Studnia, odwiert lub źródło Zakład oczyszczania wody unieszkodliwiający odnośny patogen Należy podać informacje techniczne dla wykazania, że odnośny patogen jest unieszkodliwiony w celu obniżenia do dopuszczalnego poziomu ryzyka wprowadzenia choroby. b) bezpośrednio ze studni, odwiertu lub źródła. Jeżeli takie źródło dostaw wody znajduje się poza terenem gospodarstwa, woda jest dostarczana bezpośrednio do gospodarstwa za pomocą rurociągu. W przypadku każdego gospodarstwa należy 7 Projekt 24.01.2012 określić i opisać naturalne lub sztuczne bariery i uzasadnić ich zdolność w zakresie uniemożliwiania zwierzętom wodnym przedostania się do któregokolwiek z gospodarstw w enklawie z otaczających cieków wodnych W przypadku każdego gospodarstwa należy określić i opisać zabezpieczenie przed zalaniem lub przenikaniem wody z otaczających cieków wodnych 6.6. Enklawa zależna od statusu zdrowotnego otaczających ją wód Enklawy obejmujące co najmniej jedno gospodarstwo lub obszar hodowli mięczaków, gdzie status zdrowotny w odniesieniu do określonej choroby jest zależny od statusu zdrowotnego otaczających je wód naturalnych w odniesieniu do tej choroby. Jedna jednostka epidemiologiczna ze względu na jej położenie geograficzne oraz odległość od innych gospodarstw/obszarów hodowli Należy opisać położenie geograficzne oraz odległość od innych gospodarstw/obszarów hodowli, która umożliwia uznanie enklawy za jedną jednostkę epidemiologiczną. Wszystkie gospodarstwa wchodzące w skład enklawy objęte są wspólnym systemem bezpieczeństwa biologicznego Należy przedstawić opis wspólnego systemu bezpieczeństwa biologicznego. Wszelkiego rodzaju dodatkowe wymogi Każde gospodarstwo lub obszar hodowli mięczaków w danej enklawie, które jest zależne od statusu zdrowotnego otaczających je wód, podlega dodatkowym środkom nałożonym przez właściwy organ, jeżeli zostanie to uznane za konieczne w celu zapobiegnięcia wprowadzeniu chorób. Środki takie mogą obejmować ustanowienie strefy buforowej wokół enklawy, w której prowadzony jest program monitorowania oraz ustanowienie dodatkowej ochrony przed wtargnięciem potencjalnych nosicieli patogenów lub gatunków-wektorów. 6.7. Gospodarstwa lub obszary hodowli mięczaków objęte programem (numery rejestracyjne i położenie geograficzne) 7. Środki przewidziane w przedłożonym programie 7.1. Skrótowy opis środków w ramach programu Pierwszy rok Ostatni rok Badania Badania Zbieranie w celu spożycia przez ludzi lub dalsze przetwarzanie Zbieranie w celu spożycia przez ludzi lub dalsze przetwarzanie Natychmiastowe Natychmiastowe 8 Projekt 24.01.2012 Opóźnione Opóźnione Usuwanie i niszczenie Usuwanie i niszczenie Natychmiastowe Natychmiastowe Opóźnione Opóźnione Inne środki (należy wyszczególnić) Inne środki (należy wyszczególnić) 7.2. Opis środków uwzględnionych w programie Należy przedstawić wyczerpujący opis, chyba że możliwe jest dokonanie odniesienia do prawodawstwa wspólnotowego. Należy podać ustawodawstwo krajowe, w którym określone są środki. Populacja docelowa/gatunek docelowy Karp i karp koi (Cyprinus carpio). Programem są objęte karpie i karpie koi utrzymywane w gospodarstwie, w którym prowadzony jest program nadzoru. Zastosowane badania i plany pobierania próbek. Laboratoria biorące udział w programie Zastosowane badania: PCR. Próbki ryb do badań w ramach programu nadzoru są pobierane w trakcie przeprowadzanych kontroli urzędowych. W przypadku kontroli przeprowadzanych w ramach programu nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury pobieranie próbek do badań laboratoryjnych nie jest konieczne przy każdej kontroli. Przy określaniu konieczności pobrania próbek należy uwzględnić przede wszystkim dane zebrane przy sprawdzaniu dokumentacji a także wyniki badań klinicznych (jeśli z tych badań wynika podejrzenie występowania chorób, w tym przypadku KHV). W programie bierze udział Laboratorium Zakładu Chorób Ryb Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, będące Krajowym Laboratorium Referencyjnym w Polsce właściwym do badań w kierunku rozpoznawania chorób zwierząt akwakultury oraz wyznaczone laboratoria. Należy opisać metody diagnostyczne i plany pobierania próbek. W przypadku stosowania norm OIE lub UE należy poczynić do nich odniesienie. W przeciwnym razie należy je opisać. Należy również określić laboratoria biorące udział w programie (krajowe laboratorium referencyjne lub wyznaczone laboratoria). Zasady przemieszczania zwierząt Wymagania weterynaryjne dla umieszczania na rynku zwierząt akwakultury są określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 11 marca o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Przepisy tego rozdziału implementują wymagania w zakresie umieszczania na rynku zwierząt akwakultury określone w dyrektywie 2006/88/WE. Zgodnie z art. 31 ww. ustawy zwierzęta akwakultury przeznaczone do chowu lub hodowli umieszcza się na rynku, jeżeli: 1. nie wykazują klinicznych objawów chorób; 2. pochodzą z gospodarstw, w których nie stwierdzono podwyższonej śmiertelności; 3. nie są zwierzętami, które powinny być zabite lub poddane unieszkodliwieniu w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych tych zwierząt. Do strefy/enklawy objętej programem nadzoru mogą być wprowadzane zwierzęta akwakultury (ryby) przeznaczone do chowu, hodowli lub odnowy populacji pochodzące wyłącznie ze stref lub enklaw uznanych za wolne od KHV. Zwierzęta przemieszczane pomiędzy państwami członkowskimi UE zaopatruje się w świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii. O przemieszczeniu zwierząt powiatowy lekarz weterynarii musi zostać powiadomiony 9 Projekt 24.01.2012 za pomocą systemu komputerowego TRACES. Zgodnie z § 18 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury podmioty prowadzące działalność w zakresie sektora akwakultury mają obowiązek sporządzenia i gromadzenia dokumentacji zawierającej, w zależności od prowadzonej działalności, informacje dotyczące m.in. zwierząt wprowadzonych do gospodarstwa oraz wyprowadzonych z gospodarstwa (ilość i gatunek zwierząt akwakultury wprowadzonych/wyprowadzonych do/z gospodarstwa, miejsce pochodzenia/przeznaczenia zwierząt, nazwa dostawcy/odbiorcy tych zwierząt, jego siedziba i adres, data wprowadzenia/wyprowadzenia zwierząt do/z gospodarstwa). Ponadto, przy przemieszczaniu zwierząt mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 1251/2008 z dnia 12 grudnia 2008 r. wdrażającego dyrektywę Rady 2006/88/WE w zakresie warunków oraz wymagań certyfikacji w odniesieniu do wprowadzania do obrotu i przywożenia do Wspólnoty zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz ustanawiającego wykaz gatunków-wektorów (Dz. Urz. UE L 337 z 16.12.2008, str. 41, z późn. zm.). Środki w przypadku wyniku dodatniego Należy przedstawić opis środków w odniesieniu do zwierząt z wynikiem dodatnim (natychmiastowe lub opóźnione zbieranie w celu spożycia przez ludzi, natychmiastowe lub opóźnione usuwanie i niszczenie, środki w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się patogenu w czasie zbierania, dalszego przetwarzania lub usuwania i niszczenia, procedury dezynfekowania zakażonych gospodarstw lub obszarów hodowli mięczaków, procedury odnawiania populacji zdrowych zwierząt w gospodarstwach lub obszarach hodowli, w których zlikwidowano populację, oraz utworzenia strefy nadzoru wokół zakażonego gospodarstwa lub obszaru hodowli itp.). W przypadku wyniku dodatniego stosuje się ogólne zasady dotyczące zwalczania chorób zakaźnych podlegających obowiązkowi zwalczania określone w ustawie z dnia 11 marca o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz zasady szczegółowe określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury. W przypadku wyniku dodatniego stosuje się przede wszystkim następujące środki: powiatowy lekarz weterynarii uznaje gospodarstwo za skażone; powiatowy lekarz weterynarii określa obszar zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby zakaźnej, obejmujący obszar ochronny i obszar nadzoru; martwe ryby są usuwane i unieszkodliwiane pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii, w sposób określony w rozporządzeniu nr 1069/2009, z uwzględnieniem typu gospodarstw i rodzaju produkcji prowadzonej w tych gospodarstwach oraz ryzyka, jakie zwierzęta te stwarzają dla dalszego rozprzestrzeniania się nieegzotycznej choroby zakaźnej zwierząt akwakultury. Zwierzęta akwakultury pochodzące z obszaru zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby zakaźnej są przemieszczane wyłącznie do skażonych gospodarstw lub zbierane i poddawane ubojowi w celu spożycia przez ludzi, zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury. Kontrola i nadzór nad wdrażaniem programu i sprawozdawczością Kontrolę i nadzór nad wdrażaniem programu nadzoru sprawuje powiatowy lekarz weterynarii właściwy miejscu prowadzenia działalności objętej programem. Ponadto powiatowy lekarz przeprowadza w strefie/enklawie objętej programem raz w roku kontrolę urzędową. Po przeprowadzeniu drugiej kontroli (urzędowej i przeprowadzonej w ramach programu nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury) w danym roku prowadzenia programu nadzoru, powiatowy lekarz weterynarii przekazuje wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii wypełnione sprawozdania roczne dotyczące badania zwierząt w ramach programu nadzoru. Wojewódzki lekarz weterynarii weryfikuje wypełnione przez powiatowego lekarza weterynarii sprawozdania i przesyła je do Głównego Inspektoratu Weterynarii. 10
