Przechowywanie preparatów

Podstawy mycia i
dezynfekcji
Magdalena Ostaszewska
Szpital Wojewódzki
Łomża
1
Sprzęt i materiały wykorzystywane w placówkach
ochrony zdrowia do leczenia pacjentów muszą
być całkowicie bezpieczne w użyciu. Należy jak
najbardziej zminimalizować możliwość
przenoszenie chorób. Ważnymi metodami walki
z tym stale obecnym zagrożeniem są mycie,
dezynfekcja i sterylizacja. Celem tych procesów
jest takie przygotowanie materiałów
medycznych, aby można je było stosować w
sposób bezpieczny dla pacjenta, bez
niepotrzebnego narażania zarówno pacjenta jak
i personelu medycznego.
2
Dla należytego wykonania wymienionych procesów
konieczna jest szeroka wiedza na temat:
 właściwości organizmów wywołujących zakażenia
 działań podejmowanych w celu ograniczenia
rozprzestrzeniania się chorób
 możliwości inaktywacji organizmów wywołujących
zakażenia
 bezpiecznego i skutecznego użytkowania sprzętu
 budowy i działania sprzętu do m/d/s
 wszystkich typów wsadów m/s, systemów pakowania oraz
ich zachowania podczas sterylizacji
 metod kontroli wszystkich procesów
 metod kontroli wszystkich urządzeń
3
Powodzenie zakażenia w dużym stopniu zależy od jego
lokalizacji:
 Obszary niskiego ryzyka – skóra – nienaruszona stanowi
bardzo dobrą barierę i daje mocną ochronę przed
praktycznie wszystkimi mikroorganizmami.
 Obszary średniego ryzyka – błony śluzowe – istnieje tu
większa szansa na rozwój infekcji; mimo, że pokryte
śluzem, który unieszkodliwia w większości przypadków
drobnoustroje są słabszą barierą od skóry.
 Obszary wysokiego ryzyka – sterylne narządy, tkanki i
płyny ustrojowe, uszkodzona skóra i błony śluzowe.
4
Wiemy już, że w rzeczywistości każde urządzenie
czy materiał ma na sobie większą lub mniejszą
liczbę mikroorganizmów. Dlatego populacja
żywych organizmów na materiale, narzędziu,
produkcie lub opakowaniu nazywana jest
zanieczyszczeniem biologicznym lub
zanieczyszczeniem początkowym.
Naszym celem podczas wykonywania wszystkich
procedur m/d/s jest zmniejszenie
zanieczyszczenia biologicznego na wszystkich
urządzeniach stosowanych do diagnozowania i
leczenia pacjentów do dopuszczalnego, dla
danego postępowania, poziomu.
5
Dopuszczalne zanieczyszczenie biologiczne dla
danego przedmiotu zależy od kilku czynników:
 Planowanego obszaru zastosowania
 Spodziewanego zanieczyszczenia biologicznego
–ilość i zróżnicowanie gatunkowe
 Ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
6
Kwalifikacja obszarów ryzyka– wg.
Spauldinga
Grupa dużego zagrożenia
 narzędzia i sprzęt inwazyjny naruszające ciągłość
tkanek, mający kontakt z tkankami zmienionymi
chorobowo
 narzędzia i sprzęt kontaktujące się ze sterylnymi
obszarami ciała, układem krwionośnym,
 narzędzia i sprzęt wprowadzane do sterylnych
obszarów ciała
np. narzędzia chirurgiczne, laparoskopy, cewniki
dosercowe, płyny infuzyjne, igły, strzykawki,
opatrunki chirurgiczne...
STERYLIZACJA
7
c.d.
Grupa średniego zagrożenia
 narzędzia
i sprzęt kontaktujące się z
nieuszkodzonymi błonami śluzowymi
 Sprzęt
do
kontaktu
z
pacjentami
zainfekowanymi
i
powierzchniami
zabrudzonymi
materiałem
potencjalnie
zakaźnym
Dezynfekcja wysokiego poziomu, sterylizacja
8
c.d.
Grupa małego zagrożenia
 Sprzęt kontaktujący się ze zdrową skórą
np. termometry, słuchawki
 Powierzchnie tzw. „nośniki skażeń”
DEZYNFEKCJA
(redukcja o 5 log)
9
c.d.
Grupa minimalnego zagrożenia
 Powierzchnie
sprzętowe i środowiska
chorego nie mające z nim bezpośredniego
kontaktu np.
podłogi, ściany, oddalone meble
CZYSZCZENIE czasem DEZYNFEKCJA
10
Kwalifikacja obszarów ryzyka
Planowany obszar
zastosowania
Przykłady
Standardowe ryzyko,
zdrowy człowiek
Ryzyko
metoda
W otoczeniu
pacjenta
Ściany, podłogi, łóżka
Niskie
Mycie
Obszar niskiego
ryzyka –
powierzchnia ciała nienaruszona skóra
Stetoskopy,
termometry,
mankiety aparatów
do mierzenia
ciśnienia
Niskie
Mycie
Obszar średniego
ryzyka –
nienaruszone błony
śluzowe
Endoskopy
elastyczne, wzierniki
Średnie
Wysoki
poziom
dezynfekcji
Obszar wysokiego
ryzyka – sterylne
tkanki
Narzędzia, cewniki,
igły, implanty
Wysokie
Sterylizacja
11
Kwalifikacja obszarów ryzyka
Planowany obszar
zastosowania
Przykłady
Zwiększone ryzyko,
osłabiony pacjent lub flora
patogenna
Ryzyko
Metoda
W otoczeniu pacjenta
Ściany, podłogi,
łóżka
Średnie
Dezynfekcja
Obszar niskiego ryzyka
– powierzchnia ciała nienaruszona skóra
Stetoskopy,
termometry,
mankiety aparatów
do mierzenia
ciśnienia
Średnie
Dezynfekcja
Obszar średniego
ryzyka – nienaruszone
błony śluzowe
Endoskopy
elastyczne,
wzierniki
Wysokie
Wysoki
poziom
dezynfekcji,
zalecana
sterylizacja
Obszar wysokiego
ryzyka – sterylne
tkanki
Narzędzia, cewniki,
igły, implanty
Wysokie
Sterylizacja
12
Dekontaminacja - rozległe
pojęcie zawierające proces
usuwający zanieczyszczenia
obejmuje czyszczenie,
dezynfekcję i sterylizację.
13
MYCIE
(OCZYSZCZANIE)
14
Czyszczenie
Proces, w którym następuje fizyczne usunięcie
obcego materiałuzan.organicznych,chemicznych,kurzu,drobnoustrojów
- za pomocą wody i detergentów (alkaliczne,
powierzchniowo-czynne, środki enzymatyczne),z
wykorzystaniem różnych metod i technik.
 Proces o szerokim zakresie działania redukuje zanieczyszczenie mikrobiologiczne nawet do
80%.Jest to proces niestandaryzowany,którego
skuteczność jest ograniczona ponieważ część flory
zostaje i są to mikroorganizmy najbardziej odporne
na zmiany w otoczeniu.

15
Czyszczenie a drobnoustroje
 Usuwa czynnik zakaźny (drobnoustroje) oraz
substancje nieorganiczne i organiczne, które
sprzyjają jego rozwojowi, ale go nie niszczy;
 Redukcja drobnoustrojów na powierzchni nie
jest określona ilościowo - zależy od
skuteczności procesu czyszczenia (użyty
sprzęt, rodzaj i stężenie detergentu), rodzaju
zanieczyszczenia, początkowej liczby
drobnoustrojów i ich dostępności;
16
„Wady” czyszczenia
 Usunięte drobnoustroje pozostają żywe - skażają
użyte: sprzęt do czyszczenia, roztwory myjące,
wodę do płukania;w tym środowisku (wilgoć oraz
substancje odżywcze) mogą się rozmnażać;
 Użyte roztwory należy usunąć - powtórne,
wielokrotne użycie roztworu myjącego, to
przeniesienie drobnoustrojów na kolejno myte
narzędzia, sprzęt (dodatkowe skażenie);
 Sprzęt używany podczas czyszczenia natychmiast
oczyścić, dezynfekować, suszyć;
17
Rodzaje zanieczyszczeń
 Materiały kostne
 Smary i środki ochronne
 Płyny ustrojowe oraz materiał komórkowy, który
zawiera:
-białka(70-80% białek rozpuszczalnych w zimnej wodzie,
20-30% białek rozpuszczalnych w ciepłej wodzie)
-lipidy
-węglowodany
-złożone struktury komórek
18
Fizyczne i chemiczne
właściwości zanieczyszczeń
 Grubość zabrudzenia
 Wewnątrz przegubów, gwintów, wąskich
przekrojów
 Wewnątrz struktur porowatych
 Rozpuszczalne w wodzie lub nie
 Interakcje chemiczne powierzchni materiałów z
zabrudzeniami
 Bakterie + woda tworzą sieci kolonii na
powierzchniach tworząc tzw. biofilm
19
Mycie zwykle obejmuje:
 Spłukiwanie wodą-woda jest nośnikiem, w którym brud się




rozpuszcza lub zawiesza i zmywa z czyszczonych przedmiotów.
Działanie mechaniczne-to ścieranie, szczotkowanie, spryskiwanie
wodą pod ciśnieniem, ultradźwięki w wodzie.
Działanie chemiczne-detergent w wodzie gdzie ułatwia tworzenie
zawiesiny z brudu i drobnoustrojów.
Ciepło-zwiększa rozpuszczalność detergentów. Aby zapobiec
koagulacji temperatura nie powinna przekraczać 50 stopni.
Czas oddziaływania-niezbędny do dokładnego oczyszczenia zależy
od wybranych metod i intensywności innych działań.
20
Udział czynników w
procesie mycia ręcznego:
-temperatura
10%
-detergenty
10%
-czas działania
10%
-proces mechaniczny 70%
21
Mycie w automatycznych
myjniachdezynfektorach,udział
czynników:
-temperatura
-detergenty
-czas
-proces mechaniczny
25%
30%
20%
25%
22
Zmienne krytyczne wpływające na procesy
oczyszczania
1.Konstrukcja narzędzi
2.Zanieczyszczenia narzędzi
3.Wstępne postępowanie z narzędziami przed
oczyszczaniem
4.Środki do mycia
5.Mechanizmy mycia
6.Metody mycia
7.Przestrzeganie zasad i procedur
23
Ad.1 konstrukcja narzędzi
 Konstrukcja geometryczna
-kształt zewnętrzny
-wąskie przekroje
-powierzchnia(w kratkę, karbowana, skręcone druty)
-zawory
-uszczelki
 Materiał
-polarność powierzchni tworzywa sztucznego lub metalu
-porowatość powierzchni
-właściwości chemiczne – pH(aluminium), warstwa
pasywna(stal + aluminium), właściwości korozyjne,
stabilność termiczna
24
c.d.
 Szczegóły konstrukcji
-możliwość demontażu
-kanały do płukania
-charakterystyka przepływu w endoskopach
-przestrzenie ślepo zakończone
-ruchome uszczelnione powierzchnie
Zależnie od złożoności konstrukcji narzędzi trudność ich oczyszczania
jest większa lub mniejsza.Istnieją narzędzia, które nie mogą być
oczyszczane z powodu niewłaściwej konstrukcji a są deklarowane
przez producentów jako wyroby wielokrotnego użycia.
Wytwórca musi dostarczyć informacje(pełną dokumentację)jak należy
poddawać narzędzia ponownej obróbce ze szczegółami dotyczącymi
sprawdzenia działania, oczyszczania, dezynfekcji i sterylizacji.
25
Ad.2 zanieczyszczenia narzędzi
 Materiały kostne
 Smary i środki ochronne
 Płyny ustrojowe oraz materiał komórkowy, który
zawiera:
-białka(70-80% białek rozpuszczalnych w zimnej
wodzie, 20-30% białek rozpuszczalnych w
ciepłej wodzie)
-lipidy
-węglowodany
-złożone struktury komórek
26
Ad.3 Wstępne postępowanie z narzędziami
przed oczyszczaniem
 Czas przed oczyszczaniem po użyciu – im
krótszy czas tym łatwiejsze oczyszczanie i lepszy
efekt końcowy
 Dezynfekcja przed oczyszczaniem – bardzo
często narzędzia podlegają wstępnej dezynfekcji
(przed czyszczeniem) w celu ochrony personelu
przed zakażeniem
27
Ad.4 Środki myjące
 Różne składniki
- polarne i niepolarne składniki środków myjących
(detergenty, fosforany, zw. powierzchniowo
czynne)
- enzymy
 Różne parametry następujących zmiennych
-stężenie
-czas reakcji
-temperatura
-pH
28
Uwagi
 Detergenty powodują, że nierozpuszczalne w wodzie
substancje stają się rozpuszczalne
 Wysokie pH powoduje hydrolizę białka, które staje się
łatwiej rozpuszczalne. Wysokie pH powoduje korozję
aluminium.
 Środki zawierające enzymy o pH 7 stają się skuteczne
po właściwym czasie reakcji 15-30 min.
 Należy unikać wytwarzania piany, która utrudnia
czyszczenie mechaniczne
 Idealna temperatura oczyszczania to 50-55 stopni
 Detergenty alkaliczne wymagają neutralizacji (kwas
cytrynowy ma właściwości korodujące)
Wszystkie zabrudzenia nierozpuszczalne w wodzie muszą
być rozpuszczone w celu ich usunięcia podczas
oczyszczania.
29
Ad.5 Mechanizmy oczyszczania
 Nawilżanie powierzchni i moczenie ( penetracja
warstw zabrudzeń przy użyciu detergentów
redukuje napięcie powierzchniowe i poprawia
nawilżanie)
 Reakcja zabrudzeń nierozpuszczalnych w wodzie
ze środkiem chemicznym, aby uczynić je
rozpuszczalnymi w wodzie
 Usuwanie zabrudzeń przez siłę mechaniczną
strumienia lub szczotek
 Kilka cykli płukania z wymianą wody do
usunięcia rozpuszczonych zabrudzeń
30
Ad.6 Metody mycia
 Wolnostojące myjnie-dezynfektory
- wszystkie procesy przeprowadzane w jednej komorze
- myjnia z pojedynczymi drzwiami lub podwójnymi
drzwiami zainstalowana w ścianie pomiędzy strefą mycia
i pakowania w CS
- przeszklone drzwi
- różne wózki dla różnych wsadów
- różne programy dla różnych wsadów
- automatyczny załadunek/rozładunek wózków wsadowych
31
Ad.6 Metody mycia

Myjnia tunelowa
- dla każdego procesu, stosowanych jest 4-5 oddzielnych
komór, gdzie wózki są kolejno przez nie przemieszczane
 Specjalne myjnie do mycia endoskopów giętkich
- podłączenie do płukania wszystkich kanałów
- badanie przepływów
- możliwość wykorzystania różnych programów
32
Ad.6 Metody mycia
 Mycie ręczne
- Zlewy
- Stosowanie różnych myjni ultradźwiękowych
- Pistolety do mycia
- Pistolety na sprężone powietrze do osuszania
- Suszarki
33
Czyszczenie ręczne
 Ścieranie
 Szczotkowanie
 Zmywanie
 „rozpuszczanie” zanieczyszczeń z użyciem środków
chemicznych w kąpieli myjącej;
34
Rola detergentów w usuwaniu zanieczyszczeń
 zniesienie przylegania zanieczyszczeń do
powierzchni, penetracja między
zanieczyszczenia a powierzchnię
 dyfundowanie w zanieczyszczenia
 rozbijanie, rozpraszanie, rozpuszczanie
zanieczyszczeń
 tworzenie emulsji
 zawieszenie (z powierzchni do płynu)
 zmycie (spłukanie)
35
Środki czyszczące
 Powierzchniowo-czynne (tensydy) - redukują
napięcie powierzchniowe wody, ułatwiają
zwilżanie, rozkładanie i usuwanie zanieczyszczeń,
emulgują tłuszcze;
 Alkaliczne - szybko rozkładają zanieczyszczenia;
 Enzymatyczne (proteazy) - stopniowo rozkładają
zanieczyszczenia (białkowe);
 Niektóre preparaty myjąco-dezynfekcyjne mogą
utrwalać zanieczyszczenia, w których mogą
przeżywać drobnoustroje!
36
Mycie ręczne-uwagi praktyczne
 Do mycia ręcznego należy stosować preparaty aktywnie




czyszczące i nie powodujące utrwalania białka
Przy użyciu środków należy przestrzegać zaleceń
producenta
Do czyszczenia używać miękkich
tkanin,szczoteczek,pistoletów na wodę
Sprzęt rozłożyć na części tak aby był swobodny dostęp
środka do wszystkich powierzchni
Przepłukać wąskie kanały
37
c.d.
 Po oczyszczeniu należy dokonać tzw. inspekcji wizualnej,
ze szczególnym uwzględnieniem punktów krytycznychrowki, ząbki, zamki, zawiasy
 Jeżeli pozostaną zanieczyszczenia zastosować:
*krew – nadtlenek wodoru
*skóra – ultradźwięki
*tłuszcz – alkohol
*kleje – benzyna,eter
38
Myjnie ultradźwiękowe
 Mycie w myjniach ultradźwiękowych - w
krótkim czasie (3 - 5 min) usunięte nawet
„trudne” zanieczyszczenia;
 Zagrożenia - wytwarzanie aerozolu;
zanieczyszczony płyn myjący;
 Dezynfekcja - aktywność dezynfekcyjna płynu
ulega zmniejszeniu
39
Pojęcie ultradźwięków obejmuje wszystkie
fale dźwiękowe wykraczające poza zakres
ludzkiego słuchu. Ponadto można
wytwarzać ultradźwięki o większej energii,
tzn. “głośniejsze” niż dźwięk słyszalny.
Ultradźwięk rozchodzi się w cieczach w
postaci fali podłużnej. Owe fale podłużne
wytwarzają strefy z wysoką fazą
podciśnienia i nadciśnienia, mające wpływ
na odparowanie cieczy.
40
Jak wiadomo, ciecz w swojej postaci utrzymana
jest na skutek sił przyciągania wewnętrznego
(kohezji). W przypadku ciągłego zwiększania
intensywności ultradźwięków w cieczy jest ona
w fazie podciśnienia częściowo doprowadzona
do parowania i powstają mikroskopijne
pęcherzyki pary. W następującej później fazie
nadciśnienia pęcherzyki pary doprowadzane są
do implozji. W trakcie tego procesu powstają
nadzwyczaj duże siły powodujące powstanie fal
mikrouderzeniowych i mikroprzepływów.
Ten fizyczny proces to “kawitacja pary”
41
Zalety oczyszczania ultradźwiękowego
 Powierzchnia bez porów, zadrapań, bez szczotkowania





lub skrobania ( również w aspekcie skomplikowanej
geometrii oczyszczanych części, takich jak szczeliny,
otwory nieprzelotowe itp.
Krótki czas oczyszczania od kilku sekund do kilku minut.
Łatwość manipulacji.
Barak czasochłonnej pracy ręcznej.
Stężenie chemikaliów jest niższe niż w przypadku
normalnego oczyszczania.
Automatyzacja procesu z odtwarzanymi wynikami.
42
Czterema najważniejszymi czynnikami
wpływającymi na oczyszczanie są:
 Kawitacja (mechanika)
 Chemia
 Temperatura
 Czas
43
Ultradźwięki- uwagi praktyczne
 Stosuje się do trudnych do usunięcia,zaschniętych





zabrudzeń
Należy przestrzegać zaleceń – temperatura od 40 do 50
C;czas 3-5 min.
prawidłowo rozłożyć narzędzia bez pozostawienia
tzw.cieni
Sprzęt ma być całkowicie zanurzony
Sprzęt pozostawić w pozycji otwartej
Nie przeładowywać myjni
44
Czyszczenie maszynowe
Do maszynowego cyklu przygotowywania do
ponownego użycia przeznacza się instrumenty
przechowywane na sucho.
W przypadku instrumentów
przechowywanych na mokro należy używać
słabo pieniących środków myjących i
dezynfekujących lub przeprowadzać płukanie
wstępne.
45
Myjnie-dezynfektory – uwagi
praktyczne
 Właściwie układać instrumenty w koszach, uchwytach i




mocowaniach
Instrumenty muszą być otwarte
nie przeładowywać myjni
Natychmiast po procesie mycia wyjąć instrumenty
Poprzez prowadzenie procesu w automatycznych
myjniach-dezynfektorach można osiągnąć pożądaną
standaryzację procesu mycia i dezynfekcji.
46
Cykl maszynowego mycia z
udziałem dezynfekcji termicznej
Płukanie wstępne – woda uzdatniona
Mycie – woda uzdatniona,temp. 40-56
Płukanie – woda uzdatniona
Neutralizacja – w przypadku użycia środków alkalicznych
Dezynfekcja termiczna – 10 min. 93 /5 min. 90;woda
demineralizowana
 Suszenie





47
Cykl maszynowego mycia z
udziałem dezynfekcji chemicznej
Płukanie wstępne – woda uzdatniona
Mycie – woda uzdatniona,temp. 40-56
Płukanie – woda uzdatniona
Neutralizacja – w przypadku użycia środków alkalicznych
Dezynfekcja chemiczna – temp. do 56(należy
przestrzegać zaleceń producenta środka
dezynfekcyjnego) ;woda demineralizowana
 Suszenie





48
KONTROLA
KONTROLA
MYJNI.
EFEKTYWNOŚCI
MYCIA
W
Sprawdzanie skuteczności mycia w myjniach
dezynfektorach jest zgodnie ze standardem
normy 15883 koniecznością walidowania procesu
mycia i dezynfekcji.
Ocena taka pozwala nam na uzyskanie wysokiego
stopnia pewności o powtarzalnym efekcie
końcowym procesu.
Kontrolę skuteczności procesu mycia w myjniach
dezynfektorach można przeprowadzić przy
zastosowaniu testów ( „ narzędzi walidacji „ ).
49
C.D.
Jednym z nich jest stosowany test, który polega na
naniesieniu na badane narzędzie substancji, która po
wysuszeniu przez około 1 godziny w temperaturze 45  C
ma symulować zaschniętą krew. Jest to standardowe
badanie, ujęte w normie 15833-5 umożliwiające
sprawdzenie, czy uzyskaliśmy podczas mycia poziom tzw. „
czystości optycznej „, zwłaszcza powierzchni niejawnych (
zawiasów, gwintów ).
Metoda ta daje nam wiarygodne wyniki co do
powtarzalności
procesu
we
wszystkich
rodzajach
załadunku.
50
c.d.
Podobną rolę pełni inny test paskowy z naniesioną
substancją
symulującą
również
zaschnietą
krew
umieszczony w uchwycie ze stali nierdzewnej.
Test ten pozwala nam ocenić efektywność mycia podczas
procesu oraz ocenić wzór załadunku tj. sposób rozłożenia
sprzętu na wózku załadowczym, co pozwala na
odnalezienie tzw. miejsc „zacienionych „.
51
c.d.
Innym testem jest zestaw do badania pozostałości protein
na instrumentach. Metoda oceny pozostałości protein na
badanym sprzęcie pomaga stwierdzić czy właściwie
dobrane są środki myjące dozowane przez myjnie
dezynfektory.
Użycie środka o niewłaściwym pH może powodować
ścinanie białek, co w efekcie prowadzi do utrudnień w ich
usuwaniu z powierzchni sprzętu.
52
ZAGROŻENIA DLA UZYSKANIA WLAŚCIWEGO EFEKTU
DEKONTAMINACJI.
1. Przetrzymywanie sprzętu skażonego w zbyt długim czasie i
warunkach, które powodują namnażanie się drobnoustrojów,
powiększając skażenie pierwotne;
2. Dokażanie jednych powierzchni przez drugie, np. poprzez
łączenie zestawów o różnym skażeniu ;
3. Brak skutecznego oczyszczania właściwego i późniejsze
denaturowanie ich w procesie dezynfekcji właściwej;
4. Używanie wody złej jakości w procesie mycia i dezynfekcji
termicznej, co powoduje powstawanie osadów wodnych ;
5. Dokażanie powierzchni transmisją kontaktową poprzez ręce
personelu;
6. Rekontaminacja w skażonych urządzeniach myjących ( np. brak
programu tzw. samodezynfekcji ).
53
Jednoczesne czyszczenie i dezynfekcja
 Czyszczenie może być połączone z procesem
dezynfekcji - stosowanie produktów myjącodezynfekcyjnych (ochrona personelu,
środowiska)
 konieczny dobór preparatów nie
powodujących koagulacji białka
 zakres działania dezynfekcyjnego może być
ograniczony - substancje zanieczyszczające
zdecydowanie zmniejszają aktywność bójczą
roztworu
54
Czyszczenie wyrobu medycznego
 Zakończeniem każdego procesu czyszczenia
jest płukanie;
 Jeżeli czyszczenie ręczne poprzedza
maszynowe - należy zapewnić zgodność z
procesem maszynowym: odpowiedni dobór
preparatów; spłukanie pozostałości
(zapobiega pienieniu)
55
Czyszczenie sprzętu medycznego
 Nie może być zaakceptowane jako jedyny lub
końcowy proces dla sprzętu inwazyjnego, dla którego
jest wymagana dezynfekcja lub sterylizacja ;
 Warunkuje skuteczność procesów dezynfekcji i
sterylizacji:
Tylko czysty sprzęt może być właściwie
dezynfekowany i sterylizowany
56
Znaczenie czyszczenia wyrobów medycznych
 Zmniejsza zanieczyszczenie mikrobiologiczne –
zanieczyszczenie początkowe przed dezynfekcją i
sterylizacją jest dużo niższe, a więc procesy te będą
bardziej skuteczne.
 Usuwa substancje, które mogą inaktywować czynnik
dezynfekcyjny/sterylizujący lub stanowić dla niego
barierę – każde zabrudzenie lub ciało obce (nawet
sterylne) pozostawione na narzędziach może być
przyczyną niebezpiecznych powikłań.
 Usunięcie wszystkich widocznych zabrudzeń, w tym
pozostałości krwi, ropy prowadzi do usunięcia podłoża,
zabierając mikroorganizmom, które przetrwają
substancje odżywcze i możliwość rozmnażania się.
57
c.d.
 Zapewnienie bezpieczeństwa personelu
medycznego podczas przygotowywania
wyrobów medycznych
 Zapewnienie bezpiecznego transportu sprzętu i
materiałów
 Ochrona narzędzi przed korozją
58
Specjalne zastosowania wymagają specjalnych
programów
 Narzędzia ortopedyczne –szczególnie
systemy napędowe, które posiadają
obudowę z aluminium
 Kontenery służące do sterylizacji
zestawów narzędziowych – jw.
59
 Narzędzia okulistyczne
*czyszczenie powierzchni wewnętrznych z odpowiednim
marginesem bezpieczeństwa; są to narzędzia o średnicy
wewnętrznej ok. 200 μm (dla porównania: średnica
ludzkiego włosa to ok.100 μm)
*na narzędziach nie powinny pozostawać żadne osady
alkaliczne - ryzyko ostrego urazu siatkówki oka
*narzędzia kanałowe powinny być wstępnie czyszczone
wodą lub roztworem soli fizjologicznej za pomocą
strzykawki, należy sprawdzić drożność
*należy bardzo dokładnie usunąć pozostałości maści
60