Bezpieczeństwo żywności na etapie produkcji pierwotnej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią informuje, że w związku z trwającym sezonem zbiorów owoców miękkich, należy zwrócić szczególną uwagę na obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego żywności na etapie produkcji pierwotnej. Żywność pochodzenia roślinnego, np. maliny, truskawki, porzeczki, sałata, może być źródłem norowirusów oraz wirusów zapalenia wątroby typu A. W większości krajów Unii Europejskiej oraz w Polsce, stwierdzono w ostatnich latach wzrost zachorowań wywołanych spożyciem żywności zanieczyszczonej wirusami. Produkcja pierwotna jest obecnie stosowana na znaczną skalę. Do zanieczyszczenia żywności może dojść na każdym etapie produkcji. Podstawowym elementem zapobiegania zjawisku rozprzestrzeniania się wirusów w żywności jest określenie źródeł zagrożeń, ustalenie wymagań sanitarnych dla poszczególnych etapów produkcji (w tym produkcji pierwotnej), a także przeszkolenie osób związanych z produkcją żywności. Za miejsce głównego ryzyka zanieczyszczenia owoców miękkich wirusem WZW A uznawane są w pierwszej kolejności miejsca produkcji i zbioru. Zatem ogromna odpowiedzialność spoczywa na rolnikach, aby dzięki posiadanej wiedzy mogli do minimum ograniczyć ryzyko zakażenia żywności, a w efekcie zachorowań u ludzi. Wyeliminowanie w pełni pierwotnych zanieczyszczeń żywności ma znaczenie, na późniejszych etapach przetwarzania i obrotu owocami miękkimi. Główne źródła wirusów w żywności, które mogą pojawić się podczas pierwotnej produkcji obejmują wodę, glebę, nawozy oraz ścieki. Efektywne działania w zakresie ograniczania rozprzestrzeniania się wirusów w żywności powinny polegać przede wszystkim na zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń i kontroli na etapie produkcji żywności. Dlatego też podczas produkcji pierwotnej działania te powinny być związane głównie z dobrą praktyką higieniczną, mając na celu zminimalizowanie potencjalnego zagrożenia zanieczyszczeniem świeżej żywności wirusami (w tym wirusem zapalenia wątroby typu A). W oparciu o wytyczne ujęte w opracowanej na zlecenie Głównego Inspektora Sanitarnego przez Państwowy Zakład Higieny Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego „Strategii nadzoru nad bezpieczeństwem żywności w obszarze owoców miękkich”, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią informuje, iż na plantacjach podczas uprawy jak i zbioru owoców miękkich należy stosować się do następujących wymagań tj.: Woda stosowana podczas produkcji pierwotnej • przy produkcji żywności należy stosować wyłącznie czystą wodę, • woda stosowana do podlewania upraw nie może być zanieczyszczona fekaliami ludzkimi, • do nawożenia nie należy stosować odchodów ludzkich, które mogą być zanieczyszczone chorobotwórczymi wirusami mogącymi utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy, • woda powinna być poddawana odpowiedniemu uzdatnianiu, które pozwoli maksymalnie zredukować zanieczyszczenia wirusami; Higiena personelu i warunki sanitarne podczas zbiorów • pracownicy powinni mieć zapewniony dostęp do toalet, zlokalizowanych w pobliżu plantacji oraz czystej i bieżącej wody oraz środków do mycia rąk i higienicznego ich suszenia; • każdy pracownik, dokonujący zbiorów powinien mieć dostęp do rękawiczek jednorazowych, • należy opracować procedury dla personelu, jak również ustalić szczegółowe działania, które należy podjąć każdorazowo celem zminimalizowania potencjalnego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń wirusami; • przedsiębiorca powinien opracować instrukcje mycia i dezynfekcji powierzchni produkcyjnych, jak i pomieszczeń i urządzeń stosowanych do mycia (w tym także toalet); • personel powinien bezwzględnie przestrzegać instrukcji mycia rąk przez cały okres produkcji – należy myć ręce każdorazowo przed rozpoczęciem pracy, w przerwie jak i po skorzystaniu z toalet; • należy ograniczyć dostęp do plantacji osób nieupoważnionych, w tym dzieci, które mogą być nosicielami wirusów.