SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Mikrobiologia z parazytologią / parazytologia Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim lekarski Studia jednolite magisterskie Stacjonarne, niestacjonarne polski obowiązkowy fakultatywny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Rok studiów/semestr I II III IV V VI Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć (Mikrobiologia z parazytologią -100 godzin: 70g. mikrobiologia, 30g. parazytologia) Parazylologia: 30 godz. w tym: 8 godz.- wykłady, 22 godz.- ćwiczenia Założenia i cele przedmiotu Student powinien nabyć wiedzę o człowieku z parazytologii lekarskiej z zakresu: układ pasożyt – żywiciel, oraz cykli rozwojowych, transmisji, epidemiologii, chorobotwórczości, wykrywania (diagnostyki) i leczenia wybranych gatunków pasożytów człowieka. Student powinien umieć rozpoznawać preparaty pasożytów człowieka w oparciu o znajomość ich budowy, cykli życiowych oraz podstawowych objawów chorobowych przez nie wywołanych, powinien umieć zastosować odpowiednie metody statystyczne. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami CW12 CW13 CW14 CW15 CW16 CW17 CW18 CU6 CU7 opis kierunkowych efektów kształcenia Wiedza (zgodnie ze szczegółowymi efektami kształcenia) Klasyfikuje drobnoustroje (pasożyty), z uwzględnieniem chorobotwórczych i obecnych we florze fizjologicznej Zna epidemiologię zarażeń wirusami, bakteriami oraz zakażeń grzybami i pasożytami z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania Zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy, bakterie) czynników środowiska na organizm człowieka i populację ludzi oraz drogi ich wnikania do organizmu człowieka, opisuje konsekwencje narażenia organizmu człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady profilaktyki Zna inwazyjne dla człowieka formy lub stadia rozwojowe wybranych pasożytniczych grzybów, pierwotniaków, helmintów i stawonogów, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania Omawia zasadę funkcjonowania układu pasożyt-żywiciel oraz zna podstawowe objawy chorobowe wywołane przez pasożyty Zna objawy zakażeń jatrogennych, drogi ich rozprzestrzeniania się oraz patogeny: pasożyty wywołujące zmiany w poszczególnych narządach Zna i rozumie podstawy diagnostyki mikrobiologicznej i parazytologicznej umiejętności (zgodnie ze szczegółowymi efektami kształcenia) Ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze Rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty człowieka na podstawie ich Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ćwiczenia-zaliczenie pisemne testowe Egzamin testowy pisemny budowy, cykli życiowych oraz objawów chorobowych, potrafi rozróżniać stawonogi jako wektory chorób, cykle życiowe w oparciu o znajomość budowy Przygotowuje preparat i rozpoznaje patogeny pod mikroskopem Interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych w kierunku wykrywania pasożytów kompetencje społeczne (zgodnie z ogólnymi efektami kształcenia) CU9 CU10 Rozpoznaje własne ograniczenia diagnostyczne i lecznicze, potrzeby edukacyjne, planuje aktywność edukacyjną Umie pracować w zespole profesjonalistów, w środowisku wielokulturowym i wielonarodowościowym Wdraża zasady koleżeństwa zawodowego i współpracy z przedstawicielami innych zawodów w zakresie ochrony zdrowia Przestrzega tajemnicy lekarskiej i prawa pacjenta K1 K2 K3 K4 Punkty ECTS Ocenianie ciągłe przez nauczyciela 2 Obciążenie pracą studenta 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. Forma aktywności Liczba godzin na zrealizowanie aktywności Zajęcia wymagające udziału prowadzącego: Realizacja przedmiotu: wykłady 8 Realizacja przedmiotu: seminaria Realizacja przedmiotu: ćwiczenia 22 Egzamin fakultety godziny razem: 30 Samokształcenie: Przygotowanie się do zajęć 15 Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 10 Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia końcowego 10 godziny razem: 35 Treści merytoryczne przedmiotu: tematyka Pasożytnictwo. Choroba pasożytnicza. Aspekty ekologiczne w zarażeniach pasożytami. Czynniki środowiskowe: biotyczne i abiotyczne wpływające na rozmieszczenie i dynamikę populacji pasożytów. Charakterystyka pasożytów człowieka, pierwotniaków z królestwa Protista. Pierwotniaki pasożytnicze (Protozoa): Sarcomastigophora, Apicomplexa i Ciliophora Charakterystyka helmintów występujących u człowieka. Cz. I. Pasożytnicze płazińce (Platyhelminthes): Przywry (Trematoda) i Tasiemce (Cestoda) Charakterystyka helmintów występujących u człowieka. Cz. II. Pasożytnicze obleńce (Nemathelminthes). Nicienie (Nematoda) Charakterystyka stawonogów, pasożytów człowieka, wektorów drobnoustrojów chorobotwórczych. Stawonogi (Arthropoda) pasożytnicze. Owady (Insecta) i Pajęczaki (Arachnida) Ekologia medyczna. Biotop, biocenoza, ekosystem, biosfera, populacja.Właściwości populacji ludzkiej: rozrodczość, śmiertelność, struktura wiekowa, modele wzrostu, zagęszczenie, rozprzestrzenienie się. Prawo Hardiego-Weinberga. Zagrożenia środowiskowe w aspekcie człowieka. Zanieczyszczenia środowiska będące przyczyną chorób cywilizacyjnych człowieka. Interakcje biocenotyczne (międzygatunkowe i wewnątrzgatunkowe) wykorzystywane w medycynie w aspekcie zdrowia człowieka. Prawa ekologii klasycznej, zasada tolerancji ekologicznej. Pasożytnictwo i jego znaczenie patogeniczne dla człowieka. Klasyfikacja pasożytów i żywicieli. Źródła zakażenia, drogi i wrota inwazji, mechanizm transmisji pasożytów. Forma wykład wykład wykład wykład wykład ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia Epidemiologia zakażeń pasożytniczych. Rozprzestrzenienie pasożytniczych pierwotniaków, helmintów i stawonogów. Choroby przywlekane (endemiczne) związane z podróżą do- lub z innych stref klimatycznych. Zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne biosfery. Rodzaje i źródła zanieczyszczeń. Klasyfikacja zakaźnych czynników biologicznych zgodnie z zarządzeniami obowiązującymi w Unii Europejskiej (Dyrektywy). Aerosfera, litosfera i hydrosfera jako źródło czynników patogennych dla człowieka. Alergeny powietrzno-pochodne (wziewne): pyłki roślin, zarodniki grzybów i roztocze kurzu domowego. Wybrane pierwotniaki- pasożyty człowieka z królestwa Protista, budowa morfologiczna, cykle rozwojowe, objawy chorobowe, diagnostyka laboratoryjna, zwalczanie. Cz. I. Pierwotniaki pasożytnicze – Sarcomastigophora Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia, Trypanosoma brucei gambiense, Trypanosoma equiperdum, Trypanosoma cruzi, Leishmania donovani, Leishmania braziliensis. Wybrane pierwotniaki - pasożyty człowieka z królestwa Protista, budowa morfologiczna, cykle rozwojowe, objawy chorobowe, diagnostyka laboratoryjna, zwalczanie. Cz. II. pierwotniaki pasożytnicze – Sarcomastigophora, Apicomplexa i Ciliophora. Entamoeba histolytica, Entamoeba gingivalis, Acanthamoeba castellanii, Naegleria fowleri, Plasmodium vivax, Toxoplasma gondii, Balantidium coli. Wybrane helminty- pasożyty człowieka, budowa morfologiczna, cykle rozwojowe, objawy chorobowe, diagnostyka laboratoryjna, zwalczanie. Pasożytnicze płazińce (Platyhelminthes). Przywry (Trematoda) i Tasiemce (Cestoda). Przywry Fasciola hepatica, Dicrocoelium dendriticum, Opisthorchis felineus, Schistosoma sp. Tasiemce Diphyllobothrium latum, Dipylidium caninum, Echinococcus granulosus, Taenia solium, Taenia saginata. Wybrane helminty – pasożyty człowieka, budowa morfologiczna, cykle rozwojowe, objawy chorobowe, diagnostyka laboratoryjna, zwalczanie. Obleńce (Nemathelminthes). Nicienie (Nematoda) Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Trichuris trichiura, Loa loa, Onchocerca volvulus, Wuchereria bancrofti, Trichinella spiralis. Wybrane stawonogi- pasożyty człowieka. Cz. I. Wektory drobnoustrojów chorobotwórczych, budowa morfologiczna i cykle rozwojowe, przenosicielstwo drobnoustrojów chorobotwórczych, diagnostyka laboratoryjna. Stawonogi (Arthropoda) pasożytnicze. Pajęczaki (Arachnida) Ixodes ricinus, Ixodes persulcatus, Dermacentor reticulatus, Argas reflexus, Sarcoptes scabiei, Acarus siro, Dermanyssus gallinae. Wybrane stawonogi -pasożyty człowieka. Cz. II. Wektory drobnoustrojów chorobotwórczych, budowa morfologiczna i cykle rozwojowe, przenosicielstwo drobnoustrojów chorobotwórczych. Diagnostyka laboratoryjna. Stawonogi (Arthropoda). Owady (Insecta): Blatella germanica, Hypoderma bovis, Pediculus humanus, Pthirus pubis, Cimex lectularius, Anopheles maculipennis, Culex pipiens, Pulex irritans. ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia Literatura podstawowa i uzupełniająca: 1. Podręczniki niezbędne do uzyskania podstawowych wiadomości z przedmiotu 1.1. Buczek A. 2010. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy. Wydawnictwo Koliber, Lublin 1.2. Kurnatowska A., Kurnatowski P. 2003. Ekologia medyczna - wybrane zagadnienia. PROMED, Łódź. 2. Podręczniki uzupełniające 2.1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. 1999. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL, Warszawa. 2.2. Kurnatowska A. (red.) Ekologia jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. 2002. PWN, Warszawa-Łódź Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie zaliczeń wszystkich zajęć dydaktycznych przewidzianych w planie studiów. Niezaliczenie ćwiczeń –obowiązek zaliczenia w ciągu dwóch tygodni. Nieobecność usprawiedliwiona- obowiązek odrobienia ćwiczeń w ciągu dwóch tygodni. Na każdym ćwiczeniu studenci są oceniani na podstawie odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych, referatów z wiedzy teoretycznej i praktycznej dotyczącej realizowanego tematu zajęć. Przewidziane są po każdym dziale podsumowujące pisemne kolokwia testowe i przy użyciu programu komputerowego, które zaliczane są na punkty, a następnie przeliczane na oceny. Zasady punktacji i oceny są obligatoryjnie. Studenci zdają egzamin praktyczny oraz egzamin pisemny teoretyczny testowy – testy otwarte i testy zamknięte. Egzamin pisemny zaliczany jest na punkty a następnie przeliczany na oceny. Zasady punktacji i oceny są obligatoryjnie. Przewidziana jest możliwość zdawania egzaminu pisemnego testowego w terminie zerowym w przypadku uzyskania przez poszczególnych studentów oceny z ćwiczeń w przedziale 4.5 – 5.0. Data opracowania: 10.04.2013r Koordynator przedmiotu lub kierownik jednostki prowadzącej przedmiot Dr hab. Bożena Kiziewicz