biologia 2G

advertisement
Wymagania z biologii dla klasy II.
Dział
Budowa i funkcje układu
oddechowego
Dopuszczająca


Wymiana gazowa w płucach i
tkankach


Choroby i higiena układu
oddechowego.

Dostateczna
przedstawia znaczenie
oddychania dla
organizmu człowieka
wymienia części
układu oddechowego

wyjaśnia na czym
polega wymiana
gazowa w
pęcherzykach
płucnych i w tkankach



wyjaśnia istotę procesu
oddychania
przedstawia funkcje narządów
układu oddechowego
Bardzo dobry



przedstawia różnice w
składzie powietrza
wdychanego i
wydychanego
wymienia czynniki
mające negatywny
wpływ na układ
wyjaśnia rolę
mięśni w
mechanizmie
wentylacji płuc
Dobry

przeprowadza
doświadczenia
korzystając z
instrukcji
wskazuje na
zmiany tempa
oddychania w
czasie wysiłku
fizycznego

wyjaśnia mechanizm wymiany
gazowej w pęcherzykach
płucnych i w tkankach

podaje rolę hemoglobiny w
transporcie tlenu
podaje przykłady
chorób układu
oddechowego




tłumaczy, dlaczego gruźlica
jest chorobą społeczną

dostrzega rolę
nabłonka orzęsionego
w oczyszczaniu
wdychanego
powietrza
tłumaczy zmiany
ciśnienia i objętości
klatki piersiowej w
czasie wdechu i
wydechu
projektuje
doświadczenia
wykazujące wpływ
wysiłku fizycznego
na tempo oddychania
dostrzega
niezbędność próby
kontrolnej
przedstawia czynniki
mające wpływ na
tempo oddychania
przedstawia
przykładowa akcję
oddechowy
Budowa i funkcje układu
wydalniczego


Budowa i funkcje skóry
wymienia uboczne
produkty metabolizmu
komórkowego
przedstawia narządy
układu wydalniczego

podaje funkcje skóry

wymienia elementy
budowy skóry





dostrzega
niebezpieczeństwa
związane z
paleniem
papierosów
prozdrowotną

podaje argumenty przeciw
paleniu papierosów
określa funkcje
narządów układu
wydalniczego
wymienia składniki
moczu zdrowego
człowieka
rozumie
konieczność
zachowania
higieny układu
wydalniczego

podaje produkty metabolizmu
węglowodanów, tłuszczów i
białek
charakteryzuje równowagę
wodną w organizmie
człowieka

przeprowadza
doświadczenia
korzystając z
instrukcji

wykazuje wydalniczą funkcję
skóry j





podaje przykłady roli skóry
jako narządu wydzielniczego,
czuciowego, regulacyjnego i
ochronnego

uzasadnia potrzebę
okresowych badań
moczu w profilaktyce
podaje przykłady
nieprawidłowości w
składzie moczu
określa funkcje
wytworów naskórka
planuje
doświadczenie
wykazujące
rozmieszczenie
receptorów dotyku w
skórze człowieka
interpretuje wyniki
doświadczeń
Skóra a termoregulacja.
Choroby i higiena skóry
Budowa i funkcje układu
nerwowego.

podaje przykłady
reakcji skóry na ciepło
i zimno

wymienia przykłady
chorób skóry

wyjaśnia rolę układu
nerwowego

dokonuje podziału
układu nerwowego na
ośrodkowy i
obwodowy





Czynności ośrodkowego układu
nerwowego

wskazuje części
mózgowia (mózg,
móżdżek i rdzeń
przedłużony)na

zna zasady
korzystania z
kąpieli
słonecznych.
dostrzega związek
pomiędzy
nadmiernym
opalaniem a
rakiem skóry

wymienia elementy
ośrodkowego i
obwodowego
układu
nerwowego,
wskazuje je na
schematycznym
rysunku, modelu
wskazuje na
schematycznym
rysunku elementy
neuronu (akson,
dendryty, ciało
komórki)
wskazuje kierunek
przepływu impulsu
nerwowego wzdłuż
neuronu

wyjaśnia rolę dendrytów i
aksonu

wykazuje, że budowa neuronu
jest związana z jego funkcją
podaje przykłady
wyższych
czynności
nerwowych np.

wyjaśnia zmiany w skórze
zachodzące w wysokich i
niskich temperaturach



określa funkcje części
mózgowia
wyjaśnia pojęcia: kora
mózgowa, ośrodek korowy




wymienia korzyści i
zagrożenia
wynikające z opalania
skóry
podaje przykłady
pasożytów skóry
wyjaśnia działanie
synapsy
wskazuje opony
mózgowe i definiuje
ich znaczenie
prawa i lewa półkola
predyspozycje
osobnicze
wykazuje , że budowa
mózgu (silne
pofałdowanie) jest
związana z jego
schematycznym
rysunku, modelu
Odruchy bezwarunkowe i
warunkowe

podaje przykłady
działania układu
nerwowego
współczulnego i
przywspółczulnego

opisuje drogę impulsu
w łuku odruchowym
wskazując jego
elementy na
schematycznym
rysunku
wymienia rodzaje
odruchów

przedstawia rolę
odruchów
warunkowych w
procesie uczenia się
wymienia czynniki
wywołujące stres


Higiena układu nerwowego






myślenie, pamięć,
kojarzenie
uzasadnia
konieczność
ochrony głowy
przed urazami

porównuje działanie układu
nerwowego współczulnego i
przywspółczulnego
wskazuje kierunek
przewodzenia
impulsu
nerwowego wzdłuż
łuku odruchowego
podaje przykłady
odruchów
warunkowych i
bezwarunkowych

uzasadnia znaczenie obronne
odruchów bezwarunkowych


wskazuje różnice między
odruchami bezwarunkowych i
warunkowych

podaje przykłady
pozytywnego i
negatywnego
działania stresu
przedstawia
sposoby radzenia
sobie ze stresem

uzasadnia wpływ
prawidłowego wysypiania się
na procesy uczenia się i
zapamiętywania

wyjaśnia, że
uczenie się polega
na powtarzaniu i
zapamiętywaniu
wiadomości i


funkcją
wskazuje ośrodki
korowe na modelu
mózgu, rysunku
schematycznym
omawia
doświadczenia
bichewioralne
przedstawia rozwój
nauki u dziecka
wyjaśnia pojęcia:
stres
podaje przykłady
czynników
wywołujących reakcje
stresową
umiejętności
Budowa i funkcje układu
dokrewnego.
Hormony i ich rola.



Komórki zmysłowe.

wskazuje gruczoły
dokrewne na
schematycznym
rysunku sylwetki
człowieka

definiuje pojęcie
hormon
przedstawia
antagonistyczne
działanie insuliny i
glukagonu

wyróżnia rodzaje
zmysłów



uzasadnia
współdziałanie
układu
dokrewnego i
nerwowego na
przykładzie reakcji
na stres

przedstawia podobieństwa i
różnice w działaniu układu
dokrewnego i nerwowego

przedstawia rolę przysadki,
tarczycy, trzustki, nadnerczy i
gonad w regulacji procesów
życiowych
wymienia
przyczyny
cukrzycy i sposoby
zapobiegania jej
skutkom
przedstawia
biologiczną rolę
hormonu wzrostu,
tyroksyny,
insuliny,
adrenaliny,
testosteronu,
estrogenów

wyjaśnia nadrzędną rolę
przysadki mózgowej w
regulacji hormonalnej

uzasadnia konieczność
jodowania soli kuchennej
wyjaśnia związek między
działalnością hormonalną
gruczołów płciowych a
zdolnością rozmnażania
lokalizuje
receptory i narządy
zmysłów
przeprowadza
doświadczenia
badające
wrażliwość
komórek



przedstawia rolę zmysłów w
odbiorze wrażeń ze
środowiska
wyjaśnia na przykładach
współdziałanie zmysłów

wykazuje różnice
między gruczołami
zewnątrzwydzielniczy
mi i
wewnątrzwydzielnicz
ymi (dokrewnymi

wyjaśnia, dlaczego
bez konsultacji z
lekarzem nie należy
przyjmować środków
lub leków
hormonalnych np.
tabletek
antykoncepcyjnych,
sterydów
przedstawia skutki
nieprawidłowego
działania hormonów




samodzielnie planuje
doświadczenia
lokalizujące receptory
zmysłu węchu i
smaku
interpretuje wyniki
doświadczeń
rozumie ograniczenie
zmysłowych
Oko. Wady wzroku.

wymienia struktury
tworzące zmysł
wzroku



przedstawia drogę
bodźca świetlnego
określa przyczyny
powstawania wad
wzroku
zna zasady higieny
narządu wzroku
wrażliwości zmysłów
człowieka


opisuje budowę gałki ocznej
określa rolę elementów
budowy oka



Ucho – narząd słuchu i
równowagi.


Budowa układu ruchu. Funkcje
szkieletu.

dostrzega rolę ucha
jako narządu słuchu i
równowagi
lokalizuje zmysł
słuchu i równowagi
wymienia główne
elementy układu ruchu




wykazuje
negatywny wpływ
hałasu na zdrowie
człowieka
jest przekonany o
konieczności
higieny narządu
słuchu

wskazuje główne
części szkieletu na
modelu
określa funkcje
szkieletu


wymienia elementy budowy
ucha
przedstawia przebieg fali
dźwiękowej




wskazuje wybrane kości na
modelu szkieletu
rozpoznaje tkankę chrzęstną i
kostną na preparacie
mikroskopowym



wyjaśnia różnice
między widzeniem z
różnych odległości i
w różnych warunkach
świetlnych
przedstawia sposoby
korygowania wad
wzroku
przeprowadza
doświadczenia
przeprowadza
doświadczenia
badające wrażliwość
narządu słuchu
wyjaśnia działanie
narządu równowagi
świadomie unika
sytuacji
uszkadzających słuch
samodzielnie
wykonuje rysunki
tkanek z obserwacji
mikroskopowej
dostrzega związek
budowy tkanek z
pełnioną przez nie
funkcją
podaje przykłady
narządów i struktur
zbudowanych z
tkanek kostnej i
chrzęstnej
Kości i stawy

opisuje budowę kości



Mięśnie


Aktywność fizyczna a zdrowie
człowieka.

wymienia tkanki
mięśniowe
wskazuje narządy
zbudowane z tych
tkanek

określa rolę
aktywności fizycznej
dla prawidłowego
funkcjonowania
organizmu



przedstawia na
schemacie budowę
stawu
wskazuje stawy na
modelu
określa czynniki
wpływające na stan
kości

wskazuje
współdziałanie
mięśni i kości w
ruchu
określa rolę
ścięgien i więzadeł

wie o szkodliwości
środków
dopingujących
podaje sposoby
zapobiegania
wadom postawy



dostrzega zależność między
budową kości i jej funkcją
wymienia rodzaje stawów
określając ich zakres ruchu

przeprowadza
doświadczenie
wykazujące budowę
chemiczną kości
porównuje budowę i sposób
funkcjonowania tkanek
mięśniowych

samodzielnie
przeprowadza
obserwacje
mikroskopowe
wymienia czynniki
niezbędne do skurczu
mięśnia

rozpoznaje wady postawy
argumentuje szkodliwość
środków dopingujących



Budowa i funkcje męskiego i

wskazuje na

określa rolę

wykazuje związek między

określa czynniki
mające wpływ na
prawidłowy rozwój
muskulatury ciała
wymienia różne
formy aktywności
fizycznej
prawidłowo udziela
pierwszej pomocy
przy złamaniach i
zwichnięciach
przedstawia rolę
żeńskiego układu rozrodczego.

schematycznym
rysunku narządy
rozrodcze żeńskie
wskazuje na
schematycznym
rysunku narządy
rozrodcze męskie




Cykl miesiączkowy kobiety,
zapłodnienie



opisuje etapy cyklu
miesiączkowego
kobiety
wskazuje dni płodne w
cyklu miesiączkowym
na wykresie zmian
temperatury podczas
cyklu


narządów
rozrodczych
męskich i żeńskich
wymienia
anatomiczne i
fizjologiczne
przemiany w ciele
dziewczyny w
okresie
dojrzewania
wymienia
anatomiczne i
fizjologiczne
przemiany w ciele
chłopca w okresie
dojrzewania
opisuje budowę
plemnika i
komórki jajowej
wyjaśnia, na czym
polega
zapłodnienie
wyjaśnia, że
konsekwencją
stosunku
płciowego może
być zapłodnienie
(ciąża)
określa miejsce
zapłodnienia,
wskazuje na
schematycznym
rysunku układu
rozrodczego
żeńskiego
zmianami w okresie
dojrzewania u dziewcząt i
chłopców a produkcją
hormonów

wykazuje różnice miedzy
plemnikiem i komórką jajową

przedstawia zmiany
hormonalne w czasie cyklu
miesiączkowego



gamet w procesie
zapłodnienia
uzasadnia znaczenie
ogromnej liczby
plemników w
nasieniu
wyjaśnia znaczenie
wydzielania
progesteronu dla
utrzymania ciąży
wyjaśnia znaczenie
świadomego
macierzyństwa
Rozwój zarodkowy i płodowy

interpretuje zależność
między
postępowaniem matki
w czasie ciąży a
prawidłowym
rozwojem zarodka i
płodu

wymienia objawy
ciąży

opisuje rozwój
zarodkowy i
płodowy
określa rolę
łożyska w
odżywianiu
zarodka i płodu
ocenia wpływ
czynników
zewnętrznych na
rozwój zarodka i
płodu

wyjaśnia proces powstawania
zarodka z zygoty


wyjaśnia powstawanie bliźniąt

wyjaśnia, jakie są
potrzeby człowieka
na różnych etapach
rozwoju
przedstawia cechy i
przebieg
fizycznego,
psychicznego i
społecznego
dojrzewania
człowieka

wykazuje konieczność
przystosowania się dziecka do
nowych warunków życia po
porodzie

uzasadnia różnice w
potrzebach i
ograniczenia
człowieka w różnych
fazach rozwoju
osobniczego
przedstawia
podstawowe
zasady profilaktyki
chorób

ocenia indywidualne i
społeczne skutki zakażenia
wirusem HIV i HPV
opisuje przebieg kiły,

określa, jakie badanie
może wykryć kiłę,
rzeżączkę, obecność
wirusa HIV i HPV


Rozwój człowieka i potrzeby z
nim związane

dokonuje podziału
życia człowieka na
okresy


Choroby przenoszone drogą
płciową.

wymienia choroby
przenoszone drogą
płciową: kiłę,
rzeżączkę, AIDS,


przedstawia rolę błon
i wód płodowych w
rozwoju płodu
uzasadnia znaczenie
higienicznego trybu
życia kobiety w ciąży
i właściwego klimatu
psychologicznego dla
rozwoju płodu

Choroby zakaźne - przyczyny

zarażenie wirusem
HPV
przedstawia objawy
wymienionych chorób
rozumie pojęcie
choroby i zdrowia
rzeżączki, AIDS
przenoszonych
drogą płciową

uzasadnia rolę
wierności jednemu
partnerowi w
zapobieganiu
zarażeniu wirusem
HIV i innymi
chorobami
przenoszonymi
drogą płciową

podaje przykłady
chorób zakaźnych i
niezakaźnych
wskazuje drogi
zakażenia



definiuje pojęcia zdrowia
psychicznego, fizycznego i
społecznego
podaje przykłady chorób
wywoływanych przez wirusy,
bakterie, protisty i pasożyty
zwierzęce


analizuje informacje
dołączone do leków

wykazuje związek

określa ogólne
tendencje w
zachorowalności na
niektóre choroby
ocenia indywidualne i
społeczne skutki
zakażenia

Choroby zakaźne – profilaktyka


Choroby nowotworowe

wymienia zasady
profilaktyki chorób
zakaźnych
rozumie znaczenie
szczepień

wymienia czynniki


wie że antybiotyki
należy stosować
zgodnie z
zaleceniami
lekarza
uzasadnia
konieczność
okresowych badań
kontrolnych


wymienia zabiegi niszczące
mikroorganizmy
chorobotwórcze
wyjaśnia działanie szczepionki
określa

definiuje nowotwór
sprzyjające rozwojowi
nowotworów

Uzależnienia w życiu
człowieka



wyjaśnia, co to jest
uzależnienie
wymienia możliwe
przyczyny
uzależnienia
przedstawia
negatywny wpływ na
zdrowie człowieka
alkoholu, narkotyków,
nadużywania leków


pomiędzy
profilaktyką
przeciwnowotworową
a skutecznością
leczenia nowotworów
podstawowe
zasady profilaktyki
nowotworów
podaje przykłady
chorób
nowotworowych
ocenia, że leczenie
uzależnień jest
trudne
wie, gdzie należy
szukać pomocy lub
rady


przedstawia etapy uzależnienia
leczenie uzależnień wśród
młodzieży


przedstawia
argumenty przeciw
spożywaniu alkoholu,
narkotyków
ocenia społeczne
koszty leczenia
uzależnień
Download