biologia 2G
advertisement
Wymagania z biologii dla klasy II. Dział Budowa i funkcje układu oddechowego Dopuszczająca Wymiana gazowa w płucach i tkankach Choroby i higiena układu oddechowego. Dostateczna przedstawia znaczenie oddychania dla organizmu człowieka wymienia części układu oddechowego wyjaśnia na czym polega wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych i w tkankach wyjaśnia istotę procesu oddychania przedstawia funkcje narządów układu oddechowego Bardzo dobry przedstawia różnice w składzie powietrza wdychanego i wydychanego wymienia czynniki mające negatywny wpływ na układ wyjaśnia rolę mięśni w mechanizmie wentylacji płuc Dobry przeprowadza doświadczenia korzystając z instrukcji wskazuje na zmiany tempa oddychania w czasie wysiłku fizycznego wyjaśnia mechanizm wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych i w tkankach podaje rolę hemoglobiny w transporcie tlenu podaje przykłady chorób układu oddechowego tłumaczy, dlaczego gruźlica jest chorobą społeczną dostrzega rolę nabłonka orzęsionego w oczyszczaniu wdychanego powietrza tłumaczy zmiany ciśnienia i objętości klatki piersiowej w czasie wdechu i wydechu projektuje doświadczenia wykazujące wpływ wysiłku fizycznego na tempo oddychania dostrzega niezbędność próby kontrolnej przedstawia czynniki mające wpływ na tempo oddychania przedstawia przykładowa akcję oddechowy Budowa i funkcje układu wydalniczego Budowa i funkcje skóry wymienia uboczne produkty metabolizmu komórkowego przedstawia narządy układu wydalniczego podaje funkcje skóry wymienia elementy budowy skóry dostrzega niebezpieczeństwa związane z paleniem papierosów prozdrowotną podaje argumenty przeciw paleniu papierosów określa funkcje narządów układu wydalniczego wymienia składniki moczu zdrowego człowieka rozumie konieczność zachowania higieny układu wydalniczego podaje produkty metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek charakteryzuje równowagę wodną w organizmie człowieka przeprowadza doświadczenia korzystając z instrukcji wykazuje wydalniczą funkcję skóry j podaje przykłady roli skóry jako narządu wydzielniczego, czuciowego, regulacyjnego i ochronnego uzasadnia potrzebę okresowych badań moczu w profilaktyce podaje przykłady nieprawidłowości w składzie moczu określa funkcje wytworów naskórka planuje doświadczenie wykazujące rozmieszczenie receptorów dotyku w skórze człowieka interpretuje wyniki doświadczeń Skóra a termoregulacja. Choroby i higiena skóry Budowa i funkcje układu nerwowego. podaje przykłady reakcji skóry na ciepło i zimno wymienia przykłady chorób skóry wyjaśnia rolę układu nerwowego dokonuje podziału układu nerwowego na ośrodkowy i obwodowy Czynności ośrodkowego układu nerwowego wskazuje części mózgowia (mózg, móżdżek i rdzeń przedłużony)na zna zasady korzystania z kąpieli słonecznych. dostrzega związek pomiędzy nadmiernym opalaniem a rakiem skóry wymienia elementy ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, wskazuje je na schematycznym rysunku, modelu wskazuje na schematycznym rysunku elementy neuronu (akson, dendryty, ciało komórki) wskazuje kierunek przepływu impulsu nerwowego wzdłuż neuronu wyjaśnia rolę dendrytów i aksonu wykazuje, że budowa neuronu jest związana z jego funkcją podaje przykłady wyższych czynności nerwowych np. wyjaśnia zmiany w skórze zachodzące w wysokich i niskich temperaturach określa funkcje części mózgowia wyjaśnia pojęcia: kora mózgowa, ośrodek korowy wymienia korzyści i zagrożenia wynikające z opalania skóry podaje przykłady pasożytów skóry wyjaśnia działanie synapsy wskazuje opony mózgowe i definiuje ich znaczenie prawa i lewa półkola predyspozycje osobnicze wykazuje , że budowa mózgu (silne pofałdowanie) jest związana z jego schematycznym rysunku, modelu Odruchy bezwarunkowe i warunkowe podaje przykłady działania układu nerwowego współczulnego i przywspółczulnego opisuje drogę impulsu w łuku odruchowym wskazując jego elementy na schematycznym rysunku wymienia rodzaje odruchów przedstawia rolę odruchów warunkowych w procesie uczenia się wymienia czynniki wywołujące stres Higiena układu nerwowego myślenie, pamięć, kojarzenie uzasadnia konieczność ochrony głowy przed urazami porównuje działanie układu nerwowego współczulnego i przywspółczulnego wskazuje kierunek przewodzenia impulsu nerwowego wzdłuż łuku odruchowego podaje przykłady odruchów warunkowych i bezwarunkowych uzasadnia znaczenie obronne odruchów bezwarunkowych wskazuje różnice między odruchami bezwarunkowych i warunkowych podaje przykłady pozytywnego i negatywnego działania stresu przedstawia sposoby radzenia sobie ze stresem uzasadnia wpływ prawidłowego wysypiania się na procesy uczenia się i zapamiętywania wyjaśnia, że uczenie się polega na powtarzaniu i zapamiętywaniu wiadomości i funkcją wskazuje ośrodki korowe na modelu mózgu, rysunku schematycznym omawia doświadczenia bichewioralne przedstawia rozwój nauki u dziecka wyjaśnia pojęcia: stres podaje przykłady czynników wywołujących reakcje stresową umiejętności Budowa i funkcje układu dokrewnego. Hormony i ich rola. Komórki zmysłowe. wskazuje gruczoły dokrewne na schematycznym rysunku sylwetki człowieka definiuje pojęcie hormon przedstawia antagonistyczne działanie insuliny i glukagonu wyróżnia rodzaje zmysłów uzasadnia współdziałanie układu dokrewnego i nerwowego na przykładzie reakcji na stres przedstawia podobieństwa i różnice w działaniu układu dokrewnego i nerwowego przedstawia rolę przysadki, tarczycy, trzustki, nadnerczy i gonad w regulacji procesów życiowych wymienia przyczyny cukrzycy i sposoby zapobiegania jej skutkom przedstawia biologiczną rolę hormonu wzrostu, tyroksyny, insuliny, adrenaliny, testosteronu, estrogenów wyjaśnia nadrzędną rolę przysadki mózgowej w regulacji hormonalnej uzasadnia konieczność jodowania soli kuchennej wyjaśnia związek między działalnością hormonalną gruczołów płciowych a zdolnością rozmnażania lokalizuje receptory i narządy zmysłów przeprowadza doświadczenia badające wrażliwość komórek przedstawia rolę zmysłów w odbiorze wrażeń ze środowiska wyjaśnia na przykładach współdziałanie zmysłów wykazuje różnice między gruczołami zewnątrzwydzielniczy mi i wewnątrzwydzielnicz ymi (dokrewnymi wyjaśnia, dlaczego bez konsultacji z lekarzem nie należy przyjmować środków lub leków hormonalnych np. tabletek antykoncepcyjnych, sterydów przedstawia skutki nieprawidłowego działania hormonów samodzielnie planuje doświadczenia lokalizujące receptory zmysłu węchu i smaku interpretuje wyniki doświadczeń rozumie ograniczenie zmysłowych Oko. Wady wzroku. wymienia struktury tworzące zmysł wzroku przedstawia drogę bodźca świetlnego określa przyczyny powstawania wad wzroku zna zasady higieny narządu wzroku wrażliwości zmysłów człowieka opisuje budowę gałki ocznej określa rolę elementów budowy oka Ucho – narząd słuchu i równowagi. Budowa układu ruchu. Funkcje szkieletu. dostrzega rolę ucha jako narządu słuchu i równowagi lokalizuje zmysł słuchu i równowagi wymienia główne elementy układu ruchu wykazuje negatywny wpływ hałasu na zdrowie człowieka jest przekonany o konieczności higieny narządu słuchu wskazuje główne części szkieletu na modelu określa funkcje szkieletu wymienia elementy budowy ucha przedstawia przebieg fali dźwiękowej wskazuje wybrane kości na modelu szkieletu rozpoznaje tkankę chrzęstną i kostną na preparacie mikroskopowym wyjaśnia różnice między widzeniem z różnych odległości i w różnych warunkach świetlnych przedstawia sposoby korygowania wad wzroku przeprowadza doświadczenia przeprowadza doświadczenia badające wrażliwość narządu słuchu wyjaśnia działanie narządu równowagi świadomie unika sytuacji uszkadzających słuch samodzielnie wykonuje rysunki tkanek z obserwacji mikroskopowej dostrzega związek budowy tkanek z pełnioną przez nie funkcją podaje przykłady narządów i struktur zbudowanych z tkanek kostnej i chrzęstnej Kości i stawy opisuje budowę kości Mięśnie Aktywność fizyczna a zdrowie człowieka. wymienia tkanki mięśniowe wskazuje narządy zbudowane z tych tkanek określa rolę aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu przedstawia na schemacie budowę stawu wskazuje stawy na modelu określa czynniki wpływające na stan kości wskazuje współdziałanie mięśni i kości w ruchu określa rolę ścięgien i więzadeł wie o szkodliwości środków dopingujących podaje sposoby zapobiegania wadom postawy dostrzega zależność między budową kości i jej funkcją wymienia rodzaje stawów określając ich zakres ruchu przeprowadza doświadczenie wykazujące budowę chemiczną kości porównuje budowę i sposób funkcjonowania tkanek mięśniowych samodzielnie przeprowadza obserwacje mikroskopowe wymienia czynniki niezbędne do skurczu mięśnia rozpoznaje wady postawy argumentuje szkodliwość środków dopingujących Budowa i funkcje męskiego i wskazuje na określa rolę wykazuje związek między określa czynniki mające wpływ na prawidłowy rozwój muskulatury ciała wymienia różne formy aktywności fizycznej prawidłowo udziela pierwszej pomocy przy złamaniach i zwichnięciach przedstawia rolę żeńskiego układu rozrodczego. schematycznym rysunku narządy rozrodcze żeńskie wskazuje na schematycznym rysunku narządy rozrodcze męskie Cykl miesiączkowy kobiety, zapłodnienie opisuje etapy cyklu miesiączkowego kobiety wskazuje dni płodne w cyklu miesiączkowym na wykresie zmian temperatury podczas cyklu narządów rozrodczych męskich i żeńskich wymienia anatomiczne i fizjologiczne przemiany w ciele dziewczyny w okresie dojrzewania wymienia anatomiczne i fizjologiczne przemiany w ciele chłopca w okresie dojrzewania opisuje budowę plemnika i komórki jajowej wyjaśnia, na czym polega zapłodnienie wyjaśnia, że konsekwencją stosunku płciowego może być zapłodnienie (ciąża) określa miejsce zapłodnienia, wskazuje na schematycznym rysunku układu rozrodczego żeńskiego zmianami w okresie dojrzewania u dziewcząt i chłopców a produkcją hormonów wykazuje różnice miedzy plemnikiem i komórką jajową przedstawia zmiany hormonalne w czasie cyklu miesiączkowego gamet w procesie zapłodnienia uzasadnia znaczenie ogromnej liczby plemników w nasieniu wyjaśnia znaczenie wydzielania progesteronu dla utrzymania ciąży wyjaśnia znaczenie świadomego macierzyństwa Rozwój zarodkowy i płodowy interpretuje zależność między postępowaniem matki w czasie ciąży a prawidłowym rozwojem zarodka i płodu wymienia objawy ciąży opisuje rozwój zarodkowy i płodowy określa rolę łożyska w odżywianiu zarodka i płodu ocenia wpływ czynników zewnętrznych na rozwój zarodka i płodu wyjaśnia proces powstawania zarodka z zygoty wyjaśnia powstawanie bliźniąt wyjaśnia, jakie są potrzeby człowieka na różnych etapach rozwoju przedstawia cechy i przebieg fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania człowieka wykazuje konieczność przystosowania się dziecka do nowych warunków życia po porodzie uzasadnia różnice w potrzebach i ograniczenia człowieka w różnych fazach rozwoju osobniczego przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób ocenia indywidualne i społeczne skutki zakażenia wirusem HIV i HPV opisuje przebieg kiły, określa, jakie badanie może wykryć kiłę, rzeżączkę, obecność wirusa HIV i HPV Rozwój człowieka i potrzeby z nim związane dokonuje podziału życia człowieka na okresy Choroby przenoszone drogą płciową. wymienia choroby przenoszone drogą płciową: kiłę, rzeżączkę, AIDS, przedstawia rolę błon i wód płodowych w rozwoju płodu uzasadnia znaczenie higienicznego trybu życia kobiety w ciąży i właściwego klimatu psychologicznego dla rozwoju płodu Choroby zakaźne - przyczyny zarażenie wirusem HPV przedstawia objawy wymienionych chorób rozumie pojęcie choroby i zdrowia rzeżączki, AIDS przenoszonych drogą płciową uzasadnia rolę wierności jednemu partnerowi w zapobieganiu zarażeniu wirusem HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową podaje przykłady chorób zakaźnych i niezakaźnych wskazuje drogi zakażenia definiuje pojęcia zdrowia psychicznego, fizycznego i społecznego podaje przykłady chorób wywoływanych przez wirusy, bakterie, protisty i pasożyty zwierzęce analizuje informacje dołączone do leków wykazuje związek określa ogólne tendencje w zachorowalności na niektóre choroby ocenia indywidualne i społeczne skutki zakażenia Choroby zakaźne – profilaktyka Choroby nowotworowe wymienia zasady profilaktyki chorób zakaźnych rozumie znaczenie szczepień wymienia czynniki wie że antybiotyki należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza uzasadnia konieczność okresowych badań kontrolnych wymienia zabiegi niszczące mikroorganizmy chorobotwórcze wyjaśnia działanie szczepionki określa definiuje nowotwór sprzyjające rozwojowi nowotworów Uzależnienia w życiu człowieka wyjaśnia, co to jest uzależnienie wymienia możliwe przyczyny uzależnienia przedstawia negatywny wpływ na zdrowie człowieka alkoholu, narkotyków, nadużywania leków pomiędzy profilaktyką przeciwnowotworową a skutecznością leczenia nowotworów podstawowe zasady profilaktyki nowotworów podaje przykłady chorób nowotworowych ocenia, że leczenie uzależnień jest trudne wie, gdzie należy szukać pomocy lub rady przedstawia etapy uzależnienia leczenie uzależnień wśród młodzieży przedstawia argumenty przeciw spożywaniu alkoholu, narkotyków ocenia społeczne koszty leczenia uzależnień
