Zakwestionowanie wysokości wynagrodzenia

Data:
Autor:
2016-10-25
Julita Podhorodecka
Zakwestionowanie wysokości wynagrodzenia przez ZUS a
pozorność umowy o pracę
ZUS może zakwestionować umowę o pracę jako źródło podlegania ubezpieczeniom społecznym, jeżeli w
rzeczywistości nie występują cechy charakterystyczne dla stosunku pracy. W razie powstania wątpliwości co do
faktycznego nawiązania stosunku pracy pomiędzy stronami umowy, ZUS ma uprawnienia do przeprowadzenia
kontroli. Może to nastąpić nawet w sytuacji, gdy umowa została zawarta, a pracodawca naliczał i opłacał należne
składki na ubezpieczenia społeczne za pracownika. ZUS może również zakwestionować wysokość
wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę.
Pozorność umowy o pracę
Pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od
dnia nawiązania umowy o pracę do dnia jej zakończenia.
Podleganie ubezpieczeniom społecznym daje pracownikowi prawo do świadczeń, takich jak: zasiłek chorobowy,
zasiłek macierzyński, odszkodowanie czy świadczenia emerytalne i rentowe.
Podejrzenie przez ZUS, że umowa o pracę została zawarta fikcyjnie, wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z
ubezpieczenia społecznego, zwykle ma miejsce w sytuacjach, gdy:
umowa o pracę zostanie zawarta z kobietą w ciąży w okresie bezpośrednio poprzedzającym termin porodu
lub w okresie stwierdzenia niezdolności do pracy wynikającej z niezdolności do pracy związanych z ciążą,
umowa o pracę zostanie zawarta z pracownikiem, który w niedługim czasie po zawarciu umowy o pracę
korzysta z długotrwałego zwolnienia lekarskiego,
umowa o pracę zostanie zawarta w okresie bezpośrednio poprzedzającym wystąpienie wypadku przy pracy,
umowa o pracę została zawarta z pracownikiem, któremu brakuje okresu zatrudnienia niezbędnego do
uzyskania świadczeń emerytalnych lub rentowych,
umowa o pracę zawarta z pracownikiem, który w niedługim czasie po zatrudnieniu korzysta z urlopu
wychowawczego.
O nawiązaniu stosunku pracy nie decyduje samo podpisanie umowy o pracę, a rzeczywisty zamiar pracownika
wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem i za wynagrodzeniem. ZUS,
przeprowadzając kontrolę, weryfikuje występowanie bądź też brak elementów charakterystycznych dla stosunku
pracy. Bardzo ważne jest, by osoba zatrudniona wykonywała obowiązki w charakterze pracownika i z zamiarem
świadczenia pracy podporządkowanej organizacyjnie i służbowo w miejscu oraz czasie określonym przez
pracodawcę, który ponosi ryzyko zatrudnienia.
By udowodnić przed ZUS, że umowa o pracę nie była pozorna, strony umowy muszą przede wszystkim wykazać, że
pracownik w chwili podjęcia zatrudnienia miał wolę świadczenia pracy, a pracodawca chciał tę pracę przyjmować.
Konieczne jest posiadanie dowodów na wykonywanie pracy przez pracownika, takich jak: faktury lub inne
dokumenty przyjęcia/wydania towaru podpisane przez pracownika, zeznania świadków, nagrania monitoringu.
18-07-2017
1/3
Data:
Autor:
2016-10-25
Julita Podhorodecka
Ważne!
Jeśli ZUS uzna, że nastąpiło zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych, mimo że nie istniał stosunek
pracy, wówczas wydaje decyzję o niepodleganiu przez pracownika ubezpieczeniom. Oznacza to, że pracownik
nie będzie miał prawa do żadnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a świadczenia wypłacone na
podstawie pozornej umowy o pracę podlegają zwrotowi jako nienależne.
ZUS może podważyć umowę poprzez wykazanie, że umowa o pracę miała charakter pozorny lub została zawarta w
celu obejścia przepisów prawa. Pracodawca i pracownik mogą odwołać się od takiej decyzji do sądu okręgowego
ubezpieczeń społecznych.
Zakwestionowanie wysokości wynagrodzenia przez ZUS
ZUS ma prawo do zakwestionowania tylko części umowy, czyli na przykład wysokości wynagrodzenia ustalonego
w umowie o pracę. Taka sytuacja ma miejsce, gdy ZUS ustali, że umowa o pracę jest ważna, natomiast strony
przystąpiły na korzystniejsze warunki wynagradzania wyłącznie w celu uzyskania w przyszłości świadczeń z
ubezpieczenia społecznego przez pracownika.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy (art. 13) pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę i zgodnie
z Kodeksem cywilnym (art. 3531) strony stosunku prawnego, co do zasady, mają swobodę w ustaleniu wysokości
wynagrodzenia.
Jednak art. 78 Kodeksu pracy mówi, że:
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy
i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.
Wysokość wynagrodzenia pracownika jest jednocześnie podstawą do naliczenia składek ZUS oraz świadczeń z
ubezpieczenia społecznego.
Zawyżone wynagrodzenie, stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie
zdrowotne, może zostać zakwestionowane przez ZUS.
Zakwestionowanie wysokości wynagrodzenia, ma zazwyczaj miejsce, gdy:
zostało ustalone w dysproporcji do wynagrodzeń pozostałych pracowników,
zostało ustalone nieadekwatnie do zakresu obowiązków i kwalifikacji pracownika,
zostało ustalone z uwagi na przynależność do rodziny pracodawcy.
Gdy w trakcie kontroli ZUS nie zarzuci pozorności umowy o pracę, ale ustali nieważność umowy o pracę w części
dotyczącej wysokości wynagrodzenia za pracę i potwierdzi, że praca faktycznie była wykonywana, wówczas wydaje
decyzję, że podstawą wymiaru składek będzie wynagrodzenie w niższej kwocie (zwykle przyjmowana jest kwota
minimalnego wynagrodzenia za pracę lub kwota przeciętnego wynagrodzenia w Polsce). Wówczas pracownik
będzie miał prawo do otrzymania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ale podstawą naliczenia świadczeń
będzie wynagrodzenie w kwocie ustalonej przez ZUS.
18-07-2017
2/3
Data:
Autor:
2016-10-25
Julita Podhorodecka
© Copyright | Wszystkie prawa zastrzeżone 2006-2017 Web INnovative Software Sp. z o.o., Bolesława Krzywoustego 105/21
51-166 Wrocław, [email protected] KRS 0000342082, NIP 8982167294, Kapitał 60 000zł
18-07-2017
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
3/3