główne nurty kultury światowej i polskiej xx i xxi wieku

GŁÓWNE NURTY KULTURY
ŚWIATOWEJ I POLSKIEJ XX I XXI
WIEKU
Rodzaj zajęć: wykład
Semestr: 4
Całkowita liczba godzin: 30
PROWADZĄCY: dr Krzysztof Skibski, dr Marcin Telicki
CELE PRZEDMIOTU:
Kanwą dla wykładu jest wybór zagadnień kształtujących współczesność kulturową (zwłaszcza
europejską) na początku XXI wieku. Krytyczne omówienie problemów kultury z odniesieniem
do najnowszej literatury przedmiotu (znacznie dalej wykraczającej niż wymaga tego podstawowy
kurs) pomogą słuchaczom w indywidualnym studiowaniu codzienności – jej dyskursywnego
charakteru. Liczne nawiązania do tekstów kultury (czasami popkultury), ale także do codziennych
praktyk przeciętnego człowieka, są w ramach niniejszego wykładu dodatkowym argumentem
wspierającym wagę i aktualność omawianej problematyki. Omawiane zagadnienia wyznaczają
jednocześnie standard wiedzy dla każdego przyszłego absolwenta kierunku humanistycznego.
PROGRAM:
1. Wprowadzenie – omówienie tematyki;
antropologia literatury (propozycje rozumienia interpretacji).
2. Psychologia analityczna.
3. Egzystencjalizm.
4. Zagłada.
5. Strukturalizm i zwrot lingwistyczny.
6. Personalizm.
7. Kognitywizm.
8. Feminizm.
9. Hermeneutyka.
10. Postmodernizm (globalizacja, konsumpcjonizm, pragmatyzm, antyesencjalizm etc.).
11. Koniec nauki?
METODA OCENY I FORMA ZALICZENIA:
1. Obecność i aktywność na zajęciach
2. Egzamin ustny
LITERATURA:
Podstawowa
A. Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, przeł. J. Zychowicz, Kraków 2003,
Estetyki filozoficzne XX wieku, pod red. K. Wilkoszewskiej, Kraków 2000,
Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej, pod red. L. Rasińskiego,
Warszawa 2009,
Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P. Markowskiego i R. Nycza, Kraków
2006,
Z. Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 2004,
A. Miś, Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa 2006,
Uzupełniająca
Agamben G., Co zostaje z Auschwitz, przeł. S. Królak, Warszawa 2008.
Améry J., Poza winą i karą, przeł. R. Turczyn, Kraków 2007.
Anzenbacher A., Egzystencjalizm, [w:] Wprowadzenie do filozofii, przeł. J. Zychowicz, Kraków 2003.
1
Barnard A., Antropologia. Zarys teorii i historii, przeł. S. Szymański, Warszawa 2006.
Bauman Z., Nowoczesność i Zagłada, przeł. T. Kunz, Kraków 2009.
Bińczyk E., Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji,
Kraków 2007.
Błoński J., Biedni Polacy patrzą na getto, Kraków 2008.
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
Camus A., Mit Syzyfa i inne eseje, tłum. J. Guze, Warszawa 2004.
Clark R., Płeć i śmierć, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa 2000.
De Saussure F., Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Warszawa 2002.
Dybel P., Okruchy psychoanalizy. Teoria Freuda między hermeneutyką i poststrukturalizmem, Warszawa
2009,
Dybel P., Granice rozumienia i interpretacji. Wprowadzenie do hermeneutyki Hansa-Georga Gadamera,
Kraków 2005.
Dybel P., Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, Kraków
2007.
Foucault M., Porządek dyskursu, przeł. M. Kozłowski, Gdańsk 2002.
Fromm E., Zapomniany język, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 1994.
Gadamer H.-G., Język i rozumienie, wybór, przekład i posłowie P. Dehnel i B. Sierocka, Warszawa
2003.
Gołębiewska M., Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji, Warszawa
2009.
Hyży E., Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku, Kraków
2003.
Iwasiów I., Rewindykacje – kobieta czytająca dzisiaj, Kraków 2002.
Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, t. 1, 2, wybór, redakcja naukowa i wstęp
M.R. Mayenowa, Warszawa 1989.
Janion M., Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.
Jankélévitch V., To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, przeł. M. Kwaterko, Warszawa 2005.
Januszkiewicz M., W-koło hermeneutyki literackiej, Warszawa 2007.
Jung C.G., O istocie snów, wybrał i przetłumaczył R. Reszke, Warszawa 1993.
Karwowska B., Ciało. Seksualność. Obozy zagłady, Kraków 2009.
Kertesz I., Los utracony, przeł. K. Pisarska, Warszawa 2002.
Kępiński A., Podstawowe zagadnienia współczesnej psychiatrii, Kraków 2003.
Kielar W., Anus mundi, Wrocław 2004.
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Kraków 2008.
Kimura D., Płeć i poznanie, przeł. M. Kamińska, Warszawa 2005
Klee E., Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, tłum. E. Kalinowska-Styczeń, Kraków 2009.
Kucia M., Auschwitz jako fakt społeczny, Kraków 2005.
Levi P., Czy to jest człowiek, przeł. H. Wiśniowska, Kraków 2008.
Levi P., Pogrążeni i ocaleni, przeł. P. Kasprzysiak, Kraków 2007.
Łebkowska A., Gender, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P.
Markowskiego i R. Nycza, Kraków 2006.
Mączka J., Wszechświat strukturalny. Strukturalizm w dziele Joachima Metallmanna
a strukturalizm współczesnej nauki, Tarnów 2002.
Millu L., Dymy Birkenau, przeł. K. i E. Kabatcowie, Oświęcim 2007.
Miś A., Egzystencjalizm, [w:] Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa 2006.
Miś A., Psychoanaliza – filozofia Zygmunta Freuda, [w:] Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa
2006.
Mitosek Z., Hermeneutyka – dawniej i dzisiaj, [w:] Teorie badań literackich, Warszawa 2004.
Mitosek Z., Nieświadomość i język (psychoanaliza), [w:] Teorie badań literackich, Warszawa 2004.
Mitosek Z., Strukturalizm [w:] Teorie badań literackich, Warszawa 2004.
Moir A., Jessel D., Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, przeł. N. KancewiczHoffman, Warszawa 2000.
Mróz P., Poglądy estetyczne w egzystencjalizmie, [w:] Estetyki filozoficzne XX wieku, pod red. K.
Wilkoszewskiej, Kraków 2000.
Nowak A., Spojrzenie na filozoficzną estetykę semiotyczną i strukturalną [w:] Estetyki filozoficzne XX
wieku, pod red. K. Wilkoszewskiej, Kraków 2000.
Pilch A., Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Literaturoznawstwo i dydaktyka, Kraków 2003.
Rewers E., O strukturalistycznym wariancie poetyki lingwistycznej [w:] O kulturze i jej badaniu. Studia z
filozofii kultury, pod red. K. Zamiary, Warszawa 1985.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2007.
Sawicki A., Absurd – rozum – egzystencjalizm w filozofii Lwa Szestowa, Kraków 2000.
Segal H., Marzenie senne, fantazja i sztuka, przeł. P. Dybel, Warszawa 2006,
Sołtysiak M., Między relatywizmem a absolutyzmem. Hermeneutyczna koncepcja prawdy Hansa-Georga
Gadamera, [w:] Kondycja człowieka współczesnego, pod red. Cz. Piecuch, Kraków 2006.
Warkocki B., Homo niewiadomo. Najnowsza polska proza wobec odmienności, Warszawa 2007.
Warmiński A., Psychoanalityczna koncepcja sztuki, [w:] Estetyki filozoficzne XX wieku, pod red. K.
Wilkoszewskiej, Kraków 2000.
Wiesel E., Noc, przeł. M. Kozłowska, Kraków 2007.
Wilkoszewska K., Nowe inspiracje w estetyce drugiej połowy XX wieku, [w:] Estetyki filozoficzne XX wieku,
pod red. K. Wilkoszewskiej, Kraków 2000.
Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, pod red. P. Czaplińskiego i E. Domańskiej,
Poznań 2009.