77_Uklad_Sloneczny
advertisement
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Układ Słoneczny Wszystkie obiekty, które dostrzegamy na niebie to ciała niebieskie. Zaliczamy do nich: Gwiazdy Planety Księżyce Planetoidy Komety Meteory, Meteoryty Gwiazdy – to ciała niebieskie o kształtach zbliżonych do kuli. Zbudowane są z gazów o bardzo wysokiej temperaturze. Najbliższą gwiazdą jest Słońce. Stanowi ono 99,8 % masy Układu Słonecznego. Gwiazdy tworzą skupiska zwane galaktykami. Wyróżniamy galaktyki spiralne Źródło: http://physics.uwb.edu.pl/ptf/echa/encyklopedia/woronko/galaktyk.jpg Wyróżniamy galaktyki eliptyczne Źródło: http://www.czasiprzestrzen.wuw.pl/pict.rysunek.m/kalinowski_3.jpg Wyróżniamy galaktyki nieregularne Źródło: http://www.astrohobby.pl/news/image/userimages/ic_10_w_450_h_303_med.jpg Układ Słoneczny tworzy Słońce oraz obiegające go ciała niebieskie. Teoria ta (heliocentryczna) została stworzona w XVI wieku przez Mikołaja Kopernika. Do tego czasu twierdzono, iż to Ziemia znajduje się w środku wszechświata, a pozostałe planety i gwiazdy krążą wokół niej (teoria geocentryczna) Planety obiegają Słońce po eliptycznych orbitach. Każda z nich obraca się także wokół własnej osi. Źródło: http://www.astronomia.biz.pl/images/uklad_sloneczny.jpg Planety Układu Słonecznego dzieli się na: • planety wewnętrzne (nazywane również ziemskimi lub skalistymi) Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, • planety zewnętrzne planety-olbrzymy (Jowisz, Saturn, Uran, Neptun), Merkury Merkury jest najmniejszą i najbliższą Słońcu planetą Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Merkurego dojrzeć można jedynie tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca. Fakturą powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183°C do 427°C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro generujące pole magnetyczne o natężeniu stukrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego. Wielkość jądra powoduje, że Merkury ma jedną z największych gęstości spośród planet Układu Słonecznego (nieznacznie większą ma Ziemia). Merkury nie posiada naturalnych satelitów. Merkury Wenus Wenus – jest drugą od Słońca planetą Układu Słonecznego. Wenus jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim po Słońcu i Księżycu widocznym na niebie. Ponieważ obserwacje tej planety są możliwe tylko wieczorem i rano, nazywana jest także: Jutrzenką, Gwiazdą Poranną lub Gwiazdą Wieczorną (starożytni Grecy nazywali ją odpowiednio: Phosphorus i Hesperos). Jest skalnym globem osnutym gęstymi chmurami, które odbijają większość światła słonecznego. Żółtawy kolor chmur atmosfery pochodzi od kwasu siarkowego. Nie posiada naturalnego satelity. Wenus tylko nieznacznie ustępuje Ziemi pod względem rozmiarów. Masa planety wynosi 0,82 masy Ziemi, a promień na równiku (wynoszący 6 051 km) jest o 327 kilometrów krótszy od ziemskiego. Wenus Ziemia Ziemia − trzecia licząc od Słońca, a piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Pod względem średnicy, masy i gęstości jest to największa planeta skalista Układu. Ziemia, zamieszkana przez miliony gatunków, wliczając w to człowieka, jest jedynym znanym miejscem we wszechświecie, w którym występuje życie. Planeta uformowała się 4,54 ± 0,05 miliarda lat temu, a życie pojawiło się na jej powierzchni w ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu. Następnie, biosfera ziemska wpłynęła na atmosferę i inne czynniki abiotyczne planety, umożliwiając rozwój organizmów aerobowych oraz powstanie ozonosfery. Rozwój życia na lądzie umożliwiła powłoka ozonowa, zmniejszająca natężenie promieniowania ultrafioletowego oraz magnetosfera, odbijająca cząstki wiatru słonecznego. Ziemia Mars Mars – czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga wojny – Marsa. Zawdzięcza ją swej barwie, która przy obserwacji wydaje się być rdzawo-czerwona i kojarzyła się starożytnym z pożogą wojenną. Postrzegany odcień wynika stąd, że powierzchnia planety jest pokryta tlenkami żelaza. Mars posiada dwa niewielkie księżyce o nieregularnych kształtach – Fobosa i Deimosa – prawdopodobnie są to dwie planetoidy przechwycone przez pole grawitacyjne planety. Przypuszcza się, że mogło na niej kiedyś powstać życie, jednak obecnie nie ma na to solidnych dowodów. Mars jest jedną z pięciu planet widocznych gołym okiem. Jest planetą o połowę mniejszą od Ziemi, zaś jego powierzchnia i masa stanowią odpowiednio tylko 1/5 i 1/10 ziemskiej. Mars Jowisz Jowisz – piąta w kolejności oddalenia od Słońca i największa planeta Układu Słonecznego. Posiada wiele księżyców (odkryto 63) oraz system pierścieni. Jowisz wraz z Saturnem, Uranem i Neptunem to planety gazowe, czasem nazywane również planetami jowiszowymi. Masa Jowisza jest 2,5 razy większa od całkowitej masy wszystkich pozostałych planet. Jowisz jest najszybciej obracającą się planetą w Układzie Słonecznym, co powoduje duże spłaszczenie planety. Powierzchnia planety jest pokryta kilkoma warstwami chmur układających się w charakterystyczne pasy widoczne z Ziemi. Najbardziej znanym szczegółem jego powierzchni jest Wielka Czerwona Plama, będąca wirem o średnicy większej niż średnica Ziemi. Jowisz Saturn Saturn - szósta planeta Układu Słonecznego według oddalenia od Słońca. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu Słonecznego. Saturn znany był już w świecie starożytnym. Charakterystyczną jego cechą są pierścienie składające się głównie z lodu i (w mniejszej ilości) z odłamków skalnych. Obecnie znamy 61 naturalnych satelitów Saturna. Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga Saturna. Saturn jest wyraźnie spłaszczony na biegunach i „wydęty” na równiku Saturn Uran Uran – siódma w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest także trzecią największą i czwartą najmasywniejszą planetą naszego systemu. Należy do grupy gazowych olbrzymów. Nazwa planety pochodzi od greckiego boga Uranosa. Stanowi to wyjątek, gdyż wszystkie pozostałe planety noszą imiona bóstw rzymskich. Symbolami Urana są ♅ (Unicode U+2645, w astrologii) oraz Astronomiczny symbol Urana (w astronomii). Posiada 27 odkrytych księżyców. Średnia odległość Uranu od Słońca wynosi 2869 mln km. Masa Uranu równa jest 14,54 masy Ziemi. Uran Neptun Neptun to ósma, najdalsza planeta od Słońca w Układzie Słonecznym. Zajmuje czwarte miejsce – mierząc według średnicy i trzecie miejsce według masy. Neptun jest 17 razy masywniejszy od Ziemi i trochę masywniejszy od swojego bliźniaka Urana, który ma masę 15 razy większą od Ziemi i mniejszą gęstość. Planeta nosi nazwę po rzymskim bogu morza. Jej symbol astronomiczny to Symbol astronomiczny Neptuna, stylizowana wersja trójzębu Neptuna. Neptun nie może być obserwowany gołym okiem. Dopiero przy użyciu teleskopu ukazuje się jako niebieskawa tarcza, całkiem podobnie jak Uran. Za błękitnawy odcień odpowiedzialny jest metan, znajdujący się w atmosferze tej planety. Średnica Neptuna to 49 248 km (jest to wartość średnia - promień równikowy wynosi 24 766 km, natomiast promień biegunowy to 24 342 km) ; jest on zatem czwartą pod względem wielkości planetą Układu Słonecznego. Neptun Niektóre z planet mają swoje naturalne satelity – księżyce. Ziemia ma jeden Księżyc, którego promień wynosi 1740 km. Księżyc obiega Ziemię w ciągu 27 dniu i 7 godzin. Pierwszymi ludźmi, którzy wylądowali na Księżycu byli – Neil Amstrong i Edwin Aldrin (20 lipiec 1969). Ponieważ obrót Księżyca wokół własnej osi trwa tyle samo co obieg wokół Ziemi, zawsze widzimy tą samą jego część. Źródło: http://www.ciekawostki.org/wp-content/uploads/2008/03/moon222.jpg Planetoidy to niewielkie ciała niebieskie. Obiegają one Słońce po orbitach leżących między orbitami Marsa i Jowisza. Średnice planetoid nie przekraczają 1000 km. Źródło: http://m.onet.pl/_m/e1904f007b7fa4ca7785ef0174e4f30b,14,1.jpg Komety to ciała niebieskie o niewielkich rozmiarach zbudowane ze skał i lodu. Podczas zbliżania się do Słońca, pojawia się za nimi warkocz. Źródło: http://naszagalaktyka.w.interia.pl/kometa2.jpg Okruchy komet lub planetoid spalające się w atmosferze to meteory. Te okruchu, które dotrą do powierzchni planety nazywane są meteorytami. Źródło: http://www.imo.net/mission_meteor.jpg
