Streszczenie oceny skutków dotyczące wspólnej skonsolidowanej

KOMISJA
EUROPEJSKA
Strasburg, dnia 25.10.2016 r.
SWD(2016) 342 final
DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI
STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW
Towarzyszący dokumentowi:
Wnioski dotyczące dyrektywy Rady
w sprawie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych i
w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych
(CCCTB)
{COM(2016) 683 final}
{SWD(2016) 341 final}
PL
PL
Streszczenie oceny skutków
dotyczące wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB)
A. Zasadność działań
Dlaczego należy podjąć działania? Na czym polega problem? Maksymalnie 11 wierszy
Obecnie w UE istnieje 28 różnych systemów opodatkowania osób prawnych, co stwarza możliwości
agresywnego planowania podatkowego wywierającego negatywny wpływ na morale podatników i
sprawiedliwość podatkową. Skutkiem tej mozaiki systemów podatkowych są także wysokie koszty
przestrzegania przepisów i hamowanie inwestycji. W przypadku większości krajowych systemów podatkowych
finansowanie dłużne jest bardziej opłacalne niż finansowanie kapitałem własnym, co zwiększa poziom
zadłużenia i zmniejsza odporność gospodarki. Ponadto, na tle innych dużych gospodarek światowych, unijne
przedsiębiorstwa nie inwestują w wystarczającym stopniu w badania i rozwój.
Problemy te wynikają z internacjonalizacji przedsiębiorstw i coraz większej „mobilności” ich zysków.
Jednocześnie podstawy opodatkowania są określane na szczeblu krajowym. Taka sytuacja zachęca państwa
członkowskie do jednostronnej ochrony swojej podstawy opodatkowania i przyciągnięcia „mobilnych” zysków.
Jednostronne działania nie rozwiążą najważniejszych problemów. Zwiększają one złożoność, utrudniają rozwój
jednolitego rynku i tworzą przeszkody dla inwestycji i wzrostu gospodarczego.
Sytuacja ta ma różnorodne skutki dla przedsiębiorstw. W szczególności, przedsiębiorstwa prowadzące
działalność transgraniczną cierpią z powodu wysokich kosztów przestrzegania przepisów, natomiast te
angażujące się w agresywne planowanie podatkowe odnoszą korzyści kosztem innych przedsiębiorstw i
obywateli.
Jaki jest cel inicjatywy? Maksymalnie 8 wierszy
Pierwszym ważnym celem jest zwiększenie sprawiedliwości systemu podatkowego przez wyeliminowanie
niektórych pierwotnych przyczyn unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa. Powinno to (i) znacznie
ograniczyć transgraniczne planowanie podatkowe, (ii) stworzyć równiejsze warunki działania dla przedsiębiorstw
krajowych i korporacji wielonarodowych, (iii) zapewnić ponoszenie przez przedsiębiorstwa sprawiedliwe
przypadającej na nie części obciążeń podatkowych oraz (iv) poprawić ogólne morale podatników. Przedmiotowa
inicjatywa ma jednocześnie na celu stymulowanie wzrostu gospodarczego i inwestycji poprzez (i) uproszczenie
złożonego systemu opodatkowania osób prawnych w UE w celu zmniejszenia kosztów przestrzegania
przepisów i obciążeń administracyjnych, (ii) wyeliminowanie ryzyka podwójnego opodatkowania i innych
istniejących dyskryminacji i ograniczeń, (iii) zmniejszenie zakłóceń inwestycji i decyzji finansowych wywołanych
kwestiami podatkowymi oraz (iv) stworzenie zachęt do inwestowania w UE, m.in. poprzez wspieranie
działalności badawczo-rozwojowej oraz innowacji.
Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE? Maksymalnie 7 wierszy
Unijna wartość dodana polega na dalszej poprawie mobilności kapitału w Unii poprzez zmniejszenie kosztów
przestrzegania przepisów i transgranicznych przeszkód podatkowych. Działania na szczeblu UE zapobiegną
jednocześnie unikaniu sprawiedliwego poziomu opodatkowania przez korporacje wielonarodowe w UE. Wspólne
podejście do unijnej podstawy opodatkowania osób prawnych przyczyni się do przywrócenia związku między
opodatkowaniem a tworzeniem wartości.
B. Rozwiązania
Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Jak
uzasadniono ten wybór lub jego brak? Maksymalnie 14 wierszy
Głównym wariantem strategicznym, który jest brany pod uwagę, jest wniosek w sprawie wspólnej
skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych. Najważniejsza decyzja dotyczy zakresu takiej
podstawy opodatkowania, tzn. wyboru osób prawnych, do których miałaby ona zastosowanie. Główne
rozważane warianty to obowiązkowe stosowanie CCCTB przez wszystkie przedsiębiorstwa albo tylko przez
pewną podgrupę przedsiębiorstw. Przeanalizowano szereg rozwiązań problemu faworyzowania finansowania
dłużnego w ramach obecnych systemów podatkowych. Dostępne są dwa główne działania: dopuszczenie
możliwości odliczania zarówno kosztów finansowania dłużnego, jak i finansowania kapitałowego, lub zniesienie
możliwości odliczania kosztów obu tych typów finansowania. Jeśli chodzi o zachęty do działalności badawczorozwojowej, najważniejsze warianty obejmują ulgę podatkową z tytułu kosztów inwestycji badawczo-
2
rozwojowych, ale jej wysokość jest różna.
Ocena poszczególnych wariantów pozwoliła wyłonić wariant preferowany: CCCTB powinna być obowiązkowa w
przypadku dużych przedsiębiorstw, przewidywać ulgę z tytułu wzrostu i inwestycji oraz ulgę z tytułu kosztów
badań i rozwoju. Ulga z tytułu wzrostu i inwestycji obejmuje odliczenia kosztów finansowania dłużnego i
kapitałowego ograniczone pewnymi progami, aby zapobiec zjawiskom nadużyć i planowania podatkowego.
Celem ulgi z tytułu kosztów badań i rozwoju jest przynajmniej utrzymanie zachęt podatkowych już istniejących w
tym obszarze. Analiza pokazuje, że CCCTB ma wyraźną przewagę nad alternatywnym wariantem polegającym
na niepodejmowaniu żadnych działań.
Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów? Maksymalnie 7 wierszy
Ponowne przedstawienie wniosku dotyczącego CCCTB spotkało się z ogólnym poparciem ze strony wszystkich
grup zainteresowanych podmiotów. Poparcie było największe wśród organizacji pozarządowych, osób
prywatnych i innych respondentów konsultacji, ale także wśród przedsiębiorstw, a w szczególności MŚP.
Organizacje pozarządowe, MŚP i osoby prywatne opowiadają się również zdecydowanie za tym, by CCCTB
uczynić (częściowo) obowiązkową; duże przedsiębiorstwa są temu przeciwne. Z drugiej strony wyraźna
większość wszystkich zainteresowanych stron opowiedziała się za stworzeniem możliwości dobrowolnego
wyboru systemu CCCTB. Przedsiębiorstwa, zarówno duże, jak i małe, poparły również zdecydowanie
uprzywilejowane traktowanie badań i rozwoju oraz propozycję ograniczenia faworyzowania finansowania
dłużnego względem finansowania kapitałowego w ramach tej ponownie prezentowanej inicjatywy.
C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu
Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano –
głównych wariantów? Maksymalnie 12 wierszy
Przewiduje się, że dzięki wdrożeniu preferowanego wariantu systemy podatkowe staną się sprawiedliwsze i
powstaną równe warunki działania, za sprawą skutecznego wyeliminowania zachęt do agresywnego planowania
podatkowego w UE. Przyczyniłoby się to do zapewnienia, aby korporacje ponosiły sprawiedliwie przypadającą
na nie część obciążeń podatkowych, i poprawiłoby morale podatników. Ponadto wariant ten zlikwidowałby
skutecznie transgraniczne przeszkody podatkowe w UE. Wprowadzenie ulgi z tytułu wzrostu i inwestycji
traktującej w podobny sposób zarówno finansowanie dłużne, jak i finansowanie kapitałowe, zmniejsza
zakłócenia mające wpływ na decyzje finansowe przedsiębiorstw. Zachęty podatkowe do działalności badawczorozwojowej zostaną nie tylko utrzymane, ale dodatkowo ulepszone i ujednolicone.
Spodziewane korzyści gospodarcze wynikające z wniosku są pozytywne. CCCTB przewidująca ulgę z tytułu
wzrostu i inwestycji przyniosłaby wzrost inwestycji i zatrudnienia wynoszący potencjalnie – odpowiednio – 3,4 %
i 0,6 %. W sumie wzrost gospodarczy zwiększyłby się nawet o 1,2 %. Oczekuje się zmniejszenia kosztów
przestrzegania przepisów (redukcja czasu poświęcanego na przestrzeganie przepisów o 10 % i redukcja
kosztów o 2,5 %). Koszty ustanowienia jednostki zależnej zmniejszyłyby się maksymalnie o 67 %, co ułatwiłoby
przedsiębiorstwom (w tym MŚP) ekspansję zagraniczną.
Analiza wskazuje, że wariant preferowany nie ma żadnych istotnych skutków środowiskowych. Skutki społeczne
będą także ograniczone.
Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych
wariantów? Maksymalnie 12 wierszy
Koszty związane z wnioskiem w odniesieniu do krajowych dochodów podatkowych zależą od sposobu, w jaki
państwa członkowskie dostosują swoje stawki podatkowe do nowej podstawy opodatkowania, od wysokości ulgi
z tytułu wzrostu i inwestycji oraz od zachęt do działalności badawczo-rozwojowej. Koszty przestrzegania
przepisów i koszty administracyjne związane z preferowanym wariantem dotyczą głównie przejścia z aktualnie
obowiązujących systemów opodatkowania osób prawnych na CCCTB. Koszty te są jednak ponoszone tylko
jednokrotnie. Brak jest danych ilościowych dotyczących kosztów ponoszonych przez organy podatkowe na
zadania administracyjne związane z konkretnym podatkiem lub wprowadzanie nowego podatku. Wynika to z
faktu, że większość administracji podatkowych (i odpowiednich systemów informatycznych) jest
zorganizowanych według funkcji podatku, a nie według rodzaju podatku.
Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw? Maksymalnie 8 wierszy
W przypadku dużych przedsiębiorstw, których dotyczy obowiązkowy aspekt, stosowanie wspólnej podstawy
3
będzie obowiązkowe. Jest to ważna zmiana dla przedsiębiorstw, która zapewni bardziej równe warunki działania
w całej UE. Wszystkie inne przedsiębiorstwa będą miały możliwość dobrowolnego wyboru CCCTB. W związku z
tym przedsiębiorstwa te nie odczują żadnych bezpośrednich skutków, jeśli zdecydują się na dalsze stosowanie
systemu krajowego. Jeżeli przedsiębiorstwa zdecydują się na stosowanie CCCTB, uczynią to z uwagi na
korzyści oferowane im przez ten system, np. w postaci niższych kosztów przestrzegania przepisów i większej
efektywności. Skutki są zatem pozytywne.
Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych? Maksymalnie 4 wiersze
Istnieją dwa bezpośrednie skutki dla dochodów podatkowych. Po pierwsze, CCCTB zmienia zasady obliczania
podstawy opodatkowania w porównaniu z systemami krajowymi, tak że będzie ona niższa w porównaniu z
poziomem obowiązującym w większości państw członkowskich. Po drugie, podstawa opodatkowania grup
wielonarodowych będzie przypisywana państwom członkowskim w oparciu o wzór, który mierzy działalność
gospodarczą przy pomocy wskaźników pracy, zasobów kapitałowych i sprzedaży. Trudno jednak przewidzieć
dokładnie ostateczne zmiany, gdyż skutki dla przychodów zależą również od sposobu, w jaki państwa
członkowskie dokonają korekty stawek podatkowych w odpowiedzi na nowe podstawy opodatkowania i w reakcji
na zachowania przedsiębiorstw.
W ujęciu ogólnym równoległe stosowanie krajowych systemów podatkowych i CCCTB zwiększy obciążenia
administracji podatkowych, gdyż trzeba będzie zarządzać dwoma podatkami, nawet jeśli będą one zbliżone.
Przedsiębiorstwa wielonarodowe będą jednak musiały składać tylko jedną deklarację podatkową w UE, co
zmniejszy obciążenie dla administracji podatkowych. Ponadto zmniejszą się w znacznym stopniu zadania
administracyjne dotyczące dokumentacji cen transferowych.
Czy wystąpią inne znaczące skutki? Maksymalnie 6 wierszy
System CCCTB zwiększy atrakcyjność UE dla inwestorów. Inwestorzy nie będą już musieli zajmować się analizą
i oceną przepisów 28 różnych systemów opodatkowania w UE, co zmniejszy ich koszty przestrzegania prawa i
koszty administracyjne. Ponadto podstawa opodatkowania obejmująca zachęty do działalności badawczorozwojowej oraz ulgę z tytułu wzrostu i inwestycji zwiększy konkurencyjność UE, ponieważ inwestycje będą
bardziej opłacalne, a gospodarka bardziej odporna.
D. Działania następcze
Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki? Maksymalnie 4 wiersze
Polityka zostanie poddana ocenie w terminie trzech do pięciu lat od jej wdrożenia. Okres taki wydaje się
rozsądny, biorąc pod uwagę to, że przedsiębiorstwa i administracje podatkowe potrzebują czasu na
dostosowanie i przedstawienie odpowiednich danych.
4