Program lekcji bibliotecznych z cyklu: „ Wspólna Europa. Tradycje i święta w Polsce i w Niemczech” „Lecz aby drogę mierzyć przyszłą Trzeba nam pomnieć, skąd się wyszło”. (C.K. Norwid) Program lekcji bibliotecznych z cyklu „ Wspólna Europa. Tradycje świąteczne w Polsce i w Niemczech” dla klas IV-VI szkoły podstawowej Spis treści: I. Założenia ogólne programu : 1. Ogólna charakterystyka programu. 2. Odbiorca programu 3. Czas realizacji programu 4. Nauczyciele realizujący program II. Cele zajęć : 1. Cele ogólne 2. Cele szczegółowe 3. Formy i metody działania III. Tematyka zadań IV. Przewidywane formy ewaluacji V. Uwagi końcowe VI. Literatura I. Założenia ogólne programu : 1. Ogólna charakterystyka programu. Program lekcji bibliotecznych z cyklu „ Wspólna Europa. Tradycje święta w Polsce i w Niemczech” przeznaczony jest dla uczniów klas IV-Vi szkoły podstawowej. Program ten łączy treści dotyczące obrzędów, tradycji świątecznych zarówno w Polsce jak i w Niemczech zawarte w podstawie programowej języka polskiego oraz języka niemieckiego w szkole podstawowej. Szkoła obok środowiska rodzinnego, jest placówką, która równolegle z nauczaniem wychowuje. Jej zadaniem jest ukształtować młodego człowieka, aby był świadomy dorobku przeszłych pokoleń, odpowiedzialny za teraźniejszość i przyszłość własnej szkoły, gminy, regionu, kraju. Kultywując rodzimą tradycję, wpajając szacunek dla narodowego dziedzictwa, pragniemy jednocześnie uczyć otwartości na wartości Europy i świata. Nasz uczeń ma szanować tradycję szkolną i narodową, a także prezentować postawę pełną tolerancji, odpowiedzialności oraz zrozumienia dla odmiennych kultur i tradycji. Zawarte w programie treści są dobrane zatem tak, aby zainteresować uczniów, otworzyć ich na świat i uczyć tolerancji w zjednoczonej Europie. 2. Odbiorca programu. Adresatem programu są uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej. 3. Czas realizacji programu. Program przeznaczony jest do realizacji w ciągu całego roku szkolnego podczas cyklicznych spotkań w ramach języka polskiego oraz języka niemieckiego w Bibliotece Szkolnej lub Bibliotece Publicznej jako tzw. lekcje biblioteczne oraz podczas zajęć języka polskiego i języka niemieckiego w salach lekcyjnych. 4. Nauczyciele realizujący program. mgr Monika Matejek- nauczycielka języka polskiego mgr Anna Droździewicz- nauczycielka języka niemieckiego II. Cele zajęć. 1. Cele ogólne. ● Rozwijanie wartości rodzinnych, postaw patriotycznych związanych z wartościami kulturowymi wspólnoty lokalnej. ● Budzenie u uczniów zainteresowań przeszłością, dniem dzisiejszym oraz przyszłością własnej szkoły, gminy, regionu, województwa. ● Kształtowanie szacunku wobec dorobku przeszłych pokoleń i potrzeby pielęgnowania tradycji i zwyczajów rodzinnych. ● Rozwijanie aktywnego i świadomego udziału uczniów w życiu wspólnoty lokalnej. ● Kształtowanie u uczniów potrzeby ochrony zabytków, pomników i pamiątek. ● Wyrabianie umiejętności poszukiwania wiadomości o własnym regionie z różnych źródeł informacji. ● Kształtowanie postaw tolerancji oraz zrozumienia dla innych kultur i tradycji ● Poszerzenie zakresu słownictwa z języka niemieckiego ● Uczeń potrafi wymienić walory swojej ojczyzny ● Ma poczucie wspólnoty lokalnej 2. Cele szczegółowe w zakresie: a. wiedzy: ● poznawanie tradycji i obrzędów charakterystycznych dla Polski ● poznawanie tradycji i obrzędów charakterystycznych dla Niemiec ● rozwijanie zainteresowań folklorem ● znajomość przysłów polskich i niemieckich b. umiejętności: ● samodzielne zdobywanie i gromadzenie materiałów na temat świąt obchodzonych w Polsce i w Niemczech ● opowiadanie o znanych tradycjach, obyczajach i obrzędach ● porównanie polskich i niemieckich tradycji i obrzędów ● korzystanie z różnorodnych źródeł wiedzy (encyklopedie, Internet) ● korzystanie ze słowników polsko-niemieckich i niemiecko-polskich ● wzbogacenie słownictwa polsko-niemieckiego w zakresie mówienia i słuchania ● doskonalenie pamięci i wrażliwości uczniów ● poznanie warsztatu informacyjnego biblioteki w zakresie omawianego tematu c. postaw i zachowań: ● wykazywanie otwartości i postaw tolerancyjnych ● nabywanie właściwych sposobów zachowania się w różnych sytuacjach ● szanowanie dorobku przeszłych pokoleń ● szanowanie odmiennych kultur i zachowań ● kształtowanie tożsamości narodowej i postaw patriotycznych ● kształtowanie właściwych zachowań społecznych ● po zakończeniu zajęć uczeń współpracuje w grupie i planuje własna pracę w grupie ● wdrażanie uczniów do podtrzymywania tradycji narodowych oraz do poszanowania tradycji innych narodów. 3. Formy i metody działania Na zajęciach, które zostaną objęte programem, realizowane będą następujące formy i metody pracy: - plenum - praca w grupach - praca w parach - praca indywidualna - wizualizacja, demonstracja - samodzielne dochodzenie do omawianych treści - ograniczenie roli nauczyciela głównie do funkcji organizatora - samodzielne konstruowanie wypowiedzi bliskich doświadczeniu ucznia III. Tematyka zadań TEMATYKA FORMY REALIZACJI CELE W UJĘCIU OPERACYJNYM Jesienną porą…- co ● zapoznanie z ● objaśnienie pojęcia świętujemy w Niemczech a charakterystycznymi dla tradycja co w Polsce? Porównanie Polski i Niemiec w okresie ● napisanie wiersza tradycji i obrzędów. jesiennym świętami o tematyce jesiennej i obrzędami ludowymi ● poznanie słownictwa ● indywidualne niemieckiego dotyczącego przedstawienie świąt i obrzędów przygotowanych treści, ● porównanie polskich dyskusja i niemieckich świąt ● praca w grupach obchodzonych w okresie (opracowanie kart pracy) jesiennym ● praca ze słownikami ● wspólne wnioski polsko-niemieckimi ● poszerzenie słownictwa polsko-niemieckiego Zapachniało już choinką- ● prezentacja multimedialna ● odszukanie w encyklopedii obchodzimy Święta Bożego dotycząca Świąt Bożego tradycji związanej ze Narodzenia Narodzenia w krajach zwyczajem strojenia choinki niemieckojęzycznych ● odnalezienie wspólnych ● praca z Internetem- zwyczajów w polskiej ciekawostki o Świętach i niemieckiej tradycji Bożego Narodzenia w Polsce bożonarodzeniowej i w Niemczech ● wskazanie różnic ● dyskusja, wymiana w kulturze niemieckiej doświadczeń ● wskazanie niemieckiej ● przygotowanie typowego tradycji bożonarodzeniowej, dla tradycji niemieckiej obchodzonej w Polsce stroika adwentowego ● poszerzenie słownictwa polsko-niemieckiego Symbolika Świąt ● indywidualne wypowiedzi ● odszukanie znaczenia Wielkanocnych- na temat wielkanocnych słowa „symbol” symboli w Polsce ● wskazanie zwyczajów ● praca w grupach wielkanocnych przygotowująca uczniów do pochodzących z Niemiec, porównania polskich i które mają wpływ na polską niemieckich symboli tradycję ● dyskusja ● przygotowanie kolażu wielkanocnego ● szukanie ukrytych czekoladowych jajek- niemiecka tradycja wielkanocna ● poszerzenie słownictwa polsko-niemieckiego ● praca ze słownikami polsko- niemieckimi I latem świętujemy…- ● praca w grupach- ● napisanie krótkiego obrzędy oraz święta polskie zestawienie świąt wiersza w j. niemieckim i niemieckie obchodzonych w okresie ● podsumowanie letnim w Polsce wiadomości oraz spostrzeżeń i w Niemczech dotyczących tradycji ● dyskusja, wymiana spostrzeżeń ● praca ze słownikiem i obrzędów panujących w polskiej i niemieckiej kulturze polsko-niemieckim ● poszerzenie słownictwa polsko-niemieckiego IV. Przewidywane formy ewaluacji Przeprowadzenie ewaluacji ma na celu sprawdzenie, czy realizacja programu ma właściwy wpływ na uczniów, czy odpowiednio kształtuje ich zachowania i postawy oraz czy odpowiada ich zainteresowaniom i potrzebom. Służy ona również podejmowaniu decyzji o ewentualnej modyfikacji lub kontynuacji programu. Ewaluacja zdobytej wiedzy odbędzie się poprzez: ● wykonanie map, albumów, redagowanie różnych form wypowiedzi – ustnej i pisemnej; ● prezentowanie wyników pracy w grupach; ● organizowanie wystaw jako efektu końcowego projektów; ● prace plastyczne Ponieważ najważniejsze informacje o realizowanym programie przekazują uczestnicy zajęć, stąd narzędziem ewaluacji jest anonimowa ankieta. Wypełnienie jej posłuży do podsumowania zajęć z cyklu: „ Wspólna Europa. Tradycje świąteczne w Polsce i w Niemczech”. Ankieta dla uczniów. Jest ona anonimowa. Należy zaznaczyć prawdziwą, szczerą wypowiedź na temat prowadzonych zajęć 1. Czy chętnie uczestniczyłeś w zajęciach? TAK NIE 2. Czy zajęcia prowadzone były w sposób dla mnie zrozumiały? TAK NIE 3. Czy chciałbyś brać udział częściej w takich zajęciach? TAK NIE 4. Co sprawiało Ci największe trudności? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .... 5. Jaką formę pracy na lekcji lubisz najbardziej i dlaczego? □ w parach □ w grupach □ indywidualna 6. Oceń w skali 1 - 6 swoje zaangażowanie w realizację zadań na zajęciach. 1 DZIĘKUJEMY 2 3 4 5 6 V. Uwagi końcowe W celu uzyskania najwyższych efektów nauczania zaleca się, aby ograniczyć do niezbędnego minimum metody podające. Za najbardziej wskazane uznaje się różnego typu metody aktywizujące, oparte na twórczym działaniu oraz oglądowe. Te formy wpływają na rozwój zmysłu obserwacji i uczą wyciągania wniosków przez co kształtują osobowość człowieka. Obecne czasy nastawione są na globalizację, która może doprowadzić do zaniku indywidualności. Dziś to młodzież zapisuje karty naszej historii, więc dlatego uczniowie więcej uwagi winni poświęcić naszemu dziedzictwu narodowemu – tradycji. Warto też naszą tradycję skonfrontować z kulturą innego narodu, tak aby uczniowie mogli docenić walory Małej Ojczyzny i kraju ojczystego. VI. Literatura 1. Antropologia: Jedna dyscyplina, cztery tradycje: Brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, praca zbiorowa, Warszawa 2007 2. Kołakowski Leszek, Sprawa polska, Warszawa 1980 3. Ogrodowska Barbara, Polskie Tradycje i Obyczaje, Warszawa 2007