Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE STRUKTURY JĄDRA I MECHANIZMU REAKCJI JĄDROWYCH Prace eksperymentalne w tej dziedzinie prowadzone są w Zakładach I i II, a teoretyczne w Zakładach I i IV. Wyniki badań w tym temacie zaowocowały w 2003 r. 63 publikacjami w czasopismach recenzowanych z wyróżnionej listy filadelfijskiego instytutu ISI. BADANIA EKSPERYMENTALNE zadanie 1. Własności układów wielu ciał oraz oddziaływań złożonych układów jądrowych Zakład I 1. Badanie mechanizmu reakcji w zderzeniach ciężkich jonów. – W ramach eksperymentu BRAHMS (Brookhaven National Laboratory) kontynuowano analizę danych eksperymentalnych zgromadzonych w poprzednich kampaniach. Mierzono produkcję cząstek i antycząstek naładowanych w zależności od pośpieszności dla reakcji Au+Au przy energii W/A = 200 GeV. Wyznaczono „nuclear modification factor”, czyli różnicę dla zderzeń d+Au i Au+Au. Przeprowadzono pomiar transparencji w zderzeniach Au+Au przy W/A = 200 GeV. – W ramach eksperymentu S254 w GSI mierzono fragmentację różnych jąder (również egzotycznych) w reakcjach peryferyjnych przy energii około 600 MeV. Układ detekcyjny umożliwiał pełną identyfikację ładunku produktów reakcji w przedziale od Z=2 do Z=79, a także kalorymetryczny pomiar neutronów. – W ramach eksperymentu REVERSE w Katanii prowadzono kalibrację danych i analizę wyników eksperymentalnych dla reakcji 112Sn+58Ni oraz 124Sn+64Ni przy energii 35 AMeV (kinematyka odwrotna), mierzonych w przedniej części detektora CHIMERA. – W ramach eksperymentu PISA dokonano rozbudowy aparatury pomiarowej rejestrującej produkty reakcji pod sześcioma kątami: 15o, 35o, 50o, 65o, 80o, 100o i 120o, co pozwoli na uchwycenie zależności kątowych mierzonych przekrojów czynnych oraz pewne odtworzenie całkowitych przekrojów czynnych. Przeprowadzono pomiar, w którym oprócz widm inkluzywnych rejestrowano również korelacje kątowe pomiędzy emitowanymi cząstkami. – Rozpoczęto symulacje komputerowe mierzonych reakcji przy użyciu zarówno modeli klasycznych (INC – Intranuclear Cascade Model + emisja „termiczna” z jądra wzbudzonego (wyparowanie nukleonów) jak i modeli transportu (BUU) oraz Quantum Molecular Dynamics (QMD). – Eksperyment fragmentacji 124Sn, 124La i 107Sn na tarczy Sn przy energii 600 MeV/nukleon przeprowadzono w GSI przy użyciu pierwotnych wiązek z synchrotronu ciężkojonowego (SIS) oraz wiązki wtórnej po jej wytworzeniu i przepuszczeniu przez separator fragmentów (FRS) oraz detektorów MUSIC, TOF-Wall i LAND. – W eksperymencie INDRA na przykładzie peryferyjnych zderzeń Au+Au przy energiach 40150 MeV/nukleon wskazano na udział i wpływ ruchu Fermiego, koalescencji, zderzeń nukleon-nukleon oraz odpychania kulombowskiego na produkcję i własności kinematyczne fragmentów o pośrednich masach. – Badano rolę kolektywnego pływu materii jądrowej w zderzeniach ciężkich jonów. Dane z eksperymentu INDRA pozwoliły ustalić niskoenergetyczną wartość energii przejścia, przy której eliptyczny pływ lekkich cząstek naładowanych zmienia swój charakter z pływu 15 skorelowanego z płaszczyzną reakcji na pływ pozapłaszczyznowy. 1 a. Badanie mechanizmu reakcji w zderzeniach lekkich jąder: – Przy użyciu separatora COMBAS w ZIBJ przeprowadzono eksperyment dla otrzymania wtórnych wiązek 9Li i 11Li w reakcji 15N(47 MeV/n) + Be (Al). – Kontynuowano poszukiwania specjalnych efektów w pobliżu energii Fermiego oraz super egzotycznych izotopów z dużą nadwyżką neutronów, w szczególności tych z zamkniętą powłoką (28O, 29F, 30Ne). – W reakcji 15N (47 MeV/n) + 9Be i 27Al pod kątem (0+ 3-) zmierzono rozkłady pierwiastków, ich wszystkich izotopów i rozkłady prędkości każdego z tych izotopów. Badania wykonano we współpracy z ZIBJ Dubna, koordynator: prof. Yu.Ts. Oganessian. 2. Badanie mechanizmów oddziaływania ciężkich jonów z jądrami i badania własności egzotycznych jąder. – Badano układy jądrowe o wysokich spinach, tworzonych w peryferyjnych reakcjach ciężkich jonów. Wykonano wersję programu GEMINI, uwzględniającą oddziaływania kulombowskie fragmentów rozpadu jądra. – Rozbudowano oprogramowanie niezbędne do zastosowania nowego funkcjonału, opisującego straty energi w krysztale CSi w funkcji energii wejściowej, ładunku i masy cząstki. Oprogramowanie zostanie zastosowane przy kalibracji danych otrzymanych w eksperymencie na detektorze INDRA. – Kontynuowano badania w ramach projektu FAZA. Prowadzono badania mechanizmu jądrowej „termicznej” multifragmentacji ciężkich jąder wywołanej lekkimi, relatywistycznymi pociskami na Nuklotronie ZIBJ, na wiązce 2.4 GeV/n cząstek alfa i 4.5 GeV/n protonów na tarczy Au. Badania wykonano we współpracy z ZIBJ Dubna, koordynator: prof. V.A. Karnaukhov. 3. Struktura procesów multifragmentacji jądra na wiązkach relatywistycznych lekkich pocisków. – W ramach współpracy z ZIBJ wykonano pomiary i opracowywano dane dla całkowitego przekroju czynnego cząstek na 28Si oraz 48Ca, prowadzonych na cyklotronie U400M. – Rozpoczęto analizę roli efektów jądrowych, takich jak ruch Fermiego nukleonów i „skórą” neutronową. Efekty te są standardowo zaniedbywane w zderzeniach relatywistycznych ciężkich jonów. Wstępne analizy pokazują, że oba te efekty mogą odgrywać istotną rolę nawet w obszarze wysokich energii. Wyliczono efekt ruchu Fermiego na tak zwany czynnik modyfikacji jądrowej. Badano wpływ halo neutronowego na asymetrię produkcji mezonów + i - w reakcjach ciężkich jonów. Prowadzono obliczenia modelowe z użyciem programu Hijing oraz modelu Hartree-Focka-Bogoliubowa. – Analizowano dane ekspekrymentalne uzyskane w pomiarach przy użyciu akceleratora U400M w FLNR, ZIBJ Dubna w ramach modelu kwantowej dynamiki molekularnej. Przebadano mechanizm produkcji neutronowo-nadmiarowych fragmentów (A=2-11), rejestrowanych pod przednimi kątami w zderzeniach 18O+9Be(181Ta) w pobliżu energii Fermiego. – Przeprowadzono symulację spalacji tarcz wywołanych protonami o energii ~2 GeV: a) przestrzeni fazowej nukleonów (program komputerowy UrQMD), b) klasteryzacji przestrzeni fazowej przy użyciu algorytmu definiującego klastry (współpraca PISA). Badania wykonano we współpracy z ZIBJ Dubna, koordynator: prof. G.M. Ter-Akopian. 16 4. Badanie struktury egzotycznych lekkich jąder. – Badano struktury lekkich egzotycznych jąder atomowych i niezwiązanych systemów jądrowych za pomocą reakcji jądrowych wprost z wiązkami promieniotwórczymi. W reakcji 6He+d (ZIBJ, Dubna) zaobserwowano stany rezonansowe systemu 5H i ich izobarowy analog w 5He. Uczestniczono w pomiarach 5H za pomocą reakcji (6He, 8Be) (Louvain-la-Neuve, Belgia). Badano oddziaływania w stanie końcowym w układzie czterech neutronów z użyciem wiązki 8He (GANIL, Francja). – W ramach modelu kanałów sprzężonych przeanalizowano procesy w układzie 9Be+11B. Zbadano zależność parametrów modelu optycznego w kanale 10B+10Be. Pokazano, że przekrój czynny pod wstecznymi kątami zdominowany jest przez efekt reorientacji. Podobną analizę wykonano dla reakcji 13C+11B. Zbadano zależność od energii parametrów modelu optycznego w kanale elastycznym. – Przeprowadzono próbny eksperyment z wiązką 18O, rozpraszaną na tarczy 12C na cyklotronie ŚLCJ w Warszawie. Badania wykonano we współpracy z INP w Kijowie, Ukraina, koordynator:prof. A.T. Rudchik. zadanie 2. Własności jąder w warunkach normalnych i ekstremalnych Zakład II 1. – – – – – – Badanie struktury neutrono-nadmiarowych jąder niedostępnych w procesach syntezy jądrowej przy wykorzystaniu głęboko-nieelastycznych zderzeń ciężkich jonów (obszar 208 Pb i 48Ca) Opublikowano wyniki badań wysoko-spinowych wzbudzeń w jądrze 208Bi. Zakończono analizę danych i interpretację w badaniach struktur wysoko-spinowych w trudno dostępnym izotopie 210Bi. Przeprowadzono eksperyment badający rozpady beta neutrono-nadmiarowych jąder z okolicy N = 34 produkowanych podczas fragmentacji wiązki 86Kr (140 MeV/u) na tarczy 9Be. Zidentyfikowano pierwszy stan wzbudzony 2+ w 56Ti – jego położenie nie potwierdziło przewidywanego przez teorię zamknięcia podpowłoki neutronowej przy N = 34. Przeprowadzono pomiar koincydencji gamma z użyciem układu GAMMASPHERE dla systemu 48Ca (330 MeV) + 238U, mający na celu dotarcie do neutrono-nadmiarowego obszaru jąder z N = 32 i N = 34. Zidentyfikowano stany yrastowe 2+, 4+ i 6+ w jądrze 56Ti – układ tych wzbudzeń potwierdza brak zamknięcia podpowłoki neutronowej przy N = 34. – Zidentyfikowano stany yrastowe w jądrach z jedną cząstką (dziurą) walencyjną w stosunku do rdzenia 48Ca: 47K, 47Ca, 49Ca, 49Sc. – Na podstawie eksperymentalnych danych dla systemu 48Ca + koincydencji gamma-gamma w rozpadzie beta 48K do 48Ca. 238 U przeprowadzono analizę – Rozszerzono informację spektroskopową na temat yrastowych wzbudzeń w jądrze zlokalizowano m. in. wysokospinowy izomer. 207 Pb – – Przygotowano projekt eksperymentu 48Ca + 238U na nowym układzie pomiarowym CLARA+PRISMA w Laboratori Nazionali di Legnaro – projekt został zaakceptowany przez PAC. Współpraca z Argonne National Laboratory (USA), koordynator: prof. R.V.F. Janssens; Purdue University (USA), koordynator: prof. P.J. Daly; Michigan State University (USA), 17 koordynator: prof. P. Mantica; INFN Padova/Legnaro, koordynator: prof. S. Lunardi. 2. Badanie yrastowych wzbudzeń w jądrach bogatych w neutrony z zastosowaniem spektroskopii gamma w rozszczepieniu 248Cu. – Zidentyfikowano pasmo stanów wzbudzonych przewidziane przez symetrię X(5) w jądrze 106 Mo. – Zlokalizowano pasma stanów o dużej deformacji w jądrach 104Mo i 106Mo. Współpraca z Argonne National Laboratory, koordynator: prof. R.V.F. Janssens; Purdue University, koordynator: prof. P.J. Daly; INFN Padova/Legnaro, koordynator: prof. S. Lunardi; University of Florence, koordynator ; prof. P. Bizzeti. 3. Badanie gorących i szybko obracających się jąder atomowych z różnych obszarów masowych metodą gigantycznego rezonansu dipolowego. – Wykazano, że kształt gorącego jądra 46Ti ulega tzw. „przejściu Jacobiego” przy kręcie I=28 oraz stwierdzono silny wpływ efektów Coriolisa na kształt funkcji nasilenia GDR. Potwierdziło to przewidywania teoretyczne. Rezultaty prezentowane były na wielu konferencjach, w tym na zaproszonym wykładzie podczas konferencji gordonowskiej (USA). – Przeprowadzono 4-tygodniowy eksperyment w IRES (Strasbourg), przy użyciu układów EUROBALL i DIAMANT, w celu znalezienia przewidzianej w jądrze 126Ba hiperdeformacji jądrowej. – Badano zależność szerokości GDR w 216Rn od krętu jądra złożonego. Stwierdzono, że szerokość ta jest prawie stała aż do krętów bliskich wartościom granicznym na rozszczepienie, co świadczy, że efektywna deformacja jądra 216Rn praktycznie nie zmienia się pod wpływem rotacji. – Analizowano dane z eksperymentów przeprowadzonych z użyciem układów HECTOR+GARFIELD w Legnaro, w których badano zależność szerokości i nasilenia GDR od temperatury dla jąder z obszaru A=130, dla reakcji z masowo symetrycznym i asymetrycznym kanałem wejściowym. Wstępnie stwierdzono, że dla T<3.5 MeV funkcja nasilenia GDR jest zgodna z przewidywaniami modelu statystycznego CASCADE, niezależnie od symetrii masowej kanału wejściowego. Analiza danych dla wyższych temperatur jest w toku. – Przeprowadzono eksperyment w IReS (Strasbourg) z użyciem układu ICARE z dołączonym detektorem BGO. Celem eksperymentu było znalezienie efektów deformacji jądra złożonego 46Ti na emisję cząstek naładowanych. Współpraca z INFN i Uniwersytetem w Mediolanie – koordynator: Prof. A. Bracco; z IReS Strasburg - koordynator: dr T. Byrski; z LNL Legnaro – koordynator: dr F. Gramegna; z NBI Kopenhaga – koordynator: Prof. B. Herskind. 4. Badanie jąder egzotycznych za pomocą układu RISING. – Wzięto udział w przygotowaniu, ustawieniu i oprogramowaniu układu RISING w GSI Darmstadt, którego zadaniem w obecnej konfiguracji jest badanie wzbudzeń radioaktywnych jąder za pomocą wiązek relatywistycznych. – Przeprowadzony pilotażowy eksperyment z użyciem wiązek 132Xe i 84Kr o energii 150 MeV/u i tarczami Au i Pb. – Przeprowadzono eksperyment mający na celu zbadanie symetrii izospinowej dla jąder A50. Wzbudzone jądra będące celem badań (53Ni, 52Fe, 54Co, 50Cr) produkowano poprzez wtórną fragmentacje radioaktywnej wiązki 55Ni o energii 170 MeV/u na tarczy berylowej. 18 Analiza danych jest w toku. Współpraca z GSI Darmstadt (Niemcy), koordynator: dr H.J. Wollersheim; z Uniwersytetem w Mediolanie (Włochy), koordynator: prof. A. Bracco; z Uniwersytetem w Keele (Wielka Brytania), koordynator: dr M. Bentley. 5. 6. Spektroskopia jąder neutrono-deficytowych z obszaru mas A~200 w selektywnych eksperymentach z detekcją jąder odrzutu. – Przeprowadzono badania spektroskopowe jądra 223Pa, leżącego w obszarze przewidywanej deformacji oktupolowej. Pomiary wykonano za pomocą układu detektorów promieniowania JUROGAM i separatora jąder odrzutu RITU. Wstępne wyniki wskazują na obecność dwóch pasm blisko leżących wzbudzeń oktupolowych, zbudowanych na stanach = 5/2 i 3/2, w zgodności z obliczeniami modelowymi. Współpraca z JYFL w Jyväskylä (Finlandia), koordynatorzy: prof. M.Leino i prof. R. Julin; z IReS w Strasburgu (Francja), koordynator: dr B. Gall. Kontynuacja badania zjawiska superdeformacji jąder z obszaru liczb magicznych. – W jądrze 150Tb, precyzyjnie wyznaczono dla trzech pasm energie przejść gamma. W 151Tb zidentyfikowano dwa nowe pasma superzdeformowane (w sumie znanych jest 10 pasm) i trzy pasma rotacyjne z pośrednią deformacją (podobne do pasm w 152Dy) i przeprowadzono dla nich interpretację teoretyczną. Badano również połączenie pasm superzdeformowanych ze stanami normalnymi. W 152Tb znaleziono trzy nowe pasma superzdeformowane. Współpraca z IReS w Strasburgu (Francja), koordynator: dr T. Byrski. 7. Spektroskopia wysokospinowych wzbudzeń w lekkich jądrach z precyzyjną korektą dopplerowskiego poszerzenia linii gamma. – Kontynuowano badania wzbudzeń w lekkich jądrach powłoki f7/2, aż do stanów o maksymalnie uszeregowanych spinach i powyżej tych stanów. a) Wykonano uzupełniające pomiary spektroskopowe jądra powłoki f7/2 - 48Cr za pomocą układu detektorów germanowych EUROBALL IV i detektora jąder odrzutu RFD. Zastosowanie RFD umożliwiło zredukowanie szerokości linii promieniowania poszerzonych w efekcie Dopplera. Zaobserwowano sekwencję stanów wzbudzonych potwierdzającą przewidywany sferyczny kształt jądra, aż do stanu końcowego 16+. Analiza nieznanych dotąd wzbudzeń poza stanem końcowym jest w toku. b) Ustalono sekwencje poziomów energetycznych jądra 44Sc. Zidentyfikowano pasmo stanów nie-yrastowych o parzystości ujemnej, o końcowym stanie wzbudzonym 15 i konfiguracji (d3/2)-1(f7/2)2(f7/2)3. Stany te zinterpretowano jako wysoko zdeformowane pasmo stanów kolektywnych, w analogii do sąsiednich izotonów: 43Ca i 46V, oraz 45Sc. – Kontynuowano analizę wyników badań spektroskopowych jąder wokół 66Ga. W 64Zn znaleziono kompletne pasmo stanów rotacyjnych, o energii stanu końcowego ~22 MeV. Wykazano połączenia tego pasma ze stanami o niższej energii wzbudzenia poprzez przejścia typu E2. – W 61Cu i 63Cu zidentyfikowano nieznane dotąd pasma stanów superzdeformowanych SD, o energii wzbudzeń do ~26 MeV i parametrze deformacji > 0.5. Udokumentowano położenie tych pasm, wskazując jednoznacznie przejścia łączące stany SD z niżej leżącymi stanami o normalnej deformacji. Współpraca z IReS w Strasburgu (Francja), koordynator: dr T. Byrski; z LNL w Legnaro (Włochy), koordynator: dr S. Lenzi. 19 zadanie 3. Oddziaływania hadronów i produkcja mezonów w reakcjach jądrowych Zakład I – W ramach współpracy HIRES uczestniczono w poszukiwaniu dibarionów o dziwności S=-1. – W ramach współpracy GEM wyznaczono przekroje czynne na produkcję mezonów w reakcjach ze spolaryzowanymi protonami i deuteronami. – Badano efekt łamania symetrii izospinowej w reakcjach p+d 3H +/3He o. Pomiary przeprowadzono w obszarze progu na produkcję mezonu . W oparciu o skonstruowany prosty model łamania symetrii izospinowej oparty na mieszaniu o - wyznqaczono tzw. kąt mieszania. Badania wykonano we współpracy z Forschungszentrum Jülich, koordynator: prof. H. Machner. Badanie procesu produkcji mezonów w zderzeniach proton-nukleon oraz proton-jądro (przy pomocy systemu detekcyjnego GEM). – Poszukiwano efektów łamania symetrii odwrócenia w czasie w rozpadzie swobodnych neutronów (Paul Scherrer Institut (PSI), Villigen, Szwajcaria). Dostosowywano system akwizycji i wizualizacji danych do ostatecznego kształtu detekcyjnego. Koordynowano prace związane z dokończeniem budowy układu detekcyjnego. Przygotowano i przeprowadzono testowy pomiar z wykorzystaniem kompletnego układu oraz wstępną analizę danych z tego pomiaru. zadanie 4. Procesy atomowe w zderzeniach ciężkich jonów z atomami Zakład II – Wykonano pilotażowe badania kolektywnych stanów elektronowych w fulerenie C60 poprzez pomiar jonizacji, wychwytu elektronu i fragmentacji molekuły w zderzeniach fulerenu z jonami Au78+. Wyniki pomiarów są w trakcie opracowywania. Opracowano dane z kilku wcześniejszych eksperymentów, uzyskując m.in. następujące wyniki: – z pomiarów widm rezonansów dwuelektronowej rekombinacji uzyskano najdokładniejsze z dotychczas zmierzonych wartości przesunięć Lamba w 3-elektronowych jonach U89+, Pb79+ i Au76+, testujące całkowitą wartość poprawki QED na poziomie 0.2%, a poprawki radiacyjne 2-go rzędu na poziomie 7% (wyniki opublikowano), – z różnicy energii przejść REC w wychwycie elektronu przez 1-elektronowe i gołe jony mierzono bezpośrednio wkład procesów 2-elektronowych do poprawki QED w ciężkich jonach. Błąd pomiaru (4-15 eV) jest wciąż większy od tego wkładu. Zaplanowano i przetestowano nową metodę pomiaru, która pozwoli na kilkukrotne zmniejszenie błędu pomiarowego, – eksperymentalnie testowano obliczenia poprawek relatywistycznych dla korelacji elektronowych (poprawki Breita) w kilkuelektronowych ciężkich jonach, – testowano najnowsze programy MCDF (multi-config. Dirac-Fock) przez porównanie ich obliczeń z pomiarem energii, natężeń i polaryzacji przejść satelitarnych w miedzi bombardowanej protonami (wyniki opublikowano), – w procesach RTE oraz przy badaniu przejść wzbronionych w ciężkich jonach obserwowano osłabienie korelacji elektronowych przez silne pole kulombowskie jądra. 20 Rezultaty opracowań uzyskane w roku 2003 zostały przedstawione w licznych publikacjach i raportach lub komunikatach konferencyjnych. Eksperymenty były prowadzone w GSI Darmstadt. BADANIA TEORETYCZNE zadanie 5. Badanie stanów wzbudzonych jąder atomowych 1. Jednolity opis jąder egzotycznych w pobliżu granicy stabilności (drip lines) w modelu powłokowym ze sprzężeniem do kontinuum. Zakład I – Model powłokowy ze sprzężeniem do kontinuum zastosowano do opisu emisji dwuprotonowej. Obliczono szerokość rozpadu ze względu na emisję dwóch protonów w dwóch skrajnych przypadkach: a) emisji sekwencyjnej poprzez nierezonansowe kontinuum z uwzględnieniem „echa” słabo związanych stanów w jądrze pośrednim; b) emisji jednoczesnej dwóch protonów w formie klastra 2He przy uproszczonym modelu ich oddziaływania w stanie końcowym. Wyniki porównano z wynikami eksperymentu dla drugiego stanu 1- w jądrze 18Ne, utworzonym przy pomocy radioaktywnej wiązki 17F (na tarczy protonowej). Badania wykonano we współpracy z GANIL, koordynator: prof. M. Płoszajczak. 2. Zastosowanie modelu symplektycznego Sp(6, R) do badania kolektywnych stanów i pasm w jądrach atomowych. Zakład IV – Zastosowano mapy poissonowskie na co-orbitach grupy Sp(6, R) do badania dynamiki wielociałowej. W efekcie znaleziono pełną klasyfikację dla tych co-orbit i odnaleziono wszystkie reprezentacje algebry Sp(6, R). Wyznaczenie zredukowanych przestrzeni fazowych i reprezentacji w oparciu o współrzędne kanoniczne ma duże znaczenie w badaniach zarówno małych jak i wielkich układów wielociałowych, tak w fizyce klasycznej jak i kwantowej. zadanie 6. Atomy i molekuły mionowe Zakład I – Opracowano model rezonansowego tworzenia molekuły dt w ciekłych izotopach wodoru. Przeprowadzono obliczenia numeryczne dla ciekłego deuteru w kilku temperaturach. Uzyskano dobrą zgodność z wynikami eksperymentów przeprowadzonych w PSI, Villigen, Szwajcaria. – Obliczono różniczkowe przekroje czynne na rozpraszanie atomów mionowych t w zespolonym trycie pod niskim ciśnieniem. Przeprowadzono symulację Monte Carlo termalizacji tych atomów dla temperatur od 1 K do punktu topnienia. Obliczenia zostały wykorzystane do interpretacji eksperymentów w 2003 roku przez grupę KEK-RIKEN-RAL. – Przygotowano program Monte Carlo do symulacji jądrowego wychwytu mionu w atomie p dla eksperymentu muCAP, przeprowadzonego w PSI Villingen, Szwajcaria. Program uwzględnia różne domieszki deuteru do gazowej tarczy H2 o ciśnieniu 10 bar. Analiza eksperymentu jest przeprowadzana w University of Illinois w Urbana-Champaign. Współpraca z Instytutem Kurchatowa, Moskwa, Rosja, koordynator: prof. I. Ponomarev. 21