Raport nr 4 dotyczący najważniejszych doniesień prasowych z zakresu HIV/AIDS opublikowanych w maju 2005 roku. WPROWADZENIE Maj to miesiąc, w którym po raz 22 na całym świecie obchodzony był Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS. Wśród wszystkich publikacji, które ukazały się w prasie polskiej (23), siedem poświęcono obchodom tego dnia. Dzienniki relacjonowały także finał Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuk Teatralnych ”Porozmawiajmy o AIDS”, który odbył się we Wrocławiu. W specjalistycznej prasie można było przeczytać opracowanie o postępach w chorobach zakaźnych w 2004 roku, a także znaleźć informacje na temat prób wynalezienia nowych leków zwalczających HIV. Należy także wspomnieć o kontrowersyjnym dokumencie filmowym (opisanym w jednym z tygodników), którego reżyser kwestionuje dotychczasową wiedzę na temat HIV/AIDS i stara się udowodnić, że AIDS w ogóle nie istnieje. Poza tym można było zapoznać się z pojedynczymi wzmiankami z zakresu omawianej problematyki, zawartymi w krótkich wycinkach prasowych. Tylko trzy tytuły (zob.: Tabela 1.) zawierały więcej niż jedną publikację z zakresu HIV/AIDS, w pozostałych (13) można było znaleźć tylko po jednej publikacji. Warto jednak (ze względu na zawarte w nich ciekawe zagadnienia) niektóre wymienić - Medycyna Praktyczna, Wiedza i Życie, Przekrój, Rzeczpospolita, Wprost . Tabela 1. Tytuły gazet i czasopism publikujące najwięcej informacji na temat HIV/AIDS w maju 2005 r. 1 Miejsce Tytuł 1. Gazeta Wyborcza * 6 2. Gazeta Wrocławska 2 3. Nowości 2 Liczba publikacji * Zestawienie obejmuje wszystkie lokalne wydania Gazety Wyborczej . Tabela zawiera tylko tytuły czasopism, w których ukazało się więcej niż po 1 publikacji z zakresu HIV/AIDS, pozostałe (13 tytułów) zawierały tylko po 1 publikacji i nie zostały uwzględnione w tabeli. 1 1 Wykres 1. Ranking gazet i czasopism zawierających więcej niż 1 publikację na temat HIV/AIDS w maju 2005 roku Now ości 2 Gazeta Wrocław ska 2 Gazeta Wyborcza 6 DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE Przegląd Młodzieżowych Sztuk Teatralnych Główny Inspektor Sanitarny, Andrzej Trybusz i dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS, Anna Marzec-Bogusławska - to osoby, które objęły główny patronat nad Ogólnopolskim Przeglądem Sztuk Teatralnych „Porozmawiajmy o AIDS”.2 Po eliminacjach powiatowych 15 zespołów rozpoczęło finałowe zmagania we Wrocławiu. Przegląd, organizowany w ramach profilaktyki HIV i AIDS dla gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i ośrodków wychowawczych, otworzył musical „Piąte – nie zabijaj” w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkół nr 6 we Wrocławiu. Uczestnicy przybyli m.in. z Rybnika, Nowej Soli, Tomaszowa Mazowieckiego, Legnicy, Sokółki i Leżajska. Oceniało ich jury pod przewodnictwem Teresy Sawickiej, aktorki Teatru Polskiego i dziekana Wydziału Aktorskiego wrocławskiej PWST.3 Finał I Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuk Teatralnych „Porozmawiajmy o AIDS” trwał trzy dni i zakończył się 18 maja. Według jury, w skład którego weszli wspomniana już Teresa Sawicka i znany aktor – Robert Gonera, poziom festiwalu był bardzo wysoki. Oto zwycięzcy: pierwszą nagrodę za spektakl „Z tarczą” otrzymali uczniowie z Zespołu Szkół im. Kopernika w Sokółce, drugą – za „Drogę” odebrał Zespół Szkół im. Polskich Lotników w Oleśnie, a trzeci był Zespół Szkół Ogólnokształcących w Nidzicy z przedstawieniem „Upadłe anioły”.4 Poradnie psychologiczne w akademikach O eliminacjach do Przeglądu zob.: Raport nr 1., s.7, Raport nr 2.,s.8, Raport nr 3., s.6. Porozmawiajmy o AIDS. Gazeta Wyborcza- Wrocław z dnia 16.05.2005 r., o przeglądzie także w: Na scenie o AIDS. Gazeta Wrocławska z dnia 17.05.2005 r. 4 Teatr walczy z AIDS. Gazeta Wrocławska z dnia 19.05.2005 r.; zob. też: Przegląd tolerancji. Gazeta Wyborcza – Wrocław z dnia 19.05.2005 r. 2 3 2 W trzech wrocławskich uczelniach od niedawna zaczęły działać poradnie psychologiczne, które prowadzą studenci – wolontariusze. Nie prowadzą oni terapii ani nie wykonują badań, służą jedynie poradą lub kierują do specjalistów. W poradni można spytać się o badania kontrolne w kierunku HIV/AIDS lub podzielić się swoim problemem. To pierwszy tego typu projekt w Polsce. Od tego czy się sprawdzi zależy jego dalszy los. Ilość osób zgłaszających się na dyżury do poradni ( w ciągu miesiąca na każdy dyżur zgłasza się nawet dziesięć osób) świadczy o tym, że taka forma pomocy jest potrzebna.5 OBCHODY DNIA PAMIĘCI O ZMARŁYCH NA AIDS Po raz pierwszy Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS był obchodzony w San Francisco i Nowym Jorku w 1983 r. Organizatorzy chcieli uczcić pamięć tych wszystkich, którzy odeszli z powodu epidemii oraz zwrócić uwagę na potrzebę pomocy osobom żyjącym z HIV i chorym na AIDS. Od tego czasu, na całym świecie co roku w trzecią niedzielę maja obchodzone jest to święto. W organizację różnych działań angażują się społeczności lokalne, organizacje pozarządowe oraz wiele osób pracujących na rzecz ograniczenia rozprzestrzeniania się epidemii. W niedzielę, 15 maja po raz 22 w 93 krajach świata obchodzony był Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS. W tym dniu społeczeństwa składają hołd pamięci zmarłym z powodu AIDS. Dzień ten jest także okazją, aby wszystkim dookoła zwrócić uwagę na problemy osób zakażonych HIV i chorych na AIDS, a także zmobilizować społeczeństwa do walki z tą chorobą. Ten dzień w szczególny sposób był obchodzony także w wielu miastach w Polsce. W Gdańsku obchody Dnia Pamięci rozpoczęły się o godzinie 12 mszą św. w kościele św. Jana. Po mszy kilka piosenek z musicalu „Rent” wykonał zespół „Maybe Theatre Company”. Następnie uczestnicy przeszli pod fontannę Neptuna, skąd wypuszczono w powietrze setki baloników, z których każdy symbolizował jedną ofiarę AIDS.6 W Białymstoku natomiast dzień ten obchodzony był po raz pierwszy. Zorganizowało go białostockie stowarzyszenie „Faros”. W ramach obchodów Dnia Pamięci w pubie Fabryka 5 6 Zob.: Marta Rak. Student studentowi pomoże. Gazeta Wyborcza – Wrocław z dnia 11.05.2005 r. Na podstawie: Dorota Abramowicz. Baloniki pamięci. Dziennik Bałtycki z dnia 13.05.2005 r. 3 zagrały białostockie zespoły. Podczas koncertu uczestnikom imprezy rozdawane były ulotki o HIV/AIDS oraz prezerwatywy. Przewidziano także konkursy wiedzy o HIV/AIDS.7 W sobotę, 14 maja, na Rynku Staromiejskim w Toruniu Stowarzyszenie Wolontariuszy Wobec HIV/AIDS zorganizowało happening, który miał przypomnieć mieszkańcom o obchodzonym 15 maja Dniu Pamięci o Zmarłych na AIDS. Członkowie stowarzyszenia rozdawali ulotki informujące o zagrożeniach związanych z tą chorobą. Zorganizowano także koncert charytatywny poświęcony wszystkim zmarłym na AIDS, który odbył się po hasłem :”Szukam Ciebie Mój Przyjacielu”.8 Także w Zielonej Górze po raz 17. odbył się Międzynarodowy Memoriał Pamięci i Mobilizacji w Walce z AIDS. Odbył się koncert Ewy i Wojtka Jaske w klubie Harlem, przed którym ułożono wstążkę ze świec symbolizującą zmarłych na AIDS. W klubie na stolikach były wyłożone informacje na temat choroby, sposobów zakażenia i profilaktyki. 9 Zielona Góra była jednocześnie miejscem, gdzie zabłysły płomienie świec (symbol 22 Memoriału Pamięci i Mobilizacji w Walce z AIDS). Zapaliły je osoby z Zakładu Poradnictwa Młodzieżowego i Edukacji Seksualnej Uniwersytetu Zielonogórskiego, którzy mają świadomość, że każdego dnia wirusem HIV zakaża się ok. 16 tys. osób.10 W Warszawie Stowarzyszenie Wolontariuszy wobec AIDS „BĄDŹ Z NAMI” z okazji Dnia pamięci o zmarłych na AIDS zorganizowało koncert w klubie TORO. Hasło przewodnie koncertu brzmiało: „Wierność proste słowo, bezpieczeństwo Twoje życie.” ASPEKTY MEDYCZNE Postępy w chorobach zakaźnych Prof. dr hab. med. Jacek Juszczyk11 jest autorem opracowania dotyczącego postępów, jakie nastąpiły w chorobach zakaźnych w 2004 roku. Autor odnotował w nim m.in. zmiany, jakie miały miejsce w tym zakresie na polu HIV/AIDS.12 W lipcu 2004 roku odbyła się w Bangkoku XV Międzynarodowa Konferencja AIDS, która – według autora – „nie przyniosła doniesień o przełomowym znaczeniu, potwierdziła natomiast stale rosnące zagrożenie HIV”. Zob.: To również nasz problem. Kurier Poranny z dnia 16.05.2005 r.; o obchodach także w: Memoriał w Fabryce. Gazeta Wyborcza – Białystok z dnia 13.05.2005 r. 8 Podaję za: Edukacja o AIDS. Nowości z dnia 14.05.2005 r., zob. też: Koncert Pamięci. Nowości z dnia 24.05.2005 r. 9 Na podstawie: AIDS to nie kara nieba. Gazeta Wyborcza – Gorzów z dnia 14.05.2005 r. 10 Zob. : Walka z AIDS. Gazeta Lubuska z dnia 20.05.2005 r. 11 Prof. dr hab. med. Jacek Juszczyk jest pracownikiem Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. 12 W oparciu o: Jacek Juszczyk. Postępy w chorobach zakaźnych w 2004 roku. Medycyna Praktyczna z dnia 01.04.2005 r.; odnoszę się tu tylko do zakażeń HIV, opracowanie dotyczy wielu innych chorób zakaźnych. 7 4 Dane liczbowe dotyczące zakażenia HIV Przytoczone dane wskazują, że w 2004 roku liczbę osób żyjących, zakażonych HIV na świecie szacowano na 35,9 – 44,3 mln, co stanowi 1 % wszystkich ludzi w wieku 15-49 lat. Od 4,3 – 6,4 mln osób uległo zakażeniu, w tym 700 tys. dzieci do 15. roku życia. Na AIDS zmarło 2,8 – 3,5 mln ludzi (większość w krajach o niskim dochodzie narodowym, przede wszystkim krajach Afryki) w niektórych krajach to dopiero początek endemii (wymienia się tu Indonezję, Nepal, Wietnam i Chiny). Jako dramatyczny określa WHO wzrost zakażeń w krajach Europy Wschodniej i Azji Środkowej (w ostatnich 10 latach wzrósł on dziewięciokrotnie – dane te dotyczą Rosji i Ukrainy). Dane dotyczące badań klinicznych Do końca 2004 roku trwało co najmniej 30 badań klinicznych nad szczepionką anty – HIV (roczny koszt badań to 60 mln USD). Badania nad szczepionką są dwukierunkowe: - opracowywanie szczepionki „klasycznej”, a więc zapobiegającej zakażeniu, - opracowywanie szczepionki terapeutycznej, stosowanej u już zakażonych w celu zwiększenia u nich odporności. Największe osiągnięcia Jednym z największych osiągnięć w hamowaniu epidemii AIDS jest możliwość ochrony przed zakażeniem noworodków. W krajach rozwiniętych kompleksowe postępowanie, obejmujące stosowanie leków antywirusowych, rozwiązywanie ciąży przez cesarskie cięcie oraz sztuczne karmienie, spowodowało zmniejszenie częstości zakażeń z 25 % do 1%. Profesor w swoim opracowaniu odnosi się także do ekspozycji na HIV. PEP to skrót często używany przez specjalistów w zakresie HIV/AIDS. Obejmuje on zasady stosowane powszechnie w razie ekspozycji na HIV w warunkach narażenia zawodowego13 (w Polsce nie odnotowano to tej pory ani jednego zakażenia tego rodzaju u pracowników ochrony zdrowia, ani u żadnej innej osoby poddanej takiej ekspozycji, między innymi dzięki PEP). Istnieją inne okoliczności sprzyjające zakażeniu, poza wykonywanym zawodem. W takich sytuacjach używa się skrótu NONOPEP, a dokładnie HIV NONOPEP. Dotyczy on zapobiegania zakażeniom po stosunku seksualnym z partnerem potencjalnie należącym do grupy osób HIVdodatnich, względnie agresywnym, kaleczącym igłą, która może być skażona wirusem. Podjęte zostały kroki w celu standaryzacji postępowania w różnych okolicznościach sprzyjających zakażeniu. Zajmują się tym eksperci z Komisji Europejskiej. 13 O sposobach postępowania w przypadku ekspozycji zawodowej na HIV zob. też: Raport nr 3, str. 4 5 Autor w omawianej publikacji wspomina także o powołaniu do życia we wrześniu 2004 roku European Centre for Diesease Prevention and Control ( ECDP). Jest to instytucja, która ma się zajmować problemami chorób infekcyjnych. Zatrudnia ona obecnie 35 pracowników, wśród których swojego przedstawiciela ma także Polska. Czyżby nowa szczepionka? Mimo ogromnego zaangażowania i wysiłków naukowcom do tej pory nie udało się stworzyć szczepionki chroniącej przed zachorowaniem, choć nie należy zapomnieć, że nauka w tym kierunku poszła znacznie do przodu (dostępne leki potrafią bowiem już dziś coraz lepiej kontrolować przebieg choroby i przedłużać zakażonym życie). HIV jest bardzo niebezpiecznym „agresorem”, gdyż – wkraczając do ludzkiego organizmu – atakuje te komórki, które powinny przed nim chronić.14 Naukowcy odkryli (po przeprowadzeniu badań na małpim odpowiedniku wirusa HIV - SIV), że wirus już w kilka dni od zakażenia opanowuje i niszczy 30-60 proc. tzw. limfocytów CD4, których głównym zadaniem jest zapamiętywanie „agresorów” i uruchamianie immunologicznej obrony, jeśli pojawi się on w organizmie.15 Wirus natomiast doprowadza do tego, że w ciągu pierwszych 6 tygodni liczba komórek CD4 spada o połowę z około 12001500/ml do ok. 600/ml. Wirus może w tym czasie produkować nawet do 10 mld nowych komórek na dobę, a każda z nich może zakazić następną komórkę. Znając mechanizm działania wirusa, lekarze stosują trzy klasy leków przeciw HIV: te, które mają za zadanie zakłócić jego ( wirusa) kopiowanie RNA na DNA te , które nie pozwalają działać wirusowym enzymom te, które „przeszkadzają” w składaniu gotowych wirionów (nowych kopii wirusa). Problem jednak tkwi nie tylko w tym, że wszystkie te preparaty mają liczne działania uboczne, ale i w tym, że HIV bardzo szybko mutuje i uodparnia się na ich działanie.16 Okazuje się, że w roku 1998 wirus nie reagował na leki z wyżej wymienionych klas u 75 proc. pacjentów, a aż u 13 proc. był odporny na wszystkie trzy. Dlatego naukowcy szukają nowych sposobów na walkę z wirusem, próbują zatrzymać jego atak na coraz wcześniejszych etapach. Nowe leki mają uniemożliwić wirusowi „przyczepienie” się do komórki albo wstrzyknięcie do jej wnętrza swojego RNA. Zatwierdzono niedawno lek o nazwie enfuvirtide, który nie pozwala na wstrzyknięcie wirusowego kwasu nukleinowego przez Informacje dotyczące leków oparte są w całości na: Małgorzata T. Załoga. Gangsterzy i policjanci. Wiedza i Życie z dnia 01.05.2005 r. 15 O mechanizmach działania wirusa HIV na komórki odpornościowe zob. także: Raport nr 2.,s. 6. 16 O terapii antyretrowirusowej zob. też: Raport nr 3., s.3,4,5. 14 6 błonę limfocytu. Choć podobno skuteczny w działaniu (po 48 godz. stosowania nie można było wykryć wirusa HIV we krwi), jest jednak uciążliwy w praktyce - trzeba bowiem codziennie wstrzykiwać go w brzuch. Naukowcom w opracowywaniu leków zwalczających HIV pomogła natura. Od lat wiedziano, że choć HIV atakuje wszystkich bez względu na wiek, płeć czy też orientację seksualną, są osoby, które mimo bardzo ryzykownych zachowań seksualnych, nie zakaziły się wirusem. Po zbadaniu tego faktu okazało się, że są to osoby genetycznie odporne na wirusa HIV. Komórki ich organizmu mają uszkodzone receptory CCR5, które normalnie służą do przekazywania sygnałów chemicznych do wnętrza komórki. Są one (receptory CCR5) jednocześnie niezbędne większości szczepów wirusa HIV „do przyczepienia się do komórki gospodarza”. Na osoby mające uszkodzone receptory CCR5 wirus więc nie działa (w literaturze odnotowano zaledwie 8 przypadków zakażeń takich osób wirusem HIV i we wszystkich przypadkach był to klon, który znalazł sobie inną drogę, używając innego receptora – CXCR4). Ten fakt uczeni wykorzystali w laboratorium - farmakologicznie postanowili zablokować receptory CCR5. Użyli do tego niewielkiej cząsteczki (GW-873140), która - wiążąc się z CCR5 - zmienia jego kształt w taki sposób, że wirusowe białko nie może się do niego przyczepić. Choć lek jeszcze nie wszedł na rynek, to już wykryto w laboratoriach klony HIV, które potrafiły włamać się do komórki przez CCR5. Bakterie walczą z HIV Do walki z epidemią HIV lekarze chcą także zaangażować bakterie występujące w ludzkim organizmie. Okazało się bowiem, że dwie odmiany pałeczek kwasu mlekowego potrafią zniszczyć HIV, ponieważ odżywiają się mannozą – cukrem wchodzącym w skład osłonki wirusa. Bakterie mogą chronić przed zakażeniem kobiety i dzieci matek chorych na AIDS, karmione piersią. Mogą być podawane dzieciom doustnie lub w przypadku matek – dopochwowo. Taka szczepionka przeciw HIV – jak przekonują naukowcy z University of Illinois – ma być tania i skuteczna.17 Na podstawie : Bakterie kontra HIV. Wprost z dnia 01.05.2005 r.; zob. też: Bakterie walczą z HIV. Newsweek z dnia 15.05.2005 r. 17 7 POMOC I WSPARCIE DLA OSÓB ŻYJĄCYCH Z HIV Versace wspiera walkę z AIDS Słynna włoska firma pod przewodnictwem Donatelli Versace zaprojektowała specjalną wersję kabrioletu mini, która została pokazana w wiedeńskim ratuszu na charytatywnym balu Life Ball wspierającym kampanię walki z AIDS. Auto to trafiło na aukcję internetową, a dochód ze sprzedaży zostanie przekazany kilku organizacjom pomagającym osobom żyjącym z HIV.18 . INNE Czy AIDS naprawdę istnieje ? Są tacy uczeni, którzy twierdzą uparcie, ze AIDS nie istnieje. Przedstawia ich w swoim kontrowersyjnym filmie ”Inna strona AIDS” dokumentalista Robin Scovill. Adam Leszczyński w swoim artykule opisując i recenzując film, stara się jednocześnie udowodnić, że dokument jest zbiorem manipulacji i stekiem kłamstw.19 Robin Scovill w wyreżyserowanym przez siebie obrazie udowadnia, że epidemia AIDS jest wymyślona przez polityków, firmy farmaceutyczne i media. Autor filmu kwestionuje w nim całą, dotychczas zdobytą wiedzę o AIDS. Argumenty przedstawione prze Scovilla, które przemawiają za tym, że AIDS nie istnieje: AIDS nie zabija, zabija natomiast depresja wywołana diagnozą (ludzie po usłyszeniu diagnozy wpadają w depresję, która doprowadza ich do nałogów, a one wyniszczają ich organizm, osłabiając układ odpornościowy); Testy na HIV nie wykazują obecności wirusa, a jedynie wykazują obecność przeciwciał, które produkuje układ odpornościowy (podobno u 90 proc. ludzi zdiagnozowanych jako zakażonych HIV nigdy nie wykryto wirusa. Potwierdza to światowej sławy biochemik- doktor David Rasnick); Historia tej choroby po raz pierwszy została opisana w 1981. Przytoczono wówczas przypadek pięciu gejów prowadzących rozwiązłe życie, przez co nabawili się różnych chorób przenoszonych drogą płciową, a potem trafiali do lekarzy, którzy przepisywali im antybiotyki, co osłabiło ich organizmy na tyle, że po pewnym czasie zaczęli chorować na nietypowe przypadłości do tej pory spotykane u ludzi starszych, których systemy odpornościowe były osłabione ze względu na wiek) Podaję za: Mini od Versace wspiera walkę z AIDS. Kurier Lubelski z dnia 25.02.2005 r.; Donatella Versace. Dziennik Polski z dnia 23.05.2005 r. 19 W oparciu o: Adam Leszczyński. AIDS nie ma. Przekrój z dnia 19.05.2005 r.; Adam Leszczyński jest dziennikarzem Gazety Wyborczej i autorem ksiązki o epidemii AIDS w Afryce pt.: „Naznaczeni” 18 8 Choroba AIDS nie ma nic wspólnego z wirusem HIV i tak naprawdę nie istnieje (dowód - słowa profesora chemii na Uniwersytecie w Berkeley i laureata Nagrody Nobla: ” Nie widziałem żadnego dowodu na to, że HIV wywołuje AIDS”); Leki powstrzymujące AIDS są bardzo szkodliwe (z jednej strony pokazani są zdrowi ludzie żyjący z HIV od lat 80.,choć się nie leczyli, z drugiej zaś ci, którzy korzystali z leków antywirusowych i nabawili się strasznych dolegliwości). Adam Leszczyński pisze, że te spiskowe teorie wyrażone w filmie znalazły swoje konsekwencje w polityce, szczególnie w Afryce, gdzie dziennikarze, politycy i profesorowie te teorie potwierdzali, co było zresztą dla nich bardzo wygodne, gdyż dzięki takiej propagandzie rządy afrykańskie nie musiały przez długie lata wykładać setek tysięcy dolarów na leczenie swoich obywateli, tłumacząc im, że powodem umierania tysięcy ludzi dziennie jest bieda. Taka sytuacja jest także na rękę firmom farmaceutycznym, sprzedającym swoje leki po wygórowanych cenach do krajów, które na to stać. W dalszej części publikacji jej autor, opierając się na dotychczasowej wiedzy i badaniach naukowych, odpiera tezy Scovilla, a na końcu ocenia jego film „jako świetny dokument i zarazem podręcznikowy przykład manipulacji”.20 Konferencja w Rzymie W Rzymie odbyła się konferencja „Marzenie Afryki – dzieci bez AIDS”, która poświecona była ograniczeniu plagi AIDS w Afryce. W spotkaniu uczestniczyli ministrowie zdrowia z 19 krajów Afryki, przedstawiciele rządów europejskich i Ameryki Północnej. Uczestniczący w konferencji prezydent Włoch, Carlo Ciampi, oświadczył, że świat co roku wydaje na zbrojenia 900 miliardów dolarów, podczas gdy na pokonanie choroby AIDS w najbiedniejszych krajach świata wystarczyłoby zaledwie 10 miliardów. Okazuje się więc, że by poważnie ograniczyć plagę AIDS w Afryce – potrzebny jest jeden procent sum przeznaczanych na zbrojenia. Ks. kard. Renato Martino, przewodniczący Papieskiej Rady „Justitia et Pax” dodał, że „obowiązkiem moralnym wszystkich państw jest zapewnienie Afryce pomyślnej przyszłości”. Zwrócił także uwagę na to, że należy podjąć starania o to, by dzieci kobiet żyjących z wirusem HIV urodziły się i pozostały zdrowe, a ich matki miały możliwość otoczyć je opieką i wychować.21 Debata z pierwsza damą 20 21 Zob. : Tamże. Zob. w: Apel o ratowania dzieci Afryki. Nasz Dziennik z dnia 30.05.2005 r. 9 Jarosławskie Stowarzyszenie Oświaty i Promocji Zdrowia w ramach XII Spotkań Europejskich pod hasłem „Tolerancja, narkotyki – strategie społeczne” zorganizowało debatę, której tematem przewodnim były współczesne problemy młodzieży, takie jak tolerancja oraz narkotyki. W debacie wzięli udział Jolanta Kwaśniewska, żona prezydenta RP oraz ks. Arkadiusz Nowak, doradca ministra zdrowia ds. AIDS i narkomanii. Uczestnicy spotkania, wśród których dominowali uczniowie gimnazjów i szkół średnich, zadawali pytania dotyczące tolerancji wobec osób chorych na HIV/AIDS oraz narkomanów.22 Spis publikacji prasowych z zakresu HIV/AIDS, które ukazały się w maju 2005 roku 1. Adam Leszczyński. AIDS nie ma. Przekrój z dnia 19.05.2005 r. 2. AIDS to nie kara nieba. Gazeta Wyborcza-Gorzów z dnia 14.05.2005 r. 3. Apel o ratowanie dzieci Afryki. Nasz Dziennik z dnia 30.05.2005 r. 4. Bakterie kontra HIV. Wprost z dnia 01.05.2005 r. 5. Bakterie walczą z HIV. Newsweek z dnia 15.05.2005 r. 6. Debata z pierwszą damą. Super Nowości z dnia 12.05.2005 r. 7. Donatella Versace. Dziennik Polski z dnia 23.05.2005 r. 8. Dorota Abramowicz. Baloniki pamięci. Dziennik Bałtycki z dnia 13.05.2005 r. 9. Edukacja a AIDS. Nowości z dnia 14.05.2005 r. 10. Jacek Juszczyk. Postępy w chorobach zakaźnych w 2004 roku. Medycyna Praktyczna z dnia 01.04.2005 r. 11. Koncert pamięci. Nowości z dnia 24.05.2005 r. 12. Maciej Burchart. Hivki. Gazeta Wyborcza z dnia 09.05.2005 r. 13. Małgorzata T. Załoga. Gangsterzy i policjanci. Wiedza i Życie z dnia 01.05.2005 r. 14. Marek Antoni Nowicki. Izolacja tylko wtedy, kiedy konieczna. Rzeczpospolita z dnia 28.05.2005 r. 15. Marta Rak. Student studentowi pomoże. Gazeta Wyborcza- Wrocław z dnia 11.05.2005 r. 16. Memoriał w Fabryce. Gazeta Wyborcza – Białystok z dnia 13.05.2005 r. 17. Mini od Versace wspiera walkę z AIDS. Kurier Lubelski z dnia 25.05.2005 r. 18. Na scenie o AIDS. Gazeta Wrocławska z dnia 17.05.2005 r. 19. Porozmawiajmy o AIDS. Gazeta Wyborcza – Wrocław z dnia 16.05.2005 r. 20. Przegląd tolerancji. Gazeta Wyborcza – Wrocław z dnia 19.05.2005 r. 21. Teatr walczy z AIDS. Gazeta Wrocławska z dnia 19.05.2005 r. 22. To również nasz problem. Kurier Poranny z dnia 16.05.2005 r. 23. Walka z AIDS. Gazeta Lubuska z dnia 20.05.2005 r. 22 Zob. w : Debata z pierwszą damą. Super Nowości z dnia 12.05.2005 r. 10