Przekaz międzypokoleniowy a depresja

Przekazy rodzinne a depresja
Depresja jest chorobą, która coraz częściej dotyka współczesnego człowieka. Epizody smutku dotykają
każdego od czasu do czasu, lecz nie dezorganizują życia. Depresja różni sie od smutku tym, że trwa dłużej,
jest bardziej bolesna i dotkliwa, uniemożliwia normalne życie. Depresja jest złożonym zjawiskiem o
wieloczynnikowym podłożu. Wśród czynników, wpływających na powstawanie i utrzymywanie się tej
choroby, wymienia się: biologiczne (np. zaburzenia hormonalne), społeczne (np. izolacja) i psychologiczne.
Tym ostatnim przyjrzymy się dokładniej w poniższym tekście.
Aaron Beck stworzył jedną z koncepcji powstawania depresji. Stwierdził, że jednym z mechanizmów
przyczyniających się do rozwoju tej choroby jest tzw. triada poznawcza. Tworzą ją negatywne przekonania
na temat:
• własnej osoby (np. "jestem do niczego", "moje życie to klęska", "nie jestem wart, aby mnie kochać"),
• świata (np. "inni są mną rozczarowani", "inni mnie nie zauważają", "inni są lepsi"),
• przyszłości (np. "nigdy nie będzie lepiej").
W efekcie mogą pojawić się takie obhawy, jak obniżony nastrój, utrata odczuwania przyjemności,
zaburzenia snu, zmęczenie, poczucie bezwartościowości, słaba koncentracja, trudności w podejmowaniu
decyzji, bóle psychosomatyczne, problemy w relacjach z bliskimi, wybuchy gniewu. Towarzyszy im
cierpienie psychiczne, gorsze funkcjonowanie zawodowe i rodzinne.
Przekonania o sobie, świecie czy przyszłości kształtują się w znacznym stopniu w rodzinie pochodzenia.
Eric Berne uważa, że każdy z nas nosi w sobie tzw. skrypt życiowy, zawierający w sobie nakazy i zakazy,
jakie dziecko odbiera od swoich opiekunów werbalnie lub pozawerbalnie. Odpowiada on na podstawowe
pytania - "kim jestem?", "kim mam być?", "ile jestem wart?". Jest głównym źródłem samooceny jednostki.
Skrypt w istotny sposób wpływa na los i tożsamość osoby. Ktoś, kto ma destruktywny skrypt, doświadcza
cierpienia, szkody i co ciekawe - często sam o tym nie wie.
Jakie przekazy sprzyjają rozwojowi depresji?
• "nie czuj smutku", "nie złość się", "nie pokazuj nikomu swoich uczuć",
• "nie bądź sobą", "bądź tym, kim ja chcę żebyś był", "zawsze bądź silny",
• "nie bądź widoczny",
• "wszystko jest twoją winą", "nie robisz niczego dobrze",
• "nie zasługujesz na przyjemności", "cierpienie jest nieuniknione",
• "świat jest niebezpieczny".
Szczególnie silny wpływ na jakość życia wywierają przekazy nieświadome - im bardziej coś jest ukryte, tym
silniej działa. Ta zasada ma rownież zastosowanie w powstawaniu i utrzymywaniu sie stanów depresyjnych.
Dlatego pierwszym krokiem do zmiany i pomocy sobie może być uświadomienie sobie przekazów, które
nosimy w sobie.
Sylwia Kowalczyk - psychoterapeutka Gestalt, pedagog. Pracuje w jednej z warszawskich szkół. W gabinecie psychoterapii
Strefa Dobrych Więzi prowadzi psychoterapię indywidualną dzieci i dorosłych, konsultacje rodzicielskie oraz terapię par
(www.strefawiezi.pl). W ramach "RE:akcji w depresji" będzie współprowadzić warsztat "Skazany na depresję? - znaczenie
przekazów rodzinnych w problematyce depresji" (www.reakcjawdepresji.pl).
Małgorzata Bułhak - psychoterapeutka Gestalt, psycholog. Pracuje w Poradni Rodzinnej Powiślańskiej Fundacji Społecznej. W
gabinecie psychoterapii Strefa Dobrych Więzi prowadzi psychoterapię indywidualną młodzieży i dorosłych, konsultacje
rodzicielskie oraz terapię par (www.strefawiezi.pl). W ramach "RE:akcji w depresji" będzie współprowadzić warsztat "Skazany na
depresję? - znaczenie przekazów rodzinnych w problematyce depresji" (www.reakcjawdepresji.pl).