Objawy kliniczne hipogammaglobulinemii u niemowląt i małych dzieci – znaczenie diagnostyczne „10 Objawów Ostrzegawczych Pierwotnego Niedoboru Odporności” Clinical manifestation of hypogammaglobulinemia in infants and young children – diagnostic value of “10 Warning Signs of Primary Immunodeficiency” Aleksandra Szczawińska-Popłonyk, Katarzyna Tąpolska, Anna Bręborowicz STRESZCZENIE Wstęp. Symptomatologia pierwotnych niedoborów odporności (PNO) z zaburzeniami wytwarzania przeciwciał u dzieci jest najczęściej związana z zakażeniami, ale choroby alergiczne, autoimmunizacyjne i limfoproliferacyjne mogą stanowić główne objawy. Jako wskazówka dla lekarzy, pomocna w wysunięciu podejrzenia choroby, służy „10 Objawów Ostrzegawczych Pierwotnego Niedoboru Odporności”. Cel pracy. Określenie najczęstszych objawów niedoboru wytwarzania przeciwciał u niemowląt i małych dzieci oraz próba oceny korelacji zaleceń diagnostycznych zawartych w „10 Objawach Ostrzegawczych Pierwotnego Niedoboru Odporności” z objawami występującymi u pacjentów z hipogammaglobulinemią. Materiał i metody. Badanie retrospektywne na podstawie analizy historii choroby w grupie 50 dzieci: 34 chłopców i 16 dziewczynek, w wieku 3‒24 miesięcy dzieci, u których rozpoznano hipogammaglobulinemię w zakresie jednego lub więcej izotypów immunoglobulin w surowicy. Wyniki. Zakażenia o różnej lokalizacji narządowej odnotowano u wszystkich badanych dzieci z hipogammaglobulinemią, a spośród nich najczęstsze (u 98% dzieci) były infekcje układu oddechowego, wymagające w 84% przypadków hospitalizacji. Zakażenia dotyczyły także przewodu pokarmowego, układu moczowego, skóry, stawu biodrowego i opon mózgowordzeniowych oraz sepsy. Drugą co do częstości występowania kategorię objawów klinicznych, stwierdzaną u 66% badanych dzieci, stanowiły choroby alergiczne. Dodatni wywiad rodzinny w kierunku PNO odnotowano w 20% przypadków. Wnioski. Niedobór odporności powinni brać pod uwagę zarówno lekarze rodzinni, jaki pediatrzy i lekarze innych specjalności. „10 Objawów Ostrzegawczych Pierwotnego Niedoboru Odporności” jest cenną wskazówką dotyczącą podejmowania diagnostyki w kierunku PNO u dzieci zakażeniami, jednak zróżnicowane objawy tych chorób nakazuje konieczność aktualizacji i poszerzenia wytycznych dotyczących diagnostyki PNO. Key words: Primary immunodeficiency, Infections, Children, Warning signs ABSTRACT Introduction. Symptomatology of primary immunodeficiencies (PIDs) with antibody production defects in children is most frequently associated with infections, but allergic, autoimmune and lymphoproliferative disorders may be a leading manifestation. “10 Warning Signs of Primary Immunodeficiency” have been elaborated as an assistance for physicians helpful in suspicion of a disease. Aim of the study. To define the most frequent manifestation of antibody production defects in infants and young children as well as an attempt to correlate of diagnostic recommendations in “10 Warning Signs of Primary Immunodeficiency” with symptoms presented by patients with hypogammaglobulinemia. Material and methods. A retrospective chart review of 50 cases: 34 boys and 16 girls, aged from 3 to 24 months, in whom a diagnosis of hypogammaglobulinemia had been established based on defective production of one or more serum immunoglobulin isotypes. Results. Infections of different organ location were noted in all the hypogammaglobulinemic children studied and among them the most prevalent (in 98% of the children) were respiratory tract infections, that in 84% of cases required hospitalization. Infections were also located in the gastrointestinal and urinary tract, hip joint and meninges or manifested as sepsis. The next frequent category of clinical symptoms , present in 66% of the children studied, were allergic diseases. A positive family history of PID was noted in 20% of cases. Conclusions. Awareness of primary immunodeficiency is a task of physicians in ambulatory and hospital health care and concerns both pediatricians as well as other medical specialists. “10 Warning Signs of Primary Immunodeficiency” is a valuable assistance to take measures of diagnosing PIDs in children with infections; however, a diverse manifestation of these disorders indicates the necessity of expanding and updating the recommendations for diagnosing PIDs. Słowa kluczowe: Pierwotny niedobór odporności, Zakażenia, Dzieci, Objawy ostrzegawcze