Luty 2016 Czy straty na pochodnych instrumentach finansowych mogą stanowić koszt uzyskania przychodu? Firmy uzyskujące przychody lub ponoszące koszty w walucie obcej, często stosują pochodne instrumenty finansowe (głównie opcje walutowe) w celu zabezpieczenia swoich przepływów przed ryzykiem walutowym. Zdarza się, że instrumenty te generują straty dla podatnika. Nie każda strata może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Kiedy można mówić o koszcie uzyskania przychodu? Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT, kosztem podatkowym mogą być wydatki związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych dopiero w momencie: • realizacji praw wynikających z tych instrumentów, • rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, • odpłatnego zbycia tych instrumentów, - o ile nie powiększają wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych. Martyna Ciuksza Konsultant tel. 725 897464 [email protected] Ponadto ważne jest, aby została spełniona główna przesłanka dla uznania wydatku za koszt podatkowy, czyli aby wydatki na nabycie instrumentów pochodnych były poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Kiedy strata może stanowić KUP? Jeżeli nabycie opcji lub kontraktu terminowego wiąże się z zabezpieczeniem źródła przychodu i jest racjonalne oraz ekonomicznie uzasadnione, to ewentualna strata może stanowić koszt podatkowy. Mowa tu o sytuacji, w której podatnik np. otrzymuje co miesiąc wynagrodzenie od zagranicznego kontrahenta w walucie euro w stałej wysokości, to każdy spadek kursu EUR/PLN powoduje zmniejszenie przychodów polskiego przedsiębiorstwa. W takim przypadku, nabycie instrumentów zabezpieczających (o wartości odzwierciedlającej wielkość przychodów) jest w pełni uzasadnione i strata powstała na tych instrumentach stanowi koszt podatkowy. Takie podejście prezentuje m.in. WSA w Warszawie z 4.02.2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2121/14, WSA w Rzeszowie z dnia 23.09.2014 r., sygn. akt I SA/Rz 251/14. Tomasz Napierała Partner, doradca podatkowy tel. 797 720 901 [email protected] WSA w Rzeszowie stwierdził, że „… każdy podmiot realizujący transakcje denominowane w walutach obcych jest zainteresowany i uprawniony do tego, aby podejmować działania służące ograniczeniu ryzyka związanego z płynnym kursem walut i wynikającym z niego niebezpieczeństwem poniesienia strat spowodowanych niekorzystnym ruchem wartości tychże walut w stosunku do waluty macierzystej. Zawieranie takich transakcji (typu forward lub też opcji walutowych) może prowadzić do poniesienia strat, ale też daje możliwości powstania przychodów w zależności od tego, czy dany przedsiębiorca w sposób trafny przewidzi ruch walut, czy też jego prognozy okażą się błędne. Strata poniesiona z tytułu zawarcia takich transakcji może stanowić koszt uzyskania przychodów”. Kiedy strata nie będzie KUP? W przypadku nabycia instrumentów pochodnych w celach spekulacyjnych, powstałe na transakcjach straty nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu. Zawarcie kontraktów o charakterze spekulacyjnym nie jest związane z ogólną działalnością podatnika. NSA w wyroku z 28.03.2014. (sygn. II FSK 1009/12) wskazuje na konieczność istnienia związku pomiędzy nabyciem instrumentów pochodnych a przychodami w walutach obcych danego podatnika, który warunkuje możliwość rozpoznania kosztu podatkowego: „transakcje związane z pochodnymi instrumentami finansowymi nie były powiązane z żadnymi konkretnymi, ani przewidywanymi kontraktami handlowymi, w których rozliczenia miałyby następować w walutach obcych i zachodziłaby ewentualna potrzeba zabezpieczenia w ten sposób ryzyka kursowego [dlatego nie mogą stanowić KUP]”. Podobne stanowisko zaprezentował NSA w wyroku z 2.06.2015 r., sygn. akt II FSK 2249/13. Co w przypadku wcześniejszego zamknięcia opcji? W przypadku nabycia opcji i ich wcześniejszego zamknięcia, wydatki z tym związane nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Wcześniejszego zamknięcia opcji nie można bowiem utożsamiać z żadną z sytuacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT (przywołany powyżej). Takie stanowisko zaprezentował m.in. NSA w wyroku z 17.09.2012 r., sygn. II FSK 233/11. ABC Tax Sp. z o.o., Spółka doradztwa podatkowego www.abcgroupCE.com Poznań, ul. Paderewskiego 6/7 Łódź, Al. Kościuszki 103 Audit & Business Consulting Group tworzą: tel. +48 61 852 58 45, fax +48 61 853 50 20, e-mail: [email protected] ABC Tax Sp. z o.o. ABC Audit Sp. z o.o. ABC Accounting Sp. z o.o. Śron&Łakomecki Kancelaria Prawnicza s.c. Kapitał zakładowy 50.000 PLN Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy: 0000335640