Choroba meningokokowa

Choroba meningokokowa
Dział Epidemiologii
Wojewódzka Stacja
Sanitarno – Epidemiologiczna
we Wrocławiu
lek. wet. Krystyna Winturska – Pasieka
mgr Mariola Krzemień
mgr Grażyna Rokitowska
Choroba meningokokowa
Co to są meningokoki?
• Meningokoki to bakterie Gram ( - )
z gatunku Neisseria meningitidis zwane
również dwoinkami zapalenia opon
mózgowych.
Co to są meningokoki?
• Meningokoki podzielono
•
na 13 grup
serologicznych, z których A, B, C, Y i W 135
odpowiadają za prawie wszystkie przypadki
zachorowań.
W Polsce oraz w Europie
najczęściej występują
meningokoki grupy B i C.
Co to są meningokoki?
•



Wyłącznym, naturalnym rezerwuarem
meningokoków jest człowiek, a źródłem zakażenia
zarówno chory, jak i bezobjawowy nosiciel.
Meningokoki kolonizują jamę nosowo-gardłową.
Około 3 - 35 % zdrowych ludzi jest nosicielami
meningokoków
bez świadomości tego faktu.
U młodzieży odsetek
ten może przekraczać 30 %.
Jak dochodzi do zakażenia?
•
Do zakażenia może dojść na skutek kontaktu
z osobą chorą lub z bezobjawowym nosicielem.
Przenoszenie meningokoków odbywa się podobnie,
jak w przypadku wielu infekcji:
- drogą kropelkową: podczas kaszlu lub kichania,
- przez kontakt bezpośredni np.: podczas pocałunku,
- pośrednio np.: picie ze wspólnego naczynia.
Jak dochodzi do zakażenia?
• Zachorowania wywołane przez meningokoki
•
występują najczęściej zimą i wiosną.
W tym okresie dochodzi do masowych
infekcji górnych dróg oddechowych.
Objawy choroby

Po okresie wylęgania, który trwa od 2 do
10 dni (zazwyczaj mniej niż 4 dni) zaczyna
się inwazyjna choroba meningokokowa
z towarzyszącymi jej objawami ogólnymi
jak: wysoka gorączka, bóle głowy i kończyn,
a u niemowląt: wymioty, przeraźliwy krzyk
i brak apetytu.
Objawy choroby

Następnie bóle głowy i gorączka nasilają się.
Chory nie może swobodnie poruszać głową
w przód i w tył (sztywność karku).
Występują: odrętwienie, oszołomienie,
zakłócenia świadomości aż do śpiączki
włącznie.
Objawy choroby

Diagnozowanie schorzeń meningokokowych
jest trudne, ponieważ ich pierwsze objawy
nie różnią się istotnie od pierwszych oznak
grypy.
Objawy choroby

Nadwrażliwość na światło i plamy na skórze,
które nie ustępują pod naciskiem
lub czerwone, punktowe krwawienia do skóry
to dalsze objawy choroby meningokokowej.
Objawy choroby


W powolnym przebiegu chorobę można
skutecznie leczyć antybiotykami.
Leczenie musi jednak być rozpoczęte jak
najszybciej, aby można było zapobiec
trwałym powikłaniom.
Objawy choroby
• W szybkim przebiegu choroby
meningokokowej, często choremu nie można
już pomóc.
Inwazyjna
choroba meningokokowa
•
Może przebiegać jako:
- zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych;
- zapalenie mózgu;
- i/lub posocznica (sepsa);
Zakażenie krwi
(posocznica, sepsa)
• Zakażenie krwi występuje wówczas, gdy
bakterie przedostaną się do krwiobiegu.
Dwoinki zapalenia opon mózgowo rdzeniowych szybko rozprzestrzeniają się
w całym organizmie, co prowadzi do
zakażenia ogólnego.
Zakażenie krwi
(posocznica, sepsa)

Choroba w tej groźnej dla życia postaci
poprzez osłabienie serca i krwiobiegu oraz
rozległe krwawienia pod skórą i do narządów
wewnętrznych w ciągu kilku godzin może
doprowadzić do śmierci.
Zakażenie krwi
(posocznica, sepsa)

Szczególnie niebezpieczna jest sepsa
meningokokowa o przebiegu piorunującym,
w której śmiertelność może sięgać 50%.
Grupy szczególnego ryzyka


Do zakażenia meningokokami
może dojść w każdym wieku
Małe dzieci i młodzież
to grupy szczególnie
narażone.
Grupy szczególnego ryzyka



Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat są,
w porównaniu do innych grup wiekowych, narażone
najbardziej.
Ich system odpornościowy nie jest jeszcze
wystarczająco dobrze rozwinięty.
Około 40% przypadków chorobowych
rejestruje się w wieku małego dziecka.
Grupy szczególnego ryzyka



Drugi szczyt zachorowań jest notowany
u młodzieży między 14 a 19 rokiem życia.
W tym wieku wzrasta ilość kontaktów
społecznych. Przebywanie w grupie,
na dyskotekach, prywatkach oraz typowe
dla młodzieży zachowania, na przykład:
picie ze wspólnego naczynia, sprzyjają infekcji.
Około 30 % wszystkich zachorowań
spowodowanych przez meningokoki dotyczy
nastolatków.
Grupy szczególnego ryzyka

Ryzyko infekcji wzrasta w zbiorowiskach
ludzkich.
Szczepienia
Szczepienia
•
W Programie Szczepie Ochronnych
na rok 2006, Główny Inspektor Sanitarny
zaleca szczepienie przeciw
meningokokom:
- szczepionką skoniugowaną
dzieciom po ukończeniu
2 miesiąca życia
- szczepionką nieskoniugowaną
( polisacharydową) dzieciom
powyżej 2 lat i dorosłym
Szczepionki p/ meningokokowemu zapaleniu
mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych

MENINGO A+C

NEISVAC - C
MENINGO A + C



•
Szczepionka chroni przed zapaleniem opon
wywołanym przez meningokoki z grupy A i C
Badania kliniczne potwierdziły
skuteczność składnika A
u dzieci od 3 miesiąca życia.
Odpowiedź na składnik C
jest tylko przemijająca
Nie szczepić dzieci < 18 miesiąca
życia z wyjątkiem wystąpienia epidemii.
MENINGO A + C

Wykazano, że szczepionka wywołuje długo
utrzymującą się odpowiedź immunologiczną
i jest dobrze tolerowana.
Odporność po szczepieniu utrzymuje się
przez 3 lata.
Szczepionki koniugowane
przeciw meninkokokom grupy C

Dzięki szczepionkom koniugowanym można
zabezpieczyć przed zachorowaniem dzieci
po ukończeniu 2 miesiąca życia i starsze
oraz młodzież i dorosłych.
Neis Vac - C


Polisacharydowa koniugowana szczepionka
przeciw meningokokom grupy C, sprzężona
z toksoidem tężcowym.
Szczepionka wywołuje długo utrzymującą się
odpowiedź immunologiczną
i jest dobrze tolerowana.
Schemat szczepienia
Neis Vac - C
• Dzieci po ukończeniu 2 miesiąca życia do
12 miesiąca życia włącznie, powinny
otrzymać 3 dawki szczepionki w odstępach,
co 4 tygodnie.
• Dzieci po ukończeniu 1 roku życia,
młodzież i dorośli otrzymują tylko 1 dawkę
szczepionki !
Szczepionki
przeciw meninkokokom

Szczepionki: MENINGO A+C i Neis Vac - C
nie chronią przed meningokokami grupy B,
przeciwko którym nasza medycyna nie
dysponuje jeszcze dostępną szczepionką.
Szczepienia
 Szczepienie jest możliwe i celowe w każdym
momencie, również w sytuacji zakażenia
meningokowego osobom mającym bezpośredni
kontakt z chorym, u którego potwierdzono
zakażenie.
 O ewentualnych przeciwwskazaniach
do szczepienia zadecyduje lekarz.
Szczepienia

Jak po każdym szczepieniu mogą wystąpić:
zaczerwienienie skóry lub obrzęk w miejscu
wkłucia bądź też podwyższona temperatura.
Reakcje na szczepienie ustępują po kilku
dniach.
Dziękujmy za uwagę