Groźne meningokoki

Szczepić się czy nie?
Groźne meningokoki
Wielu z Państwa zadaje sobie pytanie co to są meningokoki, jakie stanowią zagrożenie, czy i w jaki
sposób można się przed nimi skutecznie zabezpieczyć. Postaram się przekazać Państwu w przystępny sposób
podstawowe informacje na ten ostatnio bardzo aktualny temat.
Zakażenia meningokokowe wywoływane są przez bakterię Neisseria meningi-tidis potocznie zwaną
meningokokiem. Bakterie te mogą być przyczyną menin-gokokowego zapalenia opon mózgowo rdzeniowych, posocznicy (sepsy) lub obu tych chorób naraz, określanych wspólnie jako inwazyjna
choroba meningokokowa. Mogą też wywoływać inne choroby, takie jak zapalenia płuc, gardła, ucha
środkowego, zapalenia stawów, wsierdzia lub osierdzia. Meningokoki są to bakterie występujące
wyłącznie u ludzi. U około 2 - 25% zdrowych ludzi meningokoki występują w jamie nosowo gardłowej nie powodując u nich żadnych dolegliwości ani objawów choroby. Taki stan określamy jako
nosicielstwo. Bakterie te występują więc w wydzielinach dróg oddechowych zarówno nosicieli jak i
osób chorych i są przenoszone z człowieka na człowieka drogą kropelkową podczas np. kichania lub
kaszlu, przez bezpośredni kontakt (np. pocałunek) lub też przez pośredni kontakt jak np. picie ze
wspólnego naczynia. Szczepy Neisseria meningitidis podzielone są na 13 grup serologicznych. Bakterie
izolowane od pacjentów z zakażeniami meningokokowymi należą prawie wyłącznie do 5 grup
oznaczonych jako grupy A, B, C i rzadziej W135 i Y. W okresie ostatnich kilkunastu lat w Polsce
przeważał zdecydowanie serotyp B. Jednak od 2002 roku coraz większe znaczenie w epidemiologii
zaczyna odgrywać typ C.
Zakażenia meningokokowe są powszechne w klimacie umiarkowanym. Większa zapadalność
występuje w zimie i wiosną. Szczepy B powodują sporadyczne zachorowania, ale za to szczepy C są w
stanie wywołać epidemię.
Najczęściej chorują małe dzieci w wieku O - 4 roku życia, ze względu na małą odporność, młodzież w
wieku 1 5 - 2 4 lat oraz osoby starsze o obniżonej odporności organizmu. Jednak należy pamiętać, że
zachorować może każdy człowiek, bez względu na wiek.
Zakażeniu sprzyja m.in. przebywanie w zatłoczonych, hałaśliwych pomieszczeniach (np. dyskoteka),
wspólne mieszkanie z większą ilością osób (koszary, internaty, akademiki), picie z jednego naczynia,
używanie wspólnych sztućców, palenie tego samego papierosa, choroby zmniejszające ogóiną odporność organizmu.
Spośród wszystkich meningokoków te z grupy C odpowiedzialne są za groźniejsze przypadki choroby i
niestety prawie 10% chorych umiera z powodu tego zakażenia a u 20% pacjentów przebycie choroby
pozostawia trwałe uszkodzenia organizmu np. niedosłuch, ślepota, porażenia kończyn, padaczka. W
Polsce nadal niewystarczająca jest świadomość, że przypadkom inwazyjnej choroby meningokokowej
wywołanym przez meningokoki grupy C i jej powikłaniom można skutecznie zapobiegać poprzez
stosowanie szczepień ochronnych.
W chwili obecnej w naszym kraju dostępne są szczepionki przeznaczone do uodparniania dzieci od 2
miesiąca życia, młodzieży i osób dorosłych takie jak NeisYac C i Meningitec. Charakteryzują się one
udowodnionym bezpieczeństwem stosowania i wysoką skutecznością. Należą one do nowej generacji
szczepionek, które zapewniają długotrwałą ochronę a ich producenci nie przewidują konieczności
doszczepiania, czyli podawania kolejnych, przypominających dawek (u osób powyżej 12 miesiąca
życia). Wystarczy więc tylko 1 dawka szczepionki, aby zapewnić osobie szczepionej całkowitą ochronę
przed zachorowaniem. Należy jednak pamiętać, że szczepionki te zapobiegają wyłącznie zakażeniom
wywołanym przez meningokoki typu C. Nie chronią przed zakażeniami wywołanymi przez inne grupy
meningokoków ani przed zapaleniami opon mózgowo - rdzeniowych i mózgu oraz posocznicą
spowodowanymi przez inne drobnoustroje. Niestety dotychczas nie jest dostępna szczepionka chroniąca
przed zakażeniami meningokokowymi grupy B. Uwzględniając wszystkie przedstawione zagrożenia na
pewno warto się zaszczepić.
Specjalista chorób dziecięcych – lek.med. Beata Janiec - Czaczuń