Webkamerkowe obserwa..

Webkamerkowe obserwacje
gwiazd zmiennych
Prezentacja jest uzupełnieniem do opracowania tekstowego
pod tytułem: Obserwacje RZ Cas za pomocą kamerki
internetowej.
Plan prezentacji:
• Co obserwować
• Czym obserwować
• Jak obserwować
Co obserwować – gwiazdy zmienne
Gwiazdy zmienne od lat fascynowały astronomów. Poznanie ich
pozwala lepiej zrozumieć zagadnienia ewolucji gwiazd i
przebiegających w nich procesów.
Pierwszą odkrytą gwiazdą zmienną była Mira Ceti. Została ona
odkryta przez Davida Fabriciusa w 1596 roku.
Do obserwacji
fotometrycznych przy użyciu
kamerki internetowej
najlepiej nadają się gwiazdy
zmienne zaćmieniowe.
Mają one krótkie okresy
zmian i odpowiednią
amplitudę.
Co da się obserwować?
Fotometrię przy pomocy webcama można robić pod
następującymi warunkami:
•
•
Jasność gwiazdy w maksimum powinna
mieścić się w przedziale jasności 5-10
magnitudo
Amplituda zmian powinna być dwa razy
większa, niż rozrzut otrzymywanych
wyników (w praktyce oznacza to amplitudę
większą niż 0.8 magnitudo)
Aby wiedzieć które gwiazdy spełniają
powyższe warunki warto zajrzeć na
stronę
www.as.wsp.krakow.pl/ephem/
Znajdują się tam efemerydy gwiazd
zmiennych, zaćmieniowych.
Jak odszukać gwiazdę na niebie?
Skoro wiemy już którą gwiazdę chcemy obserwować,
należy odnaleźć ją na niebie.
Sprawa nie jest prosta ponieważ większość gwiazd
zmiennych nawet będąc w maksimum, ma jasność
mniejszą niż 6 magnitudo. Zatem są niewidoczne gołym
okiem.
W celu odszukania gwiazdy najprościej posłużyć się
odpowiednią mapką.
Oto kilka programów które służą do
robienia mapek nieba:
• Cartes du Ciel
• Guide
• Sky Map Pro
Wykonanie mapki w jednym z wymienionych
programów sprowadza się do podania nazwy
gwiazdy (program ją wyszuka) i wydrukowania tego
co widzimy na monitorze.
Ponieważ jasności gwiazd są zbyt małe aby zauważyć
je nieuzbrojonym okiem, najpierw należy aparaturę
wycelować w odpowiednią część nieba,a następnie za
pomocą celownicy (ma większy zasięg) odnaleźć
gwiazdę.
Identyfikacji najlepiej dokonać poprzez porównanie
zarejestrowanego zdjęcia z mapką.
Będzie to wymagało wprawy!
Nie należy się poddawać!
Propozycje gwiazd do obserwacji
w celu wykształcenia warsztatu:
• RZ Cas
• TX UMa
• U Cep
Są to gwiazdy które świetnie nadają się do
fotometrii kamerką i ich obserwacje prawie
zawsze dają doskonałe efekty. Warto od nich
rozpocząć, aby wykształcić swój własny warsztat.
Czym obserwować?
Aby móc rozpocząć obserwacje przy
pomocy kamery należy skonstruować
swój własny zestaw do obserwacji.
Głównym składnikiem zestawu jest
internetowa kamera zbudowana na
bazie CCD, zmodyfikowana w celu
możliwości rejestrowania zdjęć o
długich czasach ekspozycji.
Modyfikacja na własna rękę niesie ze sobą
ryzyko uszkodzenia sprzętu, zatem najprościej
oddać kamerkę do punktu w którym tego typu
modyfikacje się wykonuje.
Ważne aby nabyć kamerę w
której jest możliwość
wykręcenia obiektywu i która
posiada matrycę CCD.
Na zestaw składa się:
• Kamera PhilipsVesta Pro PCVC680K lub
inna kamera wyposażona w detektor CCD
• Adapter do obiektywu
• Obiektyw Helios firmy Zenith 50mm f/2.8 lub
inny obiektyw z gwintem M42
• Celownica
• Mocowanie
• Montaż paralaktyczny z silnikiem
• Statyw
• Zegar do synchronizacji czasu
Zestaw do obserwacji
Aby rejestrować zdjęcia z kamery
należy podłączyć ją do komputera,
zatem istnieje konieczność
zaopatrzenia się w laptopa.
(komputer z procesorem 266 MHz i 64 MB RAM w
zupełności wystarczy)
Jak obserwować
W tej części zostanie zaprezentowane
oprogramowanie jakie zostało użyte do zaplanowania,
zebrania i redukcji danych.
(Dokładne instrukcje znajdują się w opracowaniu.)
Programy Gcvs2cat (niedaleka przyszłość), Mebs, Ptelcat i AVE można
nieodpłatnie ściągnąć ze strony projektu GZZ:
www.as.wsp.krakow.pl/gzz/programy/prog.htm
Program DS9 nieodpłatnie można ściągnąć ze strony:
hea-www.harvard.edu/RD/ds9
Oprogramowanie:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gcvs2cat – do tworzenia plików .cat
Mebs – do planowania obserwacji
CLR Script – do pisania skryptów
AstroVideo – do obserwacji
Ptelcat – do liczenia poprawki heliocentrycznej
SAOImage DS9 – do dobrania odpowiedniego czasu
ekspozycji i podglądu obserwacji
AIP4WIN – do fotometrii
Edytor tekstu – do obróbki plików tekstowych
Arkusz kalkulacyjny – do tworzenia wykresów
AVE – do wyznaczania minimów
W programie CLR SCRIPT
zostały napisane dwa skrypty:
• start.csp
• fotografia.csp
Dzięki nim istnieje możliwość automatyzacji
czynności wykonywanych przez użytkownika co
oszczędza sporo czasu.
AstroVideo
Jest to program do zbierania danych.
Kontroluje on pracę kamery i zapisuje zdjęcia
na dysku. Jego poważnym mankamentem jest
fakt, że nie możemy sprawdzić w nim, czy
zdjęcie nie jest prześwietlone.
Możemy to zrobić za pomocą programu DS9.
(jak to zrobić zostało szeroko omówione w
opracowaniu)
AstroVideo
• Zapisuje zdjęcia z kamerki w
formacie FITS z rozszerzeniem
.fit
• Zdjęcia są robione w
rozdzielczości 320 x 240 pikseli
• Robi ekspozycje składając
klatki. Zadajemy czas
ekspozycji pojedynczej klatki i
ilość klatek składających się
na jeden obrazek
Zdjęcie w formacie FITS
(RZ Cas)
Wyznaczone minimum RZ Cas:
Program
KW
AVE
Minimum
2453411.3566
2453411.356329
0.0001
0.00028
Błąd