AUTORSKI PROGRAM PATRIOTYCZNY DLA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH „ KTO TY JESTEŚ – POLAK MAŁY „ JAKI ZNAK TWÓJ – ORZEŁ BIAŁY... „ / Władysław Bełza / OPRACOWANIE : 1.mgr Ewa Roszka 2.mgr Barbara Ruszała WSTĘP „ Co to jest Polska „ Co to jest Polska? Spytał Jaś w przedszkolu. Polska – to wieś i las i zboże w polu, i szosa, którą pędzi do miasta autobus, i samolot co, leci wysoko nad Tobą. Polska – to miasto strumień i rzeka, i komin fabryczny co dymi z daleka, a nawet obłoki, gdy nad nami mkną . Polska – to także Twój rodzinny dom. A przedszkole ? Tak – i przedszkole i róża w ogrodzie, i książka na stole. / Cz. Janczarski / Patriotyzm dziecka w wieku przedszkolnym nie przebiega w izolacji od życia środowiska – domu rodzinnego, przedszkola, najbliższego osiedla, okolicy, miasta, wsi i kraju. Dziecko jest bezpośrednio lub pośrednio włączone w nurt wydarzeń, w którym uczestniczą jego najbliżsi. -2 - Nie można więc pominąć tak istotnej sprawy jak wpływ środowiska na kształtowanie osobowości dziecka, kształtowanie jego uczuć patriotycznych. Dziecko powinno stopniowo być wprowadzane w patriotyzm poczynając od tego, co bliższe, z czym może zetknąć się bezpośrednio, przechodząc do spraw coraz dalszych. Dostarczając dzieciom wiedzy o najbliższej okolicy, o tradycjach lokalnych i narodowych, zapoznając ich z obrzędowością, zwyczajami, legendami, baśniami, podaniami, pieśniami i przyśpiewkami, zabytkami kultury – uświadamiamy dzieciom poczucie przynależności narodowej. „ Sięganie do tradycji związane jest współcześnie ze świadomą refleksją jednostki nad sobą, nad tym kim jestem, jakie są moje korzenie. Na co dzień tradycję wypiera głośna nowoczesność. A przecież każda społeczność winna zabiegać o to, by uchronić od zapomnienia wszystko, co składa się na jej kulturową odrębność. ”/M. Kielar – Turska / Tradycja spełnia ważną i pożyteczną rolę w rozwoju dziecka. Nie powinno jej zabraknąć w wychowaniu przedszkolnym w myśl powiedzenia „ czym skorupka za młodu nasiąknie ..” powinnyśmy my – nauczyciele przedszkoli ukazywać dzieciom to co w ich regionie, kraju jest piękne, ciekawe, godne zaprezentowania, to najprostszy sposób budzenia przywiązania i miłości do rodzinnej ziemi. Powinnyśmy zapoznawać dzieci z przeszłością i historią, by uchronić od zapomnienia to co stanowi naszą kulturę narodową. Nie będzie prawdziwej Polski bez Polaków znających jej przeszłość, kulturę i tradycję. Wiele tradycji, obrzędów, zwyczajów i obyczajów poznają dzieci poprzez różnorodne uroczystości przedszkolne takie jak : dożynki, andrzejki, św. Mikołaj, święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki i Ojca, Dzień Dziecka, bal karnawałowy, ekologiczny, zapusty, spotkania rodzinne itp. Uroczystości w przedszkolu są przeważnie odbiciem tych samych świąt, które się obchodzi w całym kraju. Są to głównie święta związane z tradycjami narodu, ale bywają też lokalne, obchodzone w danym regionie lub będące tradycją tylko jednego przedszkola. Przedszkolne święta stanowią okazję do kształtowania uczuć, wrażliwości estetycznej, postaw społecznych dzieci. Wiersz, taniec, muzyka, piosenka, inscenizacja ukazane w określonym nastroju przemawiają sugestywnie i utrwalają określone treści w świadomości dziecka. Dlatego też rola wychowawcza i dydaktyczna uroczystości jest bardzo doniosła. Tym bardziej, że równocześnie z osiągnięciem celów bezpośrednich, jakie przyjmuje się w założeniach każdej uroczystości stwarza się korzystne warunki do osiągnięcia celów pośrednich, nie mniej jednak istotnych dla kształtowania postawy, nawyków i umiejętności dzieci. Warto tu podkreślić, że dziecko w takich momentach nie tylko przyswaja sobie określony zasób wiadomości, ale uczy się dyscypliny, pracy zespołowej, ma przekonanie, że rola, która mu przypadła jest ważna i bez niego nie będzie zamierzonej całości. Uroczystości, a zwłaszcza przygotowania do nich, stwarzają, jak żadna inna działalność, możliwości integracji treści -3 - programowych, form i metod pracy, szeroko pojętego wychowania estetycznego, a w konsekwencji oddziaływania na różne sfery osobowości dziecięcej. Umożliwiają kształtowanie kultury współżycia, podejmowanie pracy, której cel jest akceptowany przez dzieci, a zarazem przygotowują do planowego wykonywania zamierzeń. Dodatkowym, a zarazem bardzo istotnym walorem uroczystości jest, że pomagają one umocnić więź przedszkola ze środowiskiem. Stają się terenem wspólnego działania dzieci, nauczycieli, rodziców, a także interesują szersze kręgi społeczeństwa. Mają niewątpliwie wielostronne walory wychowawcze, spełniają rolę w kształtowaniu uczuć, wrażliwości estetycznej, pozytywnych zachowań społecznych. Wpływają na dobre samopoczucie dzieci, pozwalają każdemu z nich znaleźć odpowiednią pozycję w grupie i wyzwolić swoje najlepsze możliwości. Podczas tych uroczystości dzieci zapoznają się z różnymi zwyczajami takimi jak :wróżby andrzejkowe, przysłowia ludowe związane z dniem św. Andrzeja, łamania się opłatkiem, składania życzeń, tradycyjnymi potrawami wigilijnymi, ozdobami choinkowymi, obdarowywania się prezentami, sporządzania pisanek, palm, chodzenie z kogucikiem, gaikiem, oblewanie wodą, tłustym czwartkiem, świętem wiosny, topieniem marzanny itd. Zapoznanie dzieci z tradycjami i obrzędami naszego narodu pozwala wzbudzić u nich więź z ojczyzną, regionem, dzieci uczą się kochać swój kraj, jego przyrodę, obyczaje i zwyczaje. Poprzez legendy, podania, baśnie zapoznajemy dzieci z symbolami narodowymi, hymnem Polski, znakiem Orła Białego, flagą biało – czerwoną, poznają herb miasta w którym żyją i herby ważniejszych miast Polski takich jak : stolicy – Warszawy, Krakowa, Gniezna, Poznania Torunia . Dla dziecka pojęcie Polak powinno wiązać się z zamieszkaniem na tym samym terytorium i posługiwaniem się tym samym językiem którym mówią jego rodzice, krewni i ludzie, z którymi się spotykają. Uczymy dzieci więzi z własnym krajem i regionem poprzez wycieczki po okolicy i mieście, zapoznawanie z zabytkami kultury, pomnikami, ciekawymi ulicami i placami, poprzez wyjścia do muzeów, teatrów, wycieczki krajoznawcze, spotkania z artystami zawodowymi i ludowymi, poprzez albumy, fotografie, pocztówki mówiące o Polsce, Polakach, obrzędowości, strojach, zwyczajach. Rozbudzanie u dzieci zaciekawienie dziejami własnego narodu może stanowić tematyczne urządzanie kącików przedszkolnych np. odtwarzanie starych izb i chat wiejskich, w której wewnątrz widnieją ozdobne półki, ławy, stół przyozdobiony drewnianymi kubkami oraz glinianymi dzbankami, dwojakami itp. W celu lepszego przyswajania przez dzieci przeszłości można nawiązywać współpracę z muzeami, bibliotekami, osobami profesjonalnie zajmującymi się sztuką ludową, z artystami ludowymi. Należy jednak podkreślić, że patriotyzm dziecka przedszkolnego zwłaszcza dziecka młodszego 3, 4 – o letniego to wszystko to co wiąże się z jego domem -4 - rodzinnym, najbliższymi- krewnymi, znajomymi, to przedszkole do którego chodzi, osoby, z którymi się tam spotyka, ogród, w którym się bawi, to najbliższa ulica, domy, sklepy i to wszystko co spotyka na swojej drodze. Przechodząc od tego prostego patriotyzmu do coraz szerszego związanego z obrzędami, zwyczajami, symboliką narodową – uświadamiamy dzieciom kim jesteśmy, skąd się wywodzimy jaka jest nasza przeszłość, uczymy je bycia Polakiem i miłości do kraju ojczystego. Z pewnością nasze wysiłki nie pójdą na marne, być może nasi wychowankowie będą kontynuowali tradycje, które kiedyś przekażą swoim dzieciom. FORMY I METODY STOSOWANE W PROCESIE EDUKACYJNYM Dziecko w wieku przedszkolnym poznaje i odkrywa otaczający świat w sposób naturalny, w toku różnorodnych sytuacji życiowych. Szuka odpowiedzi na pytania wypływające z jego spontanicznej ciekawości. Jest aktywne, ciekawe, chętne do działania i rozwiązywania problemów. Szczegółowe zadania edukacyjne wynikające z programu oraz odpowiadające im treści i podejmowane działania sugerują różnorodną działalność dziecka np. obserwowanie, inscenizowanie, manipulowanie, rysowanie itp. Działania podejmowane przez nauczyciela ukierunkowują tę aktywność poprzez np. organizowanie, wyjaśnianie, badanie, eksperymentowanie, szukanie, udawadnianie. Podstawowymi formami organizacyjnymi pracy jest działalność: indywidualna zespołowa zajęcia z całą grupą Nauczyciel powinien wykorzystywać każdą z tych form systematycznie, tak aby dziecko mogło doświadczyć różnych sytuacji, układów interpersonalnych i tym pełniej i wszechstronniej rozwijać się. Mając na uwadze fakt, iż podstawową formą aktywności dziecka w wieku przedszkolnym jest zabawa, należy tak organizować działalność dziecka, aby bawiąc się zdobywało wiedzę o otaczającym świecie ( rodzinie, przedszkolu, najbliższym środowisku, swoim mieście, państwie itp. ) W wychowaniu przedszkolnym powinny integrować się takie aktywności dziecka jak : aktywność intelektualna ( przyswajanie, odkrywanie wiedzy ) -5 - aktywność emocjonalna ( przeżywanie i odkrywanie wartości ) aktywność praktyczna ( bezpośrednie wykorzystanie wiedzy, poszukiwanie nowych rozwiązań na bazie podstawowych wiadomości ) Metody aktywizujące pozwalają owe aktywności najpełniej wykorzystać. Wśród nich na uwagę zasługują: metody gier i zabaw dydaktycznych a także gry symulacyjne, interakcyjne, integracyjne metoda inscenizacji drama meta opowieści ruchowej Thulina pantomima burza mózgów Metody aktywizujące pozwalają na łączenie aktywności kierowanej, inspirowanej, spontanicznej z przeżywaniem i działaniem. -6 - I POZNANIE SIEBIE I NAJBLIŻSZEGO OTOCZENIA - RODZINNEGO, PRZEDSZKOLNEGO CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI ZGODNE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Kształtowanie własnego „ JA „ wStwarzanie dzieciom sytuacji do: Dziecko zna : sytuacjach życiowych, w kontaktach z poznawania swojego imienia i swoje imię i nazwisko dorosłymi i innymi dziećmi. nazwiska, oraz własnego członków rodziny bliższej i dalszej adresu zamieszkania imiona i nazwiska dzieci z własnej wycieczek, rozmów, grupy pogadanek umożliwiających swój adres zamieszkania poznawanie otoczenia imiona wychowawczyń z własnej przedszkolnego, przedszkola, grupy i innych pracowników drogi do niego, własnego przedszkola domu, osiedla drogę do przedszkola pracy na rzecz innych: pomieszczenia w budynku rodziny, grupy rówieśniczej, przedszkolnym i umie się przedszkola, osiedla swobodnie po nim poruszać zabaw i ćwiczeń ogród przedszkolny 7- rozpoznaje własny dom, blok i otoczenie umie sprzątać zabawki umie pomagać w domu i przedszkolu umie przygotowywać upominki dla najbliższych dyżurować dzielić się swoją pracą dbać o porządek w domu i przedszkolu zna pracowników przedszkola i pełnione przez nich funkcje szanuje pracę innych korzysta ze sprzętu zgodnie z ustalonymi regułami zna swój znaczek rozpoznawczy dba o czystość otoczenia wykonuje elementy dekoracyjne odkłada rzeczy na wyznaczone miejsce szanuje zabawki i sprzęt przedszkolny wyrażaniaStwarzanie dzieciom sytuacji do: Dziecko: zabawy kontaktów rozpoznaje i nazywa emocje oraz społecznych, rodzinnych i uczucia pozytywne (radość, przedszkolnych miłość, przywiązanie do tradycji, umożliwiających poznawanie się i umiejętności współżycia i współdziałania w rodzinie, grupie rówieśniczej i społeczności przedszkolnej zapoznania dzieci z pracownikami przedszkola i pełnionymi przez nich funkcjami wyrabiania poczucia bycia współgospodarzem placówki poprzez zwiedzanie przedszkola, spotkania, imprezy okolicznościowe, codzienne przebywanie w nim Kształcenie umiejętności swoich uczuć i emocji 8- umożliwiających poznawanie uczuć i emocji w związku z sytuacjami i zwyczajami tam panującymi dostrzegania pozytywnych i negatywnych cech swojego charakteru poprzez sytuacje okolicznościowe w domu i przedszkolu oraz przykłady z filmu, literaturę dziecięcą, sztukę 9- zwyczajów związanych z różnymi świętami rodzinnymi, przedszkolnymi i narodowymi ) rozpoznaje uczucia negatywne (gniew, złość, strach ) określa niektóre cechy swojego charakteru potrafi nazwać pozytywne i negatywne cechy charakteru ( dobry, uczciwy, bohaterski, waleczny, sprawiedliwy, pracowity, zwycięski, dobroduszny,odważny oraz zły strachliwy, uparty,nieuprzejmy itp. ) II SYSTEMATYCZNE UŚWIADAMIANIE DZIECKU JEGO ROLI W RODZINIE, GRUPIE, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, OJCZYŹNIE CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ PRZWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI ZGODNE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Znajomość nazwy swojej miejscowościOrganizowanie sytuacji sprzyjających: Dziecko zna : ( osiedla, miasta ) dobremu poznaniu najbliższego najbliższą okolicę, swoje środowiska dziecka, osiedla, osiedle, miasto, ważne miasta poprzez organizowanie budynki,pomniki, zabytki wycieczek, spacerów, oglądanie kultury,muzea,siedziby władz filmów, albumów,spotkań z lokalnych interesującymi ludźmi, udział w rozpoznaje herb miasta wystawach organizowanych na interesuje się podaniami i terenie miejscowości, oglądanie legendami na temat i samodzielne tworzenie miejscowości, w której mieszka albumów tematycznych, poznaje święta i zwyczaje 10 - gromadzenie pocztówek i ilustracji, konkursy prac plastycznych, słuchanie audycji radiowych, słuchanie opowiadań i legend . Czynne uczestnictwo w uroczystościach związanych z tradycjami rodzinnymi. swojego osiedla, miasta bierze udział w uroczystościach lokalnych Zachęcanie dzieci do czynnegoDziecko: udziału w kultywowaniu rozumie konieczność rodzinnych uroczystości uczestniczenia w prostych poprzez rozmowy, pogadanki, pracach domowych i potrafi je przykłady z literatury, filmu, wykonać ( pomaga sprzątać, piosenki, wiersze, przygotowywać potrawy,, wypowiadanie się o rodzinie, upominki, opiekować się układanie wierszy, opowiadań, młodszym rodzeństwem, wykonywanie upominków utrzymywać porządek w swoim pokoju i wśród zabawek, uczy się śpiewać np. kolęd ma świadomość, rozumie potrzebę podtrzymywania rodzinnych tradycji ( imienin, urodzin, rocznic rodzinnych, ważnych wydarzeń rodzinnych np. narodziny nowego potomstwa ) potrafi odczuwać radość i dumę 11 - z przynależności do swojej rodziny. Przeżywanie nastroju oczekiwania iStwarzanie sytuacji do : Dziecko : branie czynnego udziału w umożliwiania rodzicom i innym zaprasza członków rodziny do przygotowaniach uroczystości członkom rodziny uczestnictwa uczestnictwa w życiu przedszkolnych z udziałem członków w życiu i uroczystościach przedszkola rodziny przedszkolnych ( św. Mikołaj, potrafi być współgospodarzem wigilia, bal karnawałowy, Dzień placówki Babci i Dziadka, Dzień Matki i potrafi powitać gości i Ojca, Dzień Dziecka, andrzejki, odpowiednio się zachować Jasełka, grilowanie, akcje bierze czynny udział w charytatywne przygotowaniu dekoracji, nauce wierszy, piosenek, tańców czerpie radość z obecności bliskich w przedszkolu umie się zaprezentować przed bliskimi Określanie stopnia członków rodziny pokrewieństwaStwarzanie możliwości : Dziecko: usystematyzowania wiadomości zna imiona rodziców, na temat własnej rodziny ( moi rodzeństwa, dziadków rodzice, moje rodzeństwo, moi wymienia członków najbliższej dziadkowie poprzez rozmowy, rodziny 12 - zdjęcia, filmy video, próby wykonywania drzewa genealogicznego własnej rodziny Branie czynnego udziału i kultywowanieOrganizowanie: Dziecko : wewnętrznych przedszkolnych tradycji teatrzyków dla dzieci z udziałem uczy się być współgospodarzem nauczycieli placówki spotkań teatralnych w czynnie uczestniczy w różnego przedszkolu rodzaju imprezach imienin i urodzin ( uroczyste organizowanych w przedszkolu obchodzenie ) uczy się stosownych zachowań : teatrzyków w wykonaniu dzieci grzeczności, zdrowej dla dzieci z innych grup rywalizacji, umiejętnego zabaw z okazji dnia dziecka przeżywania porażki, przystrajanie przedszkola z koleżeństwa, czerpania radości okazji świąt z przebywania z innymi, spotkań z ludźmi ciekawych zauważa potrzeby innych, zawodów szanuje pracę innych zawodów sportowych poznaje różne baśnie, bajki, czytanie legend, baśni, bajek, legendy, opowiadania, utwory opowiadań lub słuchanie muzyczne ( muzyki poważnej i muzyki w czasie leżakowania relaksacyjnej ) uczy się uważnego słuchania i nie przeszkadzania innym Znajomość zasad i norm przyjętych wStwarzanie dzieciom: 13 - Dziecko : życiu społecznym, stopniowe przyswajanie ich i przestrzeganie. warunków poznawania zasad kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych poprzez wycieczki, spacery, przebywanie w placówkach kulturalnych ( kino, teatr, muzea, dom kultury, zakłady pracy ),opowiadania, słuchanie wierszy, piosenek, dramy, inscenizacje, pantomimy 14 - uczy się szanować zabawki, sprzęt, książki odpowiednio zachowuje się w ogrodzie przedszkolnym ( nie niszczy kwiatów i krzewów ) nie hałasuje w miejscach publicznych stosuje formy grzecznościowe uczy się zachowania czystości w miejscach publicznych potrafi odpowiednio zachowywać się w środowisku przyrodniczym zauważając niektóre związki i zależności występujące w przyrodzie III PRZEKAZYWANIE WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH : MIŁOŚCI OJCZYZNY, POSZANOWANIE SYMBOLI NARODOWYCH. CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ DO SWOJEGO MIASTA, PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECKA ZGODNE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Znajomość nazwy państwa, stolicy,Stwarzanie sytuacji do: Dziecko: głównych miast, rzek,gór, znajomość przybliżania dzieciom wiedzy na nazywa swoją ojczyznę mapy Polski i umiejętne poruszanie się temat własnej ojczyzny w zna stolicę państwa po niej sposób pośredni i bezpośredni wymienia największe miasta i poprzez: gromadzenie literatury, rzeki Polski oglądanie filmów, wycieczki, podejmuje próbę odszukania na wyjazdy do miejsc mapie Polski: Warszawy, historycznych, muzeów, miasta zamieszkania, legendy, baśnie ważniejsze miasta, rzeki Wisły, poznawania mapy Polski, gór i morza wyznaczania granic, nazywa największe regiony 15 - zaznaczania swojej Polski miejscowości, stolicy, słucha legend i opowiadań o ważniejszych miast, przepływu powstaniu państwa, miast rzeki Wisły,, morza, gór polskich, o postaciach układania rozsypanek literowych historycznych z nazwami miast, układania podejmuje próby wyznaczania herbu miasta z puzzli, granic Polski wykonywania albumów,różnorodnych prac plastycznych, czytania krótkich tekstów Interesowanie się wybranymi regionamiStwarzanie sytuacji do : Dziecko: naszego kraju, pięknem i różnorodnością przekazywania informacji na zna niektóre wybrane regiony krajobrazu, bogactwem flory i fauny, temat regiony naszego kraju, Polski kulturą, tradycją (tańcem, muzyką, ludzi ich zamieszkujących za poznaje stroje ludowe strojami, legendami, osiągnięciami ) pomocą różnych środków rzeszowskie i z danego regionu przekazu: legendy, podania, poznaje tańce, przyśpiewki wiersze, baśnie, spotkania z rzeszowskie i z niektórych twórcami ludowymi, wycieczki, regionów odwiedzanie muzeów, poznaje wygląd chat i izb organizowanie kącików wiejskich oraz ich wyposażenie regionalnych w przedszkolu, umie tańczyć proste tańce zbieranie i gromadzenie ludowe regionalne i z akcesoriów regionalnych, wybranego regionu zapoznawanie ze strojami umie odróżnić wygląd ogrodu ludowymi, obrzędami, wiejskiego od zamkowych i zwyczajami, gwarą,, miejskich parków 16 - poznawania wzorów i ornamentów ludowych, tańców i przyśpiewek ludowych przekazywania dzieciom informacji o życiu szlachty polskiej ( muzea, dworki, zamki, szaty, komnaty, zdjęcia pocztówki, filmy, albumy, muzykę dworską rozmów na temat głównych zajęć mieszkańców swojego regionu i innych zabaw inspirowanych historią regionu ( obrzędy, zwyczaje, język ) 17 - zna niektóre bogactwa naturalne danego regionu (sól, węgiel, siarka, nafta ) umie powiedzieć o korzyściach płynących z danego regionu ( morze – ryby, jod, Śląsk – węgiel, Wieliczka – sól itp. ) potrafi odróżnić wygląd chat i izb wiejskich od wyglądu zamków, dworków i komnat potrafi odróżnić ubiór ludowy od dworskiego zna niektóre charakterystyczne przysłowia ludowe zna pojazdy, którymi poruszano się dawniej umie odróżnić np. wóz od karety i powozu zna stare narzędzia pracy i urządzenia domowe ( kołowrotek, maślnica, skopek, sierp, żelazko z duszą, porcelanowe i drewniane zastawy stołowe ozdoby ludowe i dworskie, obrazy ludowe i sławnych malarzy ) potrafi wykonać prace plastyczne z wykorzystaniem wzorów i ornamentów ludowych Dostrzeganie wartości i piękna sztukiUmożliwianie dzieciom poprzez pokaz,Dziecko : oraz osiągnięć nauki polskiej. ( sławnifilm, pocztówki, albumy, zdjęcia potrafi odróżnić sztukę ludową Polacy ) wycieczki, muzea sztuki ludowej i od dworskiej dworskiej, wiersze, piosenki, makatki, wyróżnić sławnych Polaków świątki, wyroby drewniane, gliniane i rozpoznać niektóre dzieła sztuki porcelanowe, obrazy sławnych malarzy i odróżnić muzykę klasyczną od rzeźbiarzy, biżuterię spotkania z ludowej i rozrywkowej pracownikami filharmonii poznanie : jest uwrażliwione na odbiór muzyki ludowej i dworskiej ( sztuki sławnych kompozytorów np. . potrafi odróżnić mundur Chopin, Wybicki, Penderecki i żołnierzy z niektórych epok innych ) uczy się obycia,, odpowiedniego poznanie sławnych Polaków, zachowania w miejscach królów, malarzy, rzeźbiarzy, publicznych wodzów, bohaterów np. Lis – Kula, sportowców głowy państwa naukowców ( M. Curie Skłodowska ) poetów i pisarzy np. M. Konopnicka J. Tuwim J. Brzechwa filmów polskich np. „ W pustyni i w puszczy „, „ Akademia Pana 18 - Kleksa „ tworzenia układanek, albumów, kącików tematycznych, wystaw prac plastycznych, udziału w konkursach i quizach, budowania z klocków, piasku, gliny, oglądania występów zespołów ludowych, dzielenia się wrażeniami z uczestnictwa w różnych imprezach kulturalnych i sportowych Dzieci poznają i utrwalają w/w tematykęDzieci poznają symbole narodoweDziecko: poprzez wyrażanie i nazywanie symbolipoprzez: potrafi odróżnić godło polskie narodowych : godła, flagi, hymnu legendy, podania, wiersze, od herbu swojego miasta i narodowego pieśni, tworzenie albumów, innych miast Polski wykonywanie godła polskiego, zna legendy powstania państwa wykonywanie flagi z różnych polskiego, stolicy, godła, materiałów, układanie nazw – hymnu, godło, flaga z rozsypanek umie przyjąć odpowiednią literowych, układanie puzzli postawę podczas słuchania lub podkreślanie wagi świąt śpiewania hymnu państwowych podczas rozmów, umie posługiwać się obserwacji odpowiednim nazewnictwem pogadanki na temat aktualnych tym samym wzbogacając swój wydarzeń w kraju ( relacje TV i słownik radio ) potrafi odpowiednio odbierać symbole narodowe 19 - Poprawne posługiwanie się językiemOrganizowanie sytuacji umożliwiających polskim dzieciom poprawne wypowiadanie się pod względem artykulacyjnym i gramatycznym poprzez: wzory poprawnej wymowy (nauczyciel, rodzice, pracownicy przedszkola, zaproszeni goście, aktorzy) udział w teatrzykach, przedstawieniach, imprezach wykorzystanie wierszy, opowiadań, piosenek udział w dyskusjach, pogadankach, filmach, bajkach stwarzanie sytuacji umożliwiających odgrywanie przez dzieci różnych ról i scenek rodzajowych, 20 - czuje się Polakiem i jest z tego dumny umie przekazać zdobytą wiedzę i umiejętności rodzicom, kolegom, rodzeństwu itp. zna i uczestniczy w obchodach świąt narodowych potrafi dyskutować na tematy ważne i głośne w kraju Dziecko: posługuje się w wypowiedziach: dialogiem, recytacją, monologiem, opowiadaniem, śpiewem potrafi ustosunkować się do wypowiedzi własnej i innych osób potrafi prawidłowo stosować fory fleksyjne (np. poprawnie stosuje formy czasowników i innych części mowy) poprawnie artykułuje wszystkie głoski, nie tylko w izolacji umie odpowiednio modulować głos, adekwatnie do wypowiedzi poprawnie formułuje inscenizacje, dramy, pantomimy itp. ) wzbogacanie słownika dziecka o nowe wyrazy, powiedzenia przysłowia, precyzowanie znaczeń nowo poznanych słów słuchanie wypowiedzi innych osób, nagrań magnetofonowych, tekstów poetyckich, utworów literackich i muzycznych czytanie tekstów, rozpoznawanie znaków graficznych, układanie prostych zdań śpiewanie różnych piosenek nabywanie i usprawnianie umiejętności pisania w zabawach spontanicznych i celowym działaniu stałą troskę o poprawne wypowiadanie się w zabawach, zajęciach, rozmowach z nauczycielem i rówieśnikami poznawanie różnic między językiem literackim, gwarą, żargonem, a językiem niekulturalnym 21 - wypowiedzi w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym używa określeń, które charakteryzują cechy przedmiotów i zjawisk wykorzystuje nowo poznane słowa w swoich wypowiedziach umie odróżnić mowę literacką od gwary, żargonu i języka niekulturalnego rozpoznaje wyrazy i zdania drukowane i pisane będące podpisami do obrazka, rozpoznaje swoje imię czyta wyrazy i krótkie zdania ze zrozumieniem potrafi korzystać z kącika książki, czasopism, albumów, atlasów, encyklopedii dla dzieci jako źródeł informacji IV PRZEKAZYWANIE WARTOŚCI PATRIOTYCZNYCH: MIŁOŚCI DO WŁASNEGO KRAJU W KORELACJI Z INNYMI KRAJAMI CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECKA ZGODNIE Z JEGO MOŻLIWOŚCIAMI ROZWOJOWYMI Współpraca Polski z innymi krajami Zapoznanie dzieci z tematykąDzieci : współpracy Polski z innymi krajami orientują się jacy sportowcy jadą dotyczącej: na Olimpiadę lub mistrzostwa i kultury jakie osiągają wyniki sportu znają „ wielkich „ Polaków, handlu poprzez film, radio, TV, którzy są znani na całym czasopisma świecie np. Jan Paweł II, uświadomienie dzieciom faktu Chopin, Małysz zamieszkania przez Polaków oglądają występy zespołów różnych części świata poprzez polonijnych przyjazdy zespołów polonijnych do Rzeszowa w ramach „ festiwalu zespołów polonijnych”( udział dzieci w imprezach poprzez TV i oglądanie zespołów na żywo? przykład z własnej rodziny lub znajomych Zapoznanie się z niektórymiStwarzanie dzieciom sytuacjiDziecko : 22 - charakterystycznymi zwyczajami i kulturą państwami ichumożliwiających poznawanie innych kultur poprzez film, albumy, fotografie, opowiadania, zdjęcia, dzielenie się doświadczeniami z pobytu za granicą, globus zapoznanie z wybranymi krajami i ludem tam zamieszkującym ( Chiny, Japonia,, Eskimosi, Murzyni) zapoznanie się z wyglądem tych ludzi ( kolor skóry, kształt oczu, wzrost stroje, zwyczaje, muzyka ( tańce integracyjne Klanza oraz Batti Strauss, spotkania z pracownikami filharmonii, układanka dydaktyczna – ludzie z różnych stron świata i ich stroje ) 23 - potrafi odróżnić ludzi zamieszkujących różne strony świata po wyglądzie zewnętrznym i ubiorze umie zatańczyć proste ludowe układy taneczne z niektórych wybranych regionów świata poznaje niektórych sławnych kompozytorów i ich muzykę dzięki prostym układom tanecznym potrafi odróżnić tańce i muzykę ludową polską od obcej potrafi odróżnić strój ludowy polski od strojów z innych państw BIBLIOGRAFIA: 1.„ Wychowanie w przedszkolu „ - nr. 3 z1996r, nr.1 z 96r. nr.9 z 98r., nr. 8 z 96r. 2.„Pedagogika Przedszkolna „– Wsi P W-wa 78r. I. Dudzińska 3.„Metodyka Wych. w p-lu.” – WsiP W-wa 74r. pod red. I. Dudzińska 4.„Raabe „– dr.J.Raabe W-wa 2002r 5.„Wybór lit. do zabaw i zajęć w p-lu” – W-wa 90r. H.Kruk 6.„Jak pomagać dzieciom w poznaniu świata „– W-wa 92r. M.Kielar - Turska 7.„Z problematyki wych. patriotycznego w p-lu „–WsiP W-wa 80r. 8.„Kalendarz muzyczny w p-lu”– WsiP W-wa 92r. U.Smoczyńska -Natchman 9.” Ukochany kraj, umiłowany kraj..- Wych. patriotyczne w p-lu „ 10. „Rok w przedszkolu” – wyd. Żak W- wa 97r. M 24 - 25 -