Nazwa przedmiotu Historia polityczna Polski XX wieku WYKŁADOWCA (imię, nazwisko, tytuł i stopnie naukowe) Prof. KUL dr hab. Marek Wierzbicki FORMA ZAJĘĆ (wykład, konwersatorium, seminarium, ćwiczenia) Ćwiczenia FORMA ZALICZENIA: -zaliczenie (Z) -zaliczenie na ocenę (ZO) -egzamin (E) Z OPIS FORMY ZALICZENIA -egzamin pisemny -test pisemny, -egzamin ustny, -praca semestralna, -aktywność na zajęciach, -inne; ewentualnie udział procentowy różnych form Aktywność i obecność na zajęciach Celem zajęć jest prześledzenie najważniejszych polskich CEL PRZEDMIOTU doświadczeń XX wieku, takich jak I wojna światowa, Krótkie streszczenie odzyskanie niepodległości, II wojna światowa, Polskie zawartości przedmiotu Państwo Podziemne, Holokaust, przejęcie władzy przez komunistów, stalinizm, ewolucja systemu politycznego PRL, bunty i protesty społeczne (1956, 1968, 1970, 1976, 1980-1981), powstanie i i działalność NSZZ „Solidarność”, upadek komunizmu oraz przemian jakimi podlegało polskie społeczeństwo, główne nurty polskiej polityki. Istotną rolę będzie odgrywało ukazanie miejsca i roli Polski w Europie, w tym kształtowanie granic i relacje z państwami sąsiednimi. Historia najnowsza to bowiem doświadczenia nadal wpływające na współczesne postawy, style myślenia, stereotypy, a także definiowanie polskiej racji stanu. Zadaniem studentów będzie po pierwsze, krytyczne analizowanie polskich dziejów w XX wieku, a ponadto dostrzeganie związków i zależności pomiędzy przeszłością a teraźniejszym kształtem polskiej rzeczywistości politycznej i społecznej. Innym celem konwersatorium będzie zapoznanie studentów z podstawowymi cechami ustrojowymi Polski w latach 1918-1989 oraz relacjami pomiędzy władzą a społeczeństwem w poszczególnych epokach. Zajęcia w tej formie będą miały charakter 1 wprowadzenia do historii najnowszej Polski XX wieku. Służyć będą temu m. in. wycieczki tematyczne umożliwiające poznawanie tego okresu historii poprzez pryzmat losów jednostek i grup społecznych, instytucji naukowych, kulturalnych, miejsc martyrologii. Studenci zapoznają się ponadto z losami wybitnych postaci historycznych, głównymi typami źródeł z epoki, problematyką badań naukowych nad dziejami Polski w XX wieku. OPIS PRZEDMIOTU Z PODZIAŁEM NA 13 ZAGADNIEŃ (TEMATÓW ZAJĘĆ) NA SEMESTR (26 W PRZYPADKU PRZEDMIOTÓW CAŁOROCZNYCH) (poszczególnym zagadnieniom mogą być przypisane lektury z podziałem na obowiązkowe i uzupełniające) 1. 1. Ziemie polskie i społeczeństwo polskie na progu XX wieku. 2. 2. Wycieczka tematyczna – Archiwum Państwowe w Lublinie – historia Polski w XX wieku poprzez pryzmat źródeł archiwalnych. 3. 3. 4. 4. Wycieczka tematyczna – Yesziwa Chachmej (Uczelnia Mędrców) – Mniejszości narodowe i stosunki polsko-żydowskie w II RP. 5. 5. 6. 6. Wycieczka tematyczna – KUL – Rola Kościoła katolickiego i inteligencji w II RP. Martyrologia duchowieństwa polskiego i inteligencji polskiej. Opór cywilny wobec okupantów. I wojna światowa na ziemiach polskich. Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw. Odbudowa państwa polskiego i walka o jego granice (1918-1921) Stosunki polityczne w Polsce 1921-1926. Zamach majowy. Rządy sanacyjne 19261939. Konstytucja kwietniowa. 2 7. II wojna światowa na ziemiach polskich – kampania wrześniowa 1939 r. i polityka okupacyjna III Rzeszy i ZSSR. Opór wobec polityki okupantów - Polskie Państwo Podziemne oraz inne struktury konspiracyjne. Polacy na frontach II wojny światowej. Akcja „Burza” i Powstanie Warszawskie. 8. Wycieczka tematyczna – Muzeum na Majdanku. Eksterminacja społeczeństwa polskiego w polityce niemieckiej i sowieckiej. 9. 9. Polska pod rządami komunistów w latach 1944-1956. Rządy Władysława Gomułki (1956-1970) 10. 10. 11. 11. Dekada Gierka (1970-1980). Powstanie i działalność „Solidarności” (1980-1981) 7. 8. Wycieczka tematyczna – Zamek Lubelski w latach II wojny światowej i PRL 12. 12. Wycieczka tematyczna – Instytut Pamięci Narodowej oddział w Lublinie. Odkrywanie nieznanych kart dziejów najnowszych Polski (1939-1989) 13. 13. Stan wojenny w Polsce (1981-1983). Upadek komunizmu w Polsce i początki III RP (1984-2005). Podsumowanie zajęć LEKTURY Z PODZIAŁEM NA OBOWIĄZKOWE I UZUPEŁNIAJĄCE (jeśli nie są przypisane poszczególnym zagadnieniom powyżej) Lektury obowiązkowe 1. Cz. Brzoza, Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918-1945), Kraków 2001 2. A. Friszke, Polska. Losy państwa i narodu 1939 - 1989 Lektury uzupełniające 1. 2. W. Roszkowski, Historia Polski 1914-2005, Warszawa 2006. A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995 i wydania następne 3