Jolanta Jedynak Szkolne eliminacje konkursu wiedzy o gminie „Gmina Suchy Las wczoraj i dziś” [Konkurs odbywa się w Zespole Szkół im. 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich w Biedrusku] Cele ogólne: 1. Pogłębienie wiedzy o rodzimej miejscowości oraz gminie, jej historii i współczesności. 2. Wyłonienie drużyny, która będzie reprezentowała szkołę w konkursie na szczeblu gminnym. 3. Sprowokowanie pozytywnej rywalizacji pomiędzy klasami gimnazjalnymi. 4. Kształtowanie patriotyzmu lokalnego. Cele operacyjne: 1. Uczeń zna: a) położenie geograficzne gminy, jej klimat, gleby, ukształtowanie powierzchni, b) sylwetki najważniejszych postaci związanych z przeszłością i teraźniejszością gminy, c) dzieje gminy i poszczególnych miejscowości. 2. Uczeń potrafi: a) korzystać z podanej literatury podczas samodzielnych przygotowań do konkursu, a) zaznaczyć na mapie położenie poszczególnych miejscowości gminy oraz gmin sąsiadujących, c) narysować herb gminy i wyjaśnić jego symbolikę, d) rozpoznać najważniejsze obiekty położone w rodzinnej miejscowości i na terenie gminy. 3. Uczeń kształtuje postawę: a) dumy z przynależności do określonego regionu („małej ojczyzny”) i jego osiągnięć, b) współodpowiedzialności za sukces lub porażkę własnej grupy / klasy, c) szlachetnej rywalizacji z innymi uczniami. Przebieg konkursu: Uczniowie wybrani przez poszczególne klasy tworzą trzyosobowe zespoły, każdy zespół siedzi w osobnej ławce. Na widowni znajdują się pozostali uczniowie zgrupowani klasami. CZĘŚĆ PISEMNA I Reprezentanci klas drużynowo rozwiązują test [załącznik nr 1]. II W tym czasie pozostali uczniowie układają piosenkę reklamującą zalety Biedruska. PRZERWA Komisja sprawdza część pisemną, a poszczególne klasy prezentują swoje piosenki oceniane przez jury nauczycielsko - uczniowskie. CZĘŚĆ USTNA I Przedstawiciel jury zapisuje na tablicy wyniki z części pisemnej. II Uczestnicy konkursu losują pytania z zestawu [załącznik nr 2] i odpowiadają na nie indywidualnie: a) jeśli uczeń odpowie samodzielnie, drużyna otrzymuje dwa punkty, b) jeśli uczeń skorzysta z pomocy swojej drużyny, zespół otrzymuje jeden punkt. [prawidłowe odpowiedzi – załącznik nr 3] III Po wyczerpaniu zestawu pytań następuje podliczenie punktów (dolicza się do nich punkty przyznane za piosenkę wymyśloną przez klasę) i podanie wyników. ZAKOŃCZENIE Dyrektor szkoły wręcza nagrody zwycięskiej drużynie, która weźmie udział w finale konkursu w Suchym Lesie, oraz pozostałym uczestnikom. Bibliografia: Zenon Pilarczyk, Jan Rewers, Monografia gminy Suchy Las, Wyd.: Ośrodek Kultury Gminy Suchy Las 1991 Gmina Suchy Las, Wydawca: DIALOG, Poznań 2001 Załącznik nr 1 1. Rozpoznajcie i podpiszcie obiekty położone w Biedrusku (podajcie pełną nazwę). 8 punktów [ 8 fotografii ] 2. Wpiszcie do tabelki tytuły filmów, które nagrywano na poligonie w Biedrusku, oraz imiona i nazwiska reżyserów. 6 punktów Rok produkcji Tytuł filmu Reżyser 1974 1998 2000 3. Jakie imiona noszą szkoły w naszej gminie? 4 punkty Zespół Szkół w Biedrusku - ................................................................................................................................ Zespół Szkół w Chludowie - ................................................................................................................................ Gimnazjum w Suchym Lesie - ................................................................................................................................ Szkoła Podstawowa w Suchym Lesie - ................................................................................................................................ 4. Rozpoznajcie obiekty znajdujące się w gminie Suchy Las; wpiszcie do tabeli odpowiednie liczby oznaczające numer zdjęcia. 12 punktów gimnazjum w Suchym Lesie Łysy Młyn szkoła podstawowa w Suchym Lesie pomnik w Łagiewnikach hala widowiskowo-sportowa w Suchym Lesie kościół w Chojnicy tablica poświęcona W. Bogusławskiemu w Glinnie zabudowania z okresu kolonizacji pruskiej w Golęczewie kościół modrzewiowy w Chludowie zespół dworsko–folwarczny w Złotnikach siedziba księży – werbistów w Chludowie Osiedle Grzybowe w Złotnikach [ 12 fotografii ] 5. Rozpoznajcie postaci historyczne związane z naszą gminą: 5 punktów A. ..................................................................... – uważany za ojca teatru polskiego, gość obiadów czwartkowych, autor „Krakowiaków i Górali” B. ..................................................................... – pisarka i działaczka konspiracyjna z czasów zaborów; należała do grupy „Entuzjastek”, ogłaszała anonimowo artykuły i powieści C. ..................................................................... – proboszcz Chojnicy w latach 1896 – 1918; aktywnie popierał strajk szkolny, uczył dzieci pieśni patriotycznych D. ..................................................................... – kompozytor, dyrygent, wirtuoz organowy; autor muzyki m.in. do „Roty”; w 20-leciu międzywojennym mieszkał w Piątkowie E. ..................................................................... – historyk, publicysta, działacz polityczny i kulturalny, delegat na Zjazd Słowiański w Pradze; autor dziewięciotomowych „Dziejów Rzeczypospolitej Polskiej” 6. Rozpoznajcie ważne osoby z naszej gminy; obok zdjęć wpiszcie ich imiona i nazwiska oraz krótką informację o tym, kim są lub czym się zajmują. 8 punktów (3 + 3 + 2) [ 3 fotografie ] 7. Na mapie gminy wpiszcie obok kółek nazwy wszystkich miejscowości. 7 punktów 8. Wpiszcie we właściwych miejscach nazwy wszystkich gmin sąsiadujących z naszą gminą. 5 punktów 9. Narysujcie herb naszej gminy i objaśnijcie jego symbolikę. 2 + 2 punkty Łącznie można uzyskać 60 punktów. Załącznik nr 2 1. Jaką powierzchnię zajmuje gmina Suchy Las? 2. W jakim powiecie leży gmina Suchy Las? 3. Z jaką gminą w Niemczech współpracuje nasza gmina? 4. Jakie jest najwyższe wzniesienie w gminie i jaką osiąga wysokość? 5. Gdzie leżą najniższe tereny w gminie? 6. Jakie gleby przeważają na terenie gminy? 7. Jakie jezioro znajduje się na terenie gminy i jakie ma wymiary? 8. Czyje imiona noszą góry położone na wysoczyźnie morenowej pośrodku gminy? 9. W których miejscowościach gminy znajdują się parki dworskie? 10. Jakie młyny istniały w średniowieczu na terenie gminy? 11. Jaki klimat panuje w naszej gminie? 12. Jakie rzeki i strumienie płyną na terenie gminy? 13. Jak brzmi nazwa rezerwatu przyrody położonego na pograniczu gminy, co się tam znajduje? 14. Na terenie gminy odkryto ślady obiektów archeologicznych; z jakich okresów pochodzą? 15. Co to jest „szwedzki szaniec”? 16. W jakiej miejscowości w epoce średniowiecza powstała pierwsza parafia? 17. Z jakich lat pochodzi kościół w Chojnicy? 18. Pod jakim wezwaniem jest kościół w Chojnicy? 19. Jakim zakonom oddano u schyłku średniowiecza ziemie Chludowa, Biedruska i Suchego Lasu? 20. Kogo sprowadzono w połowie XVIII wieku do Suchego Lasu i Złotkowa po wyludnieniu tych ziem przez wojny i zarazy? 21. Kto otrzymał dużą część obszarów gminy po konfiskacie majątków zakonnych przez władze pruskie? 22. Jakie obiekty przemysłowe i przetwórcze powstały na terenie gminy na przełomie XIX/XX wieku? 23. Kiedy na terenie gminy utworzono poligon? 24. Jakie wioski zostały wysiedlone, by mógł powstać poligon? 25. Co wydarzyło się na terenie gminy podczas powstania wielkopolskiego? 26. Kim był Roman Dmowski i jak jest jego związek z naszą gminą? 27. Jaka jednostka wojskowa stacjonowała w Biedrusku w przededniu II wojny światowej? 28. Kiedy urodził się i zmarł Wojciech Bogusławski? 29. Jakie wydarzenie miało miejsce w gminie w 1806 roku? 30. W którym roku przez nasze ziemie przemaszerowały wojska napoleońskie? 31. Kiedy w Biedrusku przebywał marszałek Józef Piłsudski? 32. Kto odwiedził Biedrusko w 1923 r.? 33. Jak nazywał się prezydent RP, który odwiedził Biedrusko 20 maja 1929 r.? 34. Kto odwiedził Biedrusko 28 czerwca 1937 r.? 35. Jak nazywał się pilot, który 2 IX 1939 r. stoczył nad Łagiewnikami zwycięską walkę powietrzną z niemieckim bombowcem? 36. Jakie represje spotkały mieszkańców gminy za ujęcie niemieckich lotników zestrzelonych 2 IX 1939 r.? 37. Podaj datę wyzwolenia gminy spod okupacji hitlerowskiej. 38. W którym roku odsłonięto pomnik Wojciecha Bogusławskiego w Glinnie? 39. W którym roku odsłonięto pomnik 7 PSK Wlkp. w Biedrusku? 40. Kiedy Suchy Las stał się siedzibą gminy? 41. Kiedy i z czyjej inicjatywy został wybudowany pałac w Biedrusku? 42. Z którego roku pochodzi pierwsza kronikarska wzmianka o Biedrusku? 43. Która miejscowość gminy najwcześniej pojawiła się w kronikach? 44. Jak brzmi pełna nazwa zakonu księży werbistów? 45. Co można zobaczyć w Domu Misyjnym Księży Werbistów w Chludowie? 46. Od kiedy nazwę miejscowości Suchy Las pisze się osobno? 47. Jakie miejscowości zostały odłączone w 1987 r. od gminy Suchy Las i przyłączone do Poznania? 48. Wymień co najmniej piętnaście miejscowości, które już nie istnieją, a kiedyś leżały na terenie gminy. Załącznik nr 3 – odpowiedzi do pytań konkursowych CZĘŚĆ PISEMNA A. Altanka w parku, zwana „grzybkiem”. B. Pomnik 7 Pułku Strzelców Konnych Wlkp. C. Bar „Kuźnia” mieszczący się w starej kuźni. D. Kościół garnizonowy pod wezwaniem św. Wawrzyńca. E. Pałac, zwany „zameczkiem”, siedziba Klubu Garnizonowego. F. Zespół Szkół im. 7 PSK Wlkp. G. Stare Kasyno. H. Wieża ciśnień. 1. 2. Rok produkcji 1974 1998 2000 Tytuł filmu „Kazimierz Wielki” „Ogniem i mieczem” „Dowód życia” Reżyser Ewa i Czesław Petelscy Jerzy Hoffman Taylor Hackford Zespół Szkół im. 7 Pułku Strzelców Konnych Wlkp. w Biedrusku Zespół Szkół im. O. Mariana Żelazka w Chludowie Gimnazjum im. Jana Pawła II w Suchym Lesie Szkoła Podstawowa im. Wojciecha Bogusławskiego w Suchym Lesie 3. 4. 3. gimnazjum w Suchym Lesie 12. Łysy Młyn 4. szkoła podstawowa w Suchym Lesie 9. pomnik w Łagiewnikach hala widowiskowo-sportowa w Suchym Lesie 11. 7. kościół w Chojnicy 1. 8. kościół modrzewiowy w Chludowie 2. zespół dworsko–folwarczny w Złotnikach 6. siedziba księży – werbistów w Chludowie 10. Osiedle Grzybowe w Złotnikach 5. 5. tablica poświęcona W. Bogusławskiemu w Glinnie zabudowania z okresu kolonizacji pruskiej w Golęczewie A. Wojciech Bogusławski B. Bibianna Moraczewska C. ks. Bronisław Hertmanowski D. Feliks Nowowiejski E. Jędrzej Moraczewski 6. Pani Wanda Błeńska – wybitna lekarka; przez prawie 50 lat pracowała wśród trędowatych w Afryce O. Marian Żelazek – werbista, pracuje wśród trędowatych w Indiach; kandydat do pokojowej Nagrody Nobla Grzegorz Wojtera – wójt gminy Suchy Las 7. 8. 9. Pożółkłe liście dębu na gałęzi symbolizują nazwę miejscowości. Ośmioramienny krzyż jest znakiem Kawalerów Maltańskich. CZĘŚĆ USTNA 1. Powierzchnia 116,5 km2 (w tym 73 km2 – teren poligonu). 2. W powiecie poznańskim ziemskim. 3. Z gminą Isernhagen. 4. Góra w Suchym Lesie na Szopkowie na ul. Podjazdowej – 140 m n.p.m. („Fora” 136,1 m n.p.m.) 5. W Biedrusku nad Wartą. 6. Gleby bielicowe i pseudobielicowe na bazie przypowierzchniowych glin i piasków lodowcowych; w dolinach rzek mady rzeczne. 7. Jezioro Glinnowieckie (rynnowe): 18,5 ha powierzchni, 18 m głębokości, 1100 m długości, 300 m szerokości 8. Góra Dąbrowskiego, Góra Napoleona, Góra Sobieskiego. 9. W Biedrusku, Chludowie i Złotnikach. 10. Cietrzeska, Łysy Młyn, Okolewski Młyn, Walnik. 11. Klimat kontynentalny i oceaniczny, z przewagą cech oceanicznego; małe roczne wahania temperatur, wczesna wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima, niewiele śniegu; średnia roczna temperatura +8oC; opady roczne 500-550 mm (najniższe w Wielkopolsce). 12. Warta i Samica Kierska – naturalne granice gminy; ich bezimienne dopływy oraz źródło Wierzbaka, wpadającego w Poznaniu do Bogdanki. 13. Rezerwat przyrody „Meteoryt Morasko” – kratery po upadku meteorytu (jedyne w Polsce, jedne z trzech w Europie). 14. Z epoki neolitu, brązu (kultury łużyckiej), żelaza (kultury pomorskiej, okresu lateńskiego, wpływów rzymskich i wędrówki ludów). 15. Wczesnośredniowieczne grodzisko nad Jeziorem Glinnowieckim. 16. W Chojnicy. 17. 1531 – 1556. 18. Pod wezwaniem Ścięcia św. Jana Chrzciciela. 19. Ziemie Chludowa i Biedruska otrzymał klasztor cystersek z Owińsk, Suchy Las – joannici z Poznania. 20. Osadników olęderskich. 21. Berlińska rodzina von Treskow. 22. Cegielnia w Jelonku, mleczarnia w Chludowie, młyn parowy w Suchym Lesie. 23. 1904 r. – Biedrusko i cztery okoliczne wsie zostały zakupione przez armię pruską. 24. Drodocin, Knyszyn, Tworkowo, Trzuskotowo; po 1947 r. – Chojnica, Glinienko, Glinno, Łagiewniki, Okolewo. 25. 30 grudnia 1918 r. koszary w Biedrusku zostały zdobyte przez powstańców przy współudziale okolicznych mieszkańców. 26. Jeden z założycieli i przywódca Narodowej Demokracji, główny delegat Polski na konferencji pokojowej w Paryżu (podpisał traktat wersalski); w latach 1922 – 1934 mieszkał w Chludowie. 27. 7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich. 28. 1757 – 1829. 29. Napoleon przejeżdża przez Radojewo do Owińsk. 30. 1812 / 1813 r. 31. 14 maja 1922 r. 32. Marszałek Francji i Polski Ferdynand Foch. 33. Ignacy Mościcki. 34. Król Rumunii Karol II. 35. Ppor. Włodzimierz Gedymin. 36. W styczniu 1940 r. czternastu mieszkańców okolicznych wsi zostaje aresztowanych; osiem osób otrzymuje wyroki śmierci. 37. 23-24 stycznia 1945 r. 38. 1966 r. 39. 1982 r. (5 września). 40. 1945 r. 10 lutego). 41. 1877 – 1880 r., Albrecht Otton von Treskow, syn Sigismunda. 42. 1388 r. 43. Chludowo, 1252 r. 44. Misjonarze Słowa Bożego. 45. Muzeum Etnograficzne, a w nim ponad 500 eksponatów z różnych kontynentów. 46. 1966 r. 47. Morasko, Radojewo, Umultowo. 48. Bielawy, Chojnica, Czaica, Czerwona Niwa, Drogocin, Glinienko, Glinno, Janowo, Karczewko, Knyszyn, Lubicz, Łagiewniki, Łysy Młyn, Marianowo, Nepomucenowo, Nosilno, Okolewo, Okop, Przepaść, Trzeciska, Trzuskotowo, Tworkowo, Wyganowo.