Punkty wymiany ruchu IP i ich wpływ na rozwój Internetu w Polsce Sylwester S. Biernacki Agenda Co to właściwie jest Punkt Wymiany Ruchu (IX) ? Sens istnienia IX Rozwój IXów w Polsce Rosnąca popularność IXów Problemy w IXach Wpływ na rozwój Internetu w Polsce IX – co to jest ? Punkt wymiany ruchu internetowego (IX – Internet eXchange) – punkt styku sieci wielu dostawców Internetu i dostawców treści, umożliwiający wymianę ruchu IP pomiędzy ich sieciami telekomunikacyjnymi w oparciu o protokół BGP (peering). IX – co to jest ? c.d. IX to wydajna infrastruktura sieciowa (przełączniki L2 i L3), do której podłączeni są bezpośrednio dostawcy treści i Internetu Definicje Peering – wymiana ruchu pomiędzy dwoma sieciami telekomunikacyjnymi Tranzyt – usługa przesyłania ruchu IP poza sieć operatora-dostawcy i jego klientów Sens istnienia IXów Ekonomia rozwiązania • • • Oszczędność portów w urządzeniach - jeden punkt styku z wieloma operatorami. Zmniejszenie wydatków inwestycyjnych poniesionych na wybudowanie infrastruktury dostępowej. Inwestycja w dostęp do jednego miejsca z wieloma operatorami zamiast wielu pojedynczych bezpośrednich punktów styku. Oszczędność „czynnika ludzkiego” utrzymanie wielu punktów styku kosztuje i wymaga więcej nakładów osobowych niż utrzymanie jednego punktu styku. Sens istnienia IXów c.d. Pozostałe powody • • • Możliwość zakupu pasma (do operatorów zagranicznych i krajowych) bez dodatkowych kosztów w infrastrukturę techniczną. Skrócenie czasu transmisji pakietów pomiędzy sieciami operatorów wpiętych do IXa – wzrost zadowolenia klientów, co się przekłada na wzrost sprzedaży. Efekt marketingowy – operator jest krok przed konkurencją, w przypadku małych operatorów zdecydowany wpływ na postrzeganie tego operatora przez jego klientów. Rozwój IXów w Polsce - początki GIX – Global Internet eXchange Pierwszy niekomercyjny IX w Polsce stworzony przez ATM S.A. (AToM) i Internet Technologies. Istnieje do dzisiaj (prowadzony przez GTS Energis), statystyk brak (tak jak i strony) Rozwój IXów w Polsce WIX – Warsaw Internet eXchange Węzeł powstał z inicjatywy Aster City (obecnie ASTER) jako „przeciwwaga” do polityki peeringowej prowadzonej przez GTS. Węzeł niekomercyjny i bezpłatny. Aktualnie węzeł nie jest rozbudowywany (konieczność wymiany urządzeń zaowocowała spotkaniem uczestników, po którym spółka ASTER poinformowała, że nie będzie rozbudowywać węzła o nowe urządzenia, a zachowane zostanie status quo). Rozwój IXów w Polsce PL-IX – pierwszy komercyjny węzeł wymiany ruchu Internetowego Węzeł uruchomiony w marcu 2006. Aktualnie skupia 50 uczestników (najwięcej w Polsce) w trzech miastach: Warszawa, Wrocław, Kraków. Rozwój IXów w Polsce AC-X – wspólna inicjatywa firm ATM i Crowley Data Poland. Sposób realizacji budzi obiekcje co do sklasyfikowania tego rozwiązania jako IXa. Rozwój IXów w Polsce Lista IXów w Polsce: 1. GIX (Warszawa) 2. WIX (Warszawa) 3. PL-IX (cały kraj) 4. ICM-IXP (Warszawa) 5. AC-X (cały kraj) 6. KIX (Kraków) 7. WrIX (Wrocław) Popularność IXów Wraz z ilością uczestników IXów oraz wzrostem ilości użytkowników końcowych i prędkości łącz do tych użytkowników przybywa ruchu we wszystkich węzłach. Trochę statystyki: WIX i PL-IX – dwa największe węzły wymiany ruchu IP. Ilość peeringów: 50 Ilość peeringów: 42 Wpływ IXów na rozwój Internetu Obniżenie kosztów dostępu do sieci innych operatorów dostępnych w danym węźle. Zwiększenie pasma do sieci każdego z operatorów wpiętych do danego węzła. Skrócenie długości ścieżek BGP i opóźnień pomiędzy sieciami operatorów. Ułatwienie komunikacji pomiędzy operatorami i moderowanie współpracy międzyoperatorskiej. Wpływ IXów na rozwój Internetu Zwiększanie dostępności usług dodanych dla operatorów, a co za tym idzie i dla klientów końcowych. Umożliwienie „małym” operatorom i ich klientom dostępu do sieci wszystkich operatorów w innych miastach (projekt Otwarty Peering promowany przez PL-IX). Problemy w IXach 1. Technika 1. 2. 3. 4. 2. 3. 4. wydajność urządzeń dostęp do światłowodowej pętli lokalnej transmisja międzywęzłowa brak centrum kolokacyjnych (tzw. telehouse’ów) w których możnaby tworzyć węzły Brak woli ze strony firm zarządzających IXami do połączenia węzłów ze sobą. Polityka peeringowa, a raczej jej brak – wielu operatorów o zasięgu krajowym politykę peeringową kreuje zgodnie z potrzebą chwili. Jednostki badawczo rozwojowe i sieci akademickie/edukacyjne (finansowane z budżetu państwa) nie chcą podłączać się do IXów, żądają zakupu usługi dostępu do ich sieci. Czy TP będzie obecna w IXach? Pytanie takie zadaje bardzo wiele firm. Realia są takie, że TP ma więcej użytkowników swojej sieci niż polscy operatorzy w sumie. TP ma takie samo prawo podejmować swoje decyzje o wymianie ruchu z innymi operatorami jak i firmy posiadające sieci ogólnokrajowe. Większość z nich wymienia ruch tylko z wybranymi firmami. Dopóki nie będzie jednoznacznej, wdrożonej polityki peeringowej każdego polskiego operatora posiadającego sieć ogólnokrajową, dopóty obecność TP w IXach możemy wykluczyć. Podsumowanie Węzły wymiany ruchu IP są bardzo ważnym elementem „polskiego” internetu. Dzięki peeringom w IXach operatorzy oszczędzają ok.30-40% całkowitego ruchu do polskich sieci. 20-30% to ruch do sieci akademickich, a pozostałe 30-40% to ruch do sieci TPNET. Warto podjąć starania łączenia IXów ze sobą oraz darmowej wymiany ruchu między IXami a sieciami edukacyjnymi. Podsumowanie Należy walczyć z mitem utraty przychodów z tytułu wymiany ruchu z operatorami mniejszymi W większości wypadków ruch pomiędzy małym i dużym operatorem stanowi promil całego ruchu dużego operatora Peering w punkcie wymiany ruchu nie wyklucza zakupu usługi u dużego operatora Dziękuję za uwagę! W przypadku pytań pozostaję do dyspozycji.