PLAN DYDAKTYCZNO – WYNIKOWY GEOGRAFIA KL
advertisement
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA NA OCENĘ ROCZNĄ KLASA I GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2012/2013 NAUCZYCIEL: EWA ĆWIKLIŃSKA (Wymagania edukacyjne na ocenę śródroczną obejmują zakres materiału z działów: Obraz Ziemi oraz Ziemia we Wszechświecie) POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) OBRAZ ZIEMI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2 +3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia źródła informacji geograficznej • wyjaśnia znaczenie terminu „geografia” • wskazuje na mapie lub na globusie równik, południk 0° i 180°° oraz półkulę południową, północną, wschodnią i zachodnią • wyjaśnia terminy: „skala”, „siatka kartograficzna” • wymienia rodzaje skal oraz podaje ich przykłady • wymienia metody przedstawiania zjawisk na mapach • wyjaśnia terminy: „wysokość względna i bezwzględna”, „poziomica” • analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych Uczeń: • wyjaśnia, czym zajmuje się geografia fizyczna, społeczno-ekonomiczna i regionalna • podaje wymiary Ziemi oraz główne cechy jej kształtu • określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie i globusie • wymienia cechy południków i równoleżników • wskazuje na globusie oraz mapie świata zwrotniki i koła podbiegunowe • wyjaśnia terminy: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna” • podaje różnice między planem a mapą • dokonuje podziału map ze względu na ich skalę oraz treść • podaje różnice między siatką kartograficzną a geograficzną Uczeń: • wyjaśnia różnice między elipsoidą a geoidą • określa położenie matematycznogeograficzne punktów i obszarów na globusie oraz na mapie • odszukuje obiekty na mapie na podstawie podanych współrzędnych geograficznych • wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych na mapie • przekształca skale • posługuje się w terenie planem miasta • oblicza wysokość względną wybranych punktów oraz charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy hipsometrycznej Uczeń: • zna imiona bądź nazwiska uczonych i ich dokonania w zakresie poznania kształtu i wymiarów Ziemi • oblicza odległość (rozciągłość południkową) między dwoma punktami na mapie, korzystając z zależności 1° – 111,2 km • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna • oblicza skalę mapy, znając odległość rzeczywistą między obiektami przedstawionymi na mapie • charakteryzuje wybrane metody przedstawiania zjawisk na mapach • stosuje ze zrozumieniem terminy: „wysokość względna” „wysokość bezwzględna” Uczeń: • omawia historię poznawania kształtu i wymiarów Ziemi • stosuje metodę Eratostenesa do obliczenia obwodu ziemi • podaje wartość azymutu geograficznego • podaje zasady działania oraz możliwości wykorzystania odbiornika GPS • wyjaśnia, na czym polega generalizacja mapy oraz uzasadnia jej przydatność • charakteryzuje sposoby przedstawiania rzeźby terenu na mapach • przeprowadza prostą interpolację, np. wykreśla poziomice ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział rozszerzający ocena dobra 2+3+4 OBRAZ ZIEMI Uczeń: • posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie • odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych, w tym odczytuje wysokość bezwzględną • dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych • identyfikuje położenie i charakteryzuje odpowiadające sobie obiekty geograficzne na fotografiach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych oraz mapach topograficznych • lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty Uczeń: • posługuje się w terenie planem oraz mapą topograficzną, turystyczną i samochodową (m.in. orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie) • lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce Uczeń: • projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych, topograficznych i samochodowych POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 ZIEMIA WE WSZECHŚWIECIE Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia nazwy ciał niebieskich znajdujących się w Układzie Słonecznym • wyjaśnia terminy: „ruch obiegowy Ziemi”, „równonoc wiosenna”, „równonoc jesienna”, „przesilenie zimowe”, „przesilenie letnie” • wymienia daty dni rozpoczynających pory roku • wyjaśnia terminy: „ruch obrotowy Ziemi”, „południe”, „północ”, „doba”, „górowanie Słońca”, „południk miejscowy”, „gnomon” • wyjaśnia terminy: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas urzędowy” Uczeń: • wymienia nazwy planet Układu Słonecznego, od planety znajdującej się najbliżej Słońca • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obiegowego Ziemi • korzystając z danych liczbowych, porównuje planety Układu Słonecznego • podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obrotowego Ziemi • podaje kierunek i czas obrotu Ziemi dookoła własnej osi • podaje cechy ruchu obrotowego Ziemi • wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i międzynarodowa linia zmiany daty • wymienia rodzaje kalendarzy i podaje ich cechy Uczeń: • podaje daty przesileń i równonocy na podstawie ilustracji przedstawiających oświetlenie Ziemi • podaje różnicę między teorią geocentryczną i heliocentryczną • przedstawia zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku • opisuje dzienną wędrówkę Słońca po sklepieniu niebieskim, • posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi • oblicza kąt, o jaki obraca się Ziemia w określonym czasie Uczeń: • charakteryzuje wybrane ciała niebieskie: planety, planetoidy, gwiazdy, satelity, meteory • posługując się rysunkiem, wyjaśnia zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca • charakteryzuje strefy oświetlenia Ziemi • wyjaśnia przyczyny występowania dnia i nocy polarnej • charakteryzuje dwa rodzaje prędkości Ziemi • oblicza czas słoneczny i strefowy danego miejsca na podstawie jego położenia matematycznogeograficznego • charakteryzuje czas słoneczny, strefowy, uniwersalny i urzędowy • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas uniwersalny” i „czas urzędowy” Uczeń: • omawia rolę lotów kosmicznych w poznaniu wszechświata • oblicza wysokość górowania Słońca nad widnokręgiem • ustala, jaki dzień tygodnia nastąpi po przekroczeniu międzynarodowej linii zmiany daty • ustala długość i daty trwania dnia i nocy polarnej na biegunach i kołach podbiegunowych dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 ATMOSFERA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wyjaśnia terminy: „atmosfera”, „troposfera” • podaje skład chemiczny powietrza atmosferycznego • wyjaśnia termin „izoterma” • podaje czynniki wpływające na temperaturę powietrza na Ziemi • wyjaśnia pojęcia: „ciśnienie atmosferyczne”, „niż baryczny”, „wyż baryczny”,„izobara” • wymienia przykłady wiatrów stałych i okresowo zmiennych oraz lokalnych na kuli ziemskiej • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych • wyjaśnia terminy: „wilgotność powietrza”, „wilgotność względna”, „resublimacja” • wyjaśnia terminy: „pogoda”,„klimat” • wymienia czynniki klimatotwórcze Uczeń: • wymienia nazwy warstw atmosfery, zaczynając od nazwy tej warstwy, która znajduje się najbliżej powierzchni Ziemi • omawia na podstawie schematu zmiany temperatury powietrza w poszczególnych warstwach atmosfery • analizuje temperaturę powietrza w wybranych miejscach na podstawie map klimatycznych lub wykresu przebiegu temperatury powietrza • wyjaśnia przyczynę powstawania wiatru • analizuje występowanie opadów na kuli ziemskiej na podstawie mapy stref klimatycznych • podaje przykłady obszarów charakteryzujących się nadmiarem lub niedoborem opadów atmosferycznych Uczeń: • charakteryzuje poszczególne warstwy atmosfery • oblicza zmiany temperatury powietrza wraz ze wzrostem lub spadkiem wysokości • oblicza średnią roczną amplitudę temperatury powietrza oraz średnią roczną temperaturę powietrza • sporządza wykres przedstawiający przebieg temperatury powietrza • omawia zależność temperatury powietrza od kąta padania promieni słonecznych • sporządza schemat wyżu i niżu barycznego • wskazuje na mapie świata obszary występowania różnych rodzajów wiatrów Uczeń: • charakteryzuje zjawisko inwersji temperatury powietrza • wymienia czynniki klimatotwórcze oraz wyjaśnia na przykładach ich wpływ na zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi • charakteryzuje rodzaje wiatrów na podstawie ilustracji • wyjaśnia na podstawie schematu procesy powstawania chmur, opadów i osadów atmosferycznych na kuli ziemskiej • charakteryzuje klimat górski • podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi Uczeń: • omawia wpływ człowieka na zmiany zachodzące w składzie powietrza atmosferycznego • charakteryzuje skale (Celsjusza, Fahrenheita i Kelvina), wykorzystywane do określania wartości temperatury powietrza • wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne, charakteryzuje je i podaje ich przykłady • charakteryzuje rodzaje chmur, dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 ATMOSFERA Uczeń: • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych ze względu na sposób powstania • wykazuje zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz map stref klimatycznych na Ziemi • wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej i wskazuje ich zasięg na mapie Uczeń: • omawia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia opadów na Ziemi • rozpoznaje przedstawione na ilustracji opady i osady atmosferyczne • wykazuje na przykładach związek między wysokością Słońca a temperaturą • podaje różnice między klimatem a pogodą • charakteryzuje wpływ czynników klimatotwórczych na klimat • charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych, w różnych strefach klimatycznych Uczeń: • charakteryzuje strefy klimatyczne pod względem warunków sprzyjających działalności człowieka POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+43+5+6 WNĘTRZE ZIEMI Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: • wymienia warstwy • wymienia metody • omawia budowę • charakteryzuje metody wnętrza Ziemi w kolejności badania wnętrza Ziemi wnętrza Ziemi badania wnętrza Ziemi i od warstwy znajdującej się • podaje różnicę między • wyjaśnia termin podaje ich zastosowanie najgłębiej litosferą a skorupą „prądy konwekcyjne • rozpoznaje skały i • wymienia nazwy ziemską • podaje przykłady określa ich rodzaj wybranych skał i • wskazuje różnice między wykorzystania skał • dostrzega zmiany w minerałów minerałem a skałą • podaje przykłady świecie organicznym w • wyjaśnia terminy: • omawia na podstawie minerałów dziejach Ziemi „skała”,„minerał” tabeli stratygraficznej skałotwórczych • wymienia nazwy • określa wiek Ziemi najważniejsze wydarzenia • wyjaśnia rolę okresów geologicznych • wymienia nazwy er, z przeszłości geologicznej skamieniałości • wykazuje związki zaczynając od najstarszej Ziemi przewodnich w pomiędzy płytową • wymienia procesy • podaje przykłady odtwarzaniu dziejów budową litosfery wewnętrzne kształtujące skamieniałości Ziemi a występowaniem rzeźbę powierzchni Ziemi przewodnich • przedstawia hipotezy zjawisk wulkanicznych i • wyjaśnia terminy: • podaje główne cechy wyginięcia dinozaurów trzęsień ziemi „wulkan”, „lawa”, płytowej budowy litosfery • omawia skutki • wymienia na podstawie „magma”, „hipocentrum”, • wskazuje na mapie wulkanizmu i trzęsień schematu elementy „epicentrum”, „Ognisty świata obszary aktywne ziemi budowy wulkanu Pierścień Pacyfiku” sejsmicznie • omawia różnice • charakteryzuje wielkie • wymienia produkty • wymienia przykłady między górami formy ukształtowania erupcji wulkanicznej wulkanów i wskazuje je na fałdowymi a powierzchni Ziemi • wymienia nazwy mapie zrębowymi orogenez i rodzaje gór • wskazuje na mapie świata • określa na podstawie • wyjaśnia terminy: „ruchy przykłady gór fałdowych, danych statystycznych górotwórcze”, „góry fałdowe”, wulkanicznych i ukształtowanie „góry zrębowe” zrębowych powierzchni kontynentów Uczeń: • charakteryzuje warstwy wnętrza Ziemi • omawia zróżnicowanie temperatury wnętrza Ziemi • charakteryzuje wybrane skały i warunki ich powstawania • omawia najważniejsze wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 RZEŻBIARZE POWIERZCHNI ZIEMI Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wyjaśnia terminy: „wietrzenie”, „erozja” • wymienia rodzaje wietrzenia • wyjaśnia terminy: „krasowienie”, „erozja” • podaje rodzaje skał, które ulegają krasowieniu • wymienia rodzaje ujść rzecznych • wyjaśnia terminy: „erozja wgłębna”, „erozja boczna”, „akumulacja” • wyjaśnia pojęcie: „granica wiecznego śniegu” • wskazuje na mapie świata obszary występowania lądolodów • wyjaśnia terminy: „korazja”, „wydma paraboliczna”, „barchan”, „grzyb skalny” • wyjaśnia termin „abrazja” • podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza Uczeń: Uczeń: • wymienia procesy • charakteryzuje rodzaje zewnętrzne kształtujące wietrzenia i formy terenu rzeźbę powierzchni Ziemi powstałe w jego wyniku • podaje przykłady form • charakteryzuje budowę krasowych jaskini oraz występujące • wskazuje na mapie regiony, w niej formy krasowe w których występują • wyjaśnia proces zjawiska krasowe powstawania meandrów • podaje przykłady form • omawia warunki erozji i akumulacji rzecznej sprzyjające powstawaniu • wskazuje różnice między delt oraz ujść lejkowatych lodowcem górskim a • podaje przykłady form lądolodem powstałych na skutek • dostrzega związek między erozyjnej i akumulacyjnej warunkami klimatycznymi a działalności wiatru występowaniem lodowców • wskazuje różnice górskich i lądolodów na między barchanem i Ziemi wydmą paraboliczną • wskazuje na mapie wybrane• omawia proces pustynie powstawania klifu i • wymienia rodzaje pustyń • mierzei wymienia najważniejsze typy • charakteryzuje wybrane wybrzeży morskich rodzaje ruchów •• wymienia przykłady form masowych powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów Uczeń: Uczeń: • omawia procesy krasowe i • zapisuje reakcję wyjaśnia powstawanie form chemiczną krasowych, rozpoznaje rozpuszczania skały poszczególne formy wapiennej krasowe • stosuje ze • przedstawia rzeźbotwórczą zrozumieniem pojęcia rolę rzeki w jej górnym, „spadek rzeki” oraz środkowym i dolnym oblicza średni spadek odcinku rzeki • rozpoznaje i opisuje formy • wyjaśnia wpływ rzeźby terenu powstałe w zmian klimatycznych wyniku działalności rzeki, na zmiany powierzchni lodowców górskich i pokrywy lodowej lądolodów • omawia wpływ szaty • przedstawia rzeźbotwórczą roślinnej na rolę wiatru rzeźbotwórczą • określa genezę wybranych działalność wiatru pustyń • wskazuje na mapie • rozpoznaje i opisuje świata obszary formy rzeźby powstałe zagrożone w wyniku działalności pustynnieniem wiatru • wyjaśnia pojęcia: • wyjaśnia genezę „rewa”, poszczególnych typów „wał burzowy”, wybrzeży morskich „ripplemarki POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) TAJEMNICA NATURY Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: • wyjaśnia terminy: „gleba”, „żyzność gleby” • wymienia czynniki glebotwórcze podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wymienia najważniejsze rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi • wskazuje i nazywa poziomy glebowe na profilu glebowym • nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej Uczeń: • charakteryzuje poziomy glebowe • charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi Uczeń: • wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami WYMAGANIA EDUKACYJNE NA OCENĘ ROCZNĄ GEOGRAFIA KL. II. GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2012/2013 NAUCZYCIEL: EWA ĆWIKLIŃSKA ( Wymagania edukacyjne na ocenę śródroczną obejmują działy: Wnętrze Ziemi, Rzeźbiarze powierzchni Ziemi, Tajemnica natury Afryka i Ameryka) POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) WNĘTRZE ZIEMI Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: • wymienia warstwy • wymienia metody • omawia budowę • charakteryzuje metody wnętrza Ziemi w kolejności badania wnętrza Ziemi wnętrza Ziemi badania wnętrza Ziemi i od warstwy znajdującej się • podaje różnicę między • wyjaśnia termin podaje ich zastosowanie najgłębiej litosferą a skorupą „prądy konwekcyjne • rozpoznaje skały i • wymienia nazwy ziemską • podaje przykłady określa ich rodzaj wybranych skał i • wskazuje różnice między wykorzystania skał • dostrzega zmiany w minerałów minerałem a skałą • podaje przykłady świecie organicznym w • wyjaśnia terminy: • omawia na podstawie minerałów dziejach Ziemi „skała”,„minerał” tabeli stratygraficznej skałotwórczych • wymienia nazwy • określa wiek Ziemi najważniejsze wydarzenia • wyjaśnia rolę okresów geologicznych • wymienia nazwy er, z przeszłości geologicznej skamieniałości • wykazuje związki zaczynając od najstarszej Ziemi przewodnich w pomiędzy płytową • wymienia procesy • podaje przykłady odtwarzaniu dziejów budową litosfery wewnętrzne kształtujące skamieniałości Ziemi a występowaniem rzeźbę powierzchni Ziemi przewodnich • przedstawia hipotezy zjawisk wulkanicznych i • wyjaśnia terminy: • podaje główne cechy wyginięcia dinozaurów trzęsień ziemi „wulkan”, „lawa”, płytowej budowy litosfery • omawia skutki • wymienia na podstawie „magma”, „hipocentrum”, • wskazuje na mapie wulkanizmu i trzęsień schematu elementy „epicentrum”, „Ognisty świata obszary aktywne ziemi budowy wulkanu Pierścień Pacyfiku” sejsmicznie • omawia różnice • charakteryzuje wielkie • wymienia produkty • wymienia przykłady między górami formy ukształtowania erupcji wulkanicznej wulkanów i wskazuje je na fałdowymi a powierzchni Ziemi • wymienia nazwy mapie zrębowymi orogenez i rodzaje gór • wskazuje na mapie świata • określa na podstawie • wyjaśnia terminy: „ruchy przykłady gór fałdowych, danych statystycznych górotwórcze”, „góry fałdowe”, wulkanicznych i ukształtowanie „góry zrębowe” zrębowych powierzchni kontynentów wykraczający ocena celująca 2+3+43+5+6 Uczeń: • charakteryzuje warstwy wnętrza Ziemi • omawia zróżnicowanie temperatury wnętrza Ziemi • charakteryzuje wybrane skały i warunki ich powstawania • omawia najważniejsze wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 RZEŻBIARZE POWIERZCHNI ZIEMI Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wyjaśnia terminy: „wietrzenie”, „erozja” • wymienia rodzaje wietrzenia • wyjaśnia terminy: „krasowienie”, „erozja” • podaje rodzaje skał, które ulegają krasowieniu • wymienia rodzaje ujść rzecznych • wyjaśnia terminy: „erozja wgłębna”, „erozja boczna”, „akumulacja” • wyjaśnia pojęcie: „granica wiecznego śniegu” • wskazuje na mapie świata obszary występowania lądolodów • wyjaśnia terminy: „korazja”, „wydma paraboliczna”, „barchan”, „grzyb skalny” • wyjaśnia termin „abrazja” • podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza Uczeń: Uczeń: • wymienia procesy • charakteryzuje rodzaje zewnętrzne kształtujące wietrzenia i formy terenu rzeźbę powierzchni Ziemi powstałe w jego wyniku • podaje przykłady form • charakteryzuje budowę krasowych jaskini oraz występujące • wskazuje na mapie regiony, w niej formy krasowe w których występują • wyjaśnia proces zjawiska krasowe powstawania meandrów • podaje przykłady form • omawia warunki erozji i akumulacji rzecznej sprzyjające powstawaniu • wskazuje różnice między delt oraz ujść lejkowatych lodowcem górskim a • podaje przykłady form lądolodem powstałych na skutek • dostrzega związek między erozyjnej i akumulacyjnej warunkami klimatycznymi a działalności wiatru występowaniem lodowców • wskazuje różnice górskich i lądolodów na między barchanem i Ziemi wydmą paraboliczną • wskazuje na mapie wybrane• omawia proces pustynie powstawania klifu i • wymienia rodzaje pustyń • mierzei wymienia najważniejsze typy • charakteryzuje wybrane wybrzeży morskich rodzaje ruchów •• wymienia przykłady form masowych powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów Uczeń: Uczeń: • omawia procesy krasowe i • zapisuje reakcję wyjaśnia powstawanie form chemiczną krasowych, rozpoznaje rozpuszczania skały poszczególne formy wapiennej krasowe • stosuje ze • przedstawia rzeźbotwórczą zrozumieniem pojęcia rolę rzeki w jej górnym, „spadek rzeki” oraz środkowym i dolnym oblicza średni spadek odcinku rzeki • rozpoznaje i opisuje formy • wyjaśnia wpływ rzeźby terenu powstałe w zmian klimatycznych wyniku działalności rzeki, na zmiany powierzchni lodowców górskich i pokrywy lodowej lądolodów • omawia wpływ szaty • przedstawia rzeźbotwórczą roślinnej na rolę wiatru rzeźbotwórczą • określa genezę wybranych działalność wiatru pustyń • wskazuje na mapie • rozpoznaje i opisuje świata obszary formy rzeźby powstałe zagrożone w wyniku działalności pustynnieniem wiatru • wyjaśnia pojęcia: • wyjaśnia genezę „rewa”, poszczególnych typów „wał burzowy”, wybrzeży morskich „ripplemarki POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) TAJEMNICA NATURY Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: • wyjaśnia terminy: „gleba”, „żyzność gleby” • wymienia czynniki glebotwórcze podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wymienia najważniejsze rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi • wskazuje i nazywa poziomy glebowe na profilu glebowym • nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej Uczeń: • charakteryzuje poziomy glebowe • charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi Uczeń: • wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 AFRYKA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2 +3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: Uczeń: • wyjaśnia znaczenie • określa położenie terminu „pustynnienie” matematyczno• określa położenie -geograficzne Afryki geograficzne Afryki • określa cechy • podaje cechy linii ukształtowania brzegowej Afryki powierzchni • wymienia czynniki • wymienia nazwy stref Afryki geograficzne kształtujące klimatyczno-roślinno• wyjaśnia klimat Afryki -glebowych Afryki występowanie stref • przyporządkowuje • wskazuje na mapie klimatycznoogólnogeograficznej Afryki strefom klimatycznym -roślinno-glebowych Afryki odpowiednie wybrane elementy linii • charakteryzuje formacje roślinne i typy brzegowej, krainy klimat, formacje gleb geograficzne, rzeki roślinne oraz gleby w • opisuje występowanie i jeziora oraz podaje ich poszczególnych wód powierzchniowych nazwy strefach klimatycznow Afryce • wyjaśnia znaczenie -roślinno-glebowych • opisuje sposoby terminu „gęstość Afryki gospodarowania zaludnienia” • oblicza rozciągłość w strefie Sahelu • podaje liczbę ludności południkową • wyjaśnia znaczenie Afryki i równoleżnikową terminów: „eksplozja • wymienia nazwy odmian Afryki demograficzna”, „przyrost ludzkich • omawia wpływ naturalny”, „współczynnik zamieszkujących Afrykę wybranych czynników przyrostu naturalnego”, • wymienia przyczyny „produkt krajowy brutto klimatotwórczych na ubóstwa państw Afryki klimat Afryki (PKB), „wskaźnik • wymienia nazwy • identyfikuje rozwoju społecznego najgęściej i najsłabiej przyczyny ubóstwa (HDI)” zaludnionych obszarów społeczeństwa Afryki • opisuje problemy w Afryce mieszkańców Afryki • wymienia problemy mieszkańców Afryki • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Egiptu i RPA POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) • wskazuje Afrykę na mapie świata dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • wykazuje na przykładzie strefy Sahelu związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi • wyjaśnia mechanizm powstawania systemu rowów tektonicznych w Afryce • wyjaśnia przyczyny i skutki wysokiego przyrostu naturalnego w Afryce • analizuje przyczyny i skutki głodu w Afryce • analizuje przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych trwających w Afryce • określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób a poziomem życia w krajach Afryki położonych na południe od Sahary Uczeń: • wyjaśnia przyczyny symetrycznego układu stref klimatyczno-roślinnoglebowych w Afryce • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzujący m się poważnymi niedoborami słodkiej wody • proponuje działania mające na celu zahamowanie procesu pustynnienia w strefie Sahelu • proponuje działania mające na celu ograniczenie problemów mieszkańców Afryki AFRYKA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: • wskazuje Egipt i RPA na mapie świata, podaje nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami • wymienia nazwy obszarów gęsto zaludnionych w Egipcie • wymienia nazwy surowców mineralnych występujących w Egipcie i w RPA • wymienia najważniejsze cechy gospodarki RPA • wyjaśnia znaczenie Kanału Sueskiego Uczeń: • omawia zróżnicowanie ludności Afryki • opisuje zmiany liczby ludności w Afryce • omawia przyczyny eksplozji demograficznej w Afryce • opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludności w Afryce • charakteryzuje położenie geograficzne oraz środowisko przyrodnicze Egiptu i RPA • analizuje gęstość zaludnienia i współczynnik przyrostu naturalnego w Egipcie • przedstawia uwarunkowania rozwoju gospodarczego RPA • opisuje warunki sprzyjające rozwojowi gospodarki w Egipcie • opisuje wybrane atrakcje turystyczne Egiptu • przedstawia pozytywne i negatywne skutki budowy tamy w Asuanie rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • oblicza • wykazuje związki współczynnik między warunkami przyrostu naturalnego przyrodniczymi • omawia wartość HDI a rozwojem gospodarki w wybranych krajach Egiptu i RPA na podstawie mapy • analizuje dane tematycznej statystyczne dotyczące • ocenia wpływ struktury eksportu RPA warunków i formułuje wnioski naturalnych • wykazuje zależności na rozmieszczenie między warunkami ludności przyrodniczymi • wymienia przyczyny a rozmieszczeniem i skutki konfliktów ludności w Egipcie i zbrojnych w Afryce RPA • opisuje, na podstawie mapy gospodarczej, czynniki warunkujące rozmieszczenie obszarów koncentracji przemysłu i rolnictwa w Egipcie i RPA • wykazuje znaczenie turystyki dla gospodarki Egiptu • wykazuje rolę surowców mineralnych w kształtowaniu gospodarki RPA wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • wykazuje, że Egipt jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się państw Afryki • wykazuje korzyści wynikające ze strategicznego położenia Egiptu • wykazuje, że RPA jest najbogatszym krajem Afryki POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AMERYKA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje Amerykę na mapie świata • wyjaśnia znaczenie terminów: „Ameryka Łacińska”, „Ameryka Środkowa” • wskazuje wybrane elementy linii brzegowej Ameryki na mapie oraz podaje ich nazwy • wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Ameryki • wskazuje na mapie najważniejsze krainy geograficzne, rzeki i jeziora Ameryki Północnej i Południowej oraz podaje ich nazwy • wymienia nazwy rdzennych mieszkańców Ameryki oraz odmian ludzkich zamieszkujących Amerykę • wyjaśnia znaczenie terminów: „imigracja”, „emigracja” • wyjaśnia przyczyny zróżnicowania ludności Ameryki Uczeń: • określa położenie geograficzne Ameryki • opisuje przebieg granicy między Ameryką Północną a Południową • analizuje znaczenie Kanału Panamskiego • opisuje linię brzegową Ameryki • przyporządkowuje strefom klimatycznym charakterystyczną dla nich roślinność • wskazuje na mapie oraz nazywa obszary aktywne sejsmicznie i wulkanicznie w Ameryce • wyjaśnia znaczenie terminu „saldo migracji” • wyjaśnia pochodzenie ludności Ameryki • opisuje wielkie migracje w dziejach Ameryki • wykazuje zróżnicowanie ludności Ameryki • analizuje saldo migracji • opisuje pochodzenie ludności Ameryki Uczeń: • określa położenie matematyczno-geograficzne Ameryki • wykazuje wpływ rzeźby terenu na cechy klimatu Ameryk • wyjaśnia przyczyny wulkanizmu i trzęsień ziemi w Ameryce • wykazuje wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat Ameryk • analizuje przyczyny i kierunki migracji ludności do Ameryki • wyjaśnia wpływ migracji na zróżnicowanie kulturowe i etniczne ludności Ameryki • porównuje strukturę etniczną w wybranych krajach Ameryki i formułuje wnioski dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Ameryki • porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Ameryki z linią brzegową oraz ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów • omawia skutki południkowego układu form rzeźby terenu w Ameryce Północnej i Południowej • wykazuje wpływ klimatu na rozmieszczenie roślinności w Ameryce • wykazuje zależności między warunkami naturalnymi a rozmieszczeniem ludności w Ameryce • wyjaśnia, dlaczego Ameryka określana jest mianem tygla kultur • oblicza saldo migracji i formułuje wnioski wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • wykazuje związki między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Ameryki • wyjaśnia mechanizm powstawania tornad • analizuje przyczyny wzrostu liczby ludności Ameryki oraz prognozuje dalsze jej zmiany • udowadnia, że Stany Zjednoczone są potęga gospodarczą świata • analizuje problem nielegalnej imigracji do Stanów Zjednoczonych • przedstawia problemy Indian POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AMERYKA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: Uczeń: • wskazuje na mapie • wymienia przyczyny obszary gęsto i słabo dużego zróżnicowania zaludnione oraz podaje etnicznego i kulturowego ich nazwy ludności Ameryki • wskazuje na mapie • opisuje, korzystając największe miasta z mapy, rozmieszczenie Ameryki ludności Ameryki • wskazuje na mapie świata Północnej i Południowej Stany Zjednoczone, podaje • porównuje liczbę nazwę ich stolicy i nazwy ludności w wybranych państw sąsiadujących krajach Ameryki • wymienia najważniejsze • określa położenie cechy środowiska geograficzne Stanów przyrodniczego Stanów Zjednoczonych Zjednoczonych • omawia cechy • wymienia nazwy ukształtowania najważniejszych powierzchni Stanów surowców mineralnych Zjednoczonych wydobywanych • wyjaśnia w Stanach uwarunkowania Zjednoczonych wysokiego poziomu • przedstawia rozwoju gospodarczego najważniejsze cechy Stanów Zjednoczonych gospodarki Stanów • opisuje cechy rolnictwa Zjednoczonych Stanów Zjednoczonych • wymienia nazwy • wskazuje na mapie głównych roślin Stanów Zjednoczonych uprawianych na terenie obszary rolnicze oraz Stanów Zjednoczonych wymienia ich nazwy • wymienia nazwy regionów • opisuje zróżnicowanie gospodarczych Stanów ludności Stanów Zjednoczonych Zjednoczonych rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • analizuje uwarunkowania rozwoju przemysłu terminów: nowoczesnych „megalopolis”, technologii „technopolia” • wykazuje wysoki • analizuje, na poziom rozwoju podstawie mapy, gospodarczego Stanów rozmieszczenie Zjednoczonych ludności w Ameryce • wykazuje zależność Północnej i między wysokim Południowej poziomem gospodarki • analizuje strukturę a poziomem rozwoju PKB Stanów transportu w Stanach Zjednoczonych Zjednoczonych • ocenia przyrodnicze • wykazuje związki i pozaprzyrodnicze między gospodarką a warunki rozwoju warunkami środowiska rolnictwa w najważniejszych • charakteryzuje regionach gospodarczych dominujący typ Stanów Zjednoczonych gospodarki rolnej • analizuje zmiany w Stanach poziomu urbanizacji w Zjednoczonych Brazylii • analizuje strukturę i formułuje wnioski użytkowania ziemi • analizuje naturalne w Stanach i antropogeniczne Zjednoczonych zagrożenia dla puszczy • porównuje ruch pasażerski w portach amazońskiej • wykazuje wpływ lotniczych Stanów warunków naturalnych Zjednoczonych i na rozmieszczenie innych państw oraz ludności Brazylii formułuje wnioski • wyjaśnia znaczenie wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) ocena niedostateczna 1 Dział konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+43+5+6 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: • wskazuje na mapie • wskazuje na mapie oraz • określa rolę Stanów świata Brazylię i podaje charakteryzuje regiony Zjednoczonych nazwę jej stolicy gospodarcze Stanów w gospodarce • wskazuje na mapie Zjednoczonych światowej wybrane krainy • wskazuje na mapie • charakteryzuje oraz geograficzne największe aglomeracje wskazuje na mapie i najważniejsze rzeki Stanów Zjednoczonych megalopolis Brazylii oraz wymienia oraz wymienia ich wschodniego ich nazwy nazwy wybrzeża • wskazuje na mapie • wskazuje na mapie regiony• uzasadnia, że Stany największe miasta o największej gęstości Zjednoczone są krajem Brazylii i wymienia ich zaludnienia w Stanach imigrantów nazwy Zjednoczonych oraz • analizuje skutki • wymienia problemy gwałtownego podaje ich nazwy wielkich miast Brazylii wzrostu liczby • określa położenie • wymienia skutki ludności w wielkich geograficzne Brazylii wylesiania Amazonii miastach Brazylii • opisuje portugalskie • korzenie ludności Brazylii opisuje uwarunkowania • wyjaśnia przyczyny rozmieszczenia wysokiego poziomu ludności Brazylii urbanizacji w Brazylii • analizuje przyczyny • określa cechy rozwoju i skutki migracji i problemy wielkich ludności ze wsi do miast Brazylii miast • charakteryzuje • wykazuje problemy rozmieszczenie ludności wielkich miast Brazylii Brazylii • wyjaśnia znaczenie • analizuje przyczyny terminu „fawele” i skutki wylesiania Amazonii POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AMERYKA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 AUSTRALIA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje na mapie świata Australię i Oceanię • wymienia nazwy osobliwości przyrodniczych Australii • wyjaśnia znaczenie terminu „endemit” • wskazuje na mapie najważniejsze obiekty geograficzne Australii: rzeki, jeziora i krainy geograficzne oraz podaje ich nazwy • wskazuje na mapie Australii obszary o największej gęstości zaludnienia oraz obszary niezamieszkane • wskazuje na mapie największe miasta Australii oraz wymienia ich nazwy • wymienia główne cechy gospodarki Związku Australijskiego • omawia rozmieszczenie basenów artezyjskich w Australii Uczeń: • określa położenie geograficzne Australii i Oceanii • opisuje, korzystając z mapy, linię brzegową i ukształtowanie pionowe Australii • charakteryzuje cechy klimatu oraz specyfikę świata roślin i zwierząt Australii na podstawie map klimatycznych i klimatogramów • wyjaśnia znaczenie terminów: „basen artezyjski”, „studnia artezyjska” • opisuje rdzennych mieszkańców Australii • wyjaśnia uwarunkowania rozwoju hodowli owiec w Związku Australijskim • dokonuje podziału geograficznego Oceanii na podstawie mapy ogólnogeograficznej Uczeń: • wykazuje przyczyny i skutki ubóstwa wód powierzchniowych w Australii • ocenia znaczenie wód artezyjskich • analizuje uwarunkowania rozmieszczenia ludności w Australii i Oceanii • omawia wybrane zagadnienia gospodarcze ze szczególnym uwzględnieniem roli górnictwa i rolnictwa • przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Związku Australijskiego na tle warunków naturalnych Uczeń: Uczeń: • oblicza rozciągłość • porównuje, południkową korzystając z map, i równoleżnikową środowisko Australii przyrodnicze • analizuje zależności Australii ze między warunkami środowiskiem klimatycznymi przyrodniczym a występowaniem wód innych powierzchniowych kontynentów • ocenia warunki • wykazuje środowiska zależność między przyrodniczego Australii symetrycznym z punktu widzenia położeniem warunków życia Australii po obu i gospodarki ludzi stronach • wyjaśnia zależności zwrotnika między warunkami Koziorożca środowiska a przyrodniczego Australii uwarunkowaniami a sposobami klimatycznymi gospodarowania w rolnictwie POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) ARKTYKA I ANTARKTYDA Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: Uczeń: • wyjaśnia znaczenie • przedstawia cechy terminów: „Arktyka”, położenia Arktyki „Antarktyka” i Antarktyki na podstawie • wskazuje na mapie mapy świata świata Arktykę • wyjaśnia uwarunkowania i Antarktykę cech środowiska • wymienia główne cechy przyrodniczego środowiska przyrodniczego Antarktyki i Arktyki Arktyki • opisuje działalność i Antarktyki ze człowieka w Arktyce szczególnym i Antarktyce uwzględnieniem cech • wymienia główne cechy klimatu i przyczyny zmian • wyjaśnia znaczenie w środowisku terminów: „góra przyrodniczym obszarów lodowa”, „pak lodowy” okołobiegunowych • wymienia najważniejsze • wymienia nazwy dwóch zmiany obserwowane polskich polarnych stacji w środowisku badawczych przyrodniczym obszarów polarnych rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • opisuje czynniki • charakteryzuje badania warunkujące klimat prowadzone przez obszarów naukowców okołobiegunowych w Antarktyce i Arktyce • wyjaśnia • porównuje środowisko występowanie przyrodnicze Arktyki i pokrywy lodowej Antarktyki na obszarach okołobiegunowych • omawia sytuację prawną Antarktyki • wykazuje konieczność ochrony przyrody obszarów okołobiegunowych • omawia wkład Polaków w badania obszarów polarnych wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • proponuje działania mające na celu zahamowanie niekorzystnych zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobieguno wych POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 AZJA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu „Eurazja” • wskazuje na mapie świata Eurazję i Azję • wymienia przykłady kontrastów geograficznych Azji • wskazuje na mapie wybrane elementy linii brzegowej Azji i podaje ich nazwy • wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Azji • wskazuje na mapie najważniejsze krainy geograficzne, rzeki i jeziora Azji oraz wymienia ich nazwy • wyjaśnia znaczenie terminu „monsun” • wskazuje na mapie obszary występowania monsunu • wyjaśnia znaczenie terminu „tarasy” • wskazuje na mapie Chiny, podaje nazwę ich stolicy oraz nazwy państw sąsiadujących • podaje liczbę ludności Chin Uczeń: Uczeń: Uczeń: • określa położenie • omawia geograficzne • porównuje linię geograficzne Eurazji czynniki warunkujące brzegową i Azji klimat Azji i ukształtowanie • charakteryzuje • wykazuje wpływ powierzchni Azji z linią ukształtowanie klimatu na brzegową powierzchni Azji rozmieszczenie i ukształtowaniem • opisuje cechy klimatu roślinności powierzchni innych Azji na podstawie • wyjaśnia, na czym kontynentów klimatogramów i mapy polega kontrastowość • wykazuje, na podstawie klimatycznej klimatyczna Azji map tematycznych, • charakteryzuje wybrane • wyjaśnia przyczyny że Azja jest kontynentem strefy roślinne Azji i skutki wysychania wielkich geograficznych • opisuje rozmieszczenie Jeziora Aralskiego kontrastów wód powierzchniowych • wyjaśnia, na czym • analizuje wpływ w Azji na podstawie polega promienisty cyrkulacji monsunowej w mapy układ wielkich Azji Południowej i • przedstawia kontrasty systemów rzecznych Południowo-Wschodniej geograficzne Azji Azji na życie codzienne • opisuje, na podstawie • przedstawia, na i gospodarowanie mapy, granicę między podstawie map mieszkańców tych Azją a Europą tematycznych, regionów • oblicza rozciągłość warunki przyrodnicze • wykazuje zależności obszarów, na których między warunkami południkową kształtowały się przyrodniczymi i równoleżnikową Azji najstarsze azjatyckie a rozwojem • omawia, na podstawie cywilizacje gospodarczym Chin schematu, cyrkulację • opisuje przyrodnicze • analizuje przyczyny monsunową w Azji i społecznoszybkiego rozwoju Południowej gospodarcze skutki gospodarczego Chin i Południowozaburzenia rytmu w ostatnich latach -Wschodniej cyrkulacji • opisuje znaczenie • opisuje wymagania monsunowej marikultury dla klimatyczno-glebowe gospodarki Japonii ryżu Uczeń: • porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Azji ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów • opisuje osiągnięcia najstarszych cywilizacji azjatyckich • omawia kontrasty przyrodnicze Chin • wykazuje wpływ Chin na światową gospodarkę • wykazuje przyczyny i skutki spowolnienia gospodarczego Japonii • przewiduje społeczno-gospodarcze skutki eksplozji demograficznej w Indiach • uzasadnia lokalizację okręgów przemysłowych w Indiach POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AZJA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje na mapie krainy geograficzne oraz najważniejsze rzeki w Chinach oraz wymienia ich nazwy • opisuje bariery osadnicze w Chinach Zachodnich • wymienia nazwy bogactw mineralnych Chin • wskazuje najdynamiczniej rozwijające się działy gospodarki w Chinach • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • wymienia najważniejsze cechy gospodarki Chin • wskazuje na mapie świata Japonię i podaje nazwę jej stolicy • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Japonii • opisuje skutki trzęsień ziemi, tajfunów i tsunami • wymienia japońskie produkty znane na całym świecie Uczeń: • porównuje, na podstawie diagramu, wielkość produkcji ryżu w wybranych krajach • wskazuje na mapie obszary odznaczające się intensywną uprawą ryżu i podaje ich nazwy • określa położenie geograficzne oraz cechy środowiska przyrodniczego Chin • wyjaśnia zjawisko zachwiania równowagi płci • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Chinach • wyjaśnia zależność między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności Chin • określa miejsce Chin w światowej wymianie towarowej • wskazuje na mapie oraz nazywa obszary o dużej koncentracji przemysłu w Chinach Uczeń: • wykazuje znaczenie tarasowania stoków • wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i „kulturą ryżu” a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej • analizuje wykresy i dane dotyczące liczby ludności i współczynnika przyrostu naturalnego w Chinach • wyjaśnia, na czym polega chiński program kontroli urodzeń • porównuje wartość PKB Chin z wartością PKB innych krajów • wyjaśnia kierunki rozwoju gospodarczego Chin • wykazuje przyczyny migracji ludności Chin ze wsi do miast Uczeń: • opisuje skutki położenia Japonii w strefie aktywności wulkanicznej i sejsmicznej • wykazuje przyczyny i znaczenie działań umożliwiających życie w trudnych warunkach przyrodniczych • wykazuje, że Japonia jest potęgą gospodarczą • analizuje poziom rozwoju gospodarczego Indii • analizuje cechy indyjskiego rolnictwa i formułuje wnioski • wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju nowoczesnych usług w Indiach • wykazuje korzyści gospodarcze i społeczne wynikające z eksportu ropy naftowej oraz produktów powstałych w wyniku jej przetworzenia • porównuje poziom życia mieszkańców poszczególnych krajów Uczeń: • uzasadnia tezę, że konflikty na Bliskim Wschodzie mają wpływ na globalną gospodarkę POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AZJA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia działania umożliwiające życie i gospodarowanie w trudnych warunkach przyrodniczych • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • przedstawia znaczenie rybołówstwa dla gospodarki Japonii • podaje liczbę mieszkańców Japonii • wskazuje na mapie wielkie miasta Japonii i wymienia ich nazwy • wymienia najważniejsze cechy japońskiej gospodarki • wskazuje na mapie Indie, podaje nazwę ich stolicy oraz nazwy państw sąsiadujących • wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i rzeki Indii oraz wymienia ich nazwy • podaje liczbę ludności Indii • wymienia nazwy bogactw mineralnych Indii Uczeń: • opisuje uwarunkowania rozwoju gospodarczego Chin • opisuje położenie geograficzne Japonii na podstawie mapy ogólnogeograficznej •omawia cechy środowiska przyrodniczego Japonii • charakteryzuje klimat Japonii • wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju Japonii po II wojnie światowej • wyjaśnia znaczenie dużych nakładów finansowych na oświatę i badania naukowe • opisuje udział usług w strukturze PKB • wyjaśnia znaczenie transportu dla gospodarki Japonii • opisuje czynniki pozaprzyrodnicze sprzyjające rozwojowi rolnictwa w Japonii • wyjaśnia znaczenie terminu „marikultura” • określa położenie geograficzne Indii Uczeń: • wskazuje zmiany znaczenia Chin w gospodarce światowej • charakteryzuje geograficzne czynniki kształtujące klimat Japonii • wykazuje znaczenie czynników społeczno-kulturowych dla tworzenia nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego • analizuje strukturę eksportu Japonii i formułuje wnioski • wyjaśnia, dlaczego główne ośrodki gospodarcze Japonii skoncentrowane są na wybrzeżach tego kraju • przedstawia przyczyny dużej gęstości zaludnienia na wyspie Honsiu dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: Uczeń: • porównuje wydobycie ropy naftowej z wartością PKB na jednego mieszkańca w poszczególnych krajach Bliskiego Wschodu • opisuje wpływ religii na gospodarkę krajów Bliskiego Wschodu i życie muzułmanów • analizuje skutki konfliktów na Bliskim Wschodzie• wykazuje wpływ hinduizmu na życie i działalność ludz POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) AZJA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • przedstawia uwarunkowania wysokiego przyrostu naturalnego w Indiach • wymienia najważniejsze cechy gospodarki Indii • opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach • wyjaśnia znaczenie terminu „Bliski Wschód” • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej państwa należące do regionu Bliskiego Wschodu • wymienia cechy środowiska przyrodniczego i gospodarki Bliskiego Wschodu • wymienia nazwy państw, na których obszarze znajdują się najbogatsze złoża ropy naftowej • wyjaśnia znaczenie terminu „OPEC” • opisuje cechy kultury islamskiej podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: • omawia cechy środowiska przyrodniczego Indii • omawia prognozy wzrostu liczby ludności Indii • wyjaśnia znaczenie terminu „zielona rewolucja” • opisuje poziom rozwoju rolnictwa Indii • charakteryzuje uwarunkowania rolnictwa Indii • wyjaśnia, dlaczego w Indiach występuje duże pogłowie bydła • przedstawia czynniki rozwoju przemysłu w Indiach • wskazuje na mapie gospodarczej Indii wybrane ośrodki przemysłu high-tech • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej państwa Bliskiego Wschodu i ich stolice oraz podaje ich nazwy rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • analizuje diagram ilustrujący zmiany liczby ludności w XX i XXI wieku • wykazuje problemy związane ze stale zwiększającą się liczbą ludności Indii • wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii w Indiach • opisuje system kastowy społeczeństwa Indii • wskazuje warunki przyrodnicze Bliskiego Wschodu niekorzystne dla działalności gospodarczej człowieka • analizuje udział państw Bliskiego Wschodu w światowym wydobyciu ropy naftowej i formułuje wnioski wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 AZJA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: Uczeń: • opisuje położenie • analizuje geograficzne Bliskiego rozmieszczenie, Wschodu zasoby i wydobycie • opisuje warunki ropy naftowej na naturalne Bliskiego Bliskim Wschodzie na Wschodu podstawie map • charakteryzuje zasoby tematycznych ropy naftowej na i danych Bliskim Wschodzie statystycznych • charakteryzuje region • analizuje wartość Bliskiego Wschodu pod PKB kątem kierunków w przeliczeniu na i poziomu rozwoju jednego mieszkańca gospodarczego w wybranych krajach • przedstawia działania Bliskiego Wschodu państw Bliskiego i formułuje wnioski Wschodu mające na celu • charakteryzuje Bliski uniezależnienie się od Wschód pod kątem wydobycia ropy cech kulturowych, naftowej zasobów ropy • charakteryzuje naftowej i poziomu gospodarkę krajów rozwoju Bliskiego Wschodu, gospodarczego w których nie wydobywa się ropy naftowej • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów na Bliskim Wschodzie objętych konfliktami zbrojnymi wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA NA OCENĘ ROCZNĄ KLASA III GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2012/2013 NAUCZYCIEL: EWA ĆWIKLIŃSKA (Wymagania edukacyjne na ocenę śródroczną obejmują zakres materiału z działów: Europa, Sąsiedzi Polski, Środowisko przyrodnicze Polski, Ludność i urbanizacja w Polsce) POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) EUROPA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje na mapie świata Europę • wskazuje na mapie wybrane elementy linii brzegowej Europy i wymienia ich nazwy • wskazuje na mapie wybrane niziny, wyżyny i góry Europy oraz wymienia ich nazwy • wymienia cechy ukształtowania powierzchni Europy na podstawie mapy • wskazuje na mapie wybrane europejskie rzeki i jeziora oraz wymienia ich nazwy • omawia przemiany polityczne w Europie po 1989 roku • wymienia nazwy wybranych krajów Europy • wskazuje najmniejsze i największe państwa Europy pod względem powierzchni i liczby ludności na mapie politycznej Europy Uczeń: • określa położenie geograficzne Europy na podstawie mapy ogólnogeogr • charakteryzuje linię brzegową Europy na podstawie mapy • porównuje średnią wysokość Europy ze średnią wysokością innych kontynentów • wykazuje typowo nizinny charakter ukształtowania powierzchni Europy na podstawie mapy • przedstawia czynniki geograficzne wpływające na klimat Europy • opisuje klimat Europy na podstawie mapy • wyjaśnia znaczenie terminu „kontynentalizm klimatu” • charakteryzuje wybrane strefy roślinne Europy • opisuje rozmieszczenie wód powierzchniowych w Europie na podstawie mapy Uczeń: • opisuje położenie geograficzne i granice Europy z innymi kontynentami na mapie ogólnogeograficznej świata • porównuje linię brzegową Europy z linią brzegową innych kontynentów • wyjaśnia wpływ zlodowaceń na rzeźbę powierzchni Europy • wyjaśnia zależności między typem klimatu a występowaniem formacji roślinnych • wyjaśnia wpływ działalności rzek na rzeźbę powierzchni Europy • wyjaśnia genezę wybranych europejskich jezior • porównuje ukształtowanie powierzchni Europy z ukształtowaniem innych kontynentów POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Europy wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • wykazuje następstwa południkowej i równoleżnikowej rozciągłości • przedstawia genezę Europy powstawania gór • analizuje w Europie przyczyny rozpadu ZSRR • wykazuje wpływ i Jugosławii czynników • wyróżnia regiony geograficznych na geopolityczne cechy klimatu Europy Europy • wykazuje związki i uzasadnia ich między budową powstanie geologiczną • uzasadnia, że a ukształtowaniem Europa pionowym Europy charakteryzuje się • wykazuje znaczenie warunkami procesów przyrodniczymi integracyjnych i zachodzących w pozaprzyrodniczy Europie mi korzystnymi • opisuje cele i zadania dla osadnictwa Unii Europejskiej • analizuje • analizuje prognozy zróżnicowanie zmian demograficznych wskaźnika w Europie urbanizacji w • uzasadnia twierdzenie, wybranych że społeczeństwo krajach Europy europejskie się starzeje EUROPA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • podaje liczbę ludności Europy • wymienia przyczyny niskiego przyrostu naturalnego • wymienia nazwy krajów o najniższym i najwyższym współczynniku przyrostu naturalnego w Europie • wymienia nazwy krajów, które zamieszkuje ludność o największej średniej długości życia • wymienia czynniki wpływające na długość życia w Europie • opisuje różnice w wyglądzie osób pochodzących z różnych części Europy • wymienia odmiany człowieka zamieszkujące Europę • wymienia nazwy rodzin językowych, do których należą języki europejskie • opisuje różnice w wyglądzie osób pochodzących z różnych części Europy Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu „terytorium zależne” • wyjaśnia przyczyny zmian na mapie politycznej Europy po 1989 roku • wyjaśnia skutki rozpadu ZSRR • wymienia nazwy wybranych krajów Europy i ich stolic • wskazuje na mapie kraje położone zarówno w Europie, jak i w Azji oraz wymienia ich nazwy • opisuje liczbę ludności Europy na tle liczby ludności świata • przedstawia zmiany liczby ludności w Europie w latach 2000–2007 • analizuje przyczyny i skutki niskiego przyrostu naturalnego • porównuje współczynnik przyrostu naturalnego w wybranych krajach Europy rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: Uczeń: Uczeń: • przedstawia terytoria • wyjaśnia przyczyny • charakteryzuje zależne wybranych zjawisko odpływu i skutki wydłużania się krajów ludności z średniej długości życia • wyjaśnia znaczenie • wykazuje obszarów terminu północnej wielokulturowość „suwerenność” Skandynawii Europy • wykazuje, że tempo • wykazuje skutki • przedstawia walory wzrostu liczby wielokulturowości turystyczne krajów ludności mieszkańców Europy Europy Północnej w Europie jest • wyjaśnia przyczyny • charakteryzuje najniższe na świecie warunkujące genezę rzeźby • analizuje piramidę rozmieszczenie ludności alpejskiej płci w Europie • analizuje czynniki i wieku i formułuje • wykazuje niekorzystny decydujące o wnioski wpływ warunków rozwoju sektora • porównuje wartość środowiska finansowego współczynnika przyrodniczego Europy w Szwajcarii przyrostu naturalnego Północnej na działalność • wykazuje z odsetkiem ludności gospodarczą człowieka zależności miedzy powyżej 65 roku życia • porównuje środowisko wielkością ruchu i formułuje wnioski przyrodnicze krajów turystycznego • wykazuje Europy Północnej a przychodami konsekwencje • charakteryzuje czynniki wybranych krajów starzenia się decydujące o •ocenia, na społeczeństw wykształceniu pięter podstawie danych europejskich klimatyczno-roślinnych statystycznych, • wyjaśnia przyczyny w Alpach miejsce Francji starzenia się • wykazuje znaczenie w produkcji rolnej europejskich sektora usług w Europie społeczeństw turystycznych i finansowych dla gospodarki krajów alpejskich POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) EUROPA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia odmiany człowieka zamieszkujące Europę • wymienia nazwy rodzin językowych, do których należą języki europejskie • wymienia nazwy państw, w których obowiązuje więcej niż jeden język urzędowy • wymienia przykłady zróżnicowania kulturowego mieszkańców Europy • wskazuje na mapie obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia w Europie oraz wymienia ich nazwy • wskazuje na mapie największe miasta Europy oraz wymienia ich nazwy • opisuje, na podstawie mapy, położenie Londynu • wyjaśnia znaczenie terminu „kraje skandynawskie” • wskazuje kraje Europy Północnej na mapie i wymienia ich nazwy Uczeń: • porównuje udział ludności powyżej 65 roku życia w strukturze wiekowej wybranych państw Europy • porównuje strukturę wiekową ludności Europy i Afryki • wyjaśnia znaczenie terminu „wielokulturowość” • przedstawia zróżnicowanie językowe mieszkańców Europy • opisuje strukturę wyznaniową mieszkańców Europy • opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy • opisuje rozmieszczenie ludności w Europie na podstawie mapy • wyjaśnia znaczenie terminu „metropolia” i wymienia przykłady europejskich metropolii Uczeń: • porównuje strukturę wyznaniową ludności w wybranych państwach Europy • opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludów Europy • opisuje przyczyny i konsekwencje zróżnicowania ludności Europy • wyjaśnia, dlaczego porty morskie położone za kołem podbiegunowym nie zamarzają • omawia układ przestrzenny Londynu i opisuje jego znaczenie jako światowej metropolii • wyjaśnia, dlaczego porty morskie położone za kołem podbiegunowym nie zamarzają • ocenia poziom życia mieszkańców Europy Północnej dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wykazuje odrębność kulturową mieszkańców gór • wykazuje atrakcyjność przyrodniczą Europy Południowej • wykazuje związki między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym • ocenia rolę turystyki w rozwoju gospodarczym krajów Europy Południowej • wykazuje wpływ czynników pozaprzyrodniczych na wielkość produkcji roślinnej i zwierzęcej • dowodzi, że francuskie rolnictwo jest wysoko rozwinięte wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) EUROPA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia warunki przyrodnicze Europy Północnej niesprzyjające działalności człowieka • wymienia cechy środowiska przyrodniczego Europy Północnej sprzyjające działalności człowieka • wymienia nazwy głównych bogactw naturalnych krajów skandynawskich • przedstawia główne działy przemysłu dynamicznie rozwijające się w krajach Europy Północnej • opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie głównych ośrodków miejskich w Europie Północnej • wyjaśnia znaczenie terminu „kraje alpejskie” • wskazuje kraje alpejskie na mapie ogólnogeograficznej, wymienia nazwy tych państw oraz nazwy ich stolic Uczeń: • omawia przyczyny wysokiego wskaźnika urbanizacji w Europie • wyjaśnia, dlaczego Londyn jest nazywany „miastem świata” • opisuje położenie państw Europy Północnej • opisuje warunki przyrodnicze Europy Północnej • wyjaśnia łagodzący wpływ prądu morskiego na cechy klimatu Europy Północnej • charakteryzuje rolnictwo Europy Północnej • omawia znaczenie upraw roślin w specjalnie ogrzewanych i doświetlanych szklarniach • wykazuje znaczenie położenia Skandynawii i omawia sposoby wykorzystania mórz • analizuje wielkość połowów ryb rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • wykazuje zależności między warunkami klimatycznymi a typową roślinnością krajów Europy Północnej • charakteryzuje środowisko przyrodnicze krajów Europy Północnej krajów Europy Północnej • wykazuje wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie ludności w Europie Północnej • wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego • charakteryzuje środowisko przyrodnicze krajów alpejskich wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 EUROPA Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: Uczeń: • wyjaśnia znaczenie • przedstawia terminu „granica wykorzystanie surowców wiecznego śniegu” odnawialnych • wymienia czynniki w produkcji energii decydujące o występowaniu lodowców • omawia położenie krajów alpejskich na górskich podstawie mapy w Alpach • wymienia wiodące działy ogólnogeograficznej • opisuje warunki gospodarki krajów klimatyczne w Alpach alpejskich • wyjaśnia występowanie • opisuje specyfikę źródeł wielu rzek rozmieszczenia ludności europejskich w Alpach w Alpach • charakteryzuje piętra • wskazuje największe miasta alpejskie na mapie klimatyczno-roślinne w Alpach i wymienia ich nazwy • opisuje rzeźbę Alp • wyjaśnia znaczenie • opisuje główne kierunki terminu „kraje rozwoju gospodarczego śródziemnomorskie” krajów alpejskich • wskazuje na mapie kraje • charakteryzuje strukturę Europy Południowej i przemysłu krajów wymienia nazwy ich alpejskich stolic • przedstawia turystyczną • ocenia warunki rozwoju hydroenergetyki atrakcyjność regionu w krajach alpejskich śródziemnomorskiego • opisuje rozmieszczenie • wskazuje na mapie miast i gęstość wyspy położone na zaludnienia w krajach Morzu Śródziemnym i alpejskich wymienia ich nazwy rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: • wykazuje wpływ gór na środowisko przyrodnicze i gospodarkę krajów alpejskich • analizuje strukturę użytkowania ziemi w krajach alpejskich i formułuje wnioski • wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych • wykazuje turystyczną atrakcyjność regionu śródziemnomorskieg • opisuje wybrane atrakcje turystyczne regionu • wykazuje niekorzystny wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze • ukazuje dziedzictwo kulturowe krajów śródziemnomorskich • wykazuje, że przemysł środków transportu ma duże znaczenie dla gospodarki Francji dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) EUROPA Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje na mapie góry znajdujące się na obszarze południowej Europy i wymienia ich nazwy • wyjaśnia znaczenie terminu „makia” • wymienia przykłady atrakcji turystycznych południowej Europy • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Francję i podaje nazwę jej stolicy • wymienia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunkujące rozwój rolnictwa we Francji • wymienia nazwy roślin uprawianych we Francji • opisuje produkty charakterystyczne dla Francji • opisuje ukształtowanie powierzchni terenu we Francji na podstawie mapy podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: Uczeń: • analizuje strukturę • omawia położenie użytkowania ziemi geograficzne krajów we Francji śródziemnomorskich • wykazuje wpływ • opisuje warunki klimatu na środowiska rozmieszczenie przyrodniczego krajów upraw we Francji śródziemnomorskich • wykazuje, na • charakteryzuje warunki przykładzie rolnictwa klimatyczne i roślinność Francji, związek krajów między warunkami śródziemnomorskich na przyrodniczymi podstawie map a kierunkiem tematycznych i efektywnością • charakteryzuje walory produkcji rolnej przyrodnicze • wskazuje na mapie i pozaprzyrodnicze gospodarczej krajów Europy i charakteryzuje Południowej najważniejsze • opisuje, na podstawie regiony rolnicze mapy tematycznej, Francji rozmieszczenie • identyfikuje cechy najważniejszych ośrodków rolnictwa turystycznych Europy towarowego Południowej • opisuje położenie geograficzne Francji • charakteryzuje warunki klimatyczno-glebowe warunkujące rozwój rolnictwa we Francji dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) SĄSIEDZI POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Niemcy, podaje nazwę stolicy tego państwa oraz nazwy krajów z nim sąsiadujących • wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Niemiec oraz wymienia ich nazwy • przedstawia udział przemysłu w strukturze PKB Niemiec • wymienia nazwy wybranych roślin uprawianych w Niemczech • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Czechy i Słowację, wymienia nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami Uczeń: • opisuje długości granic Polski z poszczególnymi państwami • określa położenie geograficzne Niemiec na mapie ogólnogeograficznej • przedstawia czynniki dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec • wyjaśnia znaczenie transportu dla gospodarki Niemiec • wymienia przyczyny dobrego rozwoju gospodarczego Niemiec • przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu Zagłębia Ruhry • opisuje położenie geograficzne Słowacji i Czech na mapie ogólnogeograficznej • przedstawia wspólne cechy środowiska przyrodniczego Czech i Słowacji Uczeń: • wykazuje wysoki poziom rozwoju gospodarczego Niemiec na podstawie wartości PKB i struktury zatrudnienia • wykazuje znaczenie usług dla gospodarki Niemiec • analizuje działania Niemiec na rzecz ochrony środowiska • przedstawia przyczyny spadku tempa rozwoju gospodarczego Niemiec na początku XXI wieku • wyjaśnia przyczyny i skutki ujemnego przyrostu naturalnego w Niemczech • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa Niemiec • porównuje strukturę PKB oraz strukturę zatrudnienia Czech i Słowacji Uczeń: • wykazuje wysoki poziom rozwoju przemysłu, rolnictwa i usług w Niemczech • analizuje uwarunkowania rozwoju przemysłu przetwórczego i formułuje wnioski • podaje przyczyny rozpadu Czechosłowacji • porównuje tempo rozwoju gospodarczego Czech i Słowacji • analizuje historię powstania Litwy, Białorusi i Ukrainy • wykazuje zróżnicowanie gospodarcze tych państw • ocenia zasoby bogactw mineralnych Litwy, Białorusi i Ukrainy • omawia efekty przemian gospodarczych, które nastąpiły na Białorusi, Litwie i na Ukrainie • wykazuje przyczyny i skutki depopulacji na Białorusi, Litwie i Ukrainie Uczeń: • dowodzi, że Niemcy znajdują się w ścisłej czołówce najlepiej rozwiniętych państw świata • analizuje przyczyny migracji ludności do Niemiec • porównuje środowisko społecznogospodarcze południowych sąsiadów Polski oraz formułuje wnioski • projektuje tygodniowy pobyt na Słowacji, uwzględniając walory środowiska przyrodniczego i kulturowego • porównuje środowisko społecznogospodarcze południowych i wschodnich sąsiadów Polski POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) SĄSIEDZI POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wskazuje na mapie i wymienia nazwy głównych krain geograficznych oraz najważniejszych rzek Czech i Słowacji • wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Czech i Słowacji • wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Czechy i Słowację • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Litwę, Białoruś i Ukrainę, wymienia nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami • wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Litwy, Białorusi i Ukrainy oraz podaje ich nazwy • wyjaśnia znaczenie terminu „depopulacja podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: Uczeń: • opisuje zasoby bogactw • charakteryzuje naturalnych Czech i porównuje, na i Słowacji podstawie różnych • opisuje atrakcje Czech i źródeł informacji Słowacji przyciągające geograficznej, turystów środowisko • opisuje położenie przyrodnicze Czech geograficzne Litwy, i Słowacji Białorusi i Ukrainy • wykazuje • charakteryzuje podobieństwa i porównuje, na podstawie i różnice w różnych źródeł informacji gospodarce tych geograficznej, środowisko państw przyrodnicze Litwy, • analizuje Białorusi i Ukrainy demograficzne • przedstawia cechy podobieństwa i gospodarki Litwy, różnice Czech i Białorusi i Ukrainy Słowacji • przedstawia współczesne • przedstawia przemiany gospodarcze problemy Ukrainy społeczności romskiej • przedstawia przyczyny zamieszkującej ujemnego przyrostu Słowację naturalnego na Białorusi, • porównuje poziom Litwie i Ukrainie rozwoju • omawia cechy gospodarczego Litwy, Białorusi i ukształtowania Ukrainy powierzchni Rosji • opisuje • charakteryzuje strefy uwarunkowania klimatyczno-roślinne rozwoju gospodarki Rosji Litwy dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: • wykazuje zróżnicowanie warunków przyrodniczych oraz ich wpływ na rozmieszczenie ludności i działalność gospodarczą • analizuje zmiany przyrostu naturalnego w Rosji i formułuje wnioski • wyjaśnia przyczyny i skutki spadku średniej długości życia wśród mężczyzn w Rosji • wykazuje zróżnicowanie narodowościowe i kulturowe społeczeństwa rosyjskiego Uczeń: • uzasadnia tezę, że Rosja jest krajem o wielkich możliwościach gospodarczych • przedstawia przyczyny dysproporcji społecznych w Rosji • wyjaśnia rolę Rosji w światowej gospodarce i polityce • wykazuje zróżnicowanie gospodarcze Rosji POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) SĄSIEDZI POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego i społeczno-gospodarczego tych państw • wymienia problemy demograficzne Białorusi, Litwy i Ukrainy • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Rosję, wymienia nazwę jej stolicy • wskazuje na mapie główne krainy geograficzne, rzeki i jeziora Rosji oraz wymienia ich nazwy • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Rosji • wyjaśnia znaczenie terminu „wieloletnia zmarzlina” • wymienia nazwy najgęściej zaludnionych obszarów Rosji • wymienia najważniejsze problemy ludnościowe Rosji • wymienia główne cechy rosyjskiej gospodarki Uczeń: • opisuje rozmieszczenie ludności w Rosji na podstawie mapy gęstości zaludnienia • wyjaśnia przyczyny depopulacji w Rosji • przedstawia przyczyny spadku współczynnika urodzeń w Rosji • wskazuje na mapie i wymienia nazwy obszarów w Rosji o dużej koncentracji przemysłu • opisuje zróżnicowanie etniczne, językowe i religijne mieszkańców Rosji • przedstawia uwarunkowania niewielkiego zaludnienia w części Rosji położonej na wschód od Uralu • określa położenie geograficzne Rosji na mapie ogólnogeograficznej rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • wyjaśnia przyczyny słabego rozwoju gospodarczego Białorusi • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa na Ukrainie • wyjaśnia przyczyny kryzysu gospodarczego na Ukrainie po rozpadzie ZSRR • analizuje współczynnik przyrostu naturalnego na Białorusi, Litwie i Ukrainie oraz formułuje wnioski • przedstawia działania rządów Litwy, Białorusi i Ukrainy mające na celu zahamowanie depopulacji • opisuje atrakcje turystyczne Krymu • wykazuje wpływ występowania wieloletniej zmarzliny na działalność człowieka wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) SĄSIEDZI POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: • wymienia przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego w Rosji • wymienia nazwy bogactw naturalnych Rosji podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: Uczeń: • wykazuje konsekwencje przyrodnicze dużej rozciągłości równoleżnikowej i południkowej Rosji • wskazuje na mapie obszary występowania wieloletniej zmarzliny • wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze Rosji • przewiduje skutki depopulacji w Rosji • opisuje uwarunkowania rozwoju przemysłu w Rosji • wykazuje, że gospodarka Rosji ma charakter surowcowy • analizuje strukturę eksportu Rosji i formułuje wnioski • omawia najważniejsze problemy rosyjskiego rolnictwa wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wskazuje Polskę na ogólnogeograficznej mapie Europy wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej wymienia nazwy g³ównych jednostek tektonicznych Polski i wskazuje te jednostki na mapie geologicznej • wymienia nazwy skał występujących w Polsce wymienia geograficzne czynniki wpływające na klimat Polski wymienia nazwy mas powietrza napływających nad Polskę wymienia nazwy termicznych pór roku w Polsce • wymienia typy genetyczne jezior Polski wymienia nazwy wybranych jezior i rzeki wskazuje je na mapie Polski klasyfikuje wody podziemne Uczeń: • wymienia nazwy er w których wystąpiły ruchy górotwórcze • wymienia nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich oraz wskazuje je na mapie Polski •odczytuje z mapy hipsometrycznej wysokości względne i bezwzględne człowieka • opisuje na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy położenie Morza Bałtyckiego • wymienia nazwy największych zatok, wysp, ,cieśnin oraz głębi Morza Ba³tyckiego i wskazuje je na mapie • przedstawia właściwości fizyczne wód Bałtyku, omawia jego znaczenie gospodarcze Uczeń: charakteryzuje na podstawie mapy położenie Polski na Świecie i w Europie • określa położenie matematyczne Polski • wymienia zalety położenia Polski • opisuje zasięg wód terytorialnych na podstawie mapy Polski • opisuje na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia geologiczne na terenie Polski • rozpoznaje górskie formy polodowcowe na schematach • analizuje i porównuje cechy krajobrazów staroglacjalnego i młodoglacjalnego • charakteryzuje poszczególne pasy ukształtowania powierzchni w Polsce Uczeń: oblicza rozciągłość równoleżnikową i południkową Polski •opisuje proces powstawania węgla kamiennego • charakteryzuje główne jednostki tektoniczne Polski • wykazuje związki między budową geologiczną a dziejami geologicznymi. • omawia uwarunkowania występowania zlodowaceń w Polsce • opisuje warunki powstania form polodowcowych • wymienia nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięg na mapie Polski • rozpoznaje na schematach formy polodowcowe i wskazuje obszary ich występowania na mapie Polski Uczeń: ocenia położenie Polski w Europie i na świecie. • analizuje uwarunkowania powstawania gór w Polsce • opisuje i ocenia na podstawie danych statystycznych zasoby surowców mineralnych w Polsce •porównuje klimat Polski z klimatem innych krajów Europy • ocenia stopień i sposoby wykorzystania wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce • porównuje zbiorowiska leśne na obszarach nizinnych i w górach POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wymienia nazwy skrajnych punktów Polski i wskazuje je na mapie • wymienia cechy położenia Polski Wymienia pasy ukształtowania powierzchni w Polsce, wie które z nich są wklęsłe a które wypukłe • wymienia nazwy punktów najwyżej i najniżej położonych w Polsce i wskazuje te punkty na mapie • wymienia przykłady wykorzystania surowców mineralnych i skał w różnych dziedzinach życia wymienia nazwy formacji roślinnych występujących w Polsce • odczytuje na mapach klimatycznych Polski przestrzenny rozkład temperatury powietrza i opadów atmosferycznych wymienia czynniki glebotwórcze Uczeń: •klasyfikuje skały występujące w Polsce ze względu na ich pochodzenie • opisuje za pomocą mapy gleb rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb w Polsce • wymienia nazwy wiatrów lokalnych i podaje miejsca ich występowania • odczytuje z mapy długość okresu wegetacyjnego • wyjaśnia występowanie w Polsce termicznych pór roku • wykazuje przejściowość klimatyczną Polski, opisuje jej cechy • opisuje cechy klimatu Polski oraz własnego regionu • wymienia nazwy g³ównych rzek oraz ich dopływów i wskazuje je na mapie Polski Uczeń: • omawia rozmieszczenie surowców mineralnych • wyjaśnia wpływ przeszłości geologicznej na ukształtowanie powierzchni Polski • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce • wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego w górach i bryzy morskiej nad Bałtykiem • opisuje zagrożenia wynikające ze zmian klimatu w Polsce • wymienia nazwy wód występujących we własnym regionie • opisuje funkcje sztucznych jezior zaporowych Uczeń: • wymienia nazwy regionów geograficznych w poszczególnych pasach uksztłtowania powierzchni i wskazuje te regiony na mapie Polski • rozróżnia przedstawione na ilustracjach formy rzeźby terenu • wykazuje związek między budową geologiczną a występowaniem surowców mineralnych • wskazuje na mapie Polski obszary występowania surowców mineralnych • przyporządkowuje nazwy pasm górskich do nazw orogenez w których te góry powstawały • odczytuje informacje przedstawione na klimatogramach • sporządza klimatogramy na podstawie danych Uczeń: • charakteryzuje na podstawie schematu typy zbiorowisk leśnych w zależności od podłoża POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia cechy rzeźby powierzchni Polski • klasyfikuje surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie Uczeń: • wymienia nazwy głównych kanałów i wskazuje te kanały na mapie Polski • wymienia nazwy gleb występujących we własnym regionie klasyfikuje gleby w Polsce • rozpoznaje typy zbiorowisk roślinnych w Polsce • określa na podstawie diagramu skład gatunkowy lasów w Polsce • wymienia nazwy skał i surowców mineralnych wystêpujących w regionie swojego zamieszkania • oblicza różnice czasu słonecznego między skrajnymi punktami Polski • wymienia przyczyny zanieczyszczenia Ba³tyku • opisuje na podstawie mapy ogólnogeograficznej przebieg granicy lądowej Polski Uczeń: • opisuje rozmieszczenie rejonów eksploatacji i wykorzystanie gospodarcze wód podziemnych • wyjaśnia znaczenie gospodarcze wód powierzchniowych • wykazuje znaczenie gospodarcze kana³ów • wykazuje znaczenie wód leczniczych • wymienia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy geograficzne Morza Ba³tyckiego • przedstawia g³ówne cechy środowiska przyrodniczego Morza Ba³tyckiego • rozróżnia typy gleb ze względu na ich żyzność • opisuje na podstawie mapy rozmieszczenie kompleksów leśnych w Polsce • opisuje funkcje lasów w Polsce Uczeń: • wyjaśnia wpływ czynników geograficznych na cechy klimatu Polski • analizuje przebieg izoterm lipca i stycznia na mapach klimatycznych Polski • wykazuje wpływ mas powietrza napływających nad obszar Polski na kształtowanie się pogody •opisuje pogodę kształtowaną przez poszczególne masy powietrza napływające nad Polskę • wyjaśnia przyczyny zróżnicowania przestrzennego d³ugoœci okresu wegetacyjnego • opisuje cechy sieci rzecznej w Polsce • uzasadnia asymetrię dorzeczy Wisły i Odry i wyjaśnia przyczyny jej powstania wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Ba³tyckiego • wyjaśnia przyczyny degradacji wód Morza Bałtyckiego Uczeń: • opisuje genezę mis jeziornych występujących w Polsce • omawia genezę Morza Bałtyckiego • proponuje sposoby ochrony wód Bałtyku • analizuje profile glebowe • wyjaśnia przyczyny degradacji gleb i wymienia sposoby jej zapobiegania • wyjaśnia zależności między klimatem a szatą roślinną • wykazuje zależności między składem gatunkowym lasów a warunkami klimatycznymi i glebowymi wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 LUDNOŚĆ I URBANIZACJA W POLSCE Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wymienia zadania poszczególnych szczebli administracji samorządowej wymienia czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce wymienia nazwy regionów o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym w Polsce wymienia czynniki wpływające na niską wartość przyrostu naturalnego w Polsce wymienia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce wymienia przyczyny rozwoju terenów podmiejskich wymienia przyczyny migracji zagranicznych Polaków wyjaśnia przyczyny wzrostu przyrostu rzeczywistego w Polsce w ostatnich latach wymienia nazwy krajów, do których migrują Polacy i wskazuje je na mapie Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów:„powiat grodzki ”,„powiat ziemski ”,„gmina ”,„wojewoda ”, „prezydent ”,„burmistrz ”,„starosta ”,„wójt ”,„demografia ”,„przyrost naturalny ”,„przyrost rzeczywisty ”,„struktura wiekowa spo³eczeñstwa ”,„gęstość zaludnienia ”,„migracja ”,„naród ”,mniejszość narodowa”, „mniejszość etniczna ”,„społeczność etniczna ”,„stopa bezrobocia ” „urbanizacja ”, „wskaźnik urbanizacji”, „wieś ”, „miasto ”,„aglomeracja ” wyjaśnia trójstopniowy podział władz administracyjnych • wyjaśnia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce wyjaśnia przyczyny głównych kierunków współczesnych migracji zewnętrznych Polaków Uczeń: opisuje podział administracyjny Polski • opisuje główne kierunki migracji Polaków po II wojnie światowej • odczytuje z danych statystycznych wielkość migracji z Polski i do Polski. • opisuje dawne i współczesne kierunki migracji wewnętrznych • opisuje przyczyny migracji poszczególnych grup ludności w Polsce • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę wyznaniową ludności Polski • opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce • analizuje piramidę płci i wieku ludności Polski Uczeń: • analizuje znaczenie podziału administracyjnego • porównuje na podstawie danych liczbowych długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach • omawia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce • charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie • opisuje kompetencje poszczególnych szczebli administracji samorządowej • porównuje na podstawie danych statystycznych współczynnik przyrostu naturalnego w miastach i wsiach Polski • oblicza stopę bezrobocia w Polsce Uczeń: • prognozuje zmiany liczby ludności w Polsce •analizuje przyczyny i skutki zróżnicowania gęstości zaludnienia w wybranym regionie Polski • porównuje czynniki decydujące o rozwoju osadnictwa dawniej i współcześnie • ocenia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce • ocenia wpływ ruchów migracyjnych na zmiany liczby i rozmieszczenie ludności Polski • przedstawia dorobek kulturowym , gospodarczym i naukowym wybranych mniejszości etnicznych POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) LUDNOŚĆ I URBANIZACJA W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce wyjaśnia przyczyny emigracji zarobkowej Polaków wymienia aktualne, główne problemy rynku pracy w Polsce i w zamieszkiwanym regionie wymienia cechy polskich miast wymienia czynniki, które miały wpływ na intensywność urbanizacji w Polsce • wymienia nazwy województw oraz ich stolice i wskazuje je na mapie administracyjnej Polski Uczeń: • wyjaśnia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce oraz migracji zarobkowej wybranych grup zawodowych •wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę • wymienia nazwy regionów zamieszkiwanych przez mniejszości narodowe • wymienia nazwy mniejszości etnicznych i opisuje ich rozmieszczenie • porównuje rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce oraz zamieszkiwanym regionie • rozróżnia typy aglomeracji w Polsce, zna różnice między nimi • wymienia nazwy aglomeracji miejskich i wskazuje je na mapie • wyjaśnia przyczyny urbanizacji w Polsce •omawia problemy mieszkańców dużych miast Uczeń: • wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia w latach 1930 –2008 w Polsce •omawia strukturę zatrudnienia w wybranych województwach • wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce • opisuje miasta Polski według grup wielkościowych • opisuje funkcje miast Polski na wybranych przykładach • wyjaśnia różnice między miastem a wsią • opisuje strukturę płci i wieku na podstawie danych statystycznych oraz piramidy płci i wieku ludności Polski • wskazuje obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia Uczeń: • charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie, wyjaśnia te różnice, uwzględniając czynniki przyrodnicze, historyczne i społecznoekonomiczne • analizuje stopę bezrobocia w wybranych województwach oraz swoim regionie i formułuje wnioski •prognozuje zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce • porównuje wskaźnik urbanizacji w Polsce oraz innych krajach i wymienia przyczyny jego zróżnicowania • omawia na podstawie danych statystycznych wskaźnik urbanizacji w Polsce w latach 1950 – 2008 Uczeń: • porównuje strukturę zatrudnienia w swoim województwie oraz innych województwach formułuje wnioski • porównuje wskaźnik urbanizacji zamieszkiwanego województwa ze wskaźnikiem urbanizacji w wybranym województwie i wyciąga wnioski • ocenia wpływ migracji ludności ze wsi do miast na proces urbanizacji POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) LUDNOŚĆ I URBANIZACJA W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • oblicza przyrost rzeczywisty ludności Polski • oblicza współczynniki przyrostu naturalnego i rzeczywistego w Polsce • oblicza saldo migracji w Polsce • wymienia nazwy obszarów najbardziej zurbanizowanych w Polsce i wskazuje te obszary na mapie Polski • odczytuje z danych statystycznych wskaźniki urbanizacji dla wybranych województw • omawia przyczyny ujemnego salda migracji zewnętrznych • odczytuje z różnych źródeł informacji dane dotyczące liczby ludności, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego w Polsce Uczeń: • opisuje skutki migracji zewnętrznych z punktu widzenia interesów Polski • wykazuje zróżnicowanie struktury narodowościowej Polski przed II wojną światową i obecnie • analizuje przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce • opisuje zróżnicowanie narodowościowe i etniczne wybranych regionów Polski • omawia przyczyny zróżnicowania struktury zatrudnienia w wybranych województwach Polski • opisuje przyczyny zróżnicowania urbanizacji w wybranych regionach Polski • oblicza wskaźnik urbanizacji w wybranych obszarach Polski i interpretuje go wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) LUDNOŚC I URBANIZACJA W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: • wykazuje przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wyjaśnia dlaczego Polska jest krajem niemal jednolitym narodowościowo • omawia przyczyny ujemnego salda migracji ze wsi do miast w Polsce wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 ROLNICTWO W POLSCE Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura użytkowania ziemi ”,„użytki rolne ”,„grunty orne ”, „pogłowie” wymienia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa wymienia nazwy obszarów o najkorzystniejszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa i wskazuje te obszary na mapie Polski wymienia czynniki ograniczające rozwój rolnictwa wymienia nazwy głównych roślin uprawnych w Polsce wymienia nazwy obszarów hodowli wybranych zwierząt w Polsce i wskazuje te obszary na mapie Polski Uczeń: opisuje warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • wymienia czynniki warunkujące rozmieszczenie upraw w Polsce • wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje te obszary na mapie tematycznej Polski • wymienia cele hodowli zwierząt w Polsce • wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu hodowli bydła i trzody chlewnej • wyjaśnia znaczenie produkcji roślinnej w wyżywieniu ludności Uczeń: omawia główne cechy struktury użytkowania ziemi wielkości i własności gospodarstw rolnych • opisuje poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa •omawia rozmieszczenie wybranych roślin uprawnych w Polsce •opisuje główne kierunki produkcji zwierzęcej w Polsce • wyróżnia główne cechy struktury hodowli w Polsce • omawia znaczenie hodowli drobiu, koni i owiec w Polsce • opisuje pogłowie bydła i trzody chlewnej w Polsce w wybranych latach • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania wielkości gospodarstw rolnych Uczeń: omawia główne cechy struktury zasiewów w Polsce • wskazuje przyczyny spadku pogłowia zwierząt hodowlanych • ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • ocenia warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • ocenia strukturę użytkowania ziemi w Polsce i porównuje ją ze strukturą w innych krajach Europy •ukazuje zmiany w polskim rolnictwie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej • wyjaśnia związek między żyznością gleb a rodzajem upraw • uzasadnia zróżnicowanie natężenia upraw roślin w wybranych rejonach • ocenia towarowość polskiego rolnictwa Uczeń: wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych)w Polsce • porównuje plony i zbiory wybranych roślin w Polsce i innych krajach na podstawie danych statystycznych oraz formułuje wnioski POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) PRZEMYSŁ W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów:„górnictwo”, „okręg przemysłowy”, „infrastruktura” dokonuje podziału przemysłu na sekcje i działy wymienia najlepiej rozwijające się obecnie działy produkcji przemysłowej w Polsce i zamieszkiwanym regionie wymienia czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych w Polsce klasyfikuje elektrownie • wymienia źródła energii wykorzystywane w Polsce Uczeń: przedstawia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji przemysłu • przedstawia przemiany w strukturze produkcji w Polsce • opisuje na wybranych przykładach czynniki lokalizacji przemysłu • wymienia nazwy okręgów przemysłowych i wskazuje te okręgi na mapie Polski • klasyfikuje surowce mineralne • wymienia przyczyny spadku wydobycia węgla kamiennego • wymienia wady i zalety poszczególnych rodzajów elektrowni • wymienia nazwy alternatywnych źródeł energii wykorzystywanych w Polsce • wyjaśnia znaczenie gospodarcze surowców mineralnych • wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców mineralnych Uczeń: wyjaśnia przyczyny największej koncentracji przemysłu na południu Polski • wymienia miejsca wydobywania wybranych surowców mineralnych i wskazuje je na mapie Polski • opisuje strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni • opisuje czynniki lokalizacji wybranych elektrowni w Polsce • ocenia zasoby surowców mineralnych w Polsce na podstawie danych statystycznych • opisuje wykorzystanie wód płynących do produkcji energii elektrycznej w Polsce • wykazuje korzyści z wykorzystywania niekonwencjonalnych źródeł energii w Polsce Uczeń: opisuje znaczenie inwestycji zagranicznych w Polsce • wymienia nazwy wybranych elektrowni cieplnych i wodnych oraz wskazuje te elektrownie na gospodarczej mapie Polski • wyjaśnia związki między lokalizacją przemysłu a warunkami naturalnymi, rynkiem zbytu, szlakami komunikacyjnymi i potencjałem ludzkim • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania lokalizacji okręgów przemysłowych • wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i zamieszkiwanym regionie • omawia społeczne i gospodarcze korzyści utworzenia specjalnych stref ekonomicznych Uczeń: • analizuje przyczyny i skutki prywatyzacji oraz restrukturyzacji przemysłu w Polsce • ocenia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu • uzasadnia potrzebę restrukturyzacji przemysłu w wybranych okręgach przemysłowych • uzasadnia potrzebę rozwijania nowoczesnych działów produkcji przemysłowej • przedstawia i ocenia wpływ przemysłu energetycznego na stan środowiska przyrodniczego Polski POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) PRZEMYSŁ W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 Uczeń: •omawia korzyści i negatywne skutki koncentracji przemysłu • wykazuje zależności między lokalizacją kopalni a rozmieszczeniem zakładów przetwarzających wydobywane surowce mineralne dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • ocenia strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni w Polsce i formułuje wnioski • wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej w Polsce wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) USŁUGI W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów:„usługi”, „komunikacja ”, „transport ”, „obwodnica”, „import ”„eksport”, „saldo bilansu handlu zagranicznego”, „turystyka ” • klasyfikuje usługi • wymienia nazwy usług rozwijających się w zamieszkiwanym regionie • wymienia przykłady działów usług rozwijających się i zanikających • rozróżnia rodzaje transportu • wymienia rodzaje usług, które obejmuje łączność • klasyfikuje turystykę ze względu na cel wyjazdów • wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Polski i wskazuje je na mapie politycznej świata • wymienia nazwy towarów eksportowanych z i importowanych do Polski Uczeń: wymienia cechy transportu wodnego i lotniczego • wymienia nazwy morskich handlowych i pasażerskich portów w Polsce i wskazuje je na mapie Polski • wymienia nazwy głównych szlaków transportu śródlądowego i wskazuje te szlaki na mapie Polski • wymienia przykłady walorów turystycznych Polski • wymienia cele przyjazdów turystów zagranicznych do Polski • wymienia nazwy regionów oraz ośrodków turystycznych o wysokich walorach turystycznych i wskazuje je na mapie • wymienia nazwy regionów najczęściej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje je na mapie Uczeń: opisuje znaczenie poszczególnych działów transportu lądowego w gospodarce kraju i swojego regionu • wskazuje na mapie Polski główne szlaki transportu lądowego • wyjaśnia znaczenie transportu morskiego, śródlądowego i lotniczego w gospodarce kraju • wyjaśnia przyczyny szybkiego rozwoju transportu lotniczego w Polsce • wymienia nazwy polskich miast mających swoje lotniska i wskazuje te miasta na mapie • wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu • wyjaśnia przyczyny rozwoju turystyki w Polsce i wzrostu ruchu turystycznego po 1989 roku Uczeń: opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu • opisuje przestrzenne zróżnicowanie gęstości sieci kolejowej i dróg kołowych w Polsce • uzasadnia konieczność modernizacji transportu lądowego w Polsce • wyjaśnia znaczenie łączności w gospodarce Polski i swojego regionu .• określa przyczyny dynamicznego rozwoju internetu i telefonii komórkowej w Polsce • wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego • opisuje zmiany na rynku usług w Polsce • wykazuje znaczenie usług w tworzeniu PKB • wykazuje związki między rozwojem gospodarczym a usługami Uczeń: • wykazuje wpływ gęstości oraz jakości sieci dróg kołowych i kolejowych na rozwój innych dziedzin działalności gospodarczej w Polsce • analizuje ruch turystyczny w Polsce na podstawie danych statystycznych • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę towarową handlu zagranicznego POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) USŁUGI W POLSCE Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego i przesyłowego w Polsce • wykazuje korzyści płynące z rozwoju handlu zagranicznego Uczeń: • opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście UNESCO i wskazuje je na mapie • wyjaśnia znaczenie handlu zagranicznego dla gospodarki Polski i w życiu codziennym • wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad • opisuje bariery rozwoju transportu samochodowego i kolejowego w Polsce • wykazuje wady i zalety transportu morskiego, śródlądowego i lotniczego • omawia znaczenie kanałów śródlądowych w Polsce • porównuje odległości oraz koszty przewozu towarów i pasażerów różnymi środkami transportu Uczeń: • wyjaśnia zróżnicowanie gęstości oraz jakości sieci transportu samochodowego i kolejowego w Polsce • charakteryzuje handlowe porty morskie w Polsce ze względu na wielkości przeładunków • omawia międzynarodowy ruch pasażerski w polskich portach morskich •przedstawia przyczyny i skutki rozwoju nowoczesnych form łącznoœci w Polsce • wykazuje znaczenie rozbudowy infrastruktury turystycznej dla rozwoju turystyki w Polsce • wykazuje na przykładach walory przyrodnicze i kulturowe Polski •opisuje bilans handlu zagranicznego w Polsce wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) MIEJSCE POLSKI W ŚWIECIE Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: wymienia nazwy światowych organizacji politycznych i gospodarczych, których członkiem jest Polska • wymienia przykłady międzynarodowej współpracy Polski podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: przedstawia na podstawie danych statystycznych miejsce Polski w gospodarce światowej • wymienia nazwy euroregionów i wskazuje je na mapie politycznej Europy • wymienia korzyści wynikające z przynależności Polski do międzynarodowych organizacji Uczeń: przedstawia zadania, które realizuje Polska w ramach międzynarodowych organizacji • przedstawia korzyści wynikające ze współpracy międzynarodowej Uczeń: wykazuje potrzebę współpracy Polski z innymi krajami i udziału w różnych organizacjach międzynarodowych •ocenia skutki integracji Polski ze strukturami Unii Europejskiej i NATO wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń: charakteryzuje wybrany euroregion POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) CHARAKTERYSTYKA REGIONÓW GEOGRAFICZNYCH POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 konieczny ocena dopuszczająca 2 podstawowy ocena dostateczna 2+3 rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. Uczeń: • wymienia nazwy i wskazuje na mapie główne regiony geograficzne poszczególnych pasów ukształtowania powierzchni Polski • wymienia nazwy najważniejszych miast poszczególnych regionów geograficznych i wskazuje je na mapie Polski • wymienia atrakcje turystyczne pobrzeży • wymienia nazwy elementów krajobrazu poszczególnych pasów ukształtowania powierzchni Polski • wymienia nazwy form krasowych występujących na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej •przedstawia funkcje Krakowa jako centrum kulturowego Polski • wymienia atrakcje turystyczne Karpat Uczeń: • omawia cechy krajobrazu młodo i staroglacjalnego • rozpoznaje cechy krajobrazu charakterystyczne dla poszczególnych regionów • wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu Wyżyn Polskich wymienia nazwy surowców mineralnych występujących w obrębie poszczególnych regionów • uzasadnia, że Warszawa jest ważnym ośrodkiem gospodarczym • przedstawia funkcje Zakopanego i jego znaczenie w rozwoju regionu Uczeń: opisuje elementy krajobrazu poszczególnych regionów Polski • opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki poszczególnych regionów oraz ich związek z warunkami przyrodniczymi • charakteryzuje wybrane miasta poszczególnych regionów • opisuje cechy klimatu poszczególnych regionów Polski • opisuje gleby poszczególnych regionów • wskazuje ma mapie miejsca występowania surowców • omawia atrakcje turystyczne poszczególnych regionów Uczeń: opisuje uwarunkowania rozwoju przemysłu na Wyżynie Śląskiej • omawia podział Karpat polskich • opisuje cechy klimatu górskiego • wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle we własnym regionie oraz wskazuje najlepiej rozwijające się obecnie działy produkcji przemysłowej • wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług we własnym regionie • omawia tradycje regionu zamieszkania • opisuje wpływ wewnętrznych i zewnętrznych czynników rzeźbotwórczych na ukształtowanie powierzchni w poszczególnych regionach ocenia możliwości rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów Uczeń: • proponuje sposoby zagospodarowania terenów zdegradowanych na skutek działalności gospodarczej człowieka w poszczególnych regionach • wykazuje indywidualne cechy swojego regionu • projektuje i opisuje na podstawie różnych źródeł (także własnych obserwacji terenowych) trasę wycieczki po zamieszkiwanym regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe POZIOM WYMAGAŃ (OCENA) CHARAKTERYSTYKA REGIONÓW GEOGRAFICZNYCH POLSKI Dział ocena niedostateczna 1 Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności . Braki są na tyle duże, że uniemożliwiają kontynuację nauki. Uczeń nie potrafi wykonać prostych poleceń nawet przy pomocy nauczyciela. konieczny ocena dopuszczająca 2 Uczeń: • wymienia nazwę regionu geograficznego, w którym mieszka i wskazuje go na ogólnogeograficznej mapie Polski • wymienia główne rodzaje zasobów własnego regionu geograficznego: lasów, wód, gleb, surowców mineralnych oraz, korzystając z mapy, opisuje ich rozmieszczenie podstawowy ocena dostateczna 2+3 Uczeń: rozszerzający ocena dobra 2+3+4 dopełniający ocena bardzo dobra 2+3+4+5 Uczeń: • wyjaśnia genezę Mierzei Wiślanej i Żuław Wiślanych • opisuje genezę wybrzeża klif owego • przedstawia rolę Warszawy w rozwoju gospodarczym Polski • opisuje wpływ działalności gospodarczej człowieka na krajobraz Wyżyny Śląskiej • omawia związki między wydobyciem surowców mineralnych a lokalizacją przemysłu w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym Uczeń: .• wyjaśnia mechanizm powstawania cienia opadowego i jego wpływ na klimat pojezierzy • wyjaśnia genezę Kotlin Podkarpackich • ukazuje zależności między budową geologiczną a cechami rzeźby Tatr • opisuje cechy rzeźby wysokogórskiej Tatr • wyjaśnia genezę rzeźby Sudetów • projektuje i opisuje na podstawie map turystycznych i tematycznych trasę podróży po wybranym regionie Polski • opisuje zagrożenia środowiska przyrodniczego powstające w wyniku działalności gospodarczej człowieka poszczególnych regionach wykraczający ocena celująca 2+3+4+5+6 Uczeń:
