Koordynacja, relaksacja, muzyka

Wnęk Anna
Strzelin
2
Hałas
Koncentracja na tu i teraz.
„Przeszłość jest historią,
przyszłość tajemnicą,
teraźniejszość to dar.”
Największy wróg słuchu – hałas - jest zmorą współczesnym czasów. Słuchamy głośno
telewizji czy radia, mówimy często podniesionym głosem, zwłaszcza my – nauczyciele...
Wiemy, jak trudnym czasem w szkole jest okres jesienno-zimowy. Często zdarza się, że
poziom decybeli w sali gimnastycznej czy w czasie przerwy, znacznie przekracza
dopuszczalną normę, a nauczyciele i uczniowie narażeni są na ogromny hałas i związane z
tym dolegliwości (np. bóle głowy, osłabienie słuchu, rozdrażnienie, zmęczenie).
Jako nauczycielka wf w szkole podstawowej przeprowadzam czasami lekcje, których celem
nadrzędnym jest ogólne wyciszenie uczniów oraz opanowanie umiejętności skupienia się na
własnym ciele i emocjach. Celem głównym natomiast jest kształtowanie koordynacji
ruchowej, którą uczniowie ćwiczą przy pomocy treningu obwodowego. W czasie takich zajęć
wyeliminowane jest współzawodnictwo i często towarzyszące temu negatywne emocje np.
agresja słowna, fizyczna czy niska samoocena dzieci słabiej grających w gry zespołowe.
W osiągnięciu celów lekcji służy mi moja druga - obok sportu - pasja czyli muzyka.
W trakcie takich zajęć jest zdecydowanie ciszej; uczniowie skoncentrowani są na sobie,
wykonują ćwiczenia na miarę swoich możliwości i we własnym tempie. Jednak zanim o
lekcji, chciałam przybliżyć nieco faktów dotyczących muzyki i koordynacji, aby zachęcić do
wprowadzania ich nie tylko na lekcjach wychowania fizycznego ale również w czasie
gimnastyki korekcyjnej czy lekcji wychowawczej.
Trudno wyeliminować hałas a ściślej dźwięki o niskiej częstotliwości (głośna, dudniąca
muzyka, trzaski zamykanych drzwi, krzyki) z naszego życia ale można tego wroga pokonać
jego własną bronią czyli dźwiękiem. Wzbogacając środowisko ucznia w muzykę, nie tylko
zadbamy o jego muzykalność ale i o sprawny słuch czy lepsze samopoczucie.
Poza tym, nie od dziś wiadomo, że muzyka łagodzi obyczaje...
W muzykoterapii funkcjonuje termin zwany „efektem Mozarta”, który wyjaśnia wpływ
muzyki na rozwój umysłowy człowieka. W latach 90 ub. wieku powstało setki ośrodków na
całym świecie używających muzyki Mozarta do terapii dzieci z dysleksją, zaburzeniami
mowy i autyzmem. Naukowcy badali muzykę różnych wykonawców i stwierdzili, że
najwięcej energetyzujących dźwięków ma muzyka Mozarta, Vivaldiego czy Telmanna gdzie
bogata w instrumenty smyczkowe melodia daje wysokie częstotliwości i utrzymuje organizm
w pełnej gotowości. Tego typu muzyka wprowadza porządek w ciele oraz mózgu i jest to
idealny stan do przyswajania informacji, uczenia się czy wykonywania skomplikowanych
ruchów np. w sporcie. Jak widzimy, ze względów czysto zdrowotnych, warto otaczać się
odpowiednią muzyką, która działa kojąco na słuch, emocje, obniża poziom stresu, rozjaśnia
umysł i sprzyja koncentracji
Koordynacja ruchowa to zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo
ruchów, przestawiania się z jednych zadań ruchowych na inne, jak również rozwiązywania
nowych, nieoczekiwanie pojawiających się sytuacji ruchowych; to również umiejętność
szybkiego uczenia się ruchu. W pracy z dziećmi należy szczególnie położyć naciska na jej
rozwijanie aby stymulować różne części mózgu. Kształtowanie koordynacji przy muzyce w
dużym stopniu uczy dzieci umiejętności, z którą mają ogromne trudności a mianowicie –
koncentracji.
Jako zawodniczka i trenerka tenisa stołowego chętnie wykorzystuję elementy tej dyscypliny
do trenowania koordynacji ruchowej oraz innych umiejętności tj. szybkość orientacji i
decyzji, bystrość wzroku i umysłu. Tenis stołowy jest sportem względnie cichym więc tego
typu zajęciom może towarzyszyć muzyka, która będzie sprzyjać koncentracji.
Poniżej przedstawiam przykładowe zadania lekcji służące kształtowaniu koordynacji
ruchowej z wykorzystaniem elementów tenisa stołowego i muzyki.
Część wstępna
Zbiórka w półkolu, uczniowie i nauczyciel siedzą w siadzie skrzyżnym. Omówienie zajęć,
celów lekcji, zmotywowanie uczniów do wyciszenia się. Kilka słów na temat szkodliwości
hałasu i pozytywnym wpływie muzyki na samopoczucie, którą za chwile usłyszą. Ćwiczenia
ogólnorozwojowe w truchcie i gimnastyka; w tle muzyka np. Vivaldiego (gorąco polecam
koncerty smyczkowe!) lub Telemanna.
Część główna.
Każdy uczeń otrzymuje rakietkę do tenisa stołowego i piłeczkę. Na każdą stację przypada
dwóch uczniów. Bardzo ważne jest wytłumaczenie i prezentacja poszczególnych ćwiczeń
oraz kierunek przechodzenia do stacji ćwiczebnych. Używanie gwizdka - niewskazane aby
nie burzyć nastroju; kiedy cichnie muzyka jest to sygnał mówiący o zmianie stacji. Uczniowie
powinni wykonywać ćwiczenia koordynacyjne najpierw dokładnie, a potem mogą zwiększać
ich częstotliwość
Przykładowe ćwiczenia:
Stacja nr 1 - odbicia piłeczki na wysokość ok.15 cm na przemian forhendem i bekhendem.
Stacja nr 2 - utrzymanie piłeczki na rakietce i przejście po odwróconej ławeczce.
Stacja nr 3 - (bez rakietki) rzut piłeczką do pojemnika leżącego w odległości ok. 2m,
Stacja nr 4 - odbicia w parach jedną piłeczką o ścianę.
Stacja nr 5 - odbicia piłeczki o podłogę, ale to ćwiczenie wykonujemy swoją nie grającą
(nie piszącą) ręką;
Stacja nr 6 - (bez rakietek) żonglowanie dwoma piłeczkami;
Stacja nr 7 - odbicia w parach, siedzą na przeciw siebie w siadzie skrzyżnym
w odległości ok.1,5 m.
Stacja nr 8 - (bez rakietek) w parach, blisko ściany. Partner stoi za plecami ćwiczącego,
obaj zwróceni twarzą do ściany, partner rzuca piłką o ścianę, ćwiczący musi
złapać piłeczkę
Część końcowa.
Czynności porządkowe, złożenie sprzętu, posprzątanie sali.
Stretching, ćwiczenia korekcyjne przy drabinkach, w tle muzyka relaksacyjna.