„Pomóżmy dzieciom, by każdy z nich stał się tym, kim stać się może” Janusz Korczak Program wychowawczy Przedszkola nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi w Bieruniu na rok szkolny 2016/2017 Podstawa prawna: 1) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), 2) Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). WSTĘP Wychowanie dziecka rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole je kontynuuje, ukierunkowuje i wspomaga. Z istoty wychowania przedszkolnego wynika jego funkcja wychowawcza, która jest integralnie powiązana z funkcją opiekuńczą i edukacyjną. Istotnym elementem odpowiedzialnego wychowania jest pomaganie wychowankowi, by odkrył, zrozumiał i respektował podstawowe wartości, które odnoszą się do poszczególnych sfer ludzkiego życia. Celem głównym Programu Wychowawczego Przedszkola jest stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społecznokulturowym i przyrodniczym. Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego, która opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Program wychowawczy stanowi wytyczne dla dyrektora przedszkola, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz instytucji wspomagających pracę przedszkola. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych. Pragniemy, aby rezultatem naszej pracy wychowawczej była dziecięca świadomość swojej wartości i indywidualności. Chcemy, aby każde dziecko rozumiało i respektowało zasady współżycia i współdziałania z innymi ludźmi. Aby nie obawiało się wyrażać swoich emocji, ale szanowało także odczucia innych. Naszym priorytetem jest wpojenie każdemu dziecku - istoty tolerancji, otwartości i wrażliwości - na otaczający je świat. OGÓLNE INFORMACJE O PROGRAMIE Program wychowawczy został opracowany dla potrzeb Przedszkola nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi w Bieruniu, w którym wspólnie bawią się wszystkie dzieci, ucząc się otwartości i tolerancji, akceptacji potrzeb drugiego człowieka. Program ten wspiera wychowawczą rolę rodziny, a jego treści są zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Programem wychowawczym objęte są dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Cele strategiczne realizowane będą w sposób ciągły przez wszystkich nauczycieli poprzez odpowiedni dobór metod i form pracy, literaturę, pomoce dydaktyczne oraz poprzez stosowanie oddziaływań wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dziecka oraz zmniejszających / eliminujących zachowania niepożądane. Nauczyciele będą współpracować z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. Dzieci zaangażują się we wspólne tworzenie i przestrzeganie Kodeksu Przedszkolaka. Pracownicy niepedagogiczni będą wspierać działania nauczycieli. Program obejmuje funkcjonowanie dziecka w grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego METODY I FORMY PRACY Zastosowane w programie metody i formy pracy nie są nowoczesne i zapewniają dzieciom aktywny sposób osiągnięcie zamierzonych efektów. Mają ogromny wpływ na dzieci, kształtują umiejętności, dają szansę każdemu dziecku na twórcze działanie i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa. Metody te sprawdzają się w pracy w oddziałach integracyjnych. Metody czynne: - metoda zadań stawianych dziecku, - metoda samodzielnych doświadczeń, - metoda ćwiczeń utrwalających. Metody oglądowe: - obserwacja, pokaz, - osobisty przykład nauczyciela. Metody słowne: -rozmowa, - opowiadanie, - zagadki. W programie zostaną wykorzystane również metody: - metoda W. Sherborne - metoda prof. E . Gruszczyk – Kolczyńskiej - metoda relaksacja - metoda Knillów - gimnastyka umysłu Dennisona, - metoda aktywnego słuchania muzyki wg B. Strauss - metoda pedagogiki zabawy Klanza – elementy - metoda gimnastyki twórczej wg C. Orffa i R. Labana - metody z zastosowaniem programów komputerowych. FORMY PRACY: grupowa zespołowa indywidualna CELE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO CEL NADRZĘDNY: Celem głównym Programu Wychowawczego Przedszkola jest stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno – kulturowym i przyrodniczym. CELE GŁÓWNE: Wprowadzanie dzieci w system ogólnoludzkich wartości moralnych. Pomaganie dzieciom w poznaniu postaw i uczenie zachowań zgodnych z przyjętym kanonem norm i wartości. CELE SZCZEGÓŁOWE: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i żywieniowych. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Wychowanie dla poszanowania świata roślin i zwierząt. Kształtowanie wartości rodzinnych, obywatelskich i patriotycznych. Kształtowanie umiejętności zgodnego obcowania z ludźmi. Uczenie się rozróżniania dobra od zła i rozpoznawania własnych odczuć. Rozwijanie poczucia własnej wartości i zdolności emocjonalnej empatii. Tworzenie postawy zrozumienia i akceptacji w realizacji powyższych celów nauczyciele współpracują ze sobą oraz z całym środowiskiem przedszkolnym, głównie zaś z Rodzicami. ZADANIA WYCHOWAWCZE PRZEDSZKOLA: Zbadać oczekiwania rodziców w zakresie metod wychowawczych. Poznać i stosować metody skutecznego oddziaływania wychowawczego. Systematycznie przeprowadzać zajęcia profilaktyczno – edukacyjne uczące dzieci jak chronić się przed niebezpieczeństwem i radzić sobie w trudnych sytuacjach. Współdziałać z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką i terapią dzieci dotkniętych przemocą i zaniedbanych wychowawczo. Wspierać działania wychowawcze rodziców, integrować oddziaływania wychowawcze własne, rodziny, środowiska. Prowadzić dostosowane do możliwości dzieci formy zabaw wyrabiające asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętności słuchania innych i skutecznej komunikacji międzyludzkiej. Stosować system wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci. Uczyć tolerancji i akceptacji inności. ZASADY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI Rodzina i przedszkole to dwa ważne środowiska wychowawcze dziecka mające decydujący wpływ na prawidłowy jego rozwój. Współdziałanie nauczycieli i rodziców jest jednym z istotnych czynników prawidłowego procesu wychowawczego. Wpływa zarówno na postępy dzieci w nauce, jak i w zachowaniu. Daje też szansę ciągłego doskonalenia się nauczycieli i rodziców jako wychowawców odpowiedzialnych za wielostronny rozwój dzieci. Skuteczność tego oddziaływania uwarunkowana jest wzajemnym i ścisłym współdziałaniem. Dlatego wychowawcy dążą do ujednolicenia oddziaływań dydaktyczno – wychowawczych na płaszczyźnie przedszkole - dom oraz do pełnej współpracy rodziców z placówką. Zakres tej współpracy obejmuje: Udzielanie pełnej i wyczerpującej informacji na temat zachowania dziecka, jego postępów w nauce i trudności. Zaznajomienie rodziców z dokumentami regulującymi pracę przedszkola, a w szczególności ze statutem przedszkola, koncepcją pracy przedszkola, programem wychowawczym i profilaktyki. Udział rodziców w różnego rodzaju formach działalności placówki (przedstawienia, wycieczki, imprezy organizowane w przedszkolu). Formy współpracy z rodzicami: zebrania ogólne z rodzicami oraz Radą Rodziców, zebrania grupowe, konsultacje indywidualne, spotkania okolicznościowe, organizacja dni /zajęć otwartych dla rodziców/dni adaptacyjnych, uroczystości, festyny, pikniki, prelekcje, pogadanki, prowadzenie kącika dla rodziców (pedagogizacja rodziców), kontakty telefoniczne i mailowe, kontakty miedzy rodzicami, plany współpracy z rodzicami, program wychowawczy, tablice informacyjne dla rodziców, strona internetowa przedszkola, włączenie rodziców do organizacji imprez kalendarzowych, przedszkolnych, angażowanie rodziców w pracę na rzecz przedszkola. PRAWA I OBOWIĄZKI PRZEDSZKOLAKA W naszym przedszkolu wychowanek ma prawo do: - zaspokajania potrzeb rozwojowych, a szczególnie potrzeby bezpieczeństwa i akceptacji; - zdrowego jedzenia; - zaspokojenia ciekawości i poznania otaczającej go rzeczywistości; - badania i odkrywania; - kontaktu i zabawy z innymi, wyboru towarzyszy zabaw; - rozwijania swoich zainteresowań i własnych możliwości twórczych; - decydowania i dokonywania wyborów wyrażania własnego zdania, sądów i oczekiwań; - poznania, nazywania i wyrażania własnych emocji; - zrozumiałego dla siebie systemu wyróżnień, nagród i logicznych konsekwencji. W naszym przedszkolu dziecko ma obowiązek: - przestrzegać zasad i norm współżycia w grupie; - nie oddalać się od grupy bez pozwolenia osoby dorosłej; - zgłaszać swoje niedyspozycje zdrowotne; - nie przeszkadzać innym w zabawie, gdy sam nie ma na nią ochoty; - po skończonej zabawie posprzątać miejsce zabawy; - umieć dzielić się z kolegami atrakcyjnymi zabawkami; - szanować prawo do zabawy wszystkich kolegów; - zachowywać zasady bezpieczeństwa podczas zabawy; - nie przeszkadzać odpoczywającym; - poprawnie zachowywać się w miejscach publicznych. KRYTERIA SUKCESU: Dziecko: Dostrzega i rozumie potrzeby innych , akceptuje ich odrębność. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje, szczególnie radość, smutek, złość, zadowolenie. Szanuje wolność innych, cudze zdanie. Kulturalnie zachowuje się podczas posiłków, zachowując prawidłową postawę i porządek wokół siebie. Wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania, a także dostrzega je u innych. Rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny i odczucia. Zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe. Aktywnie uczestniczy w zabawach integracyjnych z rówieśnikami kształtujących postawę zrozumienia , opiekuńczości, szacunku, rozumie, że wszyscy mają równe prawa do zabawy. Rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej, stosuje zasady higieny. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych. Zna swoje prawa i obowiązki. Szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek, wyrozumiałość. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki. Interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania. TREŚCI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Wartość: POTRAFIMY WSPÓŁDZIAŁAĆ W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ Obszar 1 Podstawy programowej: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci Normy postępowania Stosuję się do zawartych umów i reguł Przykładowe sposoby realizacji Potrafię zgodnie bawić się z innymi dziećmi Stosuję zwroty grzecznościowe w kontaktach z dziećmi i dorosłymi Umiem czekać na swoją kolej Potrafię przyjąć porażkę z godnością (umiem przegrywać) Stosowanie systemu nagród: medale, znaczki, uśmieszki, dyplomy. Zabawy kołowe, ruchowe, tematyczne Wykorzystanie gier stolikowych Wykorzystanie zabaw integracyjnych Szanuję potrzeby i zainteresowania innych dzieci Nabywam pewności siebie i wiary we własne siły Jeśli mam problem, zwracam się do nauczyciela o pomoc Współdziałanie z dziećmi niepełnosprawnymi na terenie placówki Udział w konkursach i uroczystościach na terenie placówki oraz poza nią Szanuję wspólną własność Sumiennie wywiązuję się z powierzonych obowiązków (np. dyżurnego) Utworzenie Kodeksów grupowych(zawarcie kontraktu z dziećmi, podpisanie kodeksu, przestrzeganie ustaleń, ustalenie przez grupę konsekwencji w razie nie przestrzegania kodeksu) Dbanie o salę, zabawki i sprzęt Pełnienie dyżurów w sali Wartość : KULTURALNIE SIĘ ZACHOWUJEMY Obszar 2 podstawy programowej: Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych Normy postępowania Okazuję szacunek rówieśnikom oraz dorosłym osobom Kulturalnie zachowuję się przy stole Słucham gdy ktoś mówi, nie przerywam Nie podnoszę głosu Jestem miły dla innych Szanuję wspólne zabawki i odkładam je na wyznaczone miejsce Znam wzory właściwego zachowania: postawa nauczyciela, wzorce literackie Przykładowe sposoby realizacji Praktyczne wykonywanie czynności, pokaz Zwracanie uwagi i ćwiczenie umiejętności kulturalnego spożywania posiłków oraz kulturalnego zachowania się przy stole Zabieram głos po uprzednim podniesieniu ręki do góry i uzyskaniu zgody Uczenie się mówienia miłych słów i dziękowania ze te słowa; prowadzenie rozmów z kolegami i dorosłymi Powierzanie dzieciom prostych zadań i obowiązków w domu i przedszkolu: sprzątanie zabawek po skończonej zabawie, Uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych osób; pomoc słabszym, opieka nad chorymi. Przykłady z literatury dziecięcej. Wartość: MOJA RODZINA Obszar 15 podstawy programowej : Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne Normy postępowania Uczestniczę w życiu rodziny Szanuję członków swojej rodziny Znam historię swojej rodziny Okazuję swoje uczucie najbliższym Wiem, gdzie pracują moi rodzice i znam wartości wypływające z wykonywanego zawodu Biorę udział w uroczystościach o charakterze rodzinnym: Święto Rodziców, Festyn Rodzinny, Wigilia, Jasełka Obchodzenie w przedszkolu swoje urodziny( wykonanie grupowej niespodzianki dla solenizanta) Biorę udział w konkursach rodzinnych: plastycznych, recytatorskich, muzycznych Przykładowe sposoby realizacji Wykonanie samodzielnie drobnych niespodzianek dla rodziny Rozmowy na temat rodziny znajomość imion rodziców, dziadków, rodzeństwa, miejsca zamieszkania Wykonanie drzewa genealogicznego Zapraszanie do przedszkola chętnych rodziców w celu poznania ich pracy zawodowej Wartość: PATRIOTYZM I REGIONALIZM Obszar 15 podstawy programowej: Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne Normy postępowania Znam symbole narodowe: godło, flaga, hymn Odnoszę się z szacunkiem do symboli narodowych Znam swoją miejscowość: herb, zabytki i ciekawe miejsca Poznaję kulturę swojego regionu Uczestniczę w spotkaniach np. górnik Wprowadzenie tematyki kompleksowej „Polska moja ojczyzna” Wywieszanie flagi z okazji świat narodowych Nauka Hymnu Narodowego (1 zwrotka i refren, dzieci starsze) Przykładowe sposoby realizacji Wprowadzenie tematyki kompleksowej „Bieruń moje misto” Uczestnictwo w życiu gminy: udział w imprezach lokalnych: dożynki, korowód, wystawy, festyny Utworzenie w przedszkolu kącika regionalnego Wykonanie albumu tematycznego Zapoznanie z legendami, tradycjami, tańcami i strojami Spotkanie z zespołem regionalnym: „Ściernianeczki” Organizowanie konkursu gwary śląskiej „Po naszymu” Wycieczki krajoznawcze po najbliższej okolicy Wartość: NASZE ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO Obszar 2,5,6 podstawy programowej: Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych Normy postępowania Potrafię dbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo Nie oddalam się od grupy Prowadzenie zajęć poświęconych higienie osobistej Zorganizowanie spotkań z pielęgniarką, stomatologiem, lekarzem Promowanie racjonalnego odżywiania Udział w konkursach i projektach edukacyjnych dotyczących zdrowia(np. Kubusiowi Przyjaciele Natury, Mamo, Tato wolę wodę itp.) Cykliczne spotkania z policjantem ( poznanie możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu, poznanie „pozycji żółwia”) Hartuję swój organizm - biorę udział w zajęciach ruchowych, zabawach, spacerach i wycieczkach (przebywam na świeżym powietrzu w każdej porze roku) Zorganizowanie konkursu „Bezpieczny przedszkolak” Przykładowe sposoby realizacji Prowadzenie zajęć poświęconych higienie osobistej Ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu (sala, ogród przedszkolny) oraz na wycieczkach Zorganizowanie spotkań z pielęgniarką, stomatologiem, lekarzem Promowanie racjonalnego odżywiania Udział w konkursach i projektach edukacyjnych dotyczących zdrowia(np. Kubusiowi Przyjaciele Natury, Mamo, Tato wolę wodę itp.) Cykliczne spotkania z policjantem ( poznanie możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu, poznanie „pozycji żółwia”) Propagowanie form czynnego wypoczynku Zorganizowanie konkursu „Bezpieczny przedszkolak” EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja programu wychowawczego będzie polegać na ocenie( poprzez obserwację) stopnia przestrzegania wyodrębnionych powyżej norm postępowania. Po dokonaniu ewaluacji na koniec roku, program będzie zgodnie z jej wynikami modyfikowany i realizowany w następnych latach.