plan gospodarki odpadami dla powiatu

gm. Przytuły
POWIATOWY PLAN GOSPODARKI
gm. Jedwabne
ODPADAMI
NA LATA 2008-2011 DLA
gm. Zbójna
gm.
POWIATU
ŁOMŻYŃSKIEGO
Nowogród
gm. Wizna
Z PERSPEKTYWĄ NA LATA
2012-2015
gm. Piątnica
Łomża
gm. Miastkowo
gm. Łomża
gm. Śniadowo
Łomża, wrzesień 2008 r.
1
SPIS TREŚCI
1.WSTĘP............................................................................................................................................4
1.1 PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA................................................................................................. 4
1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ........................................................................................................... 4
1.3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU PRAWNEGO ODNOŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI ................................... 5
2. ZAŁOŻENIA I DANE PODSTAWOWE DLA POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO ............................... 12
2.1 OBSZARY GEOGRAFICZNE.............................................................................................................. 12
2.2 LUDNOŚĆ, INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA I ZABUDOWA MIESZKALNA................................................. 13
2.3 NATURA 2000............................................................................................................................. .14
2.4 HYDROGRAFIA…………………………………………………………………………………………….14
2.5 W ARUNKI GLEBOWE………………………………………………………………………………………15
2.6 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW...............................................................................................................15
2.7 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ..................................................................................................... 15
2.8 SYTUACJA GOSPODARCZA............................................................................................................ 17
2.9 EDUKACJA I OCHRONA ZDROWIA.................................................................................................... 19
2.10 TURYSTYKA ............................................................................................................................... 19
3. ANALIZA - STAN ISTNIEJĄCY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADMI ............................. 19
3.1 OSZACOWANIE OBECNIE WYTWARZANEJ ILOŚCI ODPADÓW .............................................................. 19
3.1.1 DANE DOTYCZĄCE WYTWARZANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH ...................................................... 19
3.1.2 DANE DOTYCZĄCE WYTWARZANIA ODPADÓW W SEKTORZE HANDLOWYM I PUBLICZNYM .................. 22
3.1.3 ODPADY Z PRZEMYSŁU, ODPADY WYTWARZANE W SEKTORZE ROLNO-SPOŻYWCZYM ORAZ
PRZETWÓRSTWA DREWNA ................................................................................................................... 22
3.1.4 ODPADY Z SEKTORA BUDOWLANEGO ......................................................................................... 23
3.1.5 ZUŻYTE OPONY .......................................................................................................................... 23
3.1.6 ODPADY Z WYPADKÓW I POWSTAŁE W WYNIKU AWARII PRZEMYSŁOWEJ ........................................ 24
3.1.7 ODPADY Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW ............................................................................................ 25
3.1.8 ODPADY NIEBEZPIECZNE ............................................................................................................ 26
3.2 STAN ISTNIEJĄCY W ZAKRESIE ŚWIADCZENIA USŁUG ........................................................................ 33
3.3 TRANSPORT I PRZEŁADUNEK ODPADÓW .......................................................................................... 33
3.4 INSTALACJE DO SEGREGACJI, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW.......................................... 36
3.5 PRZEPŁYW ODPADÓW ................................................................................................................... 39
3.6 W YKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIŁALNOŚĆ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI .................. 40
3.7 KOSZTY I OPŁATY .......................................................................................................................... 40
3.8 UWAGI KOŃCOWE DOTYCZĄCE OBECNEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI I IDENTYFIKACJI
PROBLEMÓW ...................................................................................................................................... 41
4. PRZEWIDYWANE ZMIANY - ZAŁOŻENIA ................................................................................. 42
4.1 ZMIANY DEMOGRAFICZNE .............................................................................................................. 42
4.2 ROZWÓJ WYBRANYCH CZYNNIKÓW GOSPODARCZYCH ..................................................................... 43
4.3 PROGNOZY ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW............................................................................... 43
4.3.1 SEKTOR KOMUNALNY ................................................................................................................. 43
4.3.1.1 OSADY ŚCIEKOWE ................................................................................................................... 44
4.3.2 SEKTOR GOSPODARCZY ............................................................................................................ 45
4.3.2.1 ODPADY Z PRZETWÓRSTWA DREWNA, PRODUKCJI MEBLI, PAPIERU............................................. 44
4.3.2.2 SEKTOR ROLNO-SPOŻYWCZY ................................................................................................... 45
4.3.2.3 ODPADY Z SEKTORA BUDOWLANEGO ........................................................................................ 45
4.4 ZUŻYTE OPONY ............................................................................................................................. 45
4.5 ODPADY NIEBEZPIECZNE ............................................................................................................... 46
5. USTALENIE POLITYKI, CELÓW I ZADAŃ. ............................................................................... 48
5.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI ..................... 49
5.1.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW .......................................... 49
5.1.2 DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI,
TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH......... 51
5.1.2.1 ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH ..................................................................... 51
5.1.2.2 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH .......................................................... 53
5.1.2.3 STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻACE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ................................ 55
5.1.3 DZIAŁANIA ZMIERZAJACE DO REDUKCJI ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH
BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ................................................................................ 57
6. ANALIZA OPCJI EKONOMICZNYCH I TECHNOLOGICZNYCH .............................................. 56
6.1 PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO .... 56
6.1.1 ANALIZA PRZEPŁYWU ODPADÓW W SEKTORZE KOMUNALNYM ........................................................ 58
2
6.1.2 ANALIZA PRZEPŁYWU ODPADÓW W SEKTORZE GOSPODARCZYM .................................................... 60
6.2 ANALIZA I DOSTĘPNOŚĆ FINANSOWA .............................................................................................. 67
7. DŁUGOTERMINOWY PLAN STRATEGICZNY DLA POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO ................. 67
8. ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU I OGRANICZENIE WYTWARZANIA ODPADÓW ............. 69
9. ZASADY FINANSOWANIA ......................................................................................................... 69
10. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO ...................................................... 71
11. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ....... 71
11.1 SYSTEM MONITORINGU ................................................................................................................ 71
11.1.1 MONITORING ŚRODOWISKA ....................................................................................................... 71
11.1.2 MONITORING POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ..................................................... 72
11.1.3 MONITORING SPOŁECZNY ......................................................................................................... 75
12. WDRAŻANIE POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ................................... 75
13. SPRAWOZDAWCZOŚĆ ............................................................................................................ 75
14. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ........................................................ 76
3
1. WSTĘP
1.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA
Opracowanie niniejszego powiatowego planu gospodarki odpadami wynika z art. 14
i 15 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze
zmianami) nakładających na powiat obowiązek opracowania planu gospodarki odpadami.
1.2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Celem niniejszego opracowania jest stworzenie kompleksowego POWIATOWEGO
PLANU GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Łomżyńskiego na podstawie obowiązującego
ustawodawstwa.
Zakres powiatowego planu gospodarki odpadami odpowiada wymaganiom dla planów
powiatowych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r.
(Dz. U. Nr 66 poz. 620 ze zm., Dz. U. z 2006 r. Nr 46 poz. 333). Powiatowy plan gospodarki
odpadami obejmuje:

charakterystykę powiatu,

analizę
stanu
gospodarki
odpadami
(komunalne,
niebezpieczne,
medyczne
i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, pojazdy wycofane
z eksploatacji, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony, odpady
z remontów i budowy, osady ściekowe i opakowania, wyroby zawierające azbest),

rodzaj odpadu, ilość i źródło pochodzenia,

systemy zbiórki (komunalne),

odzysk i unieszkodliwianie wraz z instalacjami,

prognozowane zmiany w zakresie gospodarowania odpadami,

przyjęte cele w gospodarce odpadami,

systemy gospodarowania odpadami i kierunki działań,

harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań,

wnioski i prognozy oddziaływania projektu planu na środowisko,

sposób monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.
Do przeprowadzenia analizy wykorzystane zostały dane zebrane w wojewódzkiej
bazie danych o odpadach, dane przedstawione w sprawozdaniu z realizacji planu gospodarki
odpadami dla Powiatu Łomżyńskiego na lata 2004 - 2014.
Sprawozdanie z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami zawiera
informacje o jakościowym i ilościowym wykonaniu zadań ustalonych w powiatowym planie
gospodarki odpadami oraz o osiąganiu przyjętych w planie celów.
4
Plan gospodarki odpadami stwarza możliwość uzyskania szczegółowego obrazu
gospodarki odpadami na analizowanym obszarze, przez co łatwiejsza staje się identyfikacja
najważniejszych problemów związanych z gospodarka odpadami i rozwiązywanie ich
w sposób systemowy.
1.3. ANALIZA AKTUALNEGO
ODPADAMI
STANU
PRAWNEGO
ODNOŚNIE
GOSPODARKI
Gospodarowanie odpadami regulują następujące podstawowe akty prawne:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150).

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze
zmianami).

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. z
2005 r. Nr 175 z 2001 r., poz. 1458).

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie
depozytowej (Dz.U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607).

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2006 r. Nr 133 poz.935
ze zmianami).

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz.U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zmianami).
W ustawie Prawo ochrony środowiska (dział II) wprowadzono następujące zasady ogólne,
istotne z punktu widzenia gospodarki odpadami:
1. Zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości: ochrona
jednego
lub
kilku
elementów
przyrodniczych
powinna
być
realizowana
z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów.
2. Zasadę
zapobiegania:
ten,
kto
podejmuje
działalność
mogącą
negatywnie
oddziaływać na środowisko jest zobowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu.
3. Zasadę przezorności: kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na
środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się
przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze.
4. Zasadę „zanieczyszczający płaci”: kto powoduje zanieczyszczenie środowiska,
ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia; kto może spowodować
ponadnormatywne zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty zapobiegania temu
zanieczyszczeniu
5
5. Zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie.
6. Zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju
przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów.
7. Prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z
zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub
programu, w tym dotyczących gospodarki odpadami w przypadkach określonych w
ustawie – Prawo ochrony środowiska.
8. Zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony
środowiska jest nieważna.
9. Zasadę, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska
są zobowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały
określone na podstawie ustaw, przy czym jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono
obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej
metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych
wyników.
Ustawa o odpadach określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający
ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania
ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów.
Ustawa ta mówi m.in. (art. 5), że każdy podejmujący działania powodujące lub mogące
powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować
i prowadzić, tak aby:
1. Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne
oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu
ich użytkowania,
2. Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się
zapobiec ich powstaniu,
3. Zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów,
których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.
Ponadto, w ustawie sformułowano następujące zasady:
1. Zasadę bliskości, która mówi, że odpady powinny być w pierwszej kolejności
poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu w miejscu ich powstawania; jeśli nie jest
to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny
być przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane
odzyskowi lub unieszkodliwieniu.
6
2. Zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta stanowiącą, że producent jest
nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale
również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych
przez niego produktów. Jedną z konsekwencji tej zasady jest odpowiednie
projektowanie produktów.
W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach określono zadania gminy oraz
obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także
warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją
ustawy. Zmiany dotyczące omawianej ustawy wynikające z ustawy o wprowadzeniu ustawy
– Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw z dnia 27
lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 100 z 2001 r., poz.1085) w sposób istotny zmieniły jej
dotychczasową treść.
Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych określa wymagania, jakim muszą
odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby
postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę życia
i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej określa obowiązki importerów oraz
wytwórców produktów, związane z wprowadzaniem
na rynek krajowy produktów
w opakowaniach oraz określa zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej i opłaty
depozytowej.
Zgodnie z ustawą o odpadach, zarządzanie gospodarką odpadami powinno być prowadzone
w oparciu o plan gospodarki odpadami, ujmujący wszystkie rodzaje odpadów.
Gospodarowanie odpadami zostało oparte na obowiązujących w UE zasadach prewencji
oraz obciążenia wytwarzającego (zanieczyszczający płaci). Wymienione powyżej dwie
ustawy obejmują zagadnienia będące przedmiotem następujących dyrektyw Rady:
75/442/EWG o odpadach (ramowa), 91/689/WE o odpadach niebezpiecznych, 94/62/WE
o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, 89/429/WE o starych spalarniach odpadów
komunalnych, 94/67/WE o spalarniach odpadów niebezpiecznych, 99/31/WE o składowaniu
odpadów, oraz rozporządzenie Rady 259/93/EWG w sprawie transgranicznego przesyłania
odpadów.
Do głównych priorytetów średniookresowych określonych w Polityce Ekologicznej Państwa
na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014 (Warszawa 2006)
należą:
7

gospodarczego kraju PKB,

zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska,

Zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów,
w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, że w 2013 r. nie będzie
składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji więcej niż 50%
masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.,

standardów Unii Europejskiej,


CB do 2010 r.,

i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na
całkowite wyeliminowanie ich składowania,

czności działania systemu zbierania i demontażu
pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów
powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji,

i gospodarce odpadami w Polsce.
W dokumencie Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014 (Warszawa 2006), zagadnienia związane z gospodarką
odpadami występują w rozdziale 6. Środowisko i zdrowie. Dalsza poprawa jakości
środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, gdzie przewidziano (w okresie do 2014 r.)
podejmowanie działań w celu stworzenia systemu efektywnego egzekwowania przepisów
prawa w odniesieniu do gospodarki odpadami, a także wprowadzenia i wdrożenia
instrumentów finansowych umożliwiających realizację zadań przez jednostki samorządu
terytorialnego, dyscyplinujących w zakresie wykonywania obowiązków w odniesieniu do
gospodarki odpadami.
W dokumencie programowym Strategia rozwoju województwa podlaskiego do roku 2010 w
priorytecie Zrównoważone gospodarowanie przestrzenią województwa z zachowaniem
ważnych w skali krajowej i europejskiej walorów przyrodniczych i kulturowych, a także z ich
racjonalnym wykorzystaniem dla przyspieszonego rozwoju określone zostały kierunki działań
zmierzające do jego realizacji, tj:
8

rozwój systemów usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych poprzez modernizację
istniejących i budowę nowych wysypisk dla potrzeb miast i gmin, w szczególności na
obszarach chronionych i rekreacyjnych,

powszechna selektywna zbiórka odpadów i gospodarcze wykorzystanie znacznej ich
części,

rozwiązanie problemu unieszkodliwiania odpadów medycznych,

unieszkodliwianie odpadów pochodzenia zwierzęcego

likwidacja zagrożeń z istniejących magazynów odpadów niebezpiecznych.
W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego na lata 2007-2010 określono
następujące cele i zadania:
Cel ogólny średniookresowy do roku 2014:
Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym
oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania
Cele na lata 2008 – 2014:
1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 51% wszystkich odpadów komunalnych.
2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3. Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
 opakowania z papieru i tektury: 50%,
 opakowania ze szkła: 45%,
 opakowania z tworzyw sztucznych: 30%,
 opakowania metalowe: 45%,
 opakowania wielomateriałowe: 30%,
 odpady wielkogabarytowe: 50%
 odpady budowlane: 40%
 odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50%
Dla osiągnięcia założonych celów, przyjęto podjęcie następujących kierunków działań
w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na obszarze woj. podlaskiego:
1. Podnoszenie
świadomości
ekologicznej
obywateli,
w szczególności
w
zakresie
minimalizacji wytwarzania odpadów.
9
2. Wprowadzanie
systemowej
gospodarki
odpadami
komunalnymi
w
układzie
ponadlokalnym, w tym budowa zakładów zagospodarowania odpadów (sortownie,
kompostownie, obiekty termicznego unieszkodliwiania odpadów, składowiska o funkcji
ponadlokalnej).
3. Utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów
komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.
4. Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
5. Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
6. Wdrażanie
selektywnej
zbiórki
odpadów
wielkogabarytowych,
budowlanych
i niebezpiecznych.
7. Redukcja
w
odpadach
kierowanych
na
składowiska
zawartości
składników
biodegradowalnych.
8. Modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniają wymogów ochrony
środowiska, a będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych.
9. Intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych
lokalnych składowisk odpadów komunalnych.
10. Zintensyfikowanie działań skierowanych na zapobieganie zanieczyszczeniu odpadami
terenów przy trasach przelotowych i terenów przylegających do cieków.
11. Uwzględnianie w gminnych planach gospodarki odpadami rozwiązania problematyki
odpadów pozostawionych przez przekraczających granicę oraz opracowania i wdrożenia
skutecznego systemu zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów przed zamknięciem
składowiska.
12. System monitoringu i sposób oceny realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami.
Założone cele na lata 2003 – 2006 w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami nie
zostały zrealizowane.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 roku Nr 39
poz. 251 ze zmianami) powiatowy plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje
odpadów
a
w
powstających
szczególności
na
odpady
terenie
powiatu
komunalne
z
oraz
przywożonych
uwzględnieniem
na
odpadów
jego
teren,
ulegających
biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz
odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i
akumulatory.
Plan powiatowy powinien uwzględniać zapisy Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz
Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego na lata 2007-2010.
10
Zgodnie z zapisem art. 14 ust. 5 i ust. 7 projekt planu powiatowego opracowuje zarząd
powiatu, zaś opiniują: zarząd województwa i zarządy gmin z terenu powiatu. Organy te
udzielają opinii dotyczących PPGO w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia
otrzymania projektu. Nie udzielenie opinii w tym terminie uznaje się za opinię pozytywną (art.
14 ust. 8).
W myśl art. 14 ust. 13 zarząd powiatu składa co dwa lata radzie powiatu sprawozdanie
z realizacji planu gospodarki odpadami. Plan ten podlega aktualizacji nie rzadziej niż co 4
lata.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 ze zmianami) powiatowy
plan gospodarki odpadami określa:
1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym:
 rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów
innych niż niebezpieczne,
 rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku,
 rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania,
 istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych
niż niebezpieczne,
 rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania
wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne,
 wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz
unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne, uwzględniające podstawowe
informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar,
dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie
geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe,
hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji
gospodarki odpadami;
2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające
ze zmian demograficznych i gospodarczych;
3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym:
 działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,
 działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania
na środowisko,
 działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania,
transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż
niebezpieczne,
11
 plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na
składowiska odpadów,
 sposób realizacji planu zamykania instalacji, w szczególności składowisk odpadów
i spalarni
odpadów,
niespełniających
wymagań
ochrony
środowiska,
których
modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona
z przyczyn
ekonomicznych,
wynikającego
z
wojewódzkiego
planu
gospodarki
odpadami, oraz harmonogram realizacji tych działań i instytucje odpowiedzialne za ich
realizację;
4) projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami innymi
niż niebezpieczne, w tym odpadami komunalnymi, uwzględniający ich zbieranie,
transport, odzysk i unieszkodliwianie;
5) szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne proponowanego systemu, szacunkowe
koszty
realizacji
poszczególnych
działań
oraz
sposoby
finansowania
realizacji
zamierzonych celów;
6) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie
sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki
odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości.
2. ZAŁOŻENIA I DANE PODSTAWOWE DLA POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
2.1.
OBSZARY GEOGRAFICZNE
Powiat łomżyński - jeden z 17 powiatów województwa podlaskiego, położony jest
w jego zachodniej części (Mapa - Załącznik 2). Wchodzi w skład obszaru Zielone Płuca
Polski. Obejmuje tereny o niewielkim stopniu zanieczyszczenia, bardzo atrakcyjne
pod względem przyrodniczym i krajobrazowym. Około 26% powierzchni powiatu stanowią
obszary unikalnej przyrody objęte różnymi formami ochrony prawnej.
Powiat łomżyński administracyjnie obejmuje swoim terytorium obszar następujących
jednostek samorządowych:
Gminy wiejsko-miejskie:
Jedwabne
Nowogród
Gminy wiejskie:
Łomża
Miastkowo
Piątnica
Przytuły
Śniadowo
Wizna
Zbójna
Powierzchnia [km2]
159
101
207
115
219
71
163
133
186
Dane z 2007 r. wg Głównego Urzędu Statystycznego
12
Powiat
znajduje
się
w
prowincji
Niżu
Środkowoeuropejskiego
-
Nizinie
Północnomazowieckiej, w której wyróżnia się 3 mezoregiony: Równinę Kurpiowską,
Międzyrzecze Łomżyńskie i Dolinę Dolnej Narwi.
2.2.
Ludność, infrastruktura społeczna i zabudowa mieszkalna
Powiat łomżyński zamieszkiwany jest przez 51,29 tys. mieszkańców według GUS z
roku 2007. Sieć osadniczą tworzy 269 miejscowości, w tym 2 miasta i 267 wsi
zorganizowanych w 270 sołectwach.
W strukturze ludności powiatu stwierdza się duży udział ludności w wieku
produkcyjnym (58,31%) i zdecydowanie mniejszą liczbę ludności w wieku poprodukcyjnym
(17,52%). Struktura ludności powiatu łomżyńskiego według grup ekonomicznych jest zatem
korzystna.
Tabela 2.1. Ilość budynków w poszczególnych typach zabudowy
Ilość budynków
Typ zabudowy
Wielorodzinna
Jednorodzinna
65
2 641
Zagrodowa
9 209
Powiat łomżyński
Razem:
11 915
Dane z 2007 r. wg Urzędów Miast i Gmin
Dominującą (z uwagi na ilość budynków) formą mieszkalnictwa na terenie powiatu
jest zabudowa jednorodzinna i zagrodowa.
Sprawy zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych to w całości zadania własne
samorządów gminnych. Według danych z 2007 roku na terenie powiatu znajdowało się
13,882 tys. mieszkań o 60,145 tys. izbach i ogólnej powierzchni użytkowej 1.324. 553 m2.
W 2007 roku przeciętna pow. użytkowa mieszkania na 1 osobą wynosiła 26 m2, co obrazuje
stosunkowo korzystne warunki mieszkaniowe w powiecie.
Przy ogólnie korzystnej sytuacji mieszkaniowej mimo spadku mieszkań oddanych
do użytku, standard wyposażenia (woda, kanalizacja, gaz) jest jednak niski.
2.3.
Natura 2000
Natura 2000 to program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci)
obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu jest unijna Dyrektywa
Ptasia, Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa) oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów
13
wykonawczych. Najważniejsze postanowienia Ustawy o ochronie przyrody wprowadzającej
obszar Natura 2000 mówią że teren obejmuje:
1) obszary specjalnej ochrony ptaków
2) specjalne obszary ochrony siedlisk
Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych innymi
formami ochrony przyrody.
Na mocy Rozporządzenia z 21 lipca 2004 r. (po nowelizacji z dnia października 2008r.)
Minister Środowiska wyznaczył do tej pory 141 obszary specjalnej ochrony ptaków. Do
chwili obecnej Rząd Polski przesłał do Komisji Europejskiej projekt obejmujący 364 specjalne
obszary ochrony siedlisk. Znalazł się wśród nich min. SOO Dolina Biebrzy (zajmujący
powierzchniowo ten sam obszar co OSO Dolina Biebrzy).
Na terenie powiatu łomżyńskiego występują:
1. SOO (Specjalne Obszary Ochrony)

Dolina Biebrzy - PLH200008

Przełomowa Dolina Narwi - PLC200003
2. OSO (Obszary Specjalnej Ochrony)
2.4.

DOLINA DOLNEJ NARWI - PLB140014

OSTOJA BIEBRZAŃSKA - PLB200006

Przełomowa Dolina Narwi - PLC200003
Hydrografia
Powiat położony jest w dorzeczu rzeki Narwi z jej największymi dopływami: Biebrzą i Pisą.
Mniejszymi dopływami Narwi są rzeki: Ruż, Łojewek, Łomżyczka, Gać, Narwica. Na terenie
powiatu nie ma żadnych jezior ani sztucznych zbiorników wodnych. Woda podziemna jest
eksploatowana
głównie
z
czwartorzędowego
poziomu
wodonośnego.
Zasoby
czwartorzędowe to źródło wody i surowiec dla stacji uzdatniania i hydroforni zaopatrujących
ludność powiatu w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze. W 2007 roku nie wykonywano
badań w sieci regionalnej monitoringu jakości wód podziemnych.
W roku 2007 przeprowadzono kontrolę piezometrów zamontowanych wokół zlikwidowanego
mogilnika przeterminowanych środków ochrony roślin w Zbójnej-Dębnikach oraz ze stawu
i studni kopanej zlokalizowanych w jego pobliżu, skontrolowano jakość wody z komunalnego
ujęcia wody dla gminy Zbójna.
Na terenie powiatu znajdują się dwa główne zbiorniki wód podziemnych:

Nr 215 – Subniecka Warszawska (wiek utworów - trzeciorzęd), szacunkowe zasoby
dyspozycyjne 250 tys. m3/dobę; średnia głębokość ujęć 160 m.
14

Nr 217 – Pradolina rzeki Biebrza (wiek - utwory czwartorzędu w pradolinach)
szacunkowe zasoby dyspozycyjne 200 tys. m3/dobę; średnia głębokość ujęć 45 m.1
2.5.
Warunki glebowe
Na terenie powiatu występują następujące typy gleb: brunatne (41,5%), bielicowe
(21,8%), czarnoziemy (15,7%), bagienne (11,7%), glejowe (0,2%), murszowe (6,0%), mady
(3,1%). Oprócz tego należy wymienić udokumentowane złoża kopalin pospolitych: kruszywo
naturalne, piaski kwarcowe do betonów komórkowych, piaski kwarcowe do cegły wapiennopiaskowej, surowce ilaste ceramiki budowlanej
2.6.
Użytkowanie gruntów
Powierzchnia administracyjna powiatu wynosi 135 393 ha, w tym: użytki rolne
zajmują 95 434 ha (70,51% powierzchni powiatu), lasy i grunty leśne zajmują 29 282 ha
(21,6% powierzchni powiatu), pozostałe grunty zajmują powierzchnię 10677 ha (7,89%
powierzchni powiatu).
Potencjał gospodarczy powiatu to w zasadzie rolnictwo indywidualne oparte na ok.
9200 rodzinnych gospodarstw rolnych i działek rolnych. Ponad 2000 gospodarstw ma
powierzchnię od 10 - 15 ha. Wśród gruntów ornych ok. 28 tys. ha stanowi klasa IV, ok. 20 tys.
ha - klasa V i ok. 16 tys. ha klasa VI, (w ogóle nie występują grunty orne I klasy bonitacyjnej).
Tabela 2.2. Struktura użytkowania gruntów w powiecie łomżyńskim
Ogólna
powierzchnia
gruntów
[ha]
135 475
Użytki rolne
Lasy i grunty
leśne
Pozostałe tereny
[ha]
95 434
[ha]
30 289
[ha]
9 752
Dane z 2007 r. GUS
2.7.
Infrastruktura techniczna
 Gospodarka wodno-ściekowa
Wodociągi w powiecie to 739,5 km sieci, do której podłączonych jest 10188
budynków mieszkalnych. W gminach Piątnica, Łomża i Śniadowo, około 90% mieszkańców
pobiera wodę na potrzeby pitne, czy bytowo-gospodarcze. Najniższy wskaźnik występuje
1
Państwowy Instytut Geologiczny
15
w gminach Przytuły, Wizna i Zbójna. Właściciele gospodarstw domowych nie podłączonych
do sieci wodociągowej pobierają wodę ze studni kopanych.
Zdecydowanie mniej korzystnie przedstawia się sytuacja w zakresie kanalizacji.
Długość sieci kanalizacyjnej w powiecie łomżyńskim w 2007 roku wynosiła 69,5 km i była
jedną z krótszych sieci kanalizacyjnych w województwie podlaskim.
Średnie roczne zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych powiatu
łomżyńskiego w przeliczeniu na 1 mieszkańca jest nieznacznie niższe niż w miastach. W
grupie gmin wiejskich więcej wody zużywają gminy Piątnica (238,3 dm3), Łomża (224,5 dm3)
oraz gmina Śniadowo (112,0 dm3) niż mieszkańcy gmin miejskich (64,3 dm3). Taka sytuacja
spowodowana jest między innymi lokalizacją podmiotów gospodarczych na terenach w/w
gmin wiejskich.
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonowało w 2007 roku 5 komunalnych
oczyszczalni ścieków o łącznej przepustowości 1291 m3/dobę oraz 3 przemysłowe
oczyszczalnie ścieków o łącznej przepustowości 1580 m3/dobę.
Na terenie powiatu znajduje się ponad 500 wysokotowarowych gospodarstw rolnych
o skoncentrowanej produkcji zwierzęcej, które produkują w dużej ilości gnojowicę. Nawóz
ten niewłaściwie przechowywany i wykorzystywany stanowi potencjalne zagrożenie dla wód
powierzchniowych i podziemnych.
 Komunikacja
Powiat łomżyński ma dogodny układ drogowy, na który składa się sieć dróg
krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych.
Sieć drogową w powiecie tworzą drogi:
- powiatowe o długości ok. 780,2 km (drogi o nawierzchni twardej),
- wojewódzkie o długości ok. 115 km,
- gminne o długości ok. 756,4 km drogi o nawierzchni twardej i drogi o nawierzchni
gruntowej),
- krajowe
1. droga nr 61 Warszawa – Augustów stanowiąca główny ciąg drogowy w
zachodniej części województwa podlaskiego;
2. droga nr 63 prowadząca do przejść granicznych z Ukrainą, z Lubelszczyzny na
Mazury i do przejść granicznych z Obwodem Kaliningradzkim;
3. droga nr 64 Piątnica – Jeżewo łącząca powiat ze stolicą województwa.
16
 Telekomunikacja
Z sieci telekomunikacyjnej korzysta 7561 abonentów, w tym 885 w miastach i 6676
na obszarach wiejskich.
 Elektroenergetyka
Obszar powiatu łomżyńskiego jest zasilany ze stacji wysokiego i średniego napięcia
(WN/SN) znajdujących się w gminach miejskich Jedwabne i Nowogród oraz stacji średniego
i niskiego napięcia (SN/NN).
W 2007 roku w powiecie łomżyńskim zużyto 2724 MW*h energii elektrycznej na
niskim napięciu.
 Ciepłownictwo i gazownictwo
Systemy zaopatrzenia w energię cieplną występują w dwóch miastach i 3 wsiach
powiatu łomżyńskiego. W powiecie występuje 16190 m sieci cieplnej przesyłowej, 111
połączeń prowadzących do budynków i innych obiektów. Powszechnymi nośnikami energii
cieplnej w gospodarstwach domowych powiatu łomżyńskiego są przede wszystkim: drewno,
trociny i węgiel, rzadziej centralne ogrzewanie.
Powiat łomżyński należy do nielicznych powiatów w województwie podlaskim, który
ma podłączenie w sieć gazową. Wyposażony jest w sieć gazową na terenie gminy wiejskiej –
Łomża (23,8 km) i Piątnica. Odbiorcami gazu jest 172 gospodarstw domowych, w których
zużyto 183 tys. m3 gazu.
2.8.
Sytuacja gospodarcza
Powiat łomżyński ze względu na swój rolniczy i wiejski charakter należy do obszarów
słabo rozwiniętych gospodarczo.
Gminy
powiatu
łomżyńskiego
posiadają
zróżnicowany
poziom
rozwoju
gospodarczego, wynikający między innymi z położenia geograficznego, nierównomiernie
rozwiniętej infrastruktury technicznej i rynku usług.
Dynamikę aktywności gospodarczej charakteryzuje między innymi analiza struktury i
liczba podmiotów gospodarczych. Na początku 1999 r. funkcjonowało w powiecie 1917
podmiotów gospodarczych. Ich liczba zwiększyła się do 2562 w końcu 2007 roku.
Liczba
podmiotów gospodarczych
powiatu
łomżyńskiego
jest
porównywalna
z powiatami zambrowskim i siemiatyckim, a wyższa niż w powiatach monieckim
i kolneńskim.
Struktura jednostkowa w powiecie łomżyńskim wskazuje na dominację sektora
prywatnego (95,59%). Decyduje o tym przede wszystkim znaczna liczba zarejestrowanych
osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Większość firm funkcjonujących na
17
terenie powiatu łomżyńskiego to zakłady w większości jednoosobowe. Terytorialne
rozmieszczenie firm zarejestrowanych w poszczególnych gminach powiatu łomżyńskiego
jest nierównomierne. Prawie 55% podmiotów zlokalizowanych jest na terenie gmin:
Śniadowo, Piątnica oraz Łomża.
Na terenie powiatu funkcjonuje kilka znaczących zakładów przemysłowych.
W przetwórstwie rolno-spożywczym, szczególnie ważnym z uwagi na zagospodarowanie
miejscowych płodów rolnych są to:
 Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy (gm. Piątnica) zaliczana do grupy 10ciu najlepszych spółdzielni mleczarskich w kraju, posiadająca certyfikat ISO 9002
oraz uprawnienia eksportowe do UE,
 Firma „AXO” w Jeziorku (gm. Piątnica) zajmująca się magazynowaniem mięsa
i mrożonek,
 Masarnie w Podgórzu, Kupiskach (gm. Łomża)
Stosunkowo nieźle rozwinięty jest przemysł drzewny i materiałów budowlanych
reprezentowany przez:
 Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „Prefbet” w Śniadowie (gm. Śniadowo),
największego w Polsce Północno-Wschodniej producenta betonu komórkowego oraz
dostawcę wielu innych materiałów budowlanych prowadzącego Centrum Obsługi
Budownictwa w Łomży,
 Firma „Sonarol” w Jeziorku (gm. Piątnica) zajmująca się produkcją stolarki okiennej,
 Firma „Agro-Rolnik” zajmująca się dystrybucją maszyn i urządzeń rolniczych,
 Firma „Home-Pine” w Kupiskach (gm. Łomża) zajmująca się produkcją mebli,
 Tartaki na terenie gminy Miastkowo oraz zakłady meblarskie w Kupiskach (gm.
Łomża).
Bogate ekologicznie zaplecze surowcowe sprawia, że potencjał przemysłowy
zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolno-spożywcze, które reprezentują małe
i średniej wielkości zakłady przetwarzające miejscową produkcję rolną. Najwyższą dynamikę
rozwojową wykazuje przemysł mleczarski, w którym obserwuje się przyspieszone procesy
dostosowawcze do wymogów rynku.
Potencjał produkcyjny przemysłu mierzony wartością produkcji sprzedanej w końcu
2007 r. w powiecie łomżyńskim wyniósł 10973 mln zł, gdzie na jednego mieszkańca
przypada 558 zł. Zakłady przemysłowe w powiecie zatrudniały 1250 osób Pracujący ogółem
w zakładach pracy to 3342 osoby zaś pracujący łącznie z rolnictwem indywidualnym to
15,085 tys.
18
2.9.
Edukacja i ochrona zdrowia
Według danych z rocznika statystycznego w 2007 roku w powiecie funkcjonowało
m.in. 41 szkół podstawowych, 9 gimnazjów, 5 liceów ogólnokształcących, 3 przedszkola
i 7 oddziałów przedszkolnych, 12 publicznych zakładów opieki zdrowotnej i 2 niepubliczne.
2.10.
Turystyka
Teren powiatu łomżyńskiego jest obszarem cennym przyrodniczo, charakteryzują go
malownicze krajobrazy, duża powierzchnia lasów, bogata flora i fauna. Cały powiat należy do
obszaru „Zielone Płuca Polski”. Tereny prawnie chronione stanowią 35148,5 ha (w tym parki
narodowe – 499,0 ha, rezerwaty przyrody 542,41 ha).
Walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz historia i kultura północnego Mazowsza
tworzą warunki dla rozwoju turystyki. Generalnie atrakcyjność turystyczną powiatu można
określić czterema słowami „Biebrza – Narew – Łomża – Kurpiowszczyzna”. Atrakcyjność
turystyczną powiatu podkreślają przede wszystkim:
- Biebrzański Park Narodowy,
- Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi,
- obszar chronionego krajobrazu doliny Dolnej Narwi i Puszczy Kurpiowskiej (docelowo
Kurpiowskiego Parku Krajobrazowego),
- Lasy Pniewskie,
- Lasy Czerwonego Boru,
- rzeki Biebrza, Narew i Pisa stanowiące z dopływami szlaki turystyki wodnej i miejsca
rekreacji,
- średniowieczne grodziska w: Samborach, Wiźnie, Pieńkach-Grodzisku,
- Zabytki: Wizny, Łomży, Drozdowa, Nowogrodu, Szczepankowa, Dobregolasu oraz
kompleks carskich fortów w Piątnicy.
3. ANALIZA – STAN ISTNIEJĄCY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI
3.1.
OSZACOWANIE OBECNIE WYTWARZANEJ ILOŚCI ODPADÓW
3.1.1. Dane dotyczące wytwarzania odpadów komunalnych i innych niż niebezpieczne
W związku ze specyfiką analizowanego terenu, tj. o charakterze rolniczym, bez
uciążliwego dla środowiska przemysłu, powstają tu głównie odpady komunalne.
Zgodnie z art. 3, ust. 3, pkt 4 ustaw o odpadach przez odpady komunalne rozumie się
odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój
charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
19
Źródłami powstawania odpadów komunalnych są zarówno gospodarstwa domowe,
jak i również obiekty infrastruktury (2/3 stanowią odpady z gospodarstw domowych i 1/3
odpady powstające w obiektach infrastruktury). Ilość powstających odpadów uzależniona jest
przede wszystkim od: standardu życia, rodzaju zabudowy, obiektów użyteczności publicznej,
handlu drobnego przemysłu, działalności budowlano – rozbiórkowej, pory roku, techniczno –
sanitarnego wyposażenia budynku.
Na terenie Powiatu Łomżyńskiego w 2007 roku wytworzono szacunkowo 23950,5 Mg
odpadów komunalnych. W skład odpadów komunalnych, powstających na omawianym
obszarze, wchodzą przede wszystkim odpady z gospodarstw domowych, obiektów
użyteczności publicznej i obsługi ludności. Wśród odpadów komunalnych można znaleźć
wiele składników, które zaliczamy do odpadów niebezpiecznych, ponieważ zawierają
substancje toksyczne, palne, wybuchowe lub mikroorganizmy chorobotwórcze (m.in.: zużyte
baterie, akumulatory, świetlówki, termometry, opakowania po farbach, rozpuszczalnikach,
lakierach, smary, oleje przepracowane, niewykorzystane leki, przeterminowane środki
i opakowania po środkach chemicznych oraz nawozach stosowanych w rolnictwie). Szacuje
się, iż na analizowanym terenie w/w odpady stanowią około 0,5% ogólnej masy odpadów.
Tabela 3.1. Szacunkowy skład morfologiczny odpadów komunalnych
Skład odpadów
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
Odpady zielone
Papier i tektura
Drewno
Odpady wielomateriałowe
Tworzywa sztuczne
Szkło
Metal
Odpady tekstylne
Odpady mineralne
Odpady niebezpieczne
Zawartość procentowa (%)
Miasto
Wieś
33
18
2
4
20
12
2
2
4
3
14
12
8
8
5
5
1
1
10
34
1
1
Źródło: Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010
W tabeli 3.1 przedstawiono szacunkowy skład odpadów komunalnych. Przedstawione
procentowo ilości składników o charakterze surowców wtórnych w ogólnej masie odpadów,
nie stanowią o ilościach możliwych do pozyskania surowców wtórnych. Odzysk ich z ogólnej
masy odpadów zależy, m.in. od funkcjonującego systemu zbiórki selektywnej, stopnia
uświadomienia i motywacji społeczeństwa.
Odpady organiczne – biomasa - odpady spożywcze pochodzenia głównie roślinnego.
W zabudowie wielorodzinnej udział tej grupy w składzie odpadów stanowi do 25 %.
Mieszkańcy tej zabudowy nie mają zwykle możliwości wykorzystania tego rodzaju odpadów.
20
Są one gromadzone wraz z innymi odpadami stałymi i kierowane na składowisko odpadów.
W zabudowie zagrodowej i jednorodzinnej na rozpatrywanym obszarze odpady organiczne
wykorzystywane są częściowo jako karma dla zwierząt lub są kompostowane w
kompostownikach przydomowych i używane jako nawóz np. w ogrodach. Stąd udział tej
grupy w składzie odpadów zmniejsza się tu do około 10 %.
Odpady biologiczne są podatne na procesy fermentacji tlenowej. Na omawianym
terenie, z uwagi na jego rolniczy charakter zalecane jest kompostowanie tych odpadów w
kompostownikach przydomowych w zabudowie zagrodowej i jednorodzinnej. Zaleca się
kompostowanie
bioodpadów,
odpadów
"zielonych"
wraz
z
osadami
ściekowymi
z oczyszczalni ścieków komunalnych. Jako dodatek można stosować np. torf, trociny, słomę
itp.
Odpady mineralne - na analizowanym terenie grupę tą stanowi głównie popiół z ogrzewania
piecowego, ponadto stłuczka ceramiczna, drobne frakcje odpadów, pył, piasek oraz gruz
budowlany. Według danych z badań, ilość tego typu odpadów dochodzi do 30 – 40 % masy
w odpadach pochodzących z budynków ogrzewanych indywidualnie paliwem stałym i do 10
– 15 % w odpadach z budynków zaopatrywanych w ciepło centralnie. Ogólnie ilość tej grupy
wykazuje trend malejący. Odpady mineralne powinny być zagospodarowywane lokalnie
np. przy ulepszaniu dróg gruntowych. Natomiast na składowisku odpadów stanowią materiał,
stosowany jako warstwa izolacyjna.
Odpady użytkowe podatne na procesy segregacji - m.in.: makulatura, szkło, tworzywa
sztuczne, metale - stanowią materiały handlowe. Ilość tej grupy odpadów systematycznie
rośnie z wyjątkiem złomu stali, który stanowi najłatwiejszy surowiec możliwy do pozyskania w
procesie segregacji, a następnie do sprzedaży. Również na metale kolorowe istnieje
znaczny popyt na rynku skupu surowców wtórnych (także na rynku lokalnym na omawianym
terenie).
Ilość odpadów papierowych, kartonowych i tekturowych zdeterminowana jest na
analizowanym obszarze istniejącym systemem ogrzewnictwa. Odpady te są obecnie
w znacznym stopniu wykorzystywane jako paliwo (w piecach węglowych).
Tekstylia – są możliwe do zagospodarowania (podobnie jak pozostałe surowce wtórne) tylko
w postaci czystej (materiał jednorodny, bez zanieczyszczeń). Wskazana byłaby zbiórka
akcyjna tekstyliów (2-3 razy w roku np. odzieży używanej - na cele charytatywne).
Z tworzyw sztucznych najpraktyczniejsze do zagospodarowania są opakowania z tworzyw
termoplastycznych tj.: opakowania z PET (politereftalan etylenu), wyroby kształtowe z PP
(polipropylen) i PE (polietylen). Natomiast cienkie woreczki foliowe (m.in. rozdawane w
sklepach do zakupionych produktów) są praktycznie nie do wykorzystania. Podobnie trudne
do wykorzystania są wyroby z PCV /polichlorku winylu/ (winyleum, płytki PCV).
Szkło jest odpadem nieaktywnym, obojętnym dla środowiska (główny składnik – dwutlenek
21
krzemu). Jednak jego odzysk i zawrócenie ponownie do procesu produkcji wpływa na
zmniejszenie zapotrzebowania surowców (m.in. piasku szklarskiego, sody, mączki
wapiennej) oraz obniżenie emisji gazów: dwutlenku siarki, tlenków azotu, dwutlenku węgla,
chloru i fluoru.
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w 2007 r. zebrano na terenie powiatu
4852,30 Mg zmieszanych odpadów komunalnych, w tym 4100,11 Mg z gospodarstw
domowych.
W dalszym ciągu nierozwiązanym problemem jest brak selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych, co powoduje trafianie na składowiska legalne i „dzikie" także odpadów
niebezpiecznych typu: zużyte świetlówki, lampy rtęciowe, baterie i akumulatory.
Dane dotyczące ilości poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w powiecie
łomżyńskim zamieszczono w ZAŁĄCZNIKU 3.
3.1.2. Dane dotyczące wytwarzania odpadów w sektorze handlowym i publicznym
Odpady z sektora handlowego i publicznego są podobne do odpadów powstających
w zabudowie mieszkaniowej, jednakże charakteryzują się innym składem morfologicznym
(więcej odpadów opakowaniowych – papieru, tektury, tworzyw sztucznych). Szacunkowa
ilość odpadów powstających w sektorze handlowym i publicznym wynosi ok. 3,3 tys. Mg/r.
3.1.3. Odpady z przemysłu, odpady wytwarzane w sektorze rolno-spożywczym oraz
przetwórstwa drewna
Potencjał przemysłowy powiatu zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolnospożywcze, największą dynamikę rozwojową wykazuje przemysł mleczarski. Stosunkowo
nieźle rozwinięty jest przemysł drzewny i materiałów budowlanych.
Struktura wytwarzanych odpadów przemysłowych ze względu na pochodzenie jest
następująca:

odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,

odpady nieorganiczne z procesów termicznych,

odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, płyt i mebli,

odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków
i gospodarki wodnej,

odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie funkcjonuje żadne stałe składowisko odpadów
przemysłowych.
3.1.4. Odpady z sektora budowlanego
22
Odpady budowlane i remontowe wytwarzane są m.in. w gospodarstwach domowych,
jako odpady z remontów mieszkań, prowadzonych na małą skalę i wówczas są ujęte
w zmieszanych odpadach komunalnych, oznaczonych kodem 200301.
System zbierania odpadów remontowych pochodzących z gospodarstw domowych
polega na wystawieniu przed posesję kontenera przeznaczonego na odpady remontowobudowlane, po uprzednim zgłoszeniu przez wytwórcę odpadu prośby o odbiór odpadów do
administratora budynku lub przedsiębiorstwa wywozowego.
Grupa 17 katalogu odpadów – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
budowlanych oraz infrastruktury drogowej - jest podstawową grupą, w której występują
odpady budowlane niewchodzące w skład strumienia odpadów komunalnych. Odpady te
wytwarzane są najczęściej przez wyspecjalizowane firmy budowlane, na których ciąży
obowiązek ich odzysku i unieszkodliwiania, jeśli umowa o świadczenie usług nie stanowi
inaczej. Odpady te występują w zmiennych ilościach, wynikających z prowadzonych robót
budowlanych, remontowych i rozbiórkowych na danym terenie. Większe ilości tych odpadów
pojawiają się w okresach przebudowy miast, budowy dróg, wyburzeń dla potrzeb nowych
tras komunikacyjnych, po klęskach żywiołowych. Wytwarzający te odpady mają obowiązek
prowadzenia ich ewidencji oraz sporządzania na tej podstawie zbiorczych zestawień danych
i przekazywania ich Marszałkowi województwa. W przypadku, gdy wytwórca wytwarza
powyżej 5 tys. Mg rocznie zobowiązany jest do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie
odpadów.
Charakterystyka jakościowa odpadów z budowy, remontów i demontażu jest bardzo
zróżnicowana w zależności od źródła powstawania. Odpady powstające w trakcie prac
budowlanych, remontowych i demontażowych w budownictwie przemysłowym mogą być
zanieczyszczone m.in.: metalami ciężkimi, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami
impregnującymi.
W powiecie łomżyńskim nie ewidencjonuje się ilości powstających odpadów
budowlanych.
3.1.5. Zużyte opony
Zużyte opony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska klasyfikowane są do
odpadów z grupy 16, o kodzie 16 01 03. Stanowią one najważniejszą pozycję w grupie
odpadów gumowych, powstających w trakcie eksploatacji i demontażu samochodów.
Zużyte opony ze względu na ich wzrastająca ilość oraz dużą trwałość w środowisku,
a także dynamiczny rozwój motoryzacji, stanowią poważny problem. W związku z tym
powinny być podejmowane odpowiednie kroki zmierzające do zagospodarowania tego
rodzaju odpadów.
23
Na
terenie
powiatu
łomżyńskiego
nie
jest
prowadzona
analiza
dotycząca
odzyskanych i unieszkodliwionych zużytych opon i w związku z tym dokładne określenie
ilości zużytych opon jest trudne ze względu na brak ewidencji w tym zakresie. Dokładną ilość
opon zużytych przez właścicieli samochodów prywatnych można jedynie oszacować
na podstawie ilości opon kupowanych na wymianę lub na podstawie ilości zarejestrowanych
pojazdów uwzględniając czas zużycia opon.
3.1.6. Odpady z wypadków i powstałe w wyniku awarii przemysłowej
Głównym źródłem powstawania odpadów powstałych w wyniku awarii przemysłowej
są przede wszystkim akcje ratownicze lub gaśnicze prowadzone na terenach zakładów
przemysłowych, w których doszło do wystąpienia awarii, a także dalekosiężny transport
ciekłych i gazowych paliw energetycznych oraz transport materiałów niebezpiecznych.
Do najważniejszych zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku powstania awarii
przemysłowej należą:
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy, na terenie której znajduje się ok. 5.000
kg amoniaku, ok. 3.000 kg kwasu azotowego i ok. 8.000 kg wodorotlenku sodu,
- Scandic Food Sp. z o.o. w Chojnach Starych na terenie której znajduje się ok. 4.000 kg
amoniaku w instalacji chłodniczej,
- materiały niebezpieczne przewożone transportem kolejowym (ok. 2.000 ton gazu
propan - butan miesięcznie) oraz drogowym (ok. 40 ton chloru miesięcznie),
- Continental Chemicals Menagment Baza Przeładunkowo-Magazynowa w Śniadowie
(trzy zbiorniki gazu propan-butan o objętości 197 m3 każdy),
- AXO, w Jeziorku,
- Gaspol S.A. Warszawa, Region Wschodni Rozlewnia Łomża
- Polski Gaz S p. z o.o. Warszawa, Baza Gazu Płynnego w Śniadowie.
W poniższej tabeli przedstawiono ogólną liczbę zdarzeń jakie mały miejsce na terenie
powiatu łomżyńskiego w latach 2003 – 2006.
Źródło informacji
Ogólna liczba zdarzeń
Łączna ilość zużytych
neutralizatorów i sorbentów
KM PSP w Łomży
118
507 kg sorbentów
412 kg neutralizatorów
Liczba zdarzeń oraz zużytych neutralizatorów i sorbentów podczas usuwania zagrożeń przez Państwową
Straż Pożarną w latach 2003 - 2006 (Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami)
3.1.7. Odpady z oczyszczalni ścieków
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje 8 oczyszczalni ścieków (dane wg GUS
z 2007 r.). Do głównych odpadów powstających w oczyszczalniach ścieków należą: piasek,
skratki i osady ściekowe.
24
Tabela 3.2. Zestawienie oczyszczalni komunalnych i przemysłowych oraz ilości wytwarzanych osadów
ściekowych w powiecie w roku 2007 r. (wg GUS)
Lp.
Wyszczególnienie
Liczba
oczyszczalni
Powiat łomżyński
oczyszczalnie komunalne
oczyszczalnie przemysłowe
8
5
3
Ścieki oczyszczone
w oczyszczalniach (dam 3/rok)
komunalne
przemysłowe
231,7
411
231,7
411
Osady ściekowe
wytworzone w roku
(Mg s.m.)
35
Odpady z oczyszczania ścieków komunalnych. Osady ściekowe muszą być prawidłowo
unieszkodliwiane celem: zmniejszenia zagniwalności (stabilizacja osadu), wyeliminowania
organizmów chorobotwórczych (higienizacja osadu) oraz zmniejszenia ich objętości i masy
(odwadnianie, suszenie i/lub spalanie). Podstawową zasadą gospodarki osadem jest
zmniejszenie jego objętości. Zagęszczanie zmniejsza jego objętość około 4–krotnie,
a odwadnianie i suszenie około 10–krotnie.
Ustawa o odpadach Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zmianami przewiduje
możliwość stosowania komunalnych osadów ściekowych:
 w rolnictwie, rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do
obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczane do produkcji pasz,
 do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne,
 do dostosowania gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki
odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu,
 do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu,
 do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz.
Do powyższych celów mogą być stosowane m.in. osady z oczyszczalni ścieków
komunalnych oraz oczyszczalni z niektórych gałęzi przemysłu spożywczego (zawierające
substancje organiczne i nawozowe zapewniające prawidłowy rozwój roślin i poprawiające
jednocześnie strukturę gleby).
Zgodnie z ww. ustawą o odpadach komunalne osady ściekowe mogą być stosowane,
jeżeli są ustabilizowane oraz przygotowane odpowiednio do celu i sposobu ich stosowania,
w szczególności przez poddanie ich obróbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu
procesowi, który obniża podatność komunalnego osadu ściekowego na zagniwanie
i eliminuje zagrożenie dla środowiska lub zdrowia ludzi.
Wykorzystywanie osadów ściekowych do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze
i nierolnicze, stosowanie ich w rolnictwie, wprowadzanie na powierzchnie narażone na
erozję, stosowanie do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu oraz
kompostowanie osadów ściekowych - odbywa się na podstawie rozporządzenia z dnia 1
25
sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140).
Osady ściekowe komunalne mogą być również wykorzystywane przy rekultywacji
składowiska odpadów komunalnych.
3.1.8. Odpady niebezpieczne
Do grupy odpadów niebezpiecznych należą odpady zawierające w swoim składzie
substancje: toksyczne, palne, wybuchowe itd. Z ww. odpadów na omawianym obszarze
występują: zużyte baterie, akumulatory, odpady zawierające rtęć (lampy rtęciowe,
termometry), pozostałości oraz opakowania po farbach i lakierach, rozpuszczalniki
organiczne (w tym chlorowcoorganiczne), środki czyszczące, środki ochrony roślin
(pestycydy) oraz opakowania po nich, środki do konserwacji i ochrony drewna oraz
opakowania po nich, zbiorniki po aerozolach, pozostałości domowych środków do
dezynfekcji i dezynsekcji, odpady zawierające oleje, częściowo wykorzystane leki, materiały
budowlane zawierające azbest (np. eternit), odpady wielkogabarytowe przede wszystkim
agregaty chłodnicze (lodówki), w których znajdują się freony; wraki samochodowe, w których
znajdują się oleje czy płyny hamulcowe.
Znaczny
problem
stanowią
zużyte
baterie
i
akumulatory,
pochodzące
z eksploatowanych maszyn rolniczych. Największe zagrożenie dla środowiska naturalnego
wśród odpadów powstających na terenach wiejskich stanowią opakowania po nawozach
oraz opakowania po pestycydach i innych środkach ochrony roślin stosowanych
powszechnie w produkcji rolnej.
Odpady niebezpieczne nie powinny trafiać do strumienia odpadów komunalnych.
Zaleca się ich selektywną zbiórkę i odbiór od mieszkańców. Docelowo odpady
niebezpieczne kierować należy do unieszkodliwienia w zakładach specjalistycznych,
posiadających odpowiednie zezwolenia.
W 2007 roku, zgodnie z wojewódzką baza danych o odpadach w powiecie
łomżyńskim zostało wytworzonych 74,1430 ton odpadów niebezpiecznych, a w 2008 37,5016 Mg
Wytwórcy odpadów niebezpiecznych, od których zgromadzono informacje to:
- Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „PREFBET" Sp. Z o.o. w Śniadowie,
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy,
- SCANDIC FOOD Sp. Z o.o. - Zakład Produkcyjny w Chojnach Starych
Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „PREFBET" w Śniadowie wytworzyło w roku
ubiegłym 4,156 Mg odpadów niebezpiecznych:
- oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe łatwo ulegające biodegradacji (13 02 08) –
4,14 Mg,
- lampy fluorescencyjne zawierające rtęć (16 02 13) - 0,016 Mg.
26
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy w ubiegłym roku wytworzyła 9,33 Mg
odpadów niebezpiecznych:
- mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków
chlorowcoorganicznych (130205) – 9,2 Mg. Oleje zostały przekazane do zakładu
odzyskującego odpady „OILER COVA" Sp. z o.o. w Tczewie,
-
filtry olejowe (160107) – 0,01 tony
- zużyte lampy fluorescencyjne zawierające rtęć (160213) - 0,09 Mg
-
sorbenty,
materiały
filtracyjne,
tkaniny
do
wycierania
i
ubrania
ochronne
zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (150202) – 0,03 tony.
POLMO Spółka z o.o. w Piątnicy wytworzyła 0,157 Mg odpadów niebezpiecznych. Były to:
- płyny hamulcowe (16 01 13) - 0,006 Mg,
- sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne
zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (150202) - 0,02 Mg,
- akumulatory (16 06 01) - 0,037 Mg,
- mineralne oleje silnikowe (13 02 05) - 0,074 Mg,
- wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów (090101) - 0,02 Mg.
Odpady zawierające azbest
Ustawą z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających
azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20 ze zmianami) wprowadzono zakaz stosowania azbestu
na terenie Polski. W kolejnych latach wprowadzono jeszcze wiele innych aktów prawnych,
które regulują kwestię postępowania z azbestem i usuwania wyrobów zawierających azbest.
Odpady zawierające azbest to odpady powstające przy demontażu wyrobów
azbestowo-cementowych lub wyrobów izolacyjnych zawierających azbest. W trakcie
prowadzenia prac demontażowych, podczas szlifowania wyrobów, cięcia lub łamania płyt
elewacyjnych powstaje pył zawierający włókna azbestu, które mają właściwości rakotwórcze.
Z tego też względu odpady zawierające azbest zaklasyfikowano jako odpady niebezpieczne.
Na właścicielach i zarządzających budynkami, w których są stosowane wyroby
azbestowe spoczywa obowiązek dokonania oceny, stanu i możliwości bezpiecznego
użytkowania wyrobów azbestowych i przekazania tej oceny właściwemu organowi nadzoru
budowlanego.
Właściciel zarządca lub użytkownik miejsc, w których jest lub był wykorzystany azbest
ma obowiązek dokonania inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest i przekazania
informacji wojewodzie (przedsiębiorca) lub wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta
(osoba fizyczna nie prowadząca działalności). Informacja podlega corocznej aktualizacji w
terminie do 31 stycznia każdego roku.
Obecnie na terenie powiatu nie funkcjonują kwatery na odpady zawierające azbest.
27
Planowane jest wybudowanie kwatery do składowania odpadów azbestowych na
składowisku w Korytkach, gm. Jedwabne.
Powiat posiada zatwierdzony Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
w powiecie łomżyńskim na lata 2007-2032.
Zgodnie z informacjami uzyskanymi w gminach ilość wyrobów zawierających azbest
przedstawia się w sposób następujący:
Tabela 3.3. Ilość wyrobów zawierających eternit w poszczególnych gminach
Ilość w m2
Ilość w Mg
-
-
Jedwabne
574 732
8 046
Nowogród
1 892
26
Miastkowo
240 246
3 363
Przytuły
83 403
1 168
Łomża
4 960
69
Piątnica
28 060
393
Wizna
537 092
7 519
Śniadowo
67 585
946
1 537 970
21 530
Gmina
Zbójna
Razem
*Sporządzono na podstawie informacji z poszczególnych gmin (dane na styczeń 2007 r.)
Z przedstawionych danych wynika, że na terenie powiatu łomżyńskiego znajduje się ok.
1 537 970 m² wyrobów zawierających azbest, co stanowi ok. 21 530 Mg odpadów. Przyjęto,
że 1 m² eternitu waży ok. 14 kg (0,014Mg).
Odpady medyczne i weterynaryjne
Odpady medyczne są to odpady pochodzące z zakładów opieki zdrowotnej
i z ośrodków zdrowia (szpitali, klinik, domów opieki). Odpady z zakładów opieki zdrowotnej
składają
z
dwóch
strumieni:
odpadów
komunalnych
i
niebezpiecznych
odpadów
medycznych. Niebezpieczne odpady medyczne to m.in. igły do strzykawek, części ciał i
organy ludzkie, odpady zakaźne oraz zużyte substancje chemiczne i leki.
28
Odpady weterynaryjne pochodzą głównie z lecznic weterynaryjnych i również
stanowią zagrożenie sanitarne (są zaliczane do odpadów niebezpiecznych). Ilość odpadów
medycznych i weterynaryjnych szacuje się na ok. 126 Mg/r.
Odpady zawierające PCB
PCB – rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle,
monometylotetrachlorodifenylometan,monometylodichlorodifenylometan,monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej
0,005% wagowo łącznie.
Ze względu na swoje właściwości PCB (ciecze niepalne, o bardzo dobrych
własnościach dielektrycznych, odporne na działanie czynników chemicznych) znalazły
liczne zastosowania, szczególnie tam, gdzie tradycyjne oleje mineralne nie mogły być
wykorzystane. PCB były szeroko stosowane jako:

podstawowe składniki cieczy izolacyjnych do napełniania transformatorów
i kondensatorów,
 płyny hydrauliczne,
 dodatki do farb i lakierów,
 plastyfikatory do tworzyw sztucznych,
 środki konserwujące i impregnujące.
PCB zaliczane do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska,
których wprowadzanie do obrotu lub poddawanie procesom odzysku jest zabronione.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi całkowite wyeliminowanie PCB ze
środowiska ma nastąpić do 30 czerwca 2010 roku.
Zużyte baterie i akumulatory
Baterie i akumulatory są powszechnie stosowane jako przenośne źródła prądu.
Zwykle
występują
jako
wielkogabarytowe
i
małogabarytowe.
Do
akumulatorów
wielkogabarytowych zalicza się akumulatory kwasowo – ołowiowe oraz niklowo – kadmowe.
Baterie i akumulatory małogabarytowe dzielą się na baterie alkaliczne, manganowe, litowe,
srebrowe a także akumulatory: niklowo – kadmowe, wodorkowe i litowe.
Zgodnie z danymi wygenerowanymi z Wojewódzkiej Bazy Danych na terenie powiatu
łomżyńskiego w 2007 roku wytworzono 7,99 Mg zużytych baterii i akumulatorów.
Pojazdy wycofane z eksploatacji
Pojazdy
wycofane
z
eksploatacji,
ze
względu
na
zawartość
substancji
niebezpiecznych (np. oleje, odpady paliw ciekłych, filtry olejowe, płyny chłodnicze
i hamulcowe), stanowią istotne zagrożenie dla środowiska.
29
Szacuje się, że około 85% elementów wchodzących w skład pojazdu wycofanego
z eksploatacji ma wartość surowcową, a zatem może zostać ponownie wykorzystane.
W stacji demontażu z pojazdów usunięte zostaną elementy i substancje niebezpieczne,
w
tym płyny, wymontowane zostaną przedmioty wyposażenia i części nadające się do
ponownego użycia oraz elementy nadające się do odzysku lub recyklingu.
Aktualnie problematykę w zakresie postępowania z pojazdami wycofanymi
z eksploatacji reguluje ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji (Dz. U. Nr 25 poz. 202, ze zmianami).
Firmy wyznaczone przez Wojewodę Podlaskiego do prowadzenia składnic złomu
pojazdów w powiecie łomżyńskim:
- Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo - Usługowe MAG Andrzej Grabowski, 18-420
Jedwabne, ul. Przytulska 6,
- Stacja Paliw Usług Transportowych Składnica Złomu Pojazdów Łada Pelagia i Józef, 18430 Wizna, ul. Łomżyńska 11.
Oleje odpadowe
Oleje odpadowe są to głównie są to zużyte oleje silników spalinowych i oleje
przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne.
Ilość olejów odpadowych wytworzonych na terenie powiatu łomżyńskiego sukcesywnie
wzrasta. Wzrost ten spowodowany jest prawdopodobnie wzmożoną kontrolą podmiotów w
zakresie przestrzegania ustawowych obowiązków i co za tym idzie – dokładniejszą
sprawozdawczością składaną przez wytwórców odpadów do Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Podlaskiego.
Według danych z Wojewódzkiej Bazy Gospodarki Odpadami w 2007 r. na terenie
powiatu łomżyńskiego wytworzono 3,9840 Mg odpadów o kodzie 13 02 05
Zużyte oleje, poprzez liczne firmy pośredniczące funkcjonujące na terenie na terenie
województwa powinny trafiać do organizacji odzysku. Największe z nich to:

Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku S.A.

Oiler Organizacja Odzysku S.A.

Plastekol Organizacja Odzysku S.A.

Południowe Zakłady Rafineryjne Naftopol S.A.
Zalecaną metodą postępowania z powstającymi odpadami z grupy 13 jest przede wszystkim
przekazanie tych odpadów specjalistycznym firmom zajmującym się ich zagospodarowaniem
do
odzysk,
w
tym
regeneracji
lub
unieszkodliwiania.
Preferowanym
sposobem
zagospodarowania olejów odpadowych w pierwszej kolejności jest ich odzysk przez
regenerację.
W powiecie łomżyńskim zbieranie olejów odpadowych z zakładów przemysłowych działa
30
prawidłowo, niemniej jednak, nadal nierozwiązanym problemem są małe ilości olejów
odpadowych powstające w dużym rozproszeniu, głównie w sektorze małych i średnich
przedsiębiorstw i indywidualnych użytkowników. Stwierdza się potrzebę zwiększenia stopnia
pozyskiwania olejów odpadowych szczególnie ze źródeł rozproszonych. Istotnym problemem
jest również niska świadomość ekologiczna wytwórców odpadów, szczególnie w małych i
średnich podmiotach gospodarczych oraz gospodarstwach domowych.
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Zużyte
urządzenia
elektryczne
i
elektroniczne
powstają
zarówno
w gospodarstwach domowych jak i obiektach infrastruktury oraz w przemyśle. Dotychczas
głównym sposobem postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym
z sektora komunalnego było jego magazynowanie lub składowanie na składowiskach
odpadów komunalnych. Natomiast w przypadku sprzętu pochodzącego ze źródeł innych niż
gospodarstwa domowe był on odbierany przez specjalistyczne firmy.
Od 2005 roku obowiązuje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495). Istotą ustawy jest stworzenie
warunków dla zapewnienia odpowiedniego poziomu zbierania, odzysku i recyklingu zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
System gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym (wg Krajowego
Planu Gospodarki Odpadami 2010) przedstawia poniższy rysunek
Sprzęt
wyprodukowany
w kraju
Sprzęt z importu
WPROWADZAJĄCY SPRZĘT
ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY
ORGANIZACJA ODZYSKU SPRZĘTU
ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO
Sprzęt
nabyty wewnątrzwspólnotowo
UŻYTKOWNICY SPRZĘTU
ZBIERAJĄCY ZUŻYTY SPRZĘT
ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY
PONOWNE UŻYCIE
SPRZĘTU
W CAŁOŚCI LUB
W CZĘŚCI
PUNKTY ZBIERANIA
ZUŻYTEGO SPRZĘTU
PROWADZĄCY ZAKŁAD PRZETWARZANIA
ZUŻYTEGO SPRZĘTU
PROWADZĄCY
DZIAŁALNOŚĆ
W ZAKRESIE
RECYKLINGU
PROWADZĄCY
DZIAŁALNOŚĆ
W ZAKRESIE
INNYCH NIŻ RECYKLING
PROCESÓW ODZYSKU
PROWADZACY
DZIAŁALNOŚĆ
W ZAKRESIE
UNIESZKODLIWIANIA
Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym Główny
Inspektor Ochrony Środowiska prowadzi od 1 lipca 2006 r. rejestr obejmujący
31
przedsiębiorców uczestniczących w procesie wprowadzania sprzętu na rynek, zbierania
i przetwarzania.
W tabeli 3.4 przedstawiono dane dotyczące ilości wytworzonego zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego przez zakłady przemysłowe.
Podgrupa
odpadu
Nazwa odpadu
Ilość odpadów
wytworzonych
w Mg
2007
Zużyte urządzenia zaw. niebezpieczne
elementy inne niż wymienione w 16 02
11, 16 02 12
0,810
Kod
odpadu
16 02 13
Ilość wytworzonego na terenie powiatu łomżyńskiego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
w roku 2007 (wg Wojewódzkiej Bazy Gospodarki Odpadami)
Na terenie powiatu łomżyńskiego brak jest zarejestrowanych przedsiębiorców
prowadzących działalność w zakresie przetwarzania i recyklingu zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego.
Istotnymi problemami jeżeli chodzi o system gospodarowania zużytym sprzętem
elektrycznym i elektronicznym jest brak wiarygodnych i rzetelnych danych dotyczących rynku
sprzętu elektrycznego i elektronicznego, brak wtórnego obiegu przestarzałego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego, mała świadomość ekologiczna społeczeństwa dotycząca
gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym oraz brak znajomości
wymogów prawnych w tym zakresie.
3.2.
STAN ISTNIEJĄCY W ZAKRESIE ŚWIADCZENIA USŁUG
Gminy wchodzące w skład powiatu łomżyńskiego posiadają własne składowiska,
a odbiorem, transportem i utylizacją odpadów zmieszanych i segregowanych zajmują się
specjalistyczne
firmy
wywozowe.
Procent
mieszkańców
objętych
zorganizowanym
zbieraniem odpadów przedstawia się następująco:
 Łomża - 46 %
 Jedwabne 53%
 Miastkowo – 100%
 Nowogród – 35 %
 Piątnica – 40%
 Przytuły – 90 %
 Śniadowo – 52 %
 Wizna – 96 %
 Zbójna – 100 %
Sposób zbiórki odpadów w powiecie jest typowy dla warunków polskich i nie odbiega
pod względem technicznym (stosowanie pojemników, samochodów) od standardów
32
przyjętych w krajach Unii Europejskiej. Na terenach wiejskich stosowane są do zbierania
odpadów często duże pojemnościowo kontenery (KP-7) rozmieszczone w dogodnych do ich
odbioru miejscach. Jest to rozwiązanie niestety niewygodne dla mieszkańców, którzy
zmuszeni są do dowożenia odpadów z większych odległości. Natomiast na terenach
miejskich oprócz kontenerów KP-7 stosowane są pojemniki zbiorcze o mniejszej pojemności,
rozmieszczone przy terenie posesji. Charakterystykę wywozu odpadów dla powiatu
łomżyńskiego zamieszczono w punkcie 3.3.
3.3. TRANSPORT I PRZEŁADUNEK ODPADÓW
System gospodarki odpadami na terenie powiatu obejmuje:
 wywóz odpadów od mieszkańców miast i gmin przez:
- Usługi Komunalne „Błysk” Marianna Marczyk w Łomży,
- MPGK i M ZB w Łomży,
- Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie
- Przedsiębiorstwo „WINPOL” w Łomży ,
- Zakład Gospodarki Komunalnej w Miastkowie,
- Zakład Gospodarki Komunalnej w Jedwabnem,
- MPK Ostrołęka
- Fuks Altvalter Sulo Polska Ostrołęka
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Zambrów
- Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „MPO” Sp. z o.o. z/s w Białymstoku,
- Przedsiębiorstwo Usługowo-Asenizacyjne „ASTWA” Sp. z o.o. w Białymstoku,
Odpady transportowane są specjalistycznymi samochodami wyżej wymienionych
jednostek.
Zmieszane odpady dowożone są na składowiska:
- międzygminne w m. Ratowo Piotrowo, gm. Śniadowo - wywóz odpadów z terenu
gm. Łomża i Śniadowo,
- gminne w m. Pianki - wywóz odpadów z terenu gminy Zbójna, Odpady odebrane
przez MPK Ostrołęka przewożone są do sortowni w tym mieście,
- gminne w m. Wizna - odpadów z terenu gminy Wizna,
- gminne w w. Korytki Borowe - wywóz odpadów z terenu miasta i gminy Jedwabne,
- gminne w Piątnicy - wywóz odpadów z terenu gminy Piątnica,
- gminne w Nowogrodzie – wywóz odpadów z terenu miasta i gminy Nowogród.
Tabela 3.5. Opis systemów i świadczonych usług w zakresie gospodarowania odpadami na terenie powiatu
łomżyńskiego
Urząd
%
Sposób
Rodzaje
Ilość
Częstotliwość
Nazwy firm
33
mieszkańcó
gromadzen
w objętych
ia odpadów
pojemników
pojemników
opróżniania i
zajmujących się
wywozu
wywozem odpadów
zorganizowa
nym
zbieraniem
odpadów
Urząd
100
pojemniki
b.d.
b.d.
b.d.
MPGK i M Zakład
Budżetowy w
Miejski
Łomży, Zakład
w
Łomży
Usługowy „Winpol” w
Łomży, „Błysk” z
Zambrowa, Fuks
Altvater Sulo Polska
Sp. z o.o. z
Ostrołęki, MPK Sp. z
o.o. z Ostrołęki,
Astwa Białystok,
MPO Białystok
Urząd
46
Gminy
pojemniki i
120 l, 240 l,
worki
1100 l
b.d
b.d.
MPGK i M Zakład
Budżetowy w
Łomża
Łomży, „Błysk”
Łomża, Fuks Altvater
Sulo Polska Sp. z
o.o. z Ostrołęki, MPK
Sp. z o.o. z
Ostrołęki,
Przedsiębiorstwo
Gospodarki
Komunalnej
Zambrów
Urząd
53
pojemniki
Miejski
Sm 110, Sm
778
Raz w tygodniu Komunalny
Zakład
Raz w miesiącu Budżetowy
120, PE 1100
w
w Jedwabnem
Jedwab
nem
Urząd
100
kontenery
KP7
82
Po napełnieniu
Zakład
Gospodarki
Gminy
Komunalnej
Miastko
w Miastkowie
wo
Urząd
Miejski
w
35
pojemniki
V110
360
Dwa razy w
Komunalny
tygodniu
Budżetowy
Zakład
w Nowogrodzie
Nowogr
odzie
34
Urząd
40
Gminy
pojemniki i
110 l, 120 l,
kontenery
240 l, 1100 l,
razy w
KP7
miesiącu
Piątnica
1671
Raz lub dwa
MPGK i M Zakład
Budżetowy
w
Łomży,
Zakład
Usługowy „Winpol” w
Łomży,
Usługi
Komunalne
„Błysk”
w
Łomży,
MPO
Białystok
Urząd
90
pojemniki
SM110
419
Gminy
Dwa razy w
Komunalny
miesiącu
Budżetowy
Przytuły
Urząd
Zakład
w Jedwabnem
52
pojemniki
Gminy
120 l, 240 l,
800
Co 10-14 dni
Zakład
Usługowy
„Winpol” w Łomży,
500 l, 1000 l,
Śniadow
,„Błysk” Łomża, Fuks
o
Altvater Sulo Polska
Sp. z o.o. z Ostrołęki
Urząd
96
pojemniki
Gminy
110 l, 1100 l,
783
Raz w miesiącu Komunalny
Zakład
Budżetowy,
MPO
700 l,
Białystok
Wizna
Urząd
100
Gminy
Kontenery,
120l, 240l,
pojemniki
1100l
734
b.d.
MPK Ostrołęka
Zbójna
System odbioru odpadów stałych zmieszanych od ludności funkcjonuje na
analizowanym obszarze na zasadzie umów na odbiór odpadów. Odpady wywożone są
sprzętem specjalistycznym z pojemników 110l, 1100l oraz kontenerów z częstotliwością co 1
- 4 tygodnie.
3.4. INSTALACJE DO SEGREGACJI, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
W 2007 roku na terenie Powiatu Łomżyńskiego odzyskano w instalacji 559,15 ton
odpadów, poza instalacjami 10510,00 ton odpadów. Natomiast unieszkodliwiono w instalacji
3412,06 ton odpadów poza instalacjami 40000 ton odpadów.
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje 6 gminnych składowisk odpadów
komunalnych, z czego 3 - przeznaczone do zamknięcia i rekultywacji i 3 przewidziane do eksploatacji.
Składowiska gminne na terenie powiatu łomżyńskiego to:
- składowisko dla gmin Łomża i Śniadowo,
- składowisko dla gminy Piątnica,
- składowisko dla gminy Nowogród,
35
- składowisko dla gminy Zbójna,
- składowisko dla gminy Jedwabne,
- składowisko dla gminy Wizna.
-
składowisko dla gminy Miastkowo
Tabela 3.6. Składowiska odpadów według gmin
Gmina
Lokalizacja
Piątnica
Piątnica
Jedwabne
Korytki Borowe
Rok zakończenia
eksploatacji
Powierzchnia
[ha]
Pojemność [m3]
2009
0,5
19 000
3,8
40 000
2014
I sektor
Nowogród
Nowogród
2009
1,6
50 000
Zbójna
Pianki
2024
1,06
24 600
Śniadowo
Ratowo
Piotrowo
2018
0,7
45 600
Wizna
Wizna
2009
1,12
6200
Miastkowo
Czartoria
1,8
60 000
2012
I kwatera
Składowiska komunalne z terenu powiatu łomżyńskiego nie są przystosowane do
składowania odpadów niebezpiecznych z wyjątkiem składowiska odpadów w gminie Miastkowo w
miejscowości Czartoria. Składowisko to posiada wydzieloną kwaterę na odpady zawierające azbest.
Ze względu na kubaturę składowisko przyjmuje odpady zawierające azbest tylko i wyłącznie z Gminy
Miastkowo i Miasta Łomży.
Tabela 3.7. Gospodarka odpadami komunalnymi w miastach i gminach powiatu łomżyńskiego w roku 2007
L.p.
Miasto/gmina
Lokalizacja
składowiska
Zarządzający
składowiskiem
Przewidywany
termin
zakończenia
eksploatacji
Wnioski wynikające z przeglądu ekologicznego
36
1.
gm. Łomża i gm.
Sniadowo
m. Ratowo
Piotrowo
Wodociągi
Wiejskie
Sp. z o.o.
w Łomży
2018
Pojemność całkowita 45600 m 3 uszczelnienie
typu HDPE, kolektory z tworzywa sztucznego,
studnia, odcieki wywożone są do oczyszczalni
miejskiej, monitoring opadów atmosferycznych
i wód podziemnych, piezometry, posiada
wagę, brodzik dezynfekcyjny, utwardzony plac
manewrowy, spychacz, brak segregacji
odpadów, prowadzona ewidencja odpadów.
Składowisko przewidziane do eksploatacji.
2.
m, i gm.
Jedwabne
w. Korytki
Borowe
Komunalny
Zakład
Budżetowy w
Jedwabnem
2014
I sektor
Pojemność całkowita 118200 m 3 folia
uszczelniająca, odcieki gromadzone są w
specjalnych zbiornikach o pojemności 15 m 3 i
wywożone do oczyszczalni miejskiej,
prowadzony jest monitoring wód odciekowych i
wód podziemnych, posiada spychacz, posiada
brodzik dezynfekcyjny i wagę, ogrodzenie
(przeznaczone do naprawy), pas zieleni,
piezometry, prowadzona jest ewidencja i
segregacja odpadów. Należy dodać że będzie
wybudowana przez samorząd gminny kwatera
do składowania odpadów azbestowych.
Składowisko przewidziane do eksploatacji.
3.
m. i gm.
Nowogród
Komunalny
Zakład
Budżetowy w
Nowogrodzie
2009
Pojemność 50000 m3 uszczelnienie naturalne:
3,5-4,0 m warstwa gliny, monitoring wód
podziemnych, brak instalacji do zbierania
odcieków, wywóz odcieków na oczyszczalnię
samochodem asenizacyjnym, brak wagi,
brodzika, utwardzonego placu manewrowego,
jest pas zieleni i piezometry, brak segregacji
odpadów, prowadzona ewidencja odpadów,
składowisko do zamknięcia.
4.
gm. Piątnica
Wodociągi
Wiejskie Sp. z
o.o. w Łomży
2009
Pojemność całkowita 19000 m 3 uszczelnienie
naturalne: warstwa glin i mułków, brodzik
dezynfekcyjny, odcieki wywożone są do
oczyszczalni miejskiej, prowadzony jest
monitoring wód odciekowych i wód
podziemnych, boksy na surowce wtórne,
spychacz, piezometry, prowadzona jest
ewidencja odpadów, składowisko do
zamknięcia.
5.
gm. Wizna
Urząd Gminy
w Wiźnie
2009
Pojemność całkowita 11200 m 3 uszczelnienie
podłoża -naturalne warstwa gliny zwałowej,
monitoring wód podziemnych, brak instalacji
do zbierania odcieków, zbiornika na odcieki,
brodzika, piezometrów, wagi, utwardzonego
placu manewrowego, brak segregacji i
ewidencji odpadów, składowisko do
zamknięcia.
37
Urząd Gminy
w Zbójnej
6.
gm. Zbójna
Pianki
7
gm. Miastkowo, MPGKiM ZB w
m. Czartoria
Łomży
Pojemność całkowita 67400
m 3 urządzone z uszczelnieniem podłoża
geomembraną 2 mm, drenaż odcieków tworzą
rury drenarskie 0,2 PE i zewnętrzny system
rowów, odcieki gromadzone są w specjalnych
zbiornikach o pojemności 200 m 3 , brodzik
dezynfekcyjny, boksy na surowce wtórne,
piezometry, spycharka, prowadzony jest
monitoring opadów atmosferycznych, wód
odciekowych, wód podziemnych i osiadania
powierzchni składowiska.
Składowisko przewidziane do eksploatacji
2024
2012
I kwatera
Pojemność całkowita 63 765
Mg. Uszczelnienie części 1 kwatery:
dwuwarstwowa przesłona syntetyczna oraz
warstwa filtracyjno-ochronna, drenaż odcieków
tworzą rury drenarskie 0,2 PE i zewnętrzny
system rowów, odcieki gromadzone są w
specjalnych zbiornikach o pojemności 25 m 3 .
Składowisko posiada instalację
odgazowywania, brodzik dezynfekcyjny, wagę
samochodową, zadaszone boksy do
magazynowania surowców wtórnych,
piezometry
Składowisko przewidziane do eksploatacji
Składowiska przeznaczone do zamknięcia w 2009 r. należy poddać rekultywacji.
Rekultywacja składowiska powinna być przeprowadzona w dwóch etapach:
 Etap rekultywacji technicznej;
 Etap rekultywacji biologicznej.
Pierwszy etap procesu rekultywacji składowiska stanowi techniczny sposób jego
zamknięcia. Rekultywacja techniczna składowania odpadów polega przede wszystkim na
przeprowadzeniu
prac
związanych
z
odpowiednim
ukształtowaniem
powierzchni
składowiska, a następnie jego uszczelnieniu i przygotowaniu wierzchniej okrywy humusowej
(podłoża do rekultywacji biologicznej). W etap rekultywacji technicznej należy także włączyć
rozebranie i zagospodarowanie obiektów infrastruktury socjalno-technicznej i innych
elementów składowiska (np. ogrodzenia, kontenerów itd.).
Drugi etap rekultywacji to etap długotrwały, mający na celu osiągnięcie docelowego
kierunku zagospodarowania terenu składowiska. Prace te mają na celu zadarnienie
powierzchni zamykanej kwatery składowiska mieszaniną roślin trawiastych i motylkowych.
Dla terenów pozostałych, tj. poza kwaterami składowiska rekultywacja biologiczna
przewiduje przeprowadzenie zalesienia i zakrzewienia z pewnymi odstępstwami dalszej
technicznej obsługi składowiska po jego zamknięciu (np. dojazdem do zbiornika odcieków
itp.). Dla terenów rezerwowych w ramach rekultywacji technicznej niezbędne będzie
38
uporządkowanie terenu i przygotowanie go do obsadzenia roślinności wysokiej. Dla terenu
tego docelowym zagospodarowaniem będzie kierunek leśny.
3.5. PRZEPŁYW ODPADÓW
Zgodnie z Dyrektywą UE 94/62/EC w okresie 5 lat od wprowadzenia jej postanowień
do prawa krajowego winien być osiągnięty co najmniej 50 %-wy odzysk materiałowych i
energetycznych walorów zużytych opakowań, przy tym odzysk na cele recyklingu
(wykorzystania materiałowego) winien osiągnąć 25 % globalnie i 15 % w odniesieniu do
każdego rodzaju materiału (szkło, tworzywa sztuczne itd.). Przy prawidłowo realizowanych
założeniach wyżej wymienionej dyrektywy poziomy odzysku powinny być osiągnięte około
roku 2010.
Można przyjąć z dużym prawdopodobieństwem, iż aktualnie udział objętości
odpadów opakowaniowych stanowi około 60 % w strumieniu odpadów komunalnych.
W stosunku do oszacowanych wskaźników powstawania odpadów, przy założeniu średniego
ciężaru objętościowego opakowań - około 100 kg/m3 - wskaźnik wagowy udziału opakowań
w analizowanym powiecie wyniósłby - około 20 kg /M rok. Osiągnięcie 25 %-go odzysku w
chwili
obecnej
oznaczałoby
możliwość
zawrócenia
do
obiegu
materiałowego
i równoczesnego "odciążenia" masy odpadów komunalnych: o 5 kg/M rok, tj. 0,05 m 3/M rok,
tj. ok. 15 % objętości.
Przez unieszkodliwianie odpadów rozumie się poddanie odpadów procesom
przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym w załączniku do
ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia
ludzi lub dla środowiska.
Tabela 3.8. Ilości i rodzaje odpadów składowanych na terenie powiatu łomżyńskiego poddana procesom
unieszkodliwiania w 2006 roku (wg sprawozdania)
Kod
odpadu
Nazwa odpadu
20 03 01 Niesegregowane zmieszane odpady komunalne
19 08 01 Skratki
19 08 02 Zawartość piaskowników
2006 r.
Masa
[Mg]
6464,9
486,6
57
Przez odzysk rozumie się, wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia,
zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub
części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich
wykorzystania.
39
Na terenie powiatu łomżyńskiego odpady są unieszkodliwiane poprzez składowanie.
Obecnie odpady komunalne jako zmieszane kierowane są na gminne składowiska odpadów,
gdzie nie jest prowadzony odzysk odpadów innych niż komunalne.
3.6.
WYKAZ
PODMIOTÓW
PROWADZĄCYCH
DZIAŁALNOŚĆ
W
ZAKRESIE
GOSPODARKI ODPADAMI
W załączniku 4 do Planu zamieszczono dane dotyczące przedsiębiorstw z terenu
woj. podlaskiego, które zajmują się:
- zbiórką odpadów,
- transportem odpadów,
- odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów.
3.7.
KOSZTY I OPŁATY
Ponoszone przez mieszkańców opłaty są w powiecie silnie zróżnicowane. Opłaty
wahają się od kilkunastu do kilkuset złotych na mieszkańca rocznie.
Również na składowiskach obowiązują zróżnicowane ceny za przyjęcie odpadów.
W większości wypadków ceny za przyjęcie odpadów nie odzwierciedlają w pełni
kosztów związanych z eksploatacją składowisk, bowiem zgodnie z zapisami obowiązującej
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 roku Nr 39, poz. 251 ze
zmianami) r. koszt powinien obejmować, poza kosztami jego eksploatacji również:
1. Opłatę za korzystanie ze środowiska.
2. Koszt monitoringu składowiska (w fazie eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej).
3. Koszt jego zamknięcia i rekultywacji.
Koszty eksploatacji systemu zbiórki odpadów (koszt transportu, napraw pojazdów,
wynagrodzeń pracowników) ponosić będą: Gminy, w których gospodarką odpadami zajmują
się Komunalne Zakłady, oraz firmy wywozowe. Pośrednio koszty poniosą mieszkańcy miast i
gmin – w cenie usług za wywóz i unieszkodliwianie odpadów. Odpady użytkowe ze zbiórki
selektywnej powinny być w odbierane bezpłatnie, przy jednoczesnym podwyższaniu cen za
odbiór odpadów zmieszanych (w celu mobilizacji mieszkańców gmin do efektywniejszej
segregacji).
Koszty eksploatacji składowiska odpadów komunalnych wynikają z aktualnie
obowiązujących wymagań sanitarnych i obejmują: przykrywanie zdeponowanej warstwy
odpadów warstwą mineralną, prowadzenie racjonalnej gospodarki gruntami składowiska
(polegającej na optymalnym wykorzystaniu pojemności kwatery i jej rekultywacji po
40
zapełnieniu odpadami), koszty pracy, napraw, konserwacji maszyn i urządzeń pracujących
na składowisku, koszty wynagrodzeń pracowników oraz monitorowania obiektu.
Harmonogram realizacji poszczególnych zadań, wynikających z niniejszego planu,
należy dostosować do możliwości pozyskiwania środków finansowych. Kolejność realizacji
dopuszcza się wg przyjętych przez Rady Miast i Gmin priorytetów.
3.8.
UWAGI
KOŃCOWE
DOTYCZĄCE
OBECNEGO
SYSTEMU
GOSPODARKI
ODPADAMI I IDENTYFIKACJI PROBLEMÓW
Za priorytetowe działania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na
obszarze powiatu łomżyńskiego należy uznać:
 podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli, (jesienne akcje sprzątania świata,
prelekcje na temat zbierania segregowania odpadów u źródła, szkolne konkursy
z tematu ekologii, gminne konkursy wiedzy przyrodniczo-ekologicznej, konkursy na plakat
o tematyce ekologicznej, konkursy plastyczne jak chronić przyrodę, rozpropagowanie
ulotek wśród mieszkańców na temat segregacji odpadów. Wszystkie wymienione akcje
zostały przeprowadzone w gminach powiatu),
 budowa płyt gnojowych, zbiorników na gnojówkę i gnojowicę w gospodarstwach rolnych o
skoncentrowanej produkcji zwierzęcej i wyposażenie tych gospodarstw w specjalistyczne
urządzenia do zagospodarowania tych nawozów,
 bezpieczne dla środowisk unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych,
 wymiana eternitowych pokryć dachowych zawierających azbest na materiały pokryciowe
nie zawierające azbestu,
 uruchomienie właściwego systemu zagospodarowania padliny,
 utrzymanie przez powiat kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co
jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami,
 wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów (budowa
Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Czartorii - sortownia, kompostownia, punkt
demontażu odpadów wielkogabarytowych, punkt gromadzenia odpadów niebezpiecznych,
składowisko o funkcji ponadlokalnej),
 wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych surowców wtórnych,
 podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
 wdrażanie
selektywnej
zbiórki
odpadów
wielkogabarytowych,
budowlanych
i niebezpiecznych,
 intensyfikowanie działań na rzecz segregacji odpadów u źródła ich wytwarzania,
41
 redukcja
w
odpadach
kierowanych
na
składowiska
zawartości
składników
biodegradowalnych,
 intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych
lokalnych składowisk odpadów komunalnych,
 spełnienie wymogów regionalnego systemu informacji o trasach przewozu i miejscach
składowania materiałów niebezpiecznych.
4.
PRZEWIDYWANE ZMIANY – ZAŁOŻENIA
4.1. ZMIANY DEMOGRAFICZNE
Ludność powiatu według danych z rocznika statystycznego w 2007 r. wynosiła
51,290 tys. mieszkańców (dane wg GUS, stan na dzień 31 grudzień 2007 r.).
Liczba mieszkańców na wielu obszarach wiejskich maleje ze względu na migrację, a liczba
mieszkańców w okolicznych miastach rośnie. Na niektórych obszarach widać także spadek
ludności spowodowany niska liczbą urodzeń i kryzysem ekonomicznym.
Tabela 4.1. Liczba mieszkańców powiatu łomżyńskiego w latach 2007 – 2020
Rok
Powiat łomżyński – liczba
mieszkańców
2007 r.
2010 r.
2015 r.
2020 r.
51290
50 316
50277
50340
Źródło: Rocznik statystyczny woj. Podlaskiego 2007, prognoza demograficzna GUS
4.2. ROZWÓJ WYBRANYCH CZYNNIKÓW GOSPODARCZYCH
Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych w sektorze gospodarczym odpadów
w perspektywie czasowej do roku 2015 zależeć będą przede wszystkim od rozwoju
poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług.
Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych
mało – i bezodpadowych technologii, a także budowę własnych instalacji służących
odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat
spowoduje to spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz
zwiększenie stopnia odzysku odpadów przez wytwórców.
Jednocześnie dzięki wzmożonym kontrolom wzrośnie faktyczna ilość odpadów
wytwarzanych przez przedsiębiorstwa, które jak dotąd nie wystąpiły o odpowiednie
42
zezwolenia.
Dotyczyć
weterynaryjnych.
to
będzie
głównie
Restrukturyzacja
niewielkich
rolnictwa
poprzez
zakładów
przemiany
oraz
jednostek
własnościowe
i przekształcanie struktury agrarnej spowoduje zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie, wzrost
produkcji na najlepszych gruntach oraz stopniową eliminację upraw na gruntach
małoproduktywnych i przekazywanie ich pod zalesianie. Intensyfikacja rolnictwa spowoduje
wzrost ilości opakowań po pestycydach. Zmniejszać się będzie jednak toksyczność
stosowanych preparatów.
4.3. PROGNOZY ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW
4.3.1. Sektor komunalny.
Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w powiecie łomżyńskim duży wpływ mają
liczba mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy
zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo-społecznego. Z uwagi na
szacowane tendencje zmian składu odpadów komunalnych, w KPGO na najbliższe 12 lat
przyjęto „optymistyczny” wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował
skład odpadów.
W załączniku 3 zamieszczono dane dotyczące prognozowanej masy poszczególnych
strumieni odpadów komunalnych do roku 2015.
Prognozując zmiany ilości i jakości odpadów komunalnych przyjęto z Kpgo 2010
następujące założenia:

skład morfologiczny wytwarzanych odpadów nie będzie się zasadniczo różnił,

wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów będzie się kształtował na
poziomie 5% w okresach 5 letnich i będzie następujący:

2010 r.- 305kg/Mg/rok

2014 r.- 317kg/Mk/rok

wzrost poziomu selektywnego zbierania do poziomu 10% w 2010 r. i 20% w 2018 r.
spowoduje zmiany ilości i składu odpadów niesegregowanych w ten sposób, że
zmniejszy się w nich zawartość odpadów opakowaniowych, a mianowicie: tworzyw
sztucznych, papieru i tektury, metali i szkła,

ilość pozostałych odpadów komunalnych wzrastać będzie średnio mniej niż 5%
w okresach 5 letnich.
Całkowita
ilość
wytworzonych
odpadów
komunalnych
na
terenie
powiatu
łomżyńskiego osiągnie poziom:

2010 r. - 25735,71 Mg/rok

2014 r. – 28488,95 Mg/rok
43
W związku z tym niezbędne jest wdrożenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi z
rezerwą wystarczającą do przyjęcia i przetworzenia prognozowanych ilości odpadów
komunalnych.
4.3.1.1. Osady ściekowe
Na ilość wytwarzanych osadów mają wpływ dwa zasadnicze czynniki: zmiany
demograficzne, realizacja inwestycji z zakresu budowy i rozbudowy sieci kanalizacyjnych
oraz oczyszczania ścieków. Przewiduje się iż w kolejnych latach nastąpi znaczny wzrost
osób podłączonych do kanalizacji. Zgodnie z założeniami Krajowego programu oczyszczania
ścieków komunalnych w 2015 roku na terenie województwa 98 % mieszkańców będzie
obsługiwana przez systemy sieciowe.
W związku z powyższym przewiduje się wzrost ilości osadów ściekowych.
W tabeli 4.2. zamieszczono dane liczbowe dotyczące prognozowanej masy osadów
ściekowych. Informacje te zaczerpnięto z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami.
Tabela 4.2. Prognozowana ilość osadów ściekowych do roku 2015 [Mg s.m.rok]
Rok
Masa osadów [tys. Mg]
2010
5,4
2015
5,9
4.3.2. Sektor gospodarczy
4.3.2.1. Odpady z przetwórstwa drewna, produkcji mebli, papieru
Odpady te nie stanowią istotnego problemu w zakresie gospodarki odpadami gdyż ponad
90% z nich jest poddawanych odzyskowi. Unieszkodliwianie biomasy drewna poprzez
spalanie jest korzystnie ekologicznie. Zagospodarowywanie odpadów z przetwarzania
drewna na drodze spalania energetycznego należy uznać za szczególnie zalecany
w warunkach polskich co nie pociąga za sobą zbyt dużych nakładów inwestycyjnych i nie
wymaga przebudowy systemów energetycznych, szczególnie w przypadku gdy stosuje się
proces współspalania odpadowego drewna z paliwem tradycyjnym.
44
4.3.2.2. Sektor rolno-spożywczy
Prognoza ilości i struktury gospodarki odpadami powstającymi w sektorze rolno-spożywczym
jest trudna ze względu na zmiany restrukturyzacyjne związane z wahaniami w koniunkturze
gospodarczej, które mogą spowodować upadek wielu drobnych gospodarstw chłopskich.
Ponadto integracja z Unią Europejską wprowadziła odmienne warunki gospodarowania w
rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym przyśpieszając trendy modernizacyjne lub
prowadzając do likwidacji nieefektywnych gałęzi produkcji rolnej.
Generalnie przewiduje się wzrost ilości odpadów powstających w sektorze rolnospożywczym na co również będzie mieć wpływ :

produkcja biopaliw

wzrost spożycia produktów przemysłu rolno-spożywczego i wzrostem jego pozycji na
rynkach europejskich.

sąsiedztwo chłonnych rynków zbytu na art. rolno-spożywcze na wschodzie.

Odpady pochodzące z produkcji rolnej są zagospodarowywane do celów rolniczych
jako pasze dla zwierząt, nawozy czy składniki kompostu. System gromadzenia,
przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów z produkcji rolnej nie jest jednak
doskonały podobnie jak w całym kraju.
4.3.2.3. Odpady z sektora budowlanego
Ilość
w
wytworzonych
poszczególnych
odpadów
sektorach
uzależniona
gospodarki,
a
w
jest
od
rozwoju
szczególności
w
lub
recesji
budownictwie
i drogownictwie. Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010
prognozuje się wzrost ilości odpadów budowlanych na poziomie 10 % w skali 5 lat. Szacuje
się że na terenie powiatu odpady z sektora budowlanego wytwarzane będą w następujących
ilościach:

2010 r. – 4025,28 Mg

2014 r. – 5185,2 Mg
Prognozowaną ilość odpadów budowlanych na obszarze powiatu łomżyńskiego zawiera
tabela 3.1 w Załączniku nr 3 niniejszego Planu.
4.4 Zużyte opony
Ilość zużytych opon w kolejnych latach będzie odznaczała się tendencją wzrostową.
Wpływa
na
to
przede
wszystkim
zwiększająca
się
corocznie
liczba
pojazdów
mechanicznych.
45
4.5 Odpady niebezpieczne
Azbest
Od 1997 roku istnieje zakaz stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. nr 161
poz. 628). W maju 2002 roku Rada Ministrów przyjęła „Program usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Uwzględniając
żywotność wyrobów cementowo – azbestowych program zakłada realizację usuwania tych
wyrobów z budynków i budowli do 2032 r.
W związku z koniecznością usunięcia materiałów zawierających azbest z dziedziny
komunalnej i gospodarczej należy w bliższej i dalszej perspektywie liczyć się ze wzrostem
ilości tego typu odpadu. Jego ilości na terenie powiatu łomżyńskiego będą możliwe do
oszacowania w wyniku realizacji istniejącego programu usuwania wyrobów azbestowych.
W 2007 roku na terenie powiatu łomżyńskiego znajdowało się 21530 Mg odpadów („Program
usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w powiecie łomżyńskim na lata 20072032”).
Krajowy plan gospodarki odpadami zakłada 30-letni okres usuwania wyrobów azbestowocementowych, jako okres graniczny ich bezpiecznego użytkowania w warunkach polskich.
Przy takim założeniu obliczono ilości odpadów zawierających azbest, powstajacych na
terenie powiatu łomżyńskiego w najbliższych dzisięcioleciach:
- w latach 2003 - 2012 powstanie 4306 Mg,
- w latach 2013 – 2022 powstanie 8612 Mg,
- w latach 2023 – 2032 powstanie 8612 Mg odpadów.
Odpady zawierające azbest są unieszkodliwiane poprzez składowanie. Ten sposób
postępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi.
W gminie Jedwabne na składowisku odpadów w miejscowości Korytki Borowe będzie
wybudowana kwatera służąca do składowania odpadów azbestowych.
Odpady z jednostek służby zdrowia i placówek weterynaryjnych
Przyjmując wzrost ilości udzielanych porad medycznych o około 1% rocznie, oraz
przyjmując, że ilość łóżek w lecznictwie zamkniętym (szpitale) pozostanie na stałym
poziomie, prognozuje się niewielki wzrost ilości odpadów z tej grupy.
Prognozując ilość specyficznych odpadów medycznych o kodzie 18 01 03 przyjęto, że
pomimo spodziewanego wzrostu poziomu i ilości usług medycznych masa odpadów
infekcyjnych wzrośnie nieznacznie o ok. 10%. Wynika to z następujących powodów:
46

zła sytuacja finansowa placówek służby zdrowia wymusi lepszą segregację ww.
odpadów.

wzrost świadomości ekologicznej personelu medycznego,

wdrożenie
programów
gospodarki
odpadami,
dzięki
czemu
nastąpi
jej
racjonalizacja.
Poza technologiami termicznego unieszkodliwiania odpadów z jednostek służby zdrowia
i placówek weterynaryjnych opartych o proces spalania i pirolizy, możliwe jest stosowanie
również innych metod np. autoklawowych.
PCB
Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony
środowiska, ustawy o odpadach i o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 133 poz.
935 z zmianami) posiadacze odpadów zawierających PCB zobowiązani są do usunięcia z
nich oraz unieszkodliwienia PCB albo, jeśli usunięcie jest niemożliwe, do unieszkodliwienia
tych odpadów w terminie nie później niż do dnia 31 grudnia 2010 r.
Baterie i akumulatory
Szacuje się, że w następnych latach zauważalna będzie nieznaczna tendencja
wzrostowa w zakresie wytwarzania zużytych baterii i akumulatorów, z uwagi na fakt, że
obecnie mieszkańcy Polski zużywają około 60% baterii pierwotnych w stosunku do zużycia
baterii pierwotnych przez mieszkańców Unii Europejskiej.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych
poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. 69/2001
poz.719) należy dążyć do uzyskania 100% poziomu odzysku akumulatorów kwasowoołowiowych. Cel ten wydaje się być osiągalny pod warunkiem, że zostanie rozwiązany
problem odzysku akumulatorów ze strumienia odpadów komunalnych. Wprowadzenie opłaty
depozytowej powinno uruchomić mechanizmy sprzyjające rozwiązaniu tego problemu.
Konieczne jest uruchomienie punktów zbiórki i odzysku akumulatorów małogabarytowych i
zużytych baterii.
Wyeksploatowane pojazdy
Prognoza ilości złomowanych samochodów jest bardzo trudna, bowiem składa się na
nią nie tylko ilość rejestrowanych i wyrejestrowanych samochodów, ale także, jak podaje
Kpgo 2010, wartość wskaźnika ilości osób przypadających na 1 samochód oraz prognozy
demograficzne.
47
Sporządzanie prognoz na kolejne lata może być obarczone dużym błędem. Poza
wymienionymi powyżej elementami, które należy uwzględniać przy szacowaniu ilości
złomowanych pojazdów, należałoby uwzględnić również szereg czynników związanych
z wymianą starych modeli na nowsze.
Oleje odpadowe
Prognozowany spadek możliwych do pozyskania olejów odpadowych
z rynku związany jest ze zmniejszonym zapotrzebowaniem na oleje smarowe świeże
i wydłużeniem czasu ich eksploatacji.
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Sporządzając prognozę ilości odpadów elektrycznych i elektronicznych należy
uwzględnić następujące czynniki:

dynamikę wzrostu ilości odpadów elektrycznych i elektronicznych w granicach 3– 5%
w skali rocznej, przy 5% tempie wzrostu masy wprowadzanego sprzętu

czas eksploatacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego (8-12 lat)
System gospodarowania zużytym sprzętem powinien być prowadzony w oparciu o zapisy
ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Na terenie powiatu łomżyńskiego
nie jest możliwe sporządzenie prognozy dotyczącej w/w odpadów ze względu na brak
prowadzonej ewidencji.
5.
USTALENIE POLITYKI, CELÓW I ZADAŃ
Cel ogólny do roku 2015:
Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym
oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania
Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie,
ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska.
Podany powyżej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki
ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu
odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska
48
końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).
Cele na lata 2008 – 2015:
1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 51%
wszystkich odpadów
komunalnych.
2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej
ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3. Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:

opakowania z papieru i tektury: 50%,

opakowania ze szkła: 45%,

opakowania z tworzyw sztucznych: 30%,

opakowania metalowe: 45%,

opakowania wielomateriałowe: 30%,

odpady wielkogabarytowe: 50%

odpady budowlane: 40%

odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50%
DZIAŁANIA NA LATA 2008—2015
Dla osiągnięcia celów odnośnie ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego
oddziaływania na środowisko, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań w
zakresie gospodarki odpadami:
 kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej,
 dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,
 wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
 intensyfikacja
odzysku
i
unieszkodliwiania
odpadów
wielkogabarytowych,
budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych,
 zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów,
 modernizacja składowisk przeznaczonych do eksploatacji,
 likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów
 budowa kwatery na azbest na składowisku odpadów w miejscowości Korytki Borowe
49
5.1. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI
ODPADAMI
5.1.1. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW
Działania ujęte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami
Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki
odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami.
Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości
produkowanych odpadów. Działania obejmują między innymi:
 edukację społeczną prowadzoną w celu zachęcania społeczeństwa do ograniczania
wytwarzanych odpadów,
 kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
 zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcania wytwórców do ograniczania
ilości odpadów.
Działania zapisane w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego na
lata 2007-2010
Do działań podejmowanych na szczeblu województwa ujętych w Planie Gospodarki
Odpadami dla Województwa Podlaskiego na lata 2007-2010 mających za zadanie
przyczynić się do ograniczenia wytwarzania odpadów będą należały między innymi takie
poczynania:
 modernizowanie, zamykanie i rekultywacja obiektów, na których trwa składowanie
odpadów, nie spełniających minimalnych wymogów formalnych i prawnych,
 likwidowanie dzikich wysypisk śmieci zlokalizowanych na terenie województwa
podlaskiego,
 rekultywację wszystkich składowisk dotychczas zamkniętych, a nie zrekultywowanych,
 budowę regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów z uwzględnieniem stacji
przeładunkowych i instalacji pomocniczych,
 promowanie opakowań ulegających biodegradacji,
 rozwój przydomowych oczyszczalni ścieków, głównie oczyszczalni biologicznych,
zwłaszcza na terenach wiejskich z zabudową rozproszoną, co skutkować będzie
zmniejszeniem ilości wytwarzanych osadów ściekowych,
 budowa instalacji przetwarzających odpady komunalne w celu pozyskania paliw, budowa
instalacji do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych.
Działania kształtujące postawy konsumentów
50
W celu zachęty konsumentów do redukowania ilości produkowanych odpadów stosować
należy następujące działania:
1. Edukacja społeczna:
 w systemie nauczania, począwszy od zajęć w szkołach podstawowych, średnich
i wyższych,
 za pomocą środków masowego przekazu (lokalna prasa, radio i telewizja),
 za pomocą ulotek, akcji plakatowej itp.
Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem
treści edukacyjnych (np. jak zmniejszyć ilość odpadów) należy informować np. o ilości
zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach zbiórki selektywnej odpadów,
terminów odbioru, oznakowań umieszczanych na opakowaniach.
W ramach prowadzonej edukacji należy np. zachęcać konsumentów do kupowania
towarów w opakowaniach wielokrotnego użytku oraz w opakowaniach biodegradowalnych,
rezygnacji z przedmiotów jednokrotnego użytki, wykorzystywania mniej toksycznych
produktów (np. farb i lakierów) itp.
2. Kompostowanie
przydomowe
frakcji
odpadów
komunalnych
ulegających
biodegradacji na obszarach z zabudową jednorodzinną.
5.1.2. DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA,
W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH
5.1.2.1. ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH
Zbiórka selektywna odpadów komunalnych
Zbiórka selektywna odpadów powinna się odbywać jednym z niżej podanych
systemów:
1. Zbiórka selektywna "u źródła"
Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj.
indywidualna zbiórka na każdej posesji. Zaletą tej formy jest otrzymanie czystych,
jednorodnych odpadów, natomiast wadą - duża liczba zbiorników lub worków foliowych
i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła" jest formą elastyczną, umożliwiającą
stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. Stosować można
tu system dwupojemnikowy, trójpojemnikowy i wielopojemnikowy.
2. Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbiórki)
51
Jest to najprostszy system polegający na ustawieniu w wybranych newralgicznych
punktach miasta, osiedla, wsi specjalnych zbiorników odpowiednio oznakowanych na
selektywną zbiórkę odpadów użytkowych. System ten jest szczególnie przydatny w miastach
do obsługi budownictwa wielorodzinnego, na parkingach, stacjach benzynowych, przy
dużych obiektach handlowych, ale również i na terenach wiejskich. Przyjmuje się, że każdy
punkt tego systemu powinien obsługiwać 500 – 1000 mieszkańców i mieć zasięg nie większy
niż 200 m.
W punktach tych jest umieszczany zestaw kontenerów lub pojemników dużych
o specjalnej konstrukcji.
3. Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu)
Są to miejsca ogrodzone, strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów oraz
pojemników i obsługujące znaczny teren (do 10 - 25 tys. gospodarstw domowych). Do
punktów tych mieszkańcy mogą przynosić - dowozić, przeważnie bezpłatnie, różnego
rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty są ważnymi centrami odzysku
surowców wtórnych, umożliwiające odbiór znacznie większej gamy surowców niż system
"kontener w sąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło,
tworzywa, złom metalowy) odbierane są tu:

odpady niebezpieczne,

odpady wielkogabarytowe,

odpady budowlane,

odpady z ogrodów i terenów zielonych,
Na terenach wiejskich, funkcję zbiorczych punków gromadzenia odpadów mogą
pełnić Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów.
Zbieranie odpadów komunalnych biodegradowalnych
Szczególnie istotne jest właściwe zbieranie odpadów biodegradowalnych. Aby
umożliwić selektywną zbiórkę odpadów biodegradowalnych, już w gospodarstwach
domowych mieszkańcy muszą zbierać na bieżąco odpady organiczne oddzielnie,
w osobnym pojemniku.
Stosowane są dwie metody zbiórki odpadów biodegradowalnych:
1. Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
2. Zbiórka zmieszanych odpadów komunalnych systemem dwupojemnikowym
52
Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych
Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosować można następujące systemy:

Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli oraz stworzenie warunków do
zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”.

Dostarczanie sprzętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu
przez właścicieli własnym transportem.

Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu
elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów
wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie
zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych.

System
wymienny
polegający
na
przekazaniu
dobrego,
ale
konstrukcyjnie
przestarzałego sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami zakłada się następujące limity w
stosunku do 2002 r. selektywnej
zbiórki odpadów wielkogabarytowych:

w roku 2010 — 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

w roku 2014 — 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych.
Zbiórka i transport odpadów komunalnych budowlanych
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się mogą:
1.Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące
prace remontowe.
2. Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 zakłada się następujące
limity selektywnej zbiórki odpadów budowlanych:
- w roku 2010 — 40% wytwarzanych odpadów budowlanych,
- w roku 2014 — 60% wytwarzanych odpadów budowlanych.
5.1.2.2. ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH
Odpady komunalne ulegające biodegradacji
W przypadku, gdy poszczególne rodzaje odpadów biodegradowalnych zbierane są
oddzielnie, liczba opcji odzysku i unieszkodliwiania jest większa: od najprostszych
technologii kompostowania do bardziej zaawansowanych procesów takich jak piroliza czy
zgazowanie.
W przypadku zbieranych selektywnie odpadów organicznych do ich unieszkodliwiania
53
zalecane są:

kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie (na terenach wiejskich
oraz miejskich z zabudową jednorodzinną),

budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej,

budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów.
Odpady komunalne opakowaniowe i poużytkowe
Poziom odzysku i recyklingu dla papieru i szkła, określony został w II Polityce
Ekologicznej Państwa jako cel do osiągnięcia w okresie 2003-2010, wynosi on minimum
50% odzyskiwanych i recyrkulowanych surowców.
Z kolei roczne ilości procentowe odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych
i poużytkowych określone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 maja 2005 r.,
w
sprawie
rocznych
poziomów
odzysku
i
recyklingu
odpadów
opakowaniowych
i poużytkowych.
Odpady komunalne wielkogabarytowe
Zebrane
odpady
wielkogabarytowe
będą
demontowane
na
stanowiskach
znajdujących się na terenie ZZO (Zakład Zagospodarowania Odpadów w Miastkowie).
Wydzielone surowce wtórne (głównie metale) będą sprzedawane, natomiast odpady
niebezpieczne (baterie, akumulatory małogabarytowe, kondensatory, instalacje zawierające
oleje i freony) będą kierowane do unieszkodliwiania. Zgodnie z założeniami Krajowego Planu
Gospodarki Odpadami, w Polsce planowane jest uruchomienie linii do przerobu urządzeń
chłodniczych oraz linii do przerobu urządzeń elektronicznych.
Odpady komunalne budowlane
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów budowlanych będzie prowadzić ZZO. Zakład
wyposażony będzie w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze
wibracyjne) i doczyszczanie odpadów. Otrzymany materiał będzie wykorzystany do celów
budowlanych oraz rekultywacji składowisk.
Odpady komunalne niebezpieczne
54
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych rozwożone będą
z miejsc zbiórki i tymczasowego magazynowania do odbiorców zajmujących się ich
unieszkodliwieniem.
Opony samochodowe
W celu eliminacji lub ograniczenia ilości odpadów składowanych na składowiskach
(lub porzucanych w środowisku) mogą być wykorzystywane różnorodne metody i techniki
postępowania z odpadami. Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 celem
nadrzędnym do 2018 r. jest rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon.
Z dotychczasowych badań i doświadczeń wynika, że wycofane z eksploatacji opony mogą
być wykorzystywane poprzez:

bieżnikowanie;

zagospodarowywanie całych opon;

wykorzystywanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej;

spalanie z wykorzystaniem energii.
W ramach gminnych punktów zbiórki odpadów gromadzonych selektywnie należy zapewnic
mieszkańcom możliwość bezpłatnego przekazywania zużytych opon we własnym zakresie
lub
prowadzić
zbiórkę
tych
odpadów
w
ramach
okresowej
zbiórki
odpadów
wielkogabarytowych.
Zakładane poziomy odzysku zużytych opon przyjęto zgodnie z Krajowym Planem
Gospodarki Odpadami.
Tabela 5.1. Zakładany poziom odzysku zużytych opon
LP.
1
ROK
Zużyte opony
2007
75%
2010
85%
2018
100%
Źródło: KPGO 2010
Odpady tekstylne
Pozyskane odpady tekstylne będą po doczyszczeniu w wyspecjalizowanych
zakładach kierowane do sprzedaży (odzież mało zużyta) lub przerabiane na czyściwo,
wykorzystywane (po rozwłóknieniu) do produkcji np. wyrobów włókienniczych, mas
papierniczych, tektury, papy.
Osiągnięcie wymaganych docelowo poziomów odzysku będzie w analizowanym
powiecie wiązać się z wprowadzeniem i dalszym usprawnianiem, rozszerzaniem zbiórki
selektywnej na kolejne grupy odpadów o cechach surowców wtórnych, edukacją ekologiczną
i motywacją mieszkańców do efektywnej segregacji.
55
5.1.2.3. STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻĄCE PROMOWANIU ZBIÓRKI
SELEKTYWNEJ
W celu zachęcenia mieszkańców do zbiórki selektywnej i zwiększenia jej
efektywności wykorzystywane będą następujące działania:
1. Obowiązki określone prawem wynikające z obowiązku nałożonego na gminę przez zapisy
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze
zmianami)
oraz
ustawy
z
dnia
13
września
1996
r.
o
utrzymaniu
czystości i porządku w gminach – tekst jednolity (Dz. U. z 2005 r., Nr 236, poz. 2008 ze
zmianami).
2. Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne obligujące gospodarstwa domowe
i innych wytwórców odpadów może być wykorzystane do efektywnego wprowadzania
selektywnej zbiórki, poprzez zalecania dotyczące sposobu zbiórki, typów pojemników oraz
częstotliwości ich wystawiania do zbiórki (zgodnie z w/w ustawą). Instrumenty finansowe,
np. gospodarstwa odzyskujące część odpadów oszczędzają na wydatkach związanych ze
zbiórką odpadów niesegregowanych (mniejszy pojemnik lub rzadszy odbiór). Inną
zachętą finansową może być obniżenie opłaty za usuwanie odpadów dla gospodarstw
prowadzących kompostowanie odpadów we własnym zakresie.
3. Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno – informacyjnych stanowi
zasadniczą część wdrażania strategii i planów gospodarki odpadami. Jej celem jest
zachęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów,
a następnie do ich segregacji „u źródła”.
5.1.3. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO REDUKCJI ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH
ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW
Działania zmierzające do redukcji odpadów ulegających biodegradacji kierowanych
na składowiska odpadów polegają głównie na:
-
ograniczaniu ilości powstających odpadów,
-
promowaniu selektywnych metod zbiórki powstających odpadów ulegających
biodegradacji,
-
zagospodarowaniu odpadów ulegających biodegradacji innym niż składowanie.
6. ANALIZA OPCJI EKONOMICZNYCH I TECHNOLOGICZNYCH
56
6.1. PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE
POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA
1.
Prowadzone będą bardzo intensywne działania informacyjno-edukacyjne mające na
celu zachęcanie mieszkańców do zagospodarowywania odpadów organicznych we
własnym zakresie (kompostowanie przydomowe, itp.). Porównanie wskaźników emisji
odpadów na terenach wiejskich z ilością odbieranych odpadów wskazuje, że obecnie
praktycznie cała ilość odpadów organicznych (w tym papier, drewno, resztki
z przygotowania żywności itp.) jest w gospodarstwach wykorzystana.
2.
Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne)
poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii).
Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych
selektywnie, deponowane będą na składowiskach.
3.
Zarówno system zbiórki opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru
odpadów
niebezpiecznych
od
mieszkańców
będzie
uzupełnieniem
systemów
postępowania z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi wynikającymi z:
 Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U.
z 2005 Nr 175 poz. 1458).
 Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.
U. z 2007 Nr 90 poz. 607).
SCHEMAT SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI W POWIECIE ŁOMŻYŃSKIM
57
STRUMIEŃ ODPADÓW
Z TERENU POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
DZIAŁANIA ADMINISTRACYJNE, EDUKACYJNE, INFORMACYJNE, TECHNICZNE I
ORGANIZACYJNE, MAJĄCE NA CELU REDUKCJĘ ILOŚCI POWSTAJĄCYCH
ODPADÓW NA TERENIE POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
WYDZIELANIE
ODPADÓW
NIEBEZPIECZNYCH
Z KOMUNALNYCH
odpady
niebezpieczne
WYDZIELANIE
ODPADÓW
UŻYTKOWYCH, ODZYSK
SUROWCÓW
WTÓRNYCH, RECYKLING
surowce
odpady z
waloryzacji
wtórne
ZAKŁADY
WYKORZYSTUJĄCE LUB
UNIESZKODLIWIAJĄCE
ODPADY NIEBEZPIECZNE
ZAKŁADY
WYKORZYSTUJĄC
E SUROWCE
WTÓRNE
KOMPOSTOWANIE
BIOODPADÓW I OSADÓW
ŚCIEKOWYCH Z
OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
KOMUNALNYCH
odpady
nieaktywne
odpady
balastowe
DEPONOWANIE ODPADÓW NA
SKŁADOWISKU
6.1.1. ANALIZA PRZEPŁYWU ODPADÓW W SEKTORZE KOMUNALNYM
Ogólny przyjęty schemat gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych
System selektywnej zbiórki odpadów winien składać się z:

Odpowiednich pojemników,

pojazdów i sprzętu,

stacji do sortowania surowców i ich przeładunku,

personelu,

informacji o zbiórce dla mieszkańców.
Podczas wdrażania systemu selektywnej zbiórki należy zwrócić szczególną
uwagę na:

stopień odzysku surowców,

komfort użytkowania systemu,

higienę użytkowania systemu,

opłacalność,
58

koszty ponoszenia zbiórki - bilans - sprzedaż surowców -koszty.
Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Aby
umożliwić
selektywną
zbiórkę
odpadów
biodegradowalnych,
już
w gospodarstwach domowych mieszkańcy muszą zbierać na bieżąco odpady organiczne
oddzielnie, w osobnym pojemniku.
Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa
podlaskiego na obszarach wiejskich i zabudowie jednorodzinnej zaleca się promować
lokalizację indywidualnych kompostowników w celu eliminacji odpadów biodegradowalnych
„u źródła”.
Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych
Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych zaleca się stosowanie następujących
systemów:
-
Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia
takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”.
-
Dostarczanie sprzętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu
przez właścicieli własnym transportem.
-
Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu
elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów
wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie
zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych.
Zbiórka odpadów komunalnych budowlanych
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się
będą:
-
Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne
prowadzące prace remontowe.
-
Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
Zaleca się, aby już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach
(pojemnikach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich
do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko.
Zbiórka odpadów tekstylnych
59
Podstawową metodą pozyskiwania odpadów tekstylnych jest zbiórka do specjalnych
pojemników. Prowadzona będzie w ramach systemu selektywnej zbiórki odpadów
organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej.
Transport odpadów komunalnych
Proponuje się, aby transportem odpadów zajmowały się przedsiębiorstwa wywozowe,
działające na terenie gminy lub powiatu, a także stacje przeładunkowe. Do transportu
odpadów proponuje się używanie samochodów bezpylnych (śmieciarek) bębnowych
i komorowych oraz samochodów do przewozu kontenerów.
Wywóz odpadów z pojemników prowadzony będzie np. przy wykorzystaniu pojazdów
specjalnych i specjalistycznych lub innych zgodnie z potrzebami.
6.1.2. ANALIZA PRZEPŁYWU ODPADÓW W SEKTORZE GOSPODARCZYM
ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH
Wytwórca odpadów zobowiązany jest do opracowania programu gospodarki
odpadami lub złożenia informacji o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi
(w zależności od ilości wytwarzanych odpadów).
Zbiórka i wywóz odpadów z zakładów przemysłowych będzie prowadzona przez firmy
działające w danej dziedzinie.
Sposób ten może funkcjonować w połączeniu z systemem selektywnej zbiórki
odpadów
komunalnych
oraz
odpadów
komunalnych
podlegających
biodegradacji
w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach.
Odpady niebezpieczne z zakładów przemysłowych
Zgodnie z założeniami Planu, odbiór odpadów niebezpiecznych będzie prowadzony przez
wyznaczone firmy. Sposób ten będzie stosowany także w przyszłości, w połączeniu
z systemem zbiórki odpadów komunalnych oraz odpadów komunalnych podlegających
biodegradacji w małych przedsiębiorstwach.
System zbiórki odpadów powinien przyczynić się do zwiększenia pozyskiwania
odpadów do recyklingu, dając małym i średnim przedsiębiorstwom możliwość segregowania
i pozbywania się produkowanych odpadów (w tym odpadów do recyklingu, niebezpiecznych
i pozostałych.
Wywóz odpadów niebezpiecznych ze sklepów powinien być organizowany przez
gminę na zasadzie kontraktu z firmą publiczną lub prywatną.
60
ODPADY Z JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA I PLACÓWEK WETERYNARYJNYCH
Dla
pełnego
unieszkodliwienia
niebezpiecznych
odpadów
medycznych
i weterynaryjnych powinny zostać wzmocnione działania służb inspekcyjnych oraz szkolenia
z zakresu edukacji ekologicznej pracowników służby zdrowia i służb weterynaryjnych.
Proponowane działania:
I. Działania organizacyjno – prawne:
1. Systematyczna aktualizacja wojewódzkiej bazy danych dotyczącej ilości, sposobu
gospodarowania i unieszkodliwiania odpadów pochodzących z działalności służb
medycznych i weterynaryjnych na terenie powiatu.
2. Wzmożenie działalności kontrolnej w celu wyegzekwowania posiadania przez placówki
medyczne i weterynaryjne wszystkich niezbędnych zezwoleń z zakresu gospodarki
odpadami
oraz
aktualnych
umów
ze
specjalistycznymi
firmami
na
transport
i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.
II. Działania edukacyjno – informacyjne:
1. Opracowanie i przeprowadzenie cyklu szkoleń dla pracowników służby zdrowia
z województwa na temat prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami, sposobów
zmniejszenia ilości i toksyczności odpadów oraz opracowywania i wdrażania planów
gospodarki odpadami.
2. Opracowanie broszury i prowadzenie kampanii informacyjnej wśród lekarzy weterynarii
na temat ustawowych obowiązków wytwórców odpadów.
3. Zapobieganie powstawaniu odpadów u źródła.
4. Szkolenie personelu w zakresie właściwych praktyk postępowania w odpadami
niebezpiecznymi.
5. Unowocześnienie procedur postępowania z poszczególnymi grupami odpadów.
Przykładowe sposoby ograniczenia ilości i toksyczności niektórych niebezpiecznych
odpadów
medycznych
możliwe
do
przeprowadzenia
w
placówkach
medycznych
przedstawiono w Tabeli 6.1.
Tabela 6.1. Przykładowe działania na rzecz ograniczenia ilości odpadów oraz toksyczności wybranych odpadów
niebezpiecznych
Rodzaj produktu
odpadowego
Chemikalia i farmaceutyki
Cytostatyki
Metoda redukcji
Analiza rzeczywistego zapotrzebowania.
Centralizacja nabywania i rozdziału.
Optymalizacja zużycia środków dezynfekcyjnych.
Umowa z dostawcą na odbiór przeterminowanych bądź zużytych
substancji.
Selektywne gromadzenie powstałych odpadów.
Recyckling.
Analiza rzeczywistego zapotrzebowania na etapie zakupu.
Nabywanie w mniejszych opakowaniach.
61
Rodzaj produktu
odpadowego
Formaldehyd
Rozpuszczalniki
Polichlorek winylu
Rtęć
Materiały z pracowni RTG
Metoda redukcji
Centralizacja nabywania, przygotowania i rozdziału preparatów.
Optymalizacjia stosowania materiałów towarzyszących terapii
(wata, odzież, mini – spikes).
Oddzielne gromadzenie odpadów.
Redukcja odpadów z czyszczenia aparatów do dializ, stosowanie
odwróconej osmozy.
Opracowanie procedur ponownego użycia formaldehydu na
oddziałach patologii.
Selektywne gromadzenie.
Odzysk i użycie wcześniej sporządzonych, kalibrowanych
rozpuszczalników.
Stosowanie substytutów o mniejszej toksyczności (rozpuszczalniki
niehalogenowe, biodegradowalne).
Odzysk i selektywna zbiórka w zależności od charakterystyki
chemicznej.
Neutralizacja rozpuszczalników nieorganicznych.
Przejście na produkty wykonane z mniej toksycznych materiałów
Stosowanie
produktów
alternatywnych:
termometrów
i ciśnieniomierzy elektronicznych.
Recykling.
Stosowanie środków chemicznych o niższej koncentracji rtęci i jej
związków.
Odzysk srebra.
Usprawnienie procesu wywoływania (redukcja straty odczynników).
Selektywne gromadzenie.
Według KPGO 2010
Poza technologiami termicznego unieszkodliwiania odpadów z jednostek służby
zdrowia i placówek weterynaryjnych opartych o proces spalania i pirolizy, możliwe jest
stosowanie również innych metod (np. autoklawowych).
WYEKSPLATOWANE POJAZDY I OPONY
Zgodnie z wymogami dyrektywy dotyczącej pojazdów samochodowych wycofanych z użycia
w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami zakłada się:
- do 2015 roku – ponowne wykorzystanie części i odzysk surowców w ilości stanowiącej
95% średniej masy pojazdu, z czego wykorzystanie części i recykling materiałowy
stanowić powinny – do 85% średniej masy pojazdu.
Realizacja zadań wynikających z Krajowego Planu Gospodarki odpadami 2010 następować
będzie poprzez zorganizowanie i stworzenie w regionie optymalnych metod zbiórki
i recyklingu samochodów. Rozwój systemu przerobu odpadów z wyeksploatowanych
pojazdów samochodowych powinien ponadto mieć na uwadze eliminację zagrożeń, jakie dla
środowiska naturalnego stanowią odpady motoryzacyjne, z których część stanowią odpady
niebezpieczne.
Wszystkie pojazdy powinny być przekazywane w całości do punktów odbioru (auto-
62
złomy) lub bezpośrednio do wyspecjalizowanych stacji demontażu, skąd przekazywane będą
autoryzowanym przetwórcom. Obowiązek przekazania samochodu do takiej placówki
powinien spoczywać na ostatnim właścicielu samochodu, który uzyska „certyfikat
zniszczenia”, jedyny dokument, uprawniający do wyrejestrowania samochodu.
Stacje demontażu powinny:
 prowadzić ewidencję przyjmowanych materiałów do demontażu.
 prowadzić sprzedaż części zamiennych uzyskanych z demontażu,
 gromadzić i przygotowywać do transportu do specjalistycznych przedsiębiorstw
zajmujących się recyklingiem: karoserii samochodowych, przepracowanych olejów,
płynów hamulcowych i chłodniczych, akumulatorów, opon, itp.
Obowiązujące uregulowania prawne wymuszają zwiększenie stopnia wykorzystania
opon zużytych. Mogą być one ponownie wykorzystywane poprzez bieżnikowanie,
zagospodarownie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej oraz spalanie
z wykorzystaniem energii. Pomimo istniejących w kraju możliwości technicznych do realizacji
poszczególnych
kierunków
wykorzystania
odpadowych
opon,
są
duże
trudności
z pozyskaniem surowca, ze względu na brak systemu zbiórki opon.
ODPADY ELEKTRONICZNE
W odniesieniu do odpadów elektronicznych, pierwszym celem w Krajowym Planie
Gospodarki Odpadami jest zbieranie w latach 2010 – 2018 zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego w ilości 4 kg/M/Rok.
Główną kwestią w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest
organizacja zbiórki urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów:
 zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urządzeń elektronicznych
lub bezpośrednio od firm demontażowych; oraz
 zbiórka od użytkowników indywidualnych.
BATERIE I AKUMULATORY
Należy poddać usprawnieniu sposób zbiórki baterii i akumulatorów, szczególnie z
rozproszonych miejsc ich powstawania. Nałożony został obowiązek odzysku z rynku tych
odpadów został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany przy
zastosowaniu opłaty produktowej i depozytowej.
Akumulatory i baterie będą również przyjmowane z przedsiębiorstw (odpłatnie) w
Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, a następnie transportowane do
Zakładu Zagospodarowania Odpadów lub bezpośrednio do odbiorców.
63
AZBEST
Odpady zawierające azbest są unieszkodliwiane tylko poprzez składowanie. Taki sposób
postępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi.
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami realizowane to może być na małych
składowiskach (o powierzchni do 1ha) przyjmujących odpady azbestowe. Możliwe jest
zlokalizowanie ich np. przy istniejących składowiskach komunalnych na wydzielonych
częściach z możliwością rozbudowy pozwalającej na składowanie odpadów w następnych
latach.
Najważniejszym celem w planowaniu działań odnośnie odpadów zawierających azbest jest
bezpieczne dla zdrowia ludzi usunięcie tych wyrobów i zdeponowanie ich na wyznaczonych
składowiskach, w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie.
Zadania organizacyjne:
 opracowanie na poziomie gminnym baz informacyjnych zawierających dane dotyczące
lokalizacji, ilości i stanu wyrobów zawierających azbest, na podstawie informacji
uzyskanych z przeglądów realizowanych przez właścicieli lub zarządców obiektów i
urządzeń budowlanych na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14
sierpnia 1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków
usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895),
 opracowywanie planów ochrony przed szkodliwością azbestu i programów usuwania
wyrobów zawierających azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym,
 uwzględnienie w planie zagospodarowania przestrzennego na szczeblu gminnym,
powiatowym i wojewódzkim lokalizacji nowych składowisk odpadów azbestowych,
 oczyszczanie
terenów
i
obiektów
publicznych
w
gminach
szczególnie
zanieczyszczonych azbestem,
 monitoring usuwania oraz prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi
azbest,
 organizacja kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie postępowania z odpadami
zawierającymi azbest (zwiększenie świadomości zarówno pracowników administracji
publicznej, jak i mieszkańców w zakresie oddziaływania azbestu na zdrowie ludzi oraz
przepisów i procedur dotyczących azbestu),
 nowelizacja przepisów prawnych zgodnie z “Programem usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.
Powiat łomżyński posiada program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na
lata 2007-2032 przyjęty Uchwałą Nr 22/50/05 Zarządu Powiatu Łomżyńskiego.
ODPADY ZAWIERAJĄCE ZWIĄZKI FREONU (CFC, HCFC)
64
Zgodnie z wymaganiami ustawy o odpadach, należy wprowadzić nowe systemy
zbiórki i unieszkodliwiania dla określonych rodzajów odpadów, takich jak klimatyzatory
urządzenia chłodnicze i zamrażające zawierające związki freonu (CFC i HCFC).
Ponieważ na krajowym poziomie pojawiła się inicjatywa na rzecz stworzenia obiektów
niezbędnych do przetwarzania tego rodzaju odpadów, systemy zbiórki powinny zostać
włączone do powiatowych planów gospodarki odpadami.
Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów:
 zbiórka
od
podmiotów
gospodarczych
-
przez
dystrybutorów
urządzeń
lub
bezpośrednio od firm demontażowych;
 zbiórka od użytkowników indywidualnych.
Roczne poziomy odzysku i recyklingu w/w odpadów poużytkowych na lata 2008-2014
reguluje obecnie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U.
Nr. 109 poz. 752).
PCB
Należy podjąć działania dla eliminacji urządzeń zawierających PCB i bezpiecznego
usuwania olejów odpadowych o zawartości powyżej 50 ppm PCB/PCT (np. oczyszczania
transformatorów o zawartości powyżej 0.005% wagowych PCB). W pierwszej kolejności
zinwentaryzowane zostaną urządzenia zawierające powyżej 5 litrów PCB. Do końca 2010 r.
oczyszczone zostaną wszelkie urządzenia i instalacje zawierających te substancje.
W kraju brak jest instalacji niszczenia złomowanych kondensatorów z PCB.
Opracowanie i wdrożenie systemu usuwania odpadów z PCB wymaga następujących
rozwiązań w obszarze technicznym:
 przeprowadzenie akcji edukacyjnej (informacyjno-szkoleniowej) w zakresie zagrożenia
środowiska naturalnego przez PCB i możliwości przeciwdziałania tym skażeniom,
 opracowanie i wdrożenie monitoringu PCB:
– w systemie wojewódzkiego monitoringu gospodarki odpadami,
– w systemie kontroli źródeł emisji i pomiaru imisji,
 zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki PCB jako odpadu specjalnego,
 opracowanie i wdrożenie systemu degradacji PCB (do 31 grudnia 2010 roku).
ODPADY ROPOPOCHODNE
Firmy zajmujące się działalnością w zakresie olejów odpadowych powinny spełniać
określony standard techniczny i organizacyjny w celu zapewnienia bezpieczeństwa w
65
postępowaniu z olejami przepracowanymi, dając gwarancję wykonania przyjętych na siebie
zobowiązań:
 posiadać personel przeszkolony w zakresie prawidłowego postępowania z olejami
przepracowanymi
i
znajomością
obowiązujących
przepisów
ochrony
środowiska
w ramach prowadzonej działalności,
 posiadać stosowne zezwolenie na prowadzoną działalność,
 posiadać sprzęt do odbioru i transportu olejów przepracowanych spełniający wymagania
przepisów ochrony środowiska w tym Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19
grudnia 2002 w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym
towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych i ADR (transport
powyżej 3,5 t odpadów),
 wielkość tych firm powinna uwzględniać rentowność zbiórki przy optymalnym koszcie, co
wg szacunków oznacza możliwość zbiórki minimum 1500 ton olejów przepracowanych w
skali roku,
 zbierać oleje gromadzone w partiach od 400 do 600 l,
 posiadać bazę zbiórki z tytułem własności (lub długoletniej dzierżawy) zapewniającą
możliwość zmagazynowania 1/12 ilości rocznej zbiórki oleju,
 posiadają możliwość przeprowadzenia podstawowych badań laboratoryjnych,
 mieć możliwość wstępnego oczyszczenia olejów przepracowanych np. w przypadku ich
zanieczyszczenia wodą ponad określony poziom,
 posiadać
możliwość
ekspedycji
zebranego
oleju
transportem
kolejowym
i samochodowym,
 składać Marszałkowi Województwa roczną informację o ilości zebranego oleju
odpadowego i przepracowanego,
 posiadać podpisane umowy z podmiotami mającymi stosowne zezwolenia na
wytwarzanie olejów odpadowych-przepracowanych, oraz ich zagospodarowanie,
 podmioty prowadzące odzysk (zagospodarowanie) olejów odpadowych-przepracowanych
poprzez:
-
regenerację,
-
inne procesy odzysku.
W celu organizacji systemu zbiórki odpadów olejowych należy:
 organizować na terenie gminy zbiórkę wraz z innymi odpadami niebezpiecznymi
(np. akcyjnie),
66
 zorganizować gminne punkty gromadzenia tych odpadów,
 wyłonić na zasadzie konkursu 2-3 firmy zbierające oleje przepracowane w powiecie.
Następnie
przedsiębiorstwa
specjalistyczne
trudniące
się
zbiórką
olejów
przepracowanych lub prowadzące serwisy separatorów olejowych przekazywać je będą do
wyspecjalizowanych zakładów (np. Przedsiębiorstwa Usług Ekologicznych Sp. z o.o.
z Gorzowa Wlkp., lub Rafinerii Nafty „Jedlicze” S.A. koło Krosna). Jednym ze sposobów
wykorzystania energetycznego olejów odpadowych jest ich spalanie w specjalnie do tego
celu dostosowanych instalacjach. Proces spalania olejów odpadowych jest realizowany na
dużą skalę przez Lafarge Cement Polska S.A. Zakłady w Kujawach. Obecne moce
przerobowe w zakresie zagospodarowania olejów przepracowanych są wystarczające. tym
bardziej, że planowane jest zwiększenie zdolności przerobowych Rafinerii Nafty „Jedlicze”.
6.2. ANALIZA I DOSTĘPNOŚĆ FINANSOWA
Realizacja zadań wytyczonych w Planie Gospodarki Odpadami wiąże się z wysokimi
nakładami inwestycyjnymi. Większość instytucji, które udzielają dotacji lub korzystnie
oprocentowanych kredytów na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska (gospodarki
odpadami) wymaga osiągnięcia dzięki inwestycji odpowiednio dużego efektu ekologicznego i
objęcia swym zasięgiem możliwie największej liczby mieszkańców aglomeracji, powiatu lub
związku komunalnego. W przypadku powiatu łomżyńskiego należy zatem dążyć do
podejmowania działań o charakterze powiatowym lub nawet ponadpowiatowym.
Wspólne działanie kilku gmin nie tylko ma wpływ na finansowanie inwestycji (obniży
koszty, które będzie musiała ponieść pojedyńcza gmina), ale również obniży koszty
eksploatacyjne. Oznacza to, iż przedsięwzięcie winno być realizowane wspólnie.
7. DŁUGOTERMINOWY PLAN STRATEGICZNY DLA POWIATU ŁOMŻYŃSKIEGO
ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015 r.
W oparciu o wyniki, wnioski i zalecenia zawarte w poprzednich rozdziałach opracowany
został plan działań w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie powiatu łomżyńskiego,
którego celem jest poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.
Okres planistyczny obejmuje lata 2008 – 2015
67
Planowanie gospodarki odpadami związane jest z inwestycjami oraz długimi
horyzontami czasowymi procesu planowania.
Plan Gospodarki Odpadami został przygotowany na podstawie dogłębnej analizy stanu
istniejącego gospodarki odpadami i ujawnionych w toku prac problemów. Działania, zawarte
w Planie pozwolą osiągnąć cele i wykonać zadania w ramach planowanego systemu
gospodarki odpadami.
ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015
Zadania strategiczne do roku 2015 dla powiatu opracowano na podstawie wytycznych
zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego oraz Krajowym
Planie Gospodarki Odpadami. Zestawiono je w Tabeli 7.1 uwzględniając terminy
realizacyjne, jednostki odpowiedzialne za wdrażanie oraz potencjalne źródło finansowania.
Tabela 7.1. Zadania strategiczne do 2015 r. dla powiatu łomżyńskiego
Rok
Zadanie
2008-
Akcja podnoszenia świadomości społecznej
2015
w dziedzinie gospodarki odpadami –
Jednostka
Odpowiedzialna
Szacunkowy
koszt realizacji
zadania w zł
Powiat łomżyński
4000 rocznie
Potencjalne źródło
finansowania
Powiatowy
Fundusz ochrony
sprzątanie świata
Środowiska i
Gospodarki Wodnej
2008-
Konkursy wiedzy przyrodniczo-ekologicznej
Powiat łomżyński
2000 rocznie
2015
Powiatowy
Fundusz ochrony
Środowiska i
Gospodarki Wodnej
2009
Współfinansowanie budowy sektora azbestu
Powiat łomżyński
56 000
Budżety powiatu i
Powiat łomżyński,
150 000
Budżety gmin
23 000 000
Budżet Powiatu,
na składowisku w gminie Jedwabne
2008-
Monitoring zamkniętych składowisk w
2015
gminach: Wizna, Nowogród, Piątnica
2008-
Realizacja Programu usuwania wyrobów
2015
zawierających azbest
2008-
Inwentaryzacja wyrobów zawierających PCB
gmin
gminy
Powiat łomżyński
prywatni inwestorzy
Powiat łomżyński
0
2
2015
Budżet powiatu i
gmin
2008-
Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów
Gminy powiatu
2015
niebezpiecznych oraz sortowni i kompostowni
łomżyńskiego
Koszty gmin
Budżety gmin
odpadów
2008-
Organizacja systemu selektywnej zbiórki
Gminy powiatu
2015
odpadów
łomżyńskiego
2008-
Współuczestnictwo w budowie zakładu
Powiat grodzki
2015
zagospodarowania odpadów w Czartorii
Koszty gmin
Koszty miasta
Łomża
Budżety gmin
Budżet miasta
Łomży i środki z
Unii Europejskiej
2
Na terenie powiatu nie ma odpadków PCB
68
Rok
Zadanie
Jednostka
Odpowiedzialna
Gminy powiatu
Szacunkowy
koszt realizacji
zadania w zł
Koszty gmin
Potencjalne źródło
finansowania
Budżety gmin
2008-
Inwentaryzacja i likwidacja miejsc
2015
nielegalnego składowania odpadów
łomżyńskiego
2008-
Zamknięcie i rekultywacja składowisk
Gmina Zbójna
Koszty gmin
Budżet gminy
2015
odpadów komunalnych oraz doposażenie
Koszty gmin
Budżet gmin
Koszty gmin
Budżet gminy
Koszty WIOŚ
Budżet WIOŚ
składowiska w Piankach
2008-
Monitoring funkcjonujących składowisk
Gminy powiatu
2015
odpadów komunalnych
łomżyńskiego
2008-
Rozbudowa składowiska w Korytkach
2015
Borowie o kwaterę do składowania odpadów
Powiat łomżyński,
gminy
zawierających azbest
2008-
Monitoring wyczyszczonego mogilnika
Powiat łomżyński,
WIOŚ Delegatura
2015
w Łomży
8. ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU I OGRANICZENIE WYTWARZANIA ODPADÓW
Powiat łomżyński w latach 2007 – 2018 będzie dążył do osiągnięcia założonych
w planie celów, poprzez podejmowanie działań w gospodarce odpadami.
W celu zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów na terenie powiatu
łomżyńskiego planuje się podjęcie działań mających na celu promowanie edukacji
ekologicznej mieszkańców, organizowanie kampanii promujących prawidłowe postępowanie
z odpadami.
9. ZASADY FINANSOWANIA
KOSZTY INWESTYCYJNE
Koszty inwestycji w ramach zagospodarowania odpadów mogą być pokrywane
z następujących źródeł:
 środki własne budżetów gmin - jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek
finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budżetach gmin, co
powoduje konieczność wcześniejszego planowania (jesienią na kolejny rok);
 dotacje ze źródeł zewnętrznych - z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej, Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz
Gminnych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego (RPOWP na
lata 2007 – 2013), oś priorytetowa V Rozwój infrastruktury ochrony środowiska, działanie
69
5.2 Lokalna infrastruktura ochrony środowiska gdzie beneficjentami mogą być jednostki
samorządu terytorialnego.
Pożyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - są podstawowym źródłem środków
na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Pożyczek udziela
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliżonych zasadach
fundusze wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez NFOŚiGW muszą spełniać
następujące kryteria:
- zgodność z polityką ekologiczną państwa,
- efektywności ekologicznej,
- efektywności ekonomicznej,
- uwarunkowań technicznych i jakościowych,
- zasięgu oddziaływania,
- wymogów formalnych.
Samorządy mogą uzyskiwać pożyczki na pokrycie 70% kosztów zadania. Znaczna
część pożyczki może zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanych terminie.
KOSZTY EKSPLOATACYJNE – ZASADY FINANSOWANIA
Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich
przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwienia. Uzupełniającymi źródłami przychodów są
wpływy z tytułu sprzedaży:
 surowców wtórnych,
 kompostu,
 energii ze spalania odpadów,
 biogazu ze składowiska.
Coraz częściej za przychody uważa się również brak kosztów transportu,
składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją
i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne).
Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna
uwzględniać:
 pokrycie całości kosztów związanych z bieżącą, technologiczną i organizacyjną
eksploatacją elementów gospodarki odpadami,
 pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy
realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji),
 rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi,
 ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach późniejszymi
zmianami (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251), cena przyjęcia odpadów na składowisko
powinna uwzględniać w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia,
70
rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów. Należy również
uwzględnić opłatę za korzystanie ze środowiska polegające na
umieszczeniu
odpadów na składowisku.
10. ANALIZA ODZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO
W wyniku realizacji zadań strategicznych do 2015 r. dla powiatu łomżyńskiego zawartych w
tabeli 7.1 rozdziału 7 i działań związanych z wdrażaniem niniejszego projektu planu
gospodarki odpadami na terenie analizowanego obszaru następować będzie poprawa
jakości środowiska i stopniowe przywracanie walorów miejsc zdegradowanych.
11. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI
11.1. SYSTEM MONITORINGU
Przebieg
realizacji
Powiatowego
Planu
Gospodarki Odpadami
musi
być
systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma istotne znaczenie
informacyjne. Jego głównym celem jest usprawnienie procesów zarządzania Powiatowym
Planem.
Zarządzanie to dotyczy zarówno działań bieżących, jak i okresowo dokonywanych
ocen i aktualizacji celów i priorytetów.
System monitoringu realizacji „Planu” składa się z trzech elementów:
1.
monitoring środowiska,
2.
monitoring Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami i gospodarki odpadami,
3.
monitoring społeczny (odczucia i skutki).
11.1.1. MONITORING ŚRODOWISKA
Monitoring ten na terenie województwa podlaskiego realizowany jest przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale jednostek organizacyjnych i naukowo –
badawczych.
Monitoring ten realizowany poprzez:

mierniki efektów ekologicznych to wielkości uzyskane podczas pomiarów lub
szacunków,

wyniki monitoringu porównywane są z normatywami jakości środowiska. Normatywy
te są już podstawą odniesienia oceny, ale przede wszystkim określają cele ekologiczne
(jakość środowiska nie może być gorsza od wartości normatywnej). W takim ujęciu
71
monitoring środowiska jest także narzędziem monitoringu efektów realizacji „Programu
Ochrony Środowiska”,

kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i pomiarów ulegają
obecnie ewolucji w związku z unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu
Unii Europejskiej.
11.1.2. MONITORING POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI
Realizacja tej części zadań składa się z oceny:

osiągnięcia celów ekologicznych,

stopnia realizacji zadań,

oceny podstaw poszczególnych realizatorów.
Wyniki oceny są podstawą zarządzania Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami
w aspekcie weryfikacji (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów niezbędnych do
realizacji poszczególnych zadań oraz do egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców
(od urzędów, instytucji i podmiotów gospodarczych).
Monitoring poszczególnych zadań
Tabela 11.1. Zadania strategiczne do 2015 r. dla powiatu łomżyńskiego
Zadanie
Monitoring
Akcja podnoszenia świadomości społecznej w dziedzinie
Każdorazowo po
gospodarki odpadami – sprzątanie świata
zakończonej akcji
Konkursy wiedzy przyrodniczo-ekologicznej
Raz w roku
Współfinansowanie sektora azbestu na składowisku w
Po zakończeniu
gminie Jedwabne
realizacji zadania
Monitoring wyczyszczonego mogilnika
Monitoring bieżący
Monitoring zamkniętych składowisk w gminach: Wizna,
Monitoring bieżący
Nowogród, Piątnica
Monitoring realizacji celów i zadań prowadzony jest przez Zarząd Powiatu. Dotyczy
oceny realizacji corocznego planu działań w aspekcie:

ilości i jakości zakresu i kosztów zadań zrealizowanych,

ustalenia narzędzi optymalizujących realizację zadań na rok następny,

określenia zakresu merytorycznego zadań na rok następny wraz z oceną ich
przygotowania organizacyjnego i finansowego.
Poniżej w Tabeli 11.2 zaproponowano istotne wskaźniki, przyjmując że lista ta nie jest
wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana.
72
Tabela 11.2. Wskaźniki monitorowania planów (Na podstawie KPGO)
LP.
WSKAŹNIK
1
Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych /1 mieszkańca
/rok
Stopień pokrycia mieszkańców selektywną zbiórką odpadów
Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych
niebezpiecznych
Ilość zebranych selektywnie surowców wtórnych
Udział odpadów z sektora gospodarczego składowanych na
składowiskach
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym
strumieniu odpadów komunalnych i komunalnopodobnych
Udział mieszkańców objętych odbiorem odpadów
komunalnych
Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami
Nakłady finansowe przeznaczone na edukację ekologiczną
Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie
2
3
4
5
6
7
8
9
10
STAN
WYJŚCIOWY
Mg/M/rok
%
Mg/M/rok
Mg/M/rok
%
%
%
zł/rok
zł/rok
mln Mg
Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji
pochodzących z monitoringu środowiska. Informacje te powinny być opracowane przez
odpowiednie służby. W oparciu o analizę wskaźników grupy będzie możliwa ocena
efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizować
plan.
Stopień realizacji zadań jest w pewnej części również oceną (samooceną) władz
samorządowych w zakresie zarządzania Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami.
Monitoring postaw realizatorów
Efekty realizacji Powiatowego Planu w ogromnej, jeśli nie największej, mierze zależą
od stopnia zaangażowania i dotyczą jego wykonawców, czyli Władz Gmin oraz kierownictwa
podmiotów gospodarczych.
Ocenę postaw realizatorów wykonuje Zarząd Powiatu równolegle z coroczną realizacją
planu działań.
Monitoring, kontrola, egzekwowanie - gospodarki odpadami
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie
niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz
sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania
i gospodarowania odpadami (Dz.U. z 2007 r., nr 133 poz. 930) Marszałek Województwa jest
odpowiedzialny za tworzenie bazy o odpadach. W załącznikach nr 1 i 2 rozporządzenie
powyższe wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania
przez Ministra Środowiska i Marszałków Wojewódzkich w celu prowadzenia baz. W dziale Nr
73
6 załączników 1 i 2 określone zostały układy informacji dotyczące planów gospodarki
odpadami. Informacje te będą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla
centralnego i pozwolą na dokonywanie raz na 2 lata oceny wdrażania uchwalonych planów
gospodarki odpadami.
Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami sprawą pierwszorzędnej wagi jest
opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz, które zawierać będą kompleksową informację o
odpadach
łącznie
z
informacją
o
przedsiębiorstwach
i
instalacjach
odzysku
i unieszkodliwiania odpadów.
Taka baza danych powinna zawierać następujące informacje:
 o ilościach i rodzajach wytworzonych odpadów, z wyłączeniem olejów odpadowych
i komunalnych osadów ściekowych,
 o sposobach gospodarowania poszczególnymi rodzajami odpadów, z wyłączeniem
olejów odpadowych i komunalnych osadów ściekowych, z podaniem metod odzysku
i unieszkodliwiania odpadów,
 o gospodarce olejami odpadowymi, z wyszczególnieniem ilości olejów odpadowych
poddanych odzyskowi i unieszkodliwionych oraz liczby wydanych decyzji i wpisów do
rejestru w zakresie gospodarowania olejami odpadowymi,
 o gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi, z wyszczególnieniem składu
i właściwości komunalnych osadów ściekowych oraz miejsc ich stosowania,
 o rejestrze wydanych decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z
zestawieniem rejestrów posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskania
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów,
 o planach gospodarki odpadami, z uwzględnieniem zakresu planu i terminów kolejnych
etapów opracowywania planu,
 o instalacjach służących do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, z wyodrębnieniem
składowisk odpadów i instalacji do termicznego przekształcania odpadów.
Układ informacji w wojewódzkiej bazie danych zawiera załącznik nr 2 do Rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie niezbędnego zakresu informacji
objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i
wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz.U. z
2007 r., nr 133 poz. 930).
74
11.1.3. MONITORING SPOŁECZNY
Podstawą
właściwego
systemu
oceny
realizacji
Planu
jest
dobry
system
sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach) stanu środowiska.
Tabela 11.3. Wskaźniki monitorowania społecznego planu
WSKAŹNIK
LP
1
2
3
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy
gospodarki odpadami wg oceny jakościowej
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez
mieszkańców (np. dzikie wysypiska)
Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjnoinformacyjnych,
STAN
WYJŚCIOWY
%
liczba / opis
liczba / opis
* Na podstawie KPGO
Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji
pochodzących z badań społecznych np. raz na 4 lata. Mierniki są wielkościami, wynikającymi
z badań opinii społecznej i opracowań służących ocenie udziału społeczeństwa w
działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska.
W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu
gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizowanie planu.
12. WDRAŻANIE POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI
Wdrażanie Powiatowego Planu będzie prowadzone przez Radę Powiatu Łomżyńskiego.
Wdrażanie będzie się odbywało przy udziale następujących instytucji:
 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,
 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
 Organizacje pozarządowe.
Narzędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w powiecie jest Powiatowy
oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (PFOŚiGW
i WFOŚiGW). Służą one do finansowania przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianej
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym także nowoczesnemu gospodarowaniu
odpadami komunalnymi.
13. SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Sprawozdawczość z realizacji Powiatowego Planu powinna obejmować:
- wykonanie zadań organizacyjnych i techniczno- technologicznych.
75
- zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac (zadań strategicznych do 2015
roku).
- realizację harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć.
Aktualizacja planu gospodarki odpadami powinna być dokonana nie później niż po
czterech latach, ze szczególnym uwzględnieniem następujących elementów:
 czy systemy zbiórki odpadów są skuteczne i właściwie wdrażane, np. czy sortowanie
odpadów przebiega prawidłowo i jak zmienia się produkcja odpadów?
 czy pozostałe frakcje odpadów są segregowane i odbierane właściwie?
 czy istnieją odpady sprawiające trudności, które powinny podlegać osobnemu
systemowi zbiórki?
 czy taryfikator jest przejrzysty i odpowiedni do kosztów i czy realizuje zasadę
“producent odpadów płaci”?
 w jaki sposób zmienia się produkcja odpadów i jaki ma to wpływ na działalność zakładu
utylizacji odpadów?
 czy cele Strategii Gospodarki Odpadami są osiągane?
 Jakie powinny być przyszłe cele gospodarki odpadami?
Ustawa o Odpadach wymaga, aby co dwa lata sporządzany był raport o postępach we
wdrażaniu Powiatowego Planu przez Zarząd Powiatu.
Raport powinien skupiać się na analizie dochodzenia do celów, ze szczególnym
uwzględnieniem elementów planu krótkoterminowego.
Raport powinien omawiać aktualne i/lub prognozowane zmiany w założeniach i
pozycjach budżetowych, a także możliwości podjęcia nowych inicjatyw na rzecz poprawy
planu.
14. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Niniejszy Plan Gospodarki Odpadami sporządzono dla powiatu łomżyńskiego. Celem
Planu jest wybór i wskazanie optymalnej drogi postępowania w zakresie gospodarki
odpadami, w szczególności odpadami komunalnymi powstającymi na terenie powiatu.
Przedstawione cele i działania są zgodne z obowiązującym ustawodawstwem z analizowanej
dziedziny oraz kierunkiem działań określonym w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami
i Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego.
Powiatowy plan gospodarki odpadami dla powiatu łomżyńskiego uwzględnia zapisy
Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami
dla województwa podlaskiego. Ponadto cele i zadania zawarte w programie są zgodne z
zapisami i celami przyjętymi w następujących dokumentach :
76
 Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na
lata 2011-2014;
 Strategia rozwoju województwa podlaskiego.
Powiatowy plan gospodarki odpadami został sporządzony zgodnie z wytycznymi zawartymi
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 ze zmianami).
Powiat łomżyński - jeden z 17 powiatów województwa podlaskiego, położony jest
w jego zachodniej części. Wchodzi w skład obszaru Zielone Płuca Polski. Obejmuje tereny o
niewielkim stopniu zanieczyszczenia. Około 26% powierzchni powiatu stanowią obszary
unikalnej przyrody objęte różnymi formami ochrony prawnej.
Powiat łomżyński zamieszkiwany jest przez 51,29 tys. mieszkańców. Sieć
osadniczą tworzy 269 miejscowości, w tym 2 miasta i 267 wsi zorganizowanych w 270
sołectwach.
Powiat łomżyński administracyjnie obejmuje swoim terytorium obszar następujących
jednostek samorządowych:
- gmin wiejsko-miejskich: Jedwabne, Nowogród,
- gmin wiejskich: Łomża, Piątnica, Przytuły, Śniadowo, Wizna, Zbójna, Miastkowo.
W związku ze specyfiką analizowanego terenu, tj. o charakterze rolniczym, bez
uciążliwego dla środowiska przemysłu, powstają tu głównie odpady komunalne (od ludności i
z obiektów infrastruktury społecznej).
W skład odpadów komunalnych, powstających na omawianym obszarze, wchodzą przede
wszystkim odpady z gospodarstw domowych, obiektów użyteczności publicznej i obsługi
ludności. Wśród odpadów komunalnych można znaleźć wiele składników, które zaliczamy do
odpadów niebezpiecznych.
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w 2007 r. na terenie powiatu łomżyńskiego
zebrano 4852,30 Mg odpadów komunalnych, w tym 4100,11 Mg z gospodarstw domowych.
Potencjał przemysłowy powiatu zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolnospożywcze, największą dynamikę rozwojową wykazuje przemysł mleczarski. Stosunkowo
nieźle rozwinięty jest przemysł drzewny i materiałów budowlanych.
Struktura wytwarzanych odpadów przemysłowych ze względu na pochodzenie kształtuje się
następująco:

odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,

odpady nieorganiczne z procesów termicznych,

odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, płyt i mebli,

odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i
gospodarki wodnej,

odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.
77
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie funkcjonuje żadne stałe składowisko odpadów
przemysłowych.
Na terenie powiatu łomżyńskiego funkcjonuje 8 oczyszczalni ścieków (dane wg GUS
z 2007 r.). Zgodnie z danymi z Urzędu Statystycznego w 2007 r. powstało ok. 35 Mg suchej
masy osadów ściekowych, które w całości trafiły na składowiska odpadów.
Ilość
odpadów
komunalnych
wytwarzanych
w
powiecie
łomżyńskim
zależy
od
prognozowanej liczby mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji
odpadów, wynikające głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. Zmianę
wskaźników emisji odpadów przyjęto z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, zaś
prognozowaną liczbę ludności według Głównego Urzędu Statystycznego. Prognozę ilości
odpadów z sektora komunalnego przedstawiono w załączniku 3 opracowania.
Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów w obszarze działalności
gospodarczej
na
terenie
powiatu
łomżynskiego
w
sytuacji
głębokich
zmian
restrukturyzacyjnych w głównych sektorach przemysłowych i ogólnie niekorzystnej
koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania. Brakuje także prognoz rozwoju
i zmian w poszczególnych gałęziach przemysłu, rzemiosła i usług w regionie do 2015 roku.
W tej sytuacji można jedynie przyjmować istniejące wskaźniki rozwoju gospodarczego kraju
i na tej podstawie dokonywać szacunków ilości przewidywanych powstających odpadów
z działalności gospodarczej.
Prognozując rozwój sektora gospodarczego i związaną z nim ilość wytwarzanych odpadów
pod uwagę należy wziąć w szczególności tendencje występujące we współczesnej
gospodarce. Przyjmując za dokumentami rządowymi „wariant optymistyczny" rozwoju
sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję, przewiduje się w ciągu najbliższych 15 lat wyjście
z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu
i handlu.
Prognoza ilości wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego jest natomiast silnie
skorelowana z liczbą zakładów przemysłowych na terenie powiatu. Pojawienie się nowych
zakładów przemysłowych może w przyszłości zmienić strukturę odpadów przemysłowych
i wpłynąć istotnie na wielkość wytwarzanych odpadów w powiecie.
Przyjęto następujący cel strategiczny planu gospodarki odpadami:
Zapobieganie powstawaniu odpadów „u źródła” odzyskiwanie i ponowne
wykorzystywanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie
odpadów niewykorzystanych
78
Cele i zadania zostały określone odrębnie dla sektora odpadów komunalnych i sektora
odpadów niebezpiecznych. W sektorze odpadów komunalnych i innych niż niebezpieczne
wyróżniono następujące podgrupy odpadów:

odpady w sektorze handlowym i publicznym

odpady z przemysłu

odpady z sektora budowlanego

zużyte opony

odpady z wypadków i powstałe w wyniku awarii przemysłowej

odpady z oczyszczalni ścieków
W sektorze odpadów niebezpiecznych wyróżniono następujące podgrupy odpadów:

odpady zawierające azbest

odpady medyczne i weterynaryjne

odpady zawierające PCB

zużyte baterie i akumulatory

pojazdy wycofane z eksploatacji

oleje odpadowe

zużyty sprzęt elektryczy i elektroniczny
Podstawowy cel długookresowy zawarty w powiatowym planie gospodarki odpadami dla
powiatu łomżyńskiego to zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze
komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania.
Cele długookresowe systemu gospodarki odpadami komunalnymi na lata 2008-2015
obejmują:

Deponowanie na składowiskach nie więcej
niż 51%
wszystkich odpadów
komunalnych.

Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej
ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
rodzajów odpadów.
W gospodarce odpadami przemysłowymi w grupie celów do roku 2010 przewiduje się
między innymi:

zwiększenie poziomu odzysku (w tym recyklingu) odpadów przemysłowych poprzez
odpowiednią politykę podatkową;

zbudowanie systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych;

wdrażanie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami,
w tym prowadzenie monotoringu;
79

rozszerzanie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku,
technologiami małoodpadowymi.
Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami w dziedzinie gospodarki odpadami z
sektora gospodarczego przewiduje się osiągnięcie do 2015 następujących celów:

zwiększenie stopnia wykorzystania odpadów.

bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie odpadów.

eliminacja zagrożeń ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego.
Zgodnie z art. 16 ustawy o odpadach poziomy redukcji odpadów komunalnych, ulegających
biodegradacji, przeznaczonych do składowania powinny wynosić:
w 2010 r. – 75 % (wagowo) całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
w 2013 r. – 50 % (wagowo) całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
w 2020 r. – 35 % (wagowo) całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku.
Aby
umożliwić
w gospodarstwach
selektywną
domowych
zbiórkę
odpadów
mieszkańcy
muszą
ulegających
gromadzić
biodegradacji,
odpady
już
organiczne
w osobnych pojemnikach. Zaleca się stosowanie następujących metod zbiórki odpadów
biodegradowalnych:

tereny miejskie z zabudową wielorodzinną: z zastosowaniem specjalnych wiaderek
o pojemności 5-6 l przekazywanych bezpłatnie mieszkańcom powiatu i wyrzucaniem
odpadów do pojemników przeznaczonych na odpady biodegradowalne ustawionych na
osiedlach mieszkaniowych z innymi pojemnikami do selektywnej zbiórki odpadów;

tereny wiejskie: z zastosowaniem pojemników do selektywnego gromadzenia odpadów
ustawionych w grupie odpadów przeznaczonych do selektywnej zbiórki odpadów lub
poprzez bezpośrednią dostawę odpadów do obiektów odzysku (gminne centra zbiórki
odpadów gromadzonych selektywnie).
O sposobie zbiórki odpadów z terenów powiatu powinny zadecydować samorządy lokalne.
Realizacja zadań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji w kolejnych latach powinna polegać na:
1. Opracowaniu i wdrożeniu lokalnych (gminnych) systemów gospodarki odpadami
zapewniających objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów.
2. Wdrożeniu przez lokalne samorządy programów selektywnej zbiórki odpadów na terenie
gminy.
80
3. Realizacji programu edukacji ekologicznej, której celem powinno być zachęcanie
mieszkańców
do
redukowania
ilości
produkowanych
odpadów,
selektywnego
gromadzenia odpadów.
4. Stosowaniu zachęt finansowych dla gospodarstw selektywnie gromadzących odpady lub
kompostujących odpady we własnym zakresie.
System
selektywnej
zbiórki
odpadów
wielkogabarytowych
powinien
uwzględniać
stosowanie następujących działań:

Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia
takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”.

Stworzenie możliwości mieszkańcom powiatu wywozu we własnym zakresie odpadów
wielkogabarytowych do gminnych punktów zbiórki odpadów bez ponoszenia opłat.
Władze
powiatu
szczegółowych
powinny
wyegzekwować
przedsięwzięć
związanych
opracowanie
z
organizacją
na
szczeblu
zbiórki
oraz
lokalnym
odzyskiem
i unieszkodliwianiem odpadów wielkogabarytowych.
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się
będą:

Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, osoby prawne prowadzące prace
remontowe;

Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką, transportem odpadów.
Zbiórka odpadów niebezpiecznych może być prowadzona:

z
wykorzystaniem
specjalnego
pojazdu
(Mobilny
Punkt
Zbiórki
Odpadów
Niebezpiecznych) objeżdżającego w określone dni wyznaczony obszar powiatu;

przez zbiórkę przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami.
Władze miejskie zawierają umowy z placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i
przechowywania odpadów. Specjalny pojazd zabiera zgromadzone odpady na żądanie;

bezpośrednio
w
Zakładzie
Zagospodarowania
Odpadów
lub
na
odpowiednio
wyposażonych składowiskach.
Odpady niebezpieczne wytworzone w grupie odpadów komunalnych transportowane będą z
miejsc zbiórki i tymczasowego magazynowania do odbiorców zajmujących się ich
unieszkodliwianiem.
Aktualnie
w
Polsce
istnieje
wystarczająca
ilość
zakładów
unieszkodliwiających większość odpadów niebezpiecznych.
W gospodarce osadami ściekowymi przyjmuje się na terenie powiatu łomżyńskiego
następujące kierunki działań:
1.
Unieszkodliwianie osadów ściekowych w zależności od uwarunkowań lokalnych
(przemieszczanie osadów na składowisku, kompostowanie, wykorzystanie w celach
nawozowych i w rekultywacji, deponowanie osadów na składowiskach).
81
2. Zwiększenia kontroli nad osadami wykorzystywanymi do celów przyrodniczych.
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami preferowanym kierunkiem postępowania
z osadami ściekowymi powinno być kompostowanie oraz wykorzystanie osadów do
nawożenia. Warunkiem wykorzystania osadów ściekowych będzie ich odpowiedni skład
chemiczny i zawartość patogenów.
Podstawowym celem wyznaczonym w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla
województwa podlaskiego w zakresie ilości składowanych odpadów jest w perspektywie roku
2014:
Deponowanie na składowiskach nie więcej
niż 51% wytworzonych odpadów komunalnych
Działania w zakresie poprawy warunków składowania odpadów na terenie powiatu
łomżyńskieo powinny dotyczyć:
1. Uzyskania przez wszystkie składowiska decyzji zatwierdzającej instrukcje eksploatacji do
czasu zamknięcia.
2. Likwidacji dzikich składowisk odpadów.
3. Zamykania składowisk zgodnie z wytycznymi Wojewódzkiego Planu Gospodarki
Odpadami. Do zamknięcia w 2009 roku przewidziano składowiska w gminach: Wizna,
Nowogród, Piątnica.
4. Wybudowania na składowisku w gminie Jedwabne, w miejscowości Korytki Borowe
kwatery do składowania odpadów azbestowych.
Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospoidarki Odpadami w dziedzinie gospodarki odpadami
z sektora gospodarczego przewiduje się osiągnięcie do 2015 następujących celów:
1. Zwiększenie stopnia wykorzystania odpadów.
2. Bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie odpadów.
3. Eliminacja zagrożen ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego.
82
ZAŁĄCZNIKI
83
ZAŁĄCZNIK 1 - WYKAZ LITERATURY Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI
1.
Jędrczak A. (1999); Skład morfologiczny odpadów zbieranych selektywnie. Mat. III
Międzynarodowego Forum Gospodarki Odpadami, Poznań,
2.
Maksymowicz B., Stasiński J. (1999); Programowanie, wdrażanie i zarządzanie
gospodarką odpadami komunalnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju,
w aspekcie integracji z Unią Europejską część I i II UMiRM, OBREM, Warszawa
1999.
3.
Opłchowski S.; Monitorowanie wdrażania planów gminnych, powiatowych i
wojewódzkich gospodarki odpadami komunalnymi w aspekcie realizacji planu
krajowego. Łódź 2001.
4.
Piotrowska H., Wojciechowski A., Litwin B. (1993) Gospodarka stałymi odpadami
komunalnymi w miastach. Poradnik dla samorządów lokalnych. Warszawa 1993.
5.
Piotrowska H, Litwin B. (2000); Charakterystyka ilościowa i morfologiczna odpadów
w aspekcie ich możliwości przetwórczych w dostosowaniu do wymagań Unii
Europejskiej. Warszawa IGPiK 2000.
6.
Skalmowski K. (1999); Poradnik gospodarowania odpadami. Warszawa 1999.
7.
Wojciechowski A.(1999); Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce.
VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin.
8.
Zambrzycki B (2000); Ustawa o odpadach — aktualny stan zmian legislacyjnych,
zbieżność z prawem Unii Europejskiej. III Międzynarodowa
9.
Żygadło M. (2001); Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Poznań 2001 r
10.
Encyklopedia Popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.; Warszawa 1999.
84
ZAŁĄCZNIK 2 - DANE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR POWIATU
ŁOMŻYŃSKIEGO
LOKALIZACJI OBIEKTÓW DO UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
KOMUNALNYCH
85
KIERUNKI PRZEMIESZCZANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH
86
ZAŁĄCZNIK 3 – BILANS ODPADÓW KOMUNALNYCH
Tabela 3.1. Prognozowana masa poszczególnych strumieni odpadów na obszarze powiatu łomżyńskiego [Mg/rok]
Strumień odpadu:
odpady organiczne
odpady zielone
papier i tektura (nieopak.)
opakow. z papieru i tektury
opakow. wielomateriałowe
tworzywa sztuczne (nieop.)
opakow. z tw. sztucznych
tekstylia
szkło nieopakowaniowe
opakowania ze szkła
metale
opakowania z blachy stal.
opakowania z aluminium
odpady mineralne
drobna frakcja popiołowa
odpady wielkogabarytowe
odpady budowlane
odpady niebezpieczne
RAZEM [Mg/rok]
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
4362,205
522,9309
1438,452
3018,976
338,9234
2325,109
1134,887
609,6655
114,0753
1857,773
591,6078
266,3332
76,10953
782,0666
1891,785
1414,09
3599,586
150,3313
24494,91
4398,997
532,7598
1451,32
3211,468
360,2637
2323,018
1205,881
615,285
117,5052
1959,161
591,0899
275,4047
78,87458
795,596
1832,94
1412,71
3808,525
150,1719
25120,97
4429,796
542,3229
1462,895
3412,225
383,1118
2318,15
1280,422
620,244
120,6853
2042,627
589,8549
284,9166
81,13084
808,2063
1774,275
1409,72
4025,28
149,8506
25735,71
4432,032
547,9408
1463,682
3634,455
408,1851
2272,947
1362,102
626,7221
121,6506
2133,029
590,1789
295,1862
84,00707
823,5255
1721,329
1410,21
4291,127
149,8774
26368,19
4428,551
552,9052
1462,709
3867,15
434,1716
2225,958
1447,867
632,448
122,8755
2224,986
589,7906
305,4974
86,78033
837,5412
1668,464
1409,11
4569,356
149,7451
27015,91
4419,488
557,5927
1459,955
4110,49
461,5589
2177,216
1537,735
637,8923
123,9503
2318,508
588,6813
315,8026
89,84067
851,4069
1615,032
1406,41
4860,532
149,4538
27681,55
4425,459
563,834
1462,125
4385,299
492,5936
2136,749
1638,996
644,9763
125,5337
2424,219
589,565
327,6138
92,81096
867,8611
1568,328
1408,14
5185,243
149,6036
28488,95
4432,351
564,615
1464,207
4392,36
493,386
2139,693
1641,641
645,888
125,7036
2427,523
590,4132
328,1254
92,95567
868,792
1569,946
1409,8
5190,095
149,7474
28527,24
4201,404
512,7412
1342,913
4217,175
473,5173
1939,359
1577,447
590,7846
113,2236
2192,09
543,4733
311,3649
88,15266
726,2485
1297,623
1213,11
4174,312
121,311
25636,25
87
Tabela 3.2. Planowany recykling odpadów biodegradowalnych na obszarze powiatu łomżyńskiego [Mg/rok]
Wyszczególnienie
Ilość odpadów
biodegradowalnych
wytworzonych w roku
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
9342,564 9594,545 9847,239 10078,11 10311,32 10547,53 10836,72 10853,53
Dopuszczalna ilość
składowania odpadów
biodegradowalnych
6168,366 5937,053 5782,843 5166,007 4549,17 3855,229 3623,915 3623,915
Ilość unieszkodliwionych
odpadów zielonych
219,631 245,0695 271,1615 306,8468 342,8012 379,163 417,2372 417,8151
Ilość unieszkodliwionych
odpadów opakowaniowych 1449,108 1541,505 1637,868 1744,539 1856,232 1973,035 2104,944 2108,333
Dodatkowy konieczny
recykling odpadów
biodegradowalnych
1505,458 1870,918 2155,366 2860,718 3563,112 4340,099 4690,621 4703,47
Tabela 3.3. Zakładana masa pozyskanych odpadów opakowaniowych na obszarze powiatu łomżyńskiego [Mg/rok]
Wyszczególnienie
Opakowania z tworzyw
sztucznych
Opakowania papierowe
Opakowania szklane
Opakowania stalowe
Opakowania aluminiowe
Opakowania kompozytowe
Razem
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
1134,9 1205,9 1280,4 1362,1 1447,9 1537,7 1639,0 1641,6
3019,0 3211,5 3412,2 3634,5 3867,2 4110,5 4385,3 4392,4
1857,8 1959,2 2042,6 2133,0 2225,0 2318,5 2424,2 2427,5
266,3 275,4 284,9 295,2 305,5 315,8 327,6 328,1
76,1
78,9
81,1
84,0
86,8
89,8
92,8
93,0
338,9
360,3
383,1
408,2
434,2
461,6
492,6
493,4
6693,0 7091,1 7484,4 7917,0 8366,5 8833,9 9361,5 9376,0
88
Tabela 3.4. Planowany recykling odpadów wielkogabarytowych na obszarze powiatu łomżyńskiego
[Mg/rok]
Rok
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Masa
1414,1
1412,7
1409,7
1410,2
1409,1
1406,4
1408,1
1409,8
Tabela 3.5. Planowany recykling odpadów budowlanych na obszarze powiatu łomżyńskiego [Mg/rok]
Rok
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Masa
3599,6
3808,5
4025,3
4291,1
4569,4
4860,5
5185,2
5190,1
Tabela 3.6. Zakładane ilości pozyskanych odpadów niebezpiecznych z masy odpadów komunalnych
na obszarze powiatu łomżyńskiego [Mg/rok]
Rok
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Masa
150,3
150,2
149,9
149,9
149,7
149,5
149,6
149,7
89
Tabela 3.7. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych do składowania na obszarze
powiatu łomżyńskiego
Rok
Razem
[Mg]
%
wytworzonych
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
17005,0
16641,0
16321,2
15530,3
14713,7
13794,1
13349,4
13361,0
72,7
69,9
67,2
63,4
59,5
55,4
52,3
52,2
Niezbędna pojemność składowisk przy
wykorzystaniu: [tys. m3]
spychaczy
kompaktorów
gąsienicowych
22,96
22,47
22,03
20,97
19,86
18,62
18,02
18,04
20,07
19,64
19,26
18,33
17,36
16,28
15,75
15,77
Tabela 3.8. Prognozowana ilość odpadów komunalnych w powiecie łomżyńskim w latach
2008-2015 [Mg/rok]
Rok
Tereny
miejskie
Tereny
wiejskie
Razem
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
21830,5
22419,0
22994,6
23591,6
24200,1
24822,7
25583,6
25629,3
2664,4
2702,0
2741,1
2776,6
2815,8
2858,8
2905,3
2898,0
24494,9
25121,0
25735,7
26368,2
27015,9
27681,5
28489,0
28527,2
90
ZAŁĄCZNIK 4 – WYKAZ FIRM DZIAŁAJĄCYCH W DZIEDZINIE GOSPODARKI
ODPADAMI
Tabela 4.1. Rynki zbytu surowców wtórnych i utylizacji odpadów niebezpiecznych zestawienie firm z terenu województwa podlaskiego
Nazwa i adres firmy Osoba do kontaktu z
klientami
Zakres wykonywanych
usług
Organizacja
odbioru
odpadów
MAKULATURA
„WIKLAN” Sp. z o.o., ul. Łomżyńska 20
18-414 Nowogród
PPHU „EKO-WTOR", Dorota Wawrzyniak
ul. Wojska Polskiego 153, 18-400 Łomża biuro ul. Spokojna (baza PKS) - punkt skupu
tel. (086) 160 983
INTERMAK Sp. z o.o. w Warszawie,
Oddział Białystok ul. Baranowicka 119, 15501 Białystok tel. (085) 74 1 1 978, 74 12 217
Stanisława Motylecka
„Jarosław" Skup - sprzedaż surowców
wtórnych ul. Ogrodniczki 56, 15-763
Białystok Witold Mistera
skup makulatury
własny
skup makulatury
własny
skup makulatury
własny
skup makulatury
własny
Kaziemiera Czarnecka ul. Prowiantowa 14,
15-707 Białystok tel. (085) 652 25 46
skup makulatury
MARDUKS skup-sprzedaż surowców
wtórnych ul. Popieluszki 6, 15-729 Białystok
Mirosław Skudra
Skup i sprzedaż surowców wtórnych ul. ks. J.
Popiełuszki 6, 15-729 Białystok tel. (085) 651
40 25 Mirosław i Alina Skudra
Skup i sprzedaż surowców wtórnych,
Bogusław Popko ul. 27 Lipca 91,15-182
Białystok tel. (085) 653 98 83
skup makulatury
skup papieru gazetowego i
tektury
skup papieru gazetowego i
tektury
Skup surowców wtórnych, Marek Sobolewski skup makulatury
ul. Armii Ludowej 28, 15-170 Białystok
ROBMAR Mirosław Markiewicz Skup
skup makulatury
makulatury, złomu stalowego i żeliwnego ul.
Wojska Polskiego 38, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. (085) 730 24 78
FU-H „ALEX" Małgorzata i Dariusz
skup makulatury
Kuruków ul. Białostocka 49, 16-020 Czarna
Białostocka tel. (085) 710 27 89, 090 54 73
15
własny na
terenie
Białegostoku,
powyżej 0,5t
poza miastem
-
własny
PW „Drocenicz", Cezary Drocenicz ul.
skup makulatury
własny
Zamkowa 13, 19-300 Ełk tel. (087) 610 67
83, 0604 864 238
Skup niemetalicznych surowców wtórnych, skup makulatury
własny na
Henryk Chyliński ul. Wawelska 22, 19-300
terenie Ełku
Ełk tel. (087) 61 09 243
PHU Mariusz Mach ul. Mickiewicza 42, 12- skup makulatury
własny
200 Pisz tel. (087) 42 32 625
powyżej 1 tony
Skup surowców wtórnych Al. Wojska
skup makulatury
Polskiego 33, 18-300 Zambrów tel. (086) 712
733, Wojciech Roszczewski
ZŁOM ŻELAZNY I METALE KOLOROWE, ZŁOMOWANIE POJAZDÓW
PU „MODEN” Jarosław Modzelewski
Modzele – Skudosze 59A, 18-400 Łomża
tel. (086) 219 30 11
Skup surowców wtórnych, Robert
Filipkowski ul. Konstytucji III Maja 33 A,
18-500 Kolno tel. (086) 784 414, 0602 886
107
Firma Usługowo-Handlowa Miliszkiewicz ul.
Piłsudskiego 111, 18-404 Łomża
tel.(086)182505 Stanisław i Barbara
Miliszkiewicz
PPH „ALTON" s.c. ul. Towarowa 1, 15-007
Białystok tel. (085) 732 53 90 Hołoncewicz
Tadeusz, Staciarski Leonard
Skup i sprzedaż złomu stalowego, Stanisław
Falgowski, ul. Ostrowiecka 10, Białystok
ROBMAR Mirosław Markiewicz Skup
makulatury, złomu stalowego i żeliwnego ul.
Wojska Polskiego 38, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. (085) 730 24 78
„METAL - ZŁOM' Skup złomu, Irena i
Stefan Bazyluk ul. 11 -Listopada 45A filia al. Piłsudskiego 33, 17-1 00 Bielsk Podlaski
tel.(085)7301333
skup złomu
własny
skup:
• cynk, miedź, mosiądz,
ołów, stal kwasoodporna,
chłodnice samochodowe
skup:
• złom żelazny
• mosiądz, miedź,
aluminium
skup:
• złom żelazny (stalowy,
żeliwny) • metale
kolorowe (miedź,
aluminium, mosiądz)
• skup złomu żelaznego
własny
własny
własny na
terenie
Białegostoku,
poza miastem powyżej 10 ton
• skup złomu stalowego i
żeliwnego
skup:
• złom żelazny
• aluminium, brąz, cynk,
miedź, mosiądz, ołów, stal
nierdzewna
skup aluminium, miedzi,
mosiądzu
Skup i sprzedaż złomu metali kolorowych
Dankiewicz Zdzisław ul. Poświętna 24, 17100 Bielsk Podlaski tel. (085) 730 73 30
Usługi Transportowe i Handlowe, Leszek
• skup złomu żelaznego
Jurczuk ul. Ogrodowa 87A/19, 17-100 Bielsk
Podlaski tel. (085) 73 08 536, 0604 408 165
ZŁA „Bańkowscy" s. c. ul. Jaroszewicza 19, • skup miedzi, mosiądzu,
17-100 Bielsk Podlaski -biuro, ul. Batorego aluminium
34, 17-100 Bielsk Podlaski - punkt skupu, tel.
(085) 730 48 29
własny
własny
własny
własny
92
GS „Samopomoc Chłopska" Brańsk ul.
Rynek 12 tel. 737 50 84
FU-H „ALEX", Małgorzata i Dariusz
Kumków ul. Białostocka 49, 16- 020 Czarna
Białostocka tel. (085) 710 27 89, 090 547 315
Przedsiębiorstwo Handlowe Aleksander
Dadura ul. Zielona 32, 19-300 Ełk
PW„Drocenicz", Cezary Drocenicz ul.
Zamkowa 13, 19-300 Ełk tel. (087) 610 67
83, 0604 864 238
„WTÓR-NET", Waldemar Mazur ul.
Suwalska 11, 11 -500 Giżycko tel. (087) 428
42 96, 090 537 075
Handel obwoźny, skup i obrót surowcami
wtórnymi, Józef Zalewski ul. Kopernika 40, 1
9-200 Grajewo tel. (086) 724 856, Tadeusz
Fabisiak
Przedsiębiorstwo „AI-Miedź" ul. Warszawska
49, 12-200 Pisz tel. (087) 42 50 160
Władysław Korzep
Handel obwoźny i obrót surowcami
wtórnymi, usługi demontażu, Tadeusz
Fabisiak 19-211 Ruda k/Grajewa tel. (086)
724 856
PHU „KOROZJA", Stanisław Zackiewicz ul.
1-ego Maja 12/28, 16-400 Suwałki - biuro ul.
Przytorowa - punkt skupu tel. (087) 56 66 049
ZH-U, Zbigniew Konicki ul. Brzozowa 8, 18210 Szepietowo - biuro ul. Przemysłowa 1 skup tel. (086) 751 826
Skład Opału, Przemysław Gajdzik ul.
Supraska 12, 16-010Wasilków tel.(085)71851
32
„ZŁOM-BUD", Piotr Mierzejewski ul. 25lecia osiedla 12, 18-200 Wysokie
Mazowieckie tel. (086) 752 283
skup: złomu stalowego,
aluminium, miedzi,
mosiądzu
skup aluminium, miedzi,
mosiądzu, niklu, ołowiu,
srebra
skup:
• aluminium, brąz, cynk,
miedź, mosiądz, ołów
• chłodnice samochodowe
skup:
• złom żelazny
• aluminium, miedź,
mosiądz
skup:
• aluminium, cynk, miedź,
mosiądz, ołów
• chłodnice samochodowe
skup:
• złom żelazny
• aluminium, miedź,
mosiądz
skup:
• stal kwasoodporna,
blacha ocynkowana
• aluminium, cynk, miedź,
mosiądz, ołów, chłodnice i
gaźniki samochodowe
skup złomu żelaznego
własny
własny
własny
własny
własny
własny
własny
skup złomu żelaznego
skup złomu żelaznego
własny
skup złomu żelaznego
"
skup:
własny
• złom żelazny
• aluminium, miedź,
mosiądz
• chłodnice samochodowe
ZŁOM ELEKTRYCZNY I INNY
PW „EDEL" s.c., Marek Mnich ul. Narewska skup:
własny
93
26, 15-836 Białystok tel.(085)6520769
• złom elektroniczny
(płytki)
• złom central
telefonicznych
• katalizatory spalin
AKUMULATORY BEZ LUB Z ELEKTROLITEM
PUHP „AMBIF Sp. z o.o. w Białymstoku ul.
Jaracza 1, 15-186 Białystok Zakład przerobu
złomu -Dobrzyniewo Duże 189C
tel.(085)7197796 Grzybowski Bogusław,
Tabak Henryk
COVA Sp. z o.o. Oddział w Białymstoku ui.
Składowa 14, Białystok tel./fax (085) 742 00
36 wew. 332 Joanna Kurowska
skup:
• akumulatory z
elektrolitem
PW„HERMES" ul. Botaniczna 11, 15-874
Białystok tel. (085) 744 66 26
skup:
• akumulatory z
elektrolitem
PH „MIRPOL" ul. Elewatorska 29, 15-620
Białystok - punkt złomowania pojazdów tel.
(085) 65 12 606 ul. Popiełuszki 113, 15-729
Białystok - punkt skupu tel. (085) 663 52 66
skup:
• akumulatory z
elektrolitem (do Huty
BATERPOL
Świętochowice)
„METAL -ZŁOM" Skup złomu, Irena i
Stefan Bazyluk ul. 1 1 -Listopada 45A filia al. Piłsudskiego 33, 17-1 00 Bielsk Podlaski
tel.(085)7301333
ROBMAR Mirosław Markiewicz Skup
makulatury, złomu stalowego i żeliwnego ul.
Wojska Polskiego 38, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. (085) 730 24 78
skup:
• akumulatory bez
elektrolitu
skup:
• akumulatory kwasowe
pełne i pozbawione
elektrolitu
przy
współpracy
tylko w
dziedzinie
utylizacji
odpadów dodatkowy
koszt
transportu tych
odpadów do
miejscowości
Tczew k.
Gdańska
własny
skup akumulatorów
Usługi Transportowe i Handlowe, Leszek
• skup złomu żelaznego
Jurczuk ul. Ogrodowa 87A/19, 17-100 Bielsk
Podlaski tel. (085) 73 08 536, 0604 408 165
własny
PUSZKI ALUMINIOWE
PW„HERMES" ul. Botaniczna 11, 15-874
skup puszek aluminiowych własny
94
Białystok tel. (085) 744 66 26
PH „MIRPOL" ul. Elewatorska 29, 15-620
Białystok - punkt złomowania pojazdów tel.
(085)65 12 606 ul. Popiełuszki 113, 15-729
Białystok - punkt skupu tel. (085) 663 52 66
skup puszek aluminiowych
„METAL -ZŁOM" Skup złomu, Irena i
Stefan Bazyluk ul. 1 1 -Listopada 45A filia al. Piłsudskiego 33, 17-1 00 Bielsk Podlaski
tel. (085) 730 13 33
GS „Samopomoc Chłopska" Brańsk ul.
Rynek 12 tel. 737 50 84
PW „Drocenicz" , Cezary Drocenicz ul.
Zamkowa 13, 19-300 Ełk tel. (087) 610 67
83, 0604 864 238
skup puszek aluminiowych
„WTOR-NET", Waldemar Mazur ul.
Suwalska 11, 11-500 Giżycko tel. (087) 428
42 96, 090 537 075
skup puszek aluminiowych własny powyżej 1 tony
„ZŁOM-BUD", Piotr Mierzejewski ul. 25lecia osiedla 12, 18-200 Wysokie
Mazowieckie tel. (086) 752 283
skup puszek aluminiowych własny
skup puszek aluminiowych
skup puszek aluminiowych własny
TWORZYWA SZTUCZNE
„REDOS” Sp. z o.o. Warszawa, Zakład
Produkcyjny Jeziorko, 18-421 Piątnica
Odzysk i zbieranie tworzyw sztucznych
BMC Recykling s. c., Zbieranie zużytych
opon, Cydzyn Stary 32, 18-400 Łomża tel.
(086) 219 28 43
„SONAROL” Spółka Jawna, S. Najda,
Zakład produkcji styropianu, Jeziorko 72,
18-421 Piątnica tel. (086) 216 69 63
„WIKLAN” Sp. z o.o., ul. Łomżyńska 20
18-414 Nowogród
skup tworzyw sztucznych własny
skup zużytych opon
własny
zbieranie i odzysk
styropianu
własny
skup tworzyw sztucznych
COVA Sp. z o.o. Oddział w Białymstoku ul. skup odpadów tworzyw
Składowa 14, Białystok tel./fax (085) 742 00 sztucznych
36 wew. 332 Joanna Kurowska
przy
współpracy
tylko w
dziedzinie
utylizacji
odpadów dodatkowy
koszt
transportu tych
odpadów do
miejscowości
95
Tczew k.
Gdańska
PPHU „KOŁOPLAST", Maciej Kołodko ul. skup:
własny
Kluka 34B, 15-197 Białystok tel. (085) 73 21
773, 0602 475 604
• HDPE, LDPE, PCV, PĄ
PS, ABS
PIMAR s. c. Zakład Przetwórstwa Tworzyw
Sztucznych ul. Gogola 1, 15-166 Białystok
tel./fax 085 675 50 80
ROBMAR Mirosław Markiewicz Skup
makulatury, złomu stalowego i żeliwnego ul.
Wojska Polskiego 38, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. (085) 730 24 78
Spółdzielnia Inwalidów Głuchych „SIGNA"
w Nowosiółkach k. Białegostoku, 16-01 7
Choroszcz Bogdan Antoni
skup:
• tworzywa sztuczne (PE,
PP oraz poliwęglany)
skup folii
skup:
własny
• PE, PP, PS, PĄ skrzynki
i folie plastikowe
FU-H „ALEX", Małgorzata i Dariusz
skup tworzyw sztucznych
własny
Kuruków ul. Białostocka 49, 16-020 Czarna
Białostocka tel. (085) 710 27 89, 090 547 315
PW „Drocenicz", Cezary Drocenicz ul.
skup tworzyw sztucznych
własny
Zamkowa 13, 19-300 Ełk tel. (087) 610 67
83, 0604 864 238
PPHU „KOLMET", Marek Betko ul.
skup PP, PE, PET i innych własny
Nowodworska 5/16, 16-315 Lipsk tel. (087)
64 23 689
GTX HANEX PLASTIC Sp. z o.o. Oś.
skup butelek PET
Buchwałowo 10, 16-100 Sokółka tel. (085^71
12265, 71 12266
własny
BUTELKI ZWROTNE SZKLANE
„Jarosław" Skup - sprzedaż surowców
wtórnych ul. Ogrodniczki 56, 15-763
Białystok Witold Mistera
skup butelek
monopolowych białych
własny
Skup surowców wtórnych, Marek Soboiewski skup butelek
ul. Armii Ludowej 28, 15-170 Białystok
monopolowych białych
Skup opakowań wtórnych, Marek Dawidziuk skup butelek zwrotnych
ul. Pułaskiego 123/49, Białystok
szklanych
własny
OLEJE PRZEPRACOWANE
Polski Koncern Naftowy SA - stacje paliw:
skup olejów
Nr 690 w Bielsku Podlaskim Nr 691 w
przepracowanych
Brańsku Nr 1421 w Boćkach
96
PW„RAGO" s. c., Andrzej Charytoniuk ul.
skup olejów
Antoniukowska 6, 15-218 Białystok tel. (085) przepracowanych
73 20 396, 73 29 391, fax 73 21 761
własny
INNE ODPADY
ARGO-FILM Spółdzielnia Pracy Zakład w
skup:
Białymstoku ul. Kozłowa 4, 15-868 Białystok • roztwory utrwalaczy
tel.(085)6521187
• błony i papier
fotograficzny zawierające
srebro lub związki srebra
Piotr Czerniawski tel.(085)7433136
skup wkładów od drukarek laserowych i
atramentowych
COVA Sp. z o.o. Oddział w Białymstoku ul. utylizacja odpadów:
Składowa 14, Białystok tel./fax (085) 742 00 • odpady w postaci
36 wew. 332 Joanna Kurowska
szlamów
• emulsje olejowe nie
zawierających związków
chlorowcoorganicznych
• płyny hamulcowe
• płyny do chłodnic
samochodowych
• zużyte czyściwa i
oddzież ochronna
• zużyte filtry olejowe
paliwowe
i powietrzne
• odpady z czyszczenia
zbiorników magazynowych
po ropie naftowej
• zużyte rozpuszczalniki
z przemywania i malowania
przy
współpracy
tylko w
dziedzinie
utylizacji
odpadów dodatkowy
koszt
transportu tych
odpadów do m.
Tczew k.
Gdańska
PADLE ZWIERZĘTA I ODPADY POUBOJOWE
Zakład Produkcji Mączek Zwierzęcych w
Bokinach (k. Białegostoku) Stanisław
Wiśniewski tel. (085J 650 22 50
odbiór i utylizacja:
• padłe zwierzęta
• kości techniczne,
szczecina, mierzwa, krew,
łój
Wytwórnia Mączek Mięsno - Kostnych i
Tłuszczów Technicznych MANO Piotr
Urbański Górskie Ponikły Stok, k.
Zambrowa, 18-312 Rutki
odbiór odpadów
pochodzenia zwierzęcego i
ich utylizacja
własny (odbiór
w ustalonych
terminach)
97
Tabela 4.2. Przykłady zakładów unieszkodliwiających odpady niebezpieczne
BATERPOL Świętochłowice
2GH „Orzeł Biały" SA
MAYA Sp. z o.o.
UTlMERSp. z o.o.
Hydrobudowa Śląska S.A.
RAFINERIA NAFTY „Jedlicze"
RAFINERIA NAFTY „Glomar" S.A.
HUTA CYNKU Miasteczko Śląskie
akumulatory ołowiowe
ANWIL SA Włocławek
rozpuszczalniki organiczne i
chloroorganiczne
trucizny, substancje szkodliwe
MALEX Łódź
zużyte źródła światła zawierające
rtęć
zużyte oleje smarowe
zużyte baterie
UTIL s.c., Pl. Zygmunta Starego 4/2, 05-825 Grodzisk odpady azbestu Mazowiecki, tel./fax 022-755 61 29
unieszkodliwianie
WASTROL Sp. z o.o., ul. Romana Maya 1, 61-371
Poznań, ts!./fax061 8741007
odbiera odpady azbestowe i
azbestowo-cementowe
PPHU IZOPOL SA ul. Gnieźnieńska 4, 88-340
Trzemeszno tel. 052 315 43 30, fax 052 315 60 17
technologia deponowania
odpadów z produkcji wyrobów
azbestowo-cementowych
98
ZAŁĄCZNIK 5 – SZACUNKOWE KOSZTY W SYSTEMIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU
ŁOMŻYŃSKIEGO
Tabela
5.1.
Sumaryczne
koszty
eksploatacyjne
zbiórki,
transportu,
odzysku,
unieszkodliwiania
odpadów,
frakcji
organicznej
wtórnych [tys. zł/rok]
Wyszczególnienie
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
zabudowa
1040 1032 1023 1002
960
918
900
882
odpady do zwarta
składowania zabudowa
rozproszona
876
851
826
792
744
697
669
641
frakcja
zabudowa
299
342
386
445
548
652
697
742
Zbiórka organiczne zwarta
zabudowa
zwarta
299
319
340
363
387
413
440
467
surowce
wtórne
zabudowa
rozproszona
169
171
172
171
171
170
170
170
Razem
2684 2715 2748 2774 2810 2849 2876 2902
zabudowa
zwarta
322,1 319,5 316,8 310,2 297,3 284,1 278,5 272,9
odpady do
składowania zabudowa
rozproszona 215,3 209,2 203,0 194,7 182,8 171,2 164,5 157,8
frakcja
zabudowa
organiczne
zwarta
46,3 52,9 59,8 68,9 84,8 100,9 107,8 114,7
Transport
zabudowa
zwarta
61,7 65,8 70,2 74,9 79,9 85,2 90,9 96,6
surowce
wtórne
zabudowa
rozproszona 27,8 28,0 28,2 28,1 28,0 27,9 27,8 27,7
Razem
Unieszko- surowce
dliwianie wtórne
Razem
673
675
678
677
673
669
670 669,7
639
674
710
748
787
830
875
920
i
surowców
Wyszczególnienie
kompostowanie
składowanie
2008
Razem
Razem
859
2661
2009
983
2624
2010
2011
1111
2586
2012
1280
2517
2013
1576
2398
2014
1874
2279
2015
2003
2222
2132
2165
Razem
Łącznie (tys. zł):
na 1 Ma (zł)
na 1 Mg (zł)
4160 4280 4407 4545 4761 4983 5100 5217
7517 7670 7832 7995 8243 8501 8645 8789
37,03 37,79 38,59 39,41 40,65 41,93 42,66 43,39
89,50 89,07 88,60 88,34 88,85 89,27 88,35 87,43
Tabela 5.2. Szacunkowe koszty eksploatacyjne odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych [tys. zł]
Wyszczególnienie
zbiórka i wywóz
Odpady
odzysk i
budowlane
unieszkodliwianie
zbiórka i wywóz
Odpady
odzysk i
wielkogabarytowe
unieszkodliwianie
zbiórka i wywóz
Odpady
odzysk i
niebezpieczne
unieszkodliwianie
Razem (tys. zł)
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
128
158
191
228
270
316
367
418
312
85
385
98
465
112
557
123
659
134
771
145
896
156
1021
167
174
26
202
31
229
36
252
41
275
46
297
48
320
57
343
66
82
807
98
971
114
1145
131
1331
147
1531
154
1732
181
1977
208
2223
100
Tabela
5.3.
Szacunkowe
koszty
eksploatacyjne
systemu
uwzględniającego
wytwarzane odpady [tys. zł/rok]
Rok
Na 1 mieszkańca
zł/M,
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
36,37
37,59
38,83
40,25
41,76
43,41
44,94
45,05
Na 1 Mg
odpadów
komunalnych
zł/Mg
126,12
127,92
129,58
131,98
134,35
136,80
138,59
138,54
wszystkie