kod genetyczny i jego znaczenie

CELE LEKCJI:
wyjaśnienie pojęć: kod genetyczny, gen, kodon
opisanie budowy kodonu i genu
wykazanie uniwersalności kodu genetycznego
wyjaśnienie różnicy pomiędzy informacją genetyczną a kodem
genetycznym
 omówienie procesu transkrypcji i translacji
 omówienie znaczenia kodu genetycznego




 Ćwiczenia:
 odczytywanie z zapisu nici RNA informacji o kolejności aminokwasów
budujących białko (korzystanie z tabeli kodu genetycznego)
 interpretacja schematu literowego zapisu kodonu i budowy nici kwasu
nukleinowego
GEN
1) odcinek DNA zawierający informację o budowie
białka albo o budowie określonego rodzaju RNA
2) odcinek DNA zawierający informację o określonej
cesze organizmu lub elemencie niezbędnym do jej
powstania
KODON
TRZY KOLEJNE NUKLEOTYDY W NICI DNA
KODUJĄ JEDEN AMINOKWAS
KOD GENETYCZNY A INFORMACJA GENETYCZNA
KOD GENETYCZNY
sposób zapisu informacji
o budowie białek
w komórce - stały
i niezmienny szyfr, jakim
posługuje się każda żywa
komórka, aby
przetłumaczyć
sekwencje nukleotydów
na język białka
INFORMACJA
GENETYCZNA
zapis wszystkich cech
dziedzicznych
poszczególnych komórek
i całego organizmu; jej
nośnikiem jest DNA
CECHY KODU GENETYCZNEGO






KOD GENETYCZNY JEST TRÓJKOWY
KOD GENETYCZNY JEST JEDNOZNACZNY
KOD GENETYCZNY JEST ZDEGENEROWANY
KOD GENETYCZNY JEST KOLINEARNY
KOD GENETYCZNY JEST NIEZACHODZĄCY
KOD GENETYCZNY JEST BEZPRZECINKOWY
 Z 64 MOŻLIWYCH KODONÓW 61 KODUJE
AMINOKWASY, NATOMIAST 3 POZOSTAŁE TO
KODONY STOP, OZNACZAJĄCE KONIEC TRANSLACJI.
UNIWERSALNOŚĆ
KODU GENETYCZNEGO
OZNACZA, ŻE TE SAME KODONY OZNACZAJĄ
TE SAME AMINOKWASY WE WSZYSTKICH
ORGANIZMACH
np.
Kodon GGG koduje glicynę u człowieka, słonia,
bakterii itd., itp.
JAK POWSTAJE BIAŁKO?
1 ETAP – TRANSKRYPCJA
Zachodzi w jądrze komórkowym. W wyniku transkrypcji
zostaje przepisana informacja z nici DNA na mRNA.
2 ETAP – TRANSLACJA
Zachodzi w cytoplazmie. Polega na połączeniu
aminokwasów w kolejności wyznaczonej przez mRNA.
JAK POWSTAJE BIAŁKO?
JAK POWSTAJE BIAŁKO?
ĆWICZENIE NR 1
Przepisz informację z nici DNA na nić mRNA.
Pamiętaj, że w nici mRNA zamiast tyminy jest uracyl.
Fragment nici DNA: CCA TAA CAC CTT GTT ACG
mRNA: GGU AUU GUG GAA CAA UGC
ĆWICZENIE NR 2
Odczytaj z tabeli kodu genetycznego, jakie aminokwasy
są kodowane przez kolejne trójki nukleotydów w mRNA
mRNA: GGU AUU GUG GAA CAA UGC
Aminokwasy:
Gly
Ile
Val
Glu Gln Cys
Zadanie domowe:
Znaczenie kodu genetycznego
?
?
?
?
?