SZCZEGÓŁOWY PROGRAM DYDAKTYCZNY Kierunek - Dietetyka Przedmiot - Dietetyka pediatryczna Okres dydaktyczny - III rok - VI semestr Odpowiedzialny za realizację programu: Wydział Nauk o Zdrowiu PUM, Zakład Pielęgniarstwa Pediatrycznego Kierownik: dr hab. n. med. Grażyna Czaja-Bulsa Adiunkt: dr n. med. Dorota Strecker Lek. med. Anna Woźniak-Prajwowska Forma zajęć: wykłady, seminaria Liczba godzin: Wykłady – 30 godz. Seminaria – 30 godz. Cele i zadania dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu 1. Nabycie wiedzy z zakresu rozwoju dzieci i młodzieży w aspekcie biologicznym i psychicznym. 2. Zapoznanie z zasadami racjonalnego żywienia dzieci zdrowych i chorych oraz różnymi technikami odżywiania chorych. 3. Poszerzenie i pogłębienie wiedzy z zakresu wad wrodzonych i chorób wieku dziecięcego oraz postępowania profilaktycznego, diagnostycznego i leczniczego w tych stanach. 4. Poszerzenie i pogłębienie wiedzy z zakresu niedożywienia i otyłości wad wrodzonych i chorób wieku dziecięcego oraz postępowania profilaktycznego, diagnostycznego i leczniczego w tych stanach. 5. Poszerzenie wiedzy z zakresu chorób dieto-zależnych w wieku dziecięcym. 6. Kształtowanie umiejętności samodzielnego rozpoznawania niedożywienia i otyłości 7. Kształtowanie umiejętności samodzielnego układania diety u dzieci chorych Warunki zaliczenia egzamin końcowy: test jednokrotnego wyboru - 50 pytań - VI semestr Materiał nauczania Tematy wykładów 1. Fazy rozwoju fizycznego i psychoruchowego niemowląt, dzieci i młodzieży. 2. Zasady żywienia niemowląt i dzieci. Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci. 3. Zasady oceny stanu odżywienia dzieci. 4. Zaburzenia odżywienia: niedożywienie, otyłość, anoreksja, bulimia. Leczenie żywieniowe u dzieci niedożywionych i dzieci otyłych. 5. Zasady i techniki żywienia dzieci chorych. Wskazania do odżywiania dojelitowego i pozajelitowego. Zasady żywienia dojelitowego (sonda żołądkowa, PEG, sonda jelitowa). Zasady żywienia pozajelitowego. 6. Choroby alergiczne wieku dziecięcego. Leczenie dietetyczne w chorobach alergicznych. Diety eliminacyjne w alergii pokarmowej. 7. Choroby zakaźne wieku dziecięcego. Szczepienia ochronne. Zasady żywienia dzieci z gorączką. 8. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób układu oddechowego u dzieci. Duszność wdechowa i wydechowa. Ostra i przewlekła niewydolność oddechowa u dzieci. Mukowiscydoza. Leczenie żywieniowe u dzieci z chorobami układu oddechowego. 9. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób układu pokarmowego u dzieci. Choroba refluksowa. Zapalenie żołądka. Ostre biegunki i stany odwodnienia. Celiakia i inne zespoły złego wchłaniania (dieta bezglutenowa). Nieswoiste zapalenia jelit. Zapalenia wątroby: ostre i przewlekłe. Zapalenia trzustki. Zaparcia. Leczenie żywieniowe w chorobach przewodu pokarmowego u dzieci. 10. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób krwi u dzieci. Niedokrwistość. Skazy krwotoczne. Znaczenie diety w chorobach krwi. 11. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób nowotworowych wieku dziecięcego. Leczenie żywieniowe w chorobach nowotworowych. Tematy seminariów 1. Zasady żywienia niemowląt – układanie przykładowych diet dla niemowląt karmionych piersią, sposobem mieszanym i sztucznie. Znaczenie karmienia piersią 2. Noworodek, wcześniak, dystrofik. Zasady żywienia noworodków, wcześniaków i kobiet w ciąży. 3. Najczęstsze wady wrodzone. Choroby genetycznie uwarunkowane. 4. Choroby metaboliczne i zasady ich leczenia (fenyloketonuria, galaktozemia, hipoglikemia ketotyczna) 5. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób endokrynologicznych u dzieci. Znaczenie diety w chorobach endokrynologicznych. 6. Cukrzyca insulino zależna – objawy, rozpoznawanie, przebieg, leczenie. Dieta cukrzycowa 7. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej w wieku dziecięcym – dieta, zasady leczenia. Krzywica, tężyczka, osteopenia, osteoporoza. 8. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób układu krążenia u dzieci. 9. Niewydolność krążenia prawo- i lewokomorowa. Nadciśnienie tętnicze. Znaczenie diety w chorobach układu krążenia 10. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób reumatycznych i tkanki łącznej wieku dziecięcego. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Toczeń trzewny. Sklerodermia. Znaczenie diety w chorobach reumatycznych i tkanki łącznej. 11. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób układu nerwowego u dzieci. Mózgowe porażenie dziecięce. Encefalopatie. Stany drgawkowe. Neuroinfekcje. Znaczenie diety w chorobach układu nerwowego. 12. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób układu moczowego i nerek u dzieci. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa u dzieci. Bilans płynów. Niewydolność nerek. Leczenie nerko zastępcze. Znaczenie diety w chorobach nerek. Wyniki nauczania przedmiotu (co student powinien wiedzieć, znać i umieć) W wyniku realizacji treści nauczania student powinien nabyć wiedzę: 1. o zasadach prawidłowego rozwoju psychofizycznego niemowląt, dzieci i młodzieży, 2. o sposobach oceny prawidłowego stanu odżywienia dziecka 3. o zaburzeniach żywienia w wieku dziecięcym 4. o wpływie niedożywienia na przebieg innych chorób wieku dziecięcego 5. o zasadach i technikach prawidłowego żywienia zdrowych dzieci 6. o zasadach i technikach prawidłowego żywienia chorych dzieci 7. o najczęstszych wadach wrodzonych oraz chorobach wieku dziecięcego, metodach ich leczenia i zapobiegania 8. o rodzajach diet stosowanych w różnych chorobach u dzieci 9. o chorobach dieto-zależnych wieku dziecięcego, ich objawach, przebiegu i powikłaniach 10. jak żywić dziecko z chorobami dieto-zależnymi 11. jak żywić dziecko z chorobami przewodu pokarmowego, chorobami nerek 12. jak żywić dziecko z alergią pokarmową, nietolerancja pokarmową 13. jak żywić dziecko z niedożywieniem. Literatura Podstawowa: 1. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Skrypt dla studentów. Red.: CzerwionkaSzaflarska M., Wysocki P., Bydgoszcz 2004. 2. Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego i zaburzeniach metabolicznych. Red. Poniewierka E. Cornetis Wrocław 2010. Uzupełniająca: 1. Gastroenterologia dziecięca. Red.: Iwańczak F. Warszawa, Wydawnictwo Medyczne Borgis.