PODSTAWY ECHOKARDIOGRAFII MOŻLIWOŚCI DIAGNOSTYCZNE M. Ciurzyński, B. Lichodziejewska, K. Kurnicka Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Spotkanie Studenckiego Koła Naukowego 22.11.11. Ruch struktur serca ultradźwiękowo zarejestrowany - po raz pierwszy w roku 1954. W latach 60-tych udoskonalono aparaty ultrasonograficzne era nieprzerwanego rozwoju echokardiografii ...trwająca do dziś Badanie echokardiograficzne jest nie tylko badaniem obrazowym, które pozwala “zobaczyć, jak wygląda serce”. To przede wszystkim podstawowe narzędzie diagnostyki kardiologicznej, umożliwiające ocenę funkcji hemodynamicznej serca. Zrozumienie działania serca jako całości pozwala na prawidłową interpretację wyniku badania echokardiograficznego i wyciągnięcie odpowiednich wniosków. W aparacie echokardiograficznym fale ultradźwiękowe o częstotliwości 1.5-10 MHz są wysyłane przez głowicę aparatu zawierającą elementy piezoelektryczne, które przekształcają energię elektryczną w ultradźwięki. powracające do głowicy odbite od tkanek ultradźwięki są przetwarzane na ekranie aparatu powstaje obraz badanej struktury. Im wyższa częstotliwość fali, - tym większa rozdzielczość obrazu, - lecz jednocześnie zmniejszona głębokość zasięgu. W klasycznym badaniu echokardiograficznym przezklatkowym (TTE=transthoracic echocardiography) u dorosłych stosuje się częstotliwość fali 2-5 MHz, -> odpowiednia jakość obrazu przy zasięgu ok. 30 cm. Wprowadzenie techniki tak zwanej “drugiej harmonicznej”, u której podstaw leży zwielokrotnienie odbitego sygnału o tej samej częstotliwości, przyniosło poprawę rozdzielczości obrazu. Powszechnie wykorzystywane są dwa sposoby obrazowania struktur serca. - jednowymiarowy obraz M-mode i - obrazowanie dwuwymiarowe, czyli 2D Jednowymiarowy obraz M-mode powstaje przy przecięciu serca wąskim strumieniem ultradźwięków. Na ekranie uzyskuje się wykres ruchu struktur serca z amplitudą w skali centymetrowej na osi czasu. Obrazowanie dwuwymiarowe, czyli 2D jest wynikiem generowanego przez głowicę szybkiego przemieszczania wiązki ultradźwięków w jednej płaszczyźnie w zakresie kąta około 60 st. Na ekranie powstaje obraz struktur serca poruszających się w czasie realnym położonych w wybranej płaszczyźnie. Amplituda sygnału ultradźwiękowego, która zależy od jakości tkanki odbijającej, wyrażona jest jasnością plamki w skali szarości – od białej przy silnych echach odbitych od twardych struktur, - do czarnej przy braku ech. Zjawisko Dopplera występuje przy ruchu żródła fal akustycznych. Wykorzystane zostało w analizie - prędkości ruchu poruszających się krwinek oraz - prędkości ruchu tkanek. Przy użyciu metody doplerowskiej można uzyskać na ekranie wykres prędkości przepływu krwi ( w cm / sec) na osi czasu tak zwany “dopler spektralny” Przepływ w kierunku sondy - krzywa nad linią “0”, w kierunku przeciwnym – pod linią “0”, dopler spektralny - dwa rodzaje Dopler fali pulsacyjnej pozwala na zarejestrowanie kierunku i prędkości przepływu na określonej głębokości, czyli w niewielkim obszarze jam serca. - ograniczeniem jest brak możliwości oceny przepływu o prędkości powyżej 2 m/sec. dopler spektralny -dwa rodzaje dopler wiązki ciągłej rejestruje wysokie prędkości > 2 m/sec - jego ograniczeniem jest brak możliwości określenia, w którym miejscu występuje najwyższa prędkość, bowiem sygnały zbierane są na całym przebiegu strumienia ultradźwięków. Odwzorowanie przepływu krwi znakowane kolorem, czyli tak zwany “dopler kolorowy” umożliwia uwidocznienie fali przepływu w czasie realnym, jednocześnie z obrazowaniem dwuwymiarowym struktur w wybranej płaszczyźnie. Metoda doplera wykorzystywana jest także do obrazowania prędkości ruchu tkanek. “dopler tkankowy” (TDE = tissue doppler echocardiography). Rejestrowane są niskie prędkości ruchu struktur serca - w czasie realnym (obraz 2D) pod postacią mapy kolorów, - oraz jako wykres prędkości na osi czasu. badanie tradycyjne - przez klatkę piersiową (TTE) badanie za pomocą głowicy umieszczonej w przełyku (TEE = transesophageal echocardiography) ocena echokardiograficzna wewnątrzsercowa, - specjalna miniaturowa sonda wprowadzana przeznaczyniowo - śródoperacyjne badanie sondą epikardialną, przykładaną bezpośrednio do powierzchni serca. ( rzadziej stosowane ) ocena echokardiograficzna wewnątrznaczyniowa echokardiograficzne próby obciążeniowe - główne cele : - diagnostyka choroby niedokrwiennej, - ocena żywotności mięśnia lewej komory - ocena istotności wad zastawkowych. ECHOKARDIOGRAFIA KLASYCZNA, PRZEZKLATKOWA ( TTE ) STANDARDOWE PŁASZCZYZNY I PUNKTY OTRZYMYWANIA PROJEKCJI SPOSOBY OBRAZOWANIA STRUKTUR 2 D - obraz dwuwymiarowy przecięcie serca płaszczyzną M-mode - ruch struktury w czasie przecięcie serca linią STANDARDOWE PUNKTY OTRZYMYWANIA PROJEKCJI NADMOSTKOWY PRZYMOSTKOWY KONIUSZKOWY PODMOSTKOWY LAX SAX nacz SAX MV 4 CH 2 CH Subc 4 CH Ao RPA SPOSOBY OBRAZOWANIA STRUKTUR 2 D - obraz dwuwymiarowy przecięcie serca płaszczyzną M-mode - ruch struktury w czasie przecięcie serca linią LAX standardowe obrazy M-mode PROJEKCJA PRZYMOSTKOWA LAX RV LV Ao MV RV RV AV LV zastawka aortalna RV lewa komora MV zastawka mitralna ECHO 2 D i M - mode pomiary - liniowe - planimetryczne Wielkość jam obliczanie objętości jam Ocena struktur wielkość - grubość , długość echogeniczność (morfologia) ruch RV IVS LV Ao LA PW ECHO 2 D ocena morfologiczna Odpowiednie zastosowanie wszystkich projekcji umożliwia zobrazowanie prawie wszystkich struktur serca W razie potrzeby stosuje się projekcje niestandardowe ECHO M-mode ocena zastawek i aparatu podzastawkowego SAM, MV gdy AR ocena struktur o bardzo szybkim ruchu ocena ruchu ściany asynchronia skurczu LV i RV ocena kurczliwości ocena morfologiczna KOMORY LEWA I PRAWA wiązka pośrednia LV RV LAX LV RV LV SAX LV RA RV LA RA 2 CH 4 CH LA OCENA FUNKCJI SKURCZOWEJ LK SEGMENTALNEJ podział lewej komory na 17 segmentów (wg.ASE) Podział umowny; używano podziałów na 9 – 20 segmentów „ 17 ”- najlepsze dla porozumienia z pracowniami hemodynamiki (?) LEWA KOMORA IVS ANT ŚCIANY (INF-LAT) i segmenty POST apex ANT LAT IVS mid INF (ANTLAT) bas OCENA FUNKCJI SKURCZOWEJ Normokineza Hipokineza – zmniejszenie amplitudy skurczu Akineza - brak skurczu Dyskineza – ruch ściany w przeciwną stronę OCENA FUNKCJI SKURCZOWEJ GLOBALNEJ FRAKCJA WYRZUTOWA (EF) objętość rozkurczowa – objętość skurczowa objętość rozkurczowa x100% obliczanie - metoda Simpsona pomiar planimetryczny 2 projekcje - 4CH i 2CH - skurcz i rozkurcz - obliczenie objętości l. komory Norma = 55 – 70% źle < 40% < nieźle ocena „na oko” OCENA FUNKCJI SKURCZOWEJ FRAKCJA WYRZUTOWA (EF) objętość rozkurczowa – objętość skurczowa x 100% objętość rozkurczowa ROZKURCZ SKURCZ 4CH 2CH Funkcja skurczowa prawej komory RV M-mode RA TAPSE Pomiar wychylenia skurczowego pierścienia trójdzielnego TAPSE w obrazowaniu M-mode N = 16 - 30 mm Right Heart ASE (EAE) Guidelines J Am Soc Echocardiogr 2010 ocena morfologiczna OCENA ZASTAWEK WADY ZASTAWKOWE Morfologia płatków i pierścieni zwłóknienia, zwapnienia Ruch płatków Ocena aparatu podzastawkowego Struktury dodatkowe wyrośla bakteryjne, guzy ZASTAWKI wzajemne położenie TV RV PV AV RV TV A sept RA LV A LA w 4CH różnica poziomów pierścieni - 5-10 mm P MV AV MV A2 P2 SAX LAX P (dex) MV A P3 A ZASTAWKI wzajemne położenie P1 2CH NCC TV P3 A2 LCC sept RVIT PV sin RCC AoV A P 5CH P1 P2 4CH P1 płatek przedni P1 P3 skurcz P2 płatek tylny rozkurcz MV rozkurcz RCC NCC LCC skurcz SAX nacz ZASTAWKA PŁUCNA trudna ocena w ECHO nigdy nie widać przekroju poprzecznego można uwidocznić tylko dwa płatki Post (Right) PK P A Ant PV AoV PP Left SAX Ao łuk aorty aorta wstępująca LV RV LV Ao Ao aorta zstępująca Dopler tkankowy (TDE) wykres prędkości ruchu ściany w czasie PROJEKCJA CZTEROJAMOWA 4CH prędkość ruchu pierścienia mitralnego S’ E’ A’ Norma S’ > 6 cm/sec E’ = 6-11 ( 8) cm/sec E / E’ < 10 (8) S’ E’ A’ Proponowane projekty badań Ocena EKG u pacjentów z twardziną układową (SSc) • 111 pacjentów z SSc • Ocena zapisów EKG według zaproponowanego protokołu • Osoby koordynujące: dr K Irzyk, dr P Bienias, dr M Ciurzyński Proponowane projekty badań • Ocena EKG u pacjentów z ostrą zatorowością płucną • 200 pacjentów z OZP • Osoby koordynujące: dr P Bienias, dr M Kostrubiec, dr A Łabyk, dr O Dzikowska Diduch Proponowane projekty badań • Ocena echokardiograficznych wskaźników prognostycznych u chorych z ostrą zatorowością płucną • Analiza badań echo u 200 chorych z OZP • Osoby odpowiedzialne: dr M Ciurzyński, dr O Dzikowska – Diduch, dr B Lichodziejewska SPOSOBY OBRAZOWANIA PRZEPŁYWU Dopler spektralny - wykres prędkości przepływu w czasie pulsacyjny - ocena przepływu w danym punkcie ciągły - maksymalna prędkość przepływu Dopler kolorowy - dwuwymiarowy obraz przepływu ECHO - DOPLER ocena przepływów kolorowy - dwuwymiarowy obraz przepływu obrazowanie przepływu krwi znakowane kolorem niebieski - od sondy czerwony - w kierunku sondy ocena przepływów ECHO - DOPLER KOLOROWY obraz dwuwymiarowy fali przepływu pomiary - liniowe - planimetryczne parametry fali długość ( zasięg ) szerokość ; talia pole powierzchni zjawisko konwergencji (PISA) OCENA FALI ZWROTNEJ NIEDOMYKALNOŚĆ MITRALNA pole powierzchni (planimetrycznie ) długość fali ( zasięg ) szerokość talia wąska do końca przedsionka szeroka do 3/4 przedsionka stosunek pola powierzchni fali do powierzchni przedsionka NIEDOMYKALNOŚĆ AORTALNA stosunek szerokości fali do drogi odpływu obraz dwuwymiarowy fali zwrotnej mitralnej MOŻNA ZMIERZYĆ długość ( zasięg ) szerokość ; talię pole powierzchni obraz dwuwymiarowy fali zwrotnej aortalnej MOŻNA ZMIERZYĆ długość ( zasięg ) szerokość ; talię pole powierzchni MR, AR Zjawisko „PISA” OCENA objętości fali pola powierzchni ujścia (ERO) Dopler spektralny - wykres prędkości przepływu w czasie pulsacyjny 0 0 1 1 - ocena przepływu m/sec w danym punkcie LAMINARNY 2 m/sec TURBULENTNY 0 ciągły 1 - maksymalna prędkość przepływu 2 2 3 TURBULENTNY m/sec 4 aliasing TVF TR TVF TR ECHO - DOPLER SPEKTRALNY wykres prędkości przepływu w czasie V - maksymalna prędkość fali Obliczenia: gradient - maksymalny (PG) - 4V2 - średni ( MG) V max ECHO - DOPLER SPEKTRALNY czas akceleracji (AcT) czas deceleracji (DcT) ECHO - DOPLER SPEKTRALNY całka prędkości przepływu w czasie Velocity Time Integral VTI czas spadku ciśnienia do połowy PHT Pressure Half Time Vmax PG 1/2 PG czas (msec) PHT AcT DT VT I MG V max PG ( 4V2 ) ZASTAWKI PRZEDSIONKOWO- KOMOROWE ROZKURCZ NAPŁYW KRWI DO KOMORY napływ dwufazowy fala E napływu wczesnego fala A napływu późnego; przedsionkowego ZASTAWKA MITRALNA ZASTAWKA TRÓJDZIELNA RV E LV E A Prędkość napływu RA 0,3 - 0,7 - 1 m/sec prędkość wzrasta w czasie wdechu LA A Prędkość napływu 0,6 - 1,3 m/sec bramka doplerowska na szczycie otwartych płatków ZASTAWKI KOMOROWO - TĘTNICZE SKURCZ WYRZUT KRWI Z KOMORY napływ jednofazowy ZASTAWKA AORTALNA ZASTAWKA TĘTNICY PŁUCNEJ LV RV Prędkość wyrzutu 1,0 - 1,7 m/sec Prędkość wyrzutu 0,6 - 0,9 m/sec bramka doplerowska na poziomie pierścienia OCENA NAPŁYWU MITRALNEGO Dopler spektralny, pulsacyjny PROJEKCJA CZTEROJAMOWA 4CH NAPŁYW MITRALNY E A E A OCENA WYRZUTU AORTALNEGO Dopler spektralny, pulsacyjny PROJEKCJA PIECIOJAMOWA 5CH WYRZUT AORTALNY OCENA WYRZUTU PŁUCNEGO Dopler spektralny, pulsacyjny PROJEKCJA KRÓTKA NACZYNIOWA SAX WYRZUT PŁUCNY dobrze - gdy widać trzask zamknięcia OCENA FUNKCJI ROZKURCZOWEJ LV Dopler spektralny,pulsacyjny OCENA IVRT jednoczesny obraz wyrzutu aortalnego i napływu mitralnego czas od zamknięcia zastawki aortalnej do otwarcia zastawki mitralnej MVF AVF CZAS ROZKURCZU IZOWOLUMETRYCZNEGO PROJEKCJA PIĘCIOJAMOWA 5CH OCENA FUNKCJI ROZKURCZOWEJ LV Dopler spektralny,pulsacyjny PROJEKCJA CZTEROJAMOWA 4CH OCENA NAPŁYWU Z ŻYŁ PŁUCNYCH D S bramka w żyle płucnej górnej prawej obrazowanie CZTEROJAMOWA trójdzielna zastawki NIEDOMYKALNOŚCI ZASTAWEK Dopler spektralny; pulsacyjny lub ciągły 4CH PIĘCIOJAMOWA 5CH KRÓTKA SAX NACZYNIOWA zastawki mitralna aortalna niedomykalność płucna niedomykalność MR AR obrazowanie NIEDOMYKALNOŚCI ZASTAWEK Doppler spektralny - ciągły spektrum niedomykalności mitralnej ; trójdzielnej aortalnej ; płucnej DOPPLER SPEKTRALNY, PULSACYJNY Ocena funkcji rozkurczowej komór ocena napływów do jam lewego lub prawego serca DOPPLER SPEKTRALNY kalkulowanie ciśnień w jamach serca ze spektrum i prędkości fal przepływu DOPPLER SPEKTRALNY I ECHO 2 - D obliczanie: objętości przepływu powierzchni ujścia frakcji niedomykalności (z równania ciągłości) KALKULACJE HEMODYNAMICZNE LAX pole powierzchni drogi odpływu obliczone z liniowego pomiaru poprzecznego D2 x 0,785 VTI 5CH wyrzutu aortalnego POMIAR OBJĘTOŚCI WYRZUTOWEJ SV = D2 x 0,785 x VTI SV x HR = CO Frakcja wyrzutowa ( EF) a objętość wyrzutowa (SV) EF SV EDV objętość krwi wyrzucanej na obwód SV ESV określa kurczliwość mięśnia komory SV MR przy takiej samej EF SV mniejsza, gdy duża fala zwrotna mitralna KALKULACJE HEMODYNAMICZNE wyrzut aortalny SV = „D” x VTI wyrzut płucny Qp : Qs = 1 stosunek przepływu płucnego do systemowego Stenoza aortalna Pomiar AVA OCENA FUNKCJI ROZKURCZOWEJ KOMÓR Doppler spektralny, pulsacyjny OCENA NAPŁYWÓW DO JAM LEWEGO lub PRAWEGO SERCA OCENA FUNKCJI ROZKURCZOWEJ LV E A doplerowskie spektrum napływu mitralnego MVF AVF IVRT DT S doplerowskie spektrum napływu z żył płucnych D PVF Ar S’ Rozkurczowe prędkości ruchu pierścienia mitralnego DTE A’ dopler tkankowy E’ Vp PROPAGACJA Prędkość propagacji wczesnej fali napływu mitralnego M-mode z doplera kolorowego CECHY UPOŚLEDZENIA RELAKSACJI A NAPŁYW O CHARAKTERZE RESTRYKCYJNYM E E A Napływ mitralny S S D Napływ z żył płucnych D Dopler tkankowy (TDE) wykres prędkości ruchu ściany w czasie PROJEKCJA CZTEROJAMOWA 4CH prędkość ruchu pierścienia mitralnego S’ E’ A’ Norma S’ > 6 cm/sec E’ = 6-11 cm/sec E / E’ < 10 Porównanie prędkości fali wczesnego napływu mitralnego (E ) z wczesnorozkurczową E / E’ prędkością ruchu pierścienia mitralnego (E’) (w doplerze tkankowym) Propagacja fali wczesnego napływu mitralnego - ocena - dopler kolorowy + M-mode Vp = 43.7 cm/sec UPOŚLEDZENIE RELAKSACJI napływ mitralny napływ z żył płucnych S>D E<A dopler tkankowy propagacja E’ < 8 cm/sec Vp < 45 cm/sec RESTRYKCJA napływ mitralny E >> A dopler tkankowy E’ < 8 cm/sec napływ z żył płucnych S << D propagacja Vp < 45 cm/sec ECHO - wskaźniki hemodynamiczne oceny LV ROZKURCZ napełnianie lewej komory SKURCZ preload ciśnienie końcowo rozkurczowe (left ventricular end diastolic pressure - LVEDP) ciśnienie zaklinowania w t. płucnej (pulmonary capillary wedge pressure - PCWP) opróżnianie lewej komory afterload skurczowe ciśnienie tętnicze opór naczyniowy kurczliwość objętość wyrzutowa - SV frakcja wyrzutowa - EF szybkość narastania ciśnienia w czasie skurczu izowolumetrycznego (dp/dt) najważniejsze pytanie czy są cechy podwyższonego ciśnienia końcowo-rozkurczowego w LV i ciśnienia w LA LVEDP kalkulowanie ciśnienia skurczowego w prawej komorze RVSP = TRPG + RAP obliczenie gradientu maksymalnego fali zwrotnej trójdzielnej (TRPG) TR doplerowskie spektrum fali zwrotnej trójdzielnej - pomiar prędkości maksymalnej V= 3,3 m/sec TRPG = 44 mmHg TR + V Right Heart ASE (EAE) Guidelines; J Am Soc Echocardiogr 2010 ESC Guideliness 2009 IVC M-mode IVC - M-mode WYDECH WDECH PRAWA KOMORA - kalkulowanie ciśnień SPEKTRUM DOPLEROWSKIE PRZEPŁYWU PRZEZ ZASTAWKĘ PŁUCNĄ AcT V = 0,6 - 0,9 m/sec Czas akceleracji (AcT) < 80 msec - podwyższone ciśnienie w łożysku płucnym ESC Guidelines 2009, Nanda 1985, Wayman 1994 , Feigenbaum 1994 CIŚNIENIA KALKULOWANE Rozkurczowe w LV ( z AR) LVEDP = RR rozkurczowe - AR PG ( 4 - 12 mmHg) Skurczowe w LA ( z MR ) LASP = RR skurczowe - MR PG ( 6-21 mmHg) Rozkurczowe i średnie w RV ( z PR) MPAP = PR PG EDPAP = ED PR PG + ciśnienie w RA (RAP) Skurczowe w RV ( z TR ) RVSP = TR PG + ciśnienie w RA ( do 35 mmHg) ocena ciśnienia płucnego z AcT wyrzutu płucnego ocena LVEDP z napływu MV i żył płucnych i DTE OGRANICZENIA ECHOKARDIOGRAFII otyłość deformacja kl. piersiowej rozedma respirator unieruchomienie pozycja przymusowa tachykardia duszność niepokój zmiany na kl. piersiowej gdy nie wystarcza BADANIE ECHOKARDIOGRAFICZNE PRZEZKLATKOWE - TTE wtedy BADANIE ECHOKARDIOGRAFICZNE PRZEZPRZEŁYKOWE - TEE sonda TEE BADANIE ECHO PRZEZPRZEŁYKOWE TEE dokładne obrazowanie struktur serca obrazowanie struktur niewidocznych w TTE BADANIE ECHO PRZEZPRZEŁYKOWE - TEE obrazowanie struktur niewidocznych w TTE uszko lewego przedsionka (LAA) przegroda międzyprzedsionkowa z zastawką otworu owalnego LA LAA RA rozwidlenie pnia płucnego SVC ściana i światło aorty dokładne obrazowanie innych struktur Echokardiografia obciążeniowa Rejestracja ECHO: ocena kurczliwości 17 segmentów LV • Echokardiografia wysiłkowa - bieżnia, rower • Próby farmakologiczne : dipirydamol dobutamina adenozyna ( + atropina ) • Stymulacja przezprzełykowa ECHOKARDIOGRAFIA - METODA OBRAZOWA OCENA SUBIEKTYWNA wiarygodność wyniku zależy od KLASY APARATU DOŚWIADCZENIA BADAJĄCEGO zaawansowane techniki diagnostyki echokardiograficznej obrazowanie trójwymiarowe w czasie realnym - głowica generująca wiązkę ultradźwięków nie w płaszczyźnie, lecz w kształcie stożka automatyczna detekcja wsierdzia ( w 2D) tak zwana “kolor kineza” ( w 2D) czyli zakodowanie odpowiednim kolorem zmiany położenia wsierdzia. Oba te sposoby ułatwiają ocenę zaburzeń kurczliwości. strain i strain rate - analiza wielkości i tempa regionalnego odkształcenia miokardium dożylnie podawane substancje „kontrastujące” OBRAZOWANIE TRÓJWYMIAROWE W CZASIE REALNYM - głowica generuje wiązkę ultradźwięków w kształcie stożka zaawansowane techniki echokardiograficzne strain i strain rate analiza wielkości i tempa regionalnego odkształcenia miokardium Jest to ocena zmiany długości tkanki w stosunku do jej stanu wyjściowego. Podstawą badania może być dopler tkankowy, czyli pomiar prędkości ruchu tkanki, lub tak zwany “speckle tracking” , metoda oparta na badaniu dwuwymiarowym, polegająca na śledzeniu ruchu plamki odbitego echa. Zastosowanie - przy badaniach kurczliwości regionalnej mięśnia serca oraz asynchronii skurczu, zwłaszcza ruchu rotacyjnego. zaawansowane techniki diagnostyki echokardiograficznej. W badaniach echokardiograficznych wykorzystywane są także dożylnie podawane substancje odbijające ultradźwięki i dające na ekranie obraz przepływającej krwi. środki „ kotrastowe” najpowszechniej stosowany jest kontrast nieprzechodzący przez krążenie płucne czyli sól fizjologiczna lub 5% glukoza z pęcherzykami powietrza (10 ml płynu + 0,5 ml powietrza, wstrząśnięte w strzykawce). Podstawowym wskazaniem do badania kontrastowego tego typu jest diagnostyka przecieku międzyprzedsionkowego prawo – lewego przy obecności przetrwałego otworu owalnego. środki „ kotrastowe” Specjalnie produkowane środki kontrastowe zawierające mikropęcherzyki z gazem, przechodzące przez krążenie płucne, stosowane są głównie do kontrastowania jamy lewej komory w celu uwidocznienia zarysu wsierdzia u chorych ze złą jakością obrazu 2D w diagnostyce zaburzeń kurczliwości, a także w ocenie perfuzji mięśnia serca. Echokardiografia kontrastowa Kontrasty przechodzące przez krążenie płucne kontrastowanie lewych jam serca: – wzmocnienie sygnału dopplerowskiego – poprawa określenia granicy wsierdzia – uwidocznienie guzów , skrzeplin wewnątrzsercowych Echokardiografia kontrastowa Ocena perfuzji mięśnia sercowego - zastosowanie badawcze. Dziękuję