Uczestnictwo małych i średnich firm w zrzeszeniach i organizacjach Raport z badania ilościowego przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Warszawa, 30 stycznia 2017 Opis badania GŁÓWNY CEL BADANIA Zrozumienie aktualnego poziomu współpracy oraz potencjału zrzeszania się przez małych i średnich przedsiębiorców. METODA/ PRÓBA Badanie przeprowadzono metodą CAWI na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna. Badaniem objęto reprezentatywną próbę małych i średnich przedsiębiorców. REALIZACJA Badanie zrealizowano w grudniu 2016 r. Główne wnioski Główne wnioski 1/2 1 2 BRAK WIEDZY… Wiedza właścicieli małych i średnich firm na temat obecnie działających w Polsce organizacji zrzeszających przedsiębiorców, jest dość niewielka. Nawet w przypadku najbardziej rozpoznawalnych organizacji: Krajowej Izby Gospodarczej i Konfederacji „Lewiatan”, przynajmniej co drugi respondent przyznaje, że albo w ogólne nie zna tych organizacji, albo nie wie, czym one się zajmują. W przypadku kolejnych pod względem znajomości organizacji: ZPP, Związku Rzemiosła Polskiego, Business Center Club, te odsetki są jeszcze wyższe, sięgając dwóch trzecich badanych. …A MOŻE BRAK ZAINTERESOWANIA? Zaledwie 20% polskich małych i średnich przedsiębiorców deklaruje przynależność do jakiejkolwiek organizacji. Niewiele więcej, bo zaledwie 32% deklaruje też chęć przynależności do takiego zrzeszenia. Jako przyczynę braku zaangażowania mali i średni przedsiębiorcy często podają brak potrzeby, nader często powiązany z brakiem zainteresowania. Dość wielu akcentuje też, że nie widzi korzyści ze zrzeszania się. Warto zestawić te argumenty z dość niewielkim poziomem znajomości poszczególnych zrzeszeń i zastanowić się, na ile decyzja o nie zapisaniu się do żadnej organizacji jest wynikiem gruntownego przemyślenia sprawy, a na ile – braku zainteresowania tematem. Wiele podawanych argumentów za nieprzynależeniem do organizacji ma charakter racjonalizacji (przedsiębiorcy wymawiają się np. brakiem czasu, za małym zasięgiem swojej firmy itp.), za którymi w istocie mogą kryć się głębsze, psychologiczne bariery: brak zaufania, niechęć do angażowania się w działania nie przynoszące bezpośrednio zysków. Jakkolwiek można zatem pomyśleć, że niska wiedza na temat poszczególnych organizacji i mała aktywność przedsiębiorców wynika z niedostatecznego promowania się przez organizacje czy nieodpowiadania na potrzeby małych i średnich firm, jednak główną barierą wydaje się brak zainteresowania ze strony samych przedsiębiorców. 4 Główne wnioski 2/2 3 DUŻE DEKLARACJE I DUŻE BARIERY Po zapoznaniu się z opisem idei Powszechnego Samorządu Gospodarczego, większość, bo aż 77% małych i średnich przedsiębiorców popiera utworzenie takiego samorządu w Polsce i niewiele mniej, bo 67% deklaruje, że byłoby zainteresowanych przystąpieniem do takiej organizacji. Warto jednak rozważyć, na ile te deklaracje znalazłyby pokrycie w rzeczywistych zachowaniach, biorąc pod uwagę dotychczasowy stosunek przedsiębiorców do różnych zrzeszeń i organizacji oraz jego możliwe przyczyny. Wydaje się, że bariery zrzeszania się w grupie małych i średnich przedsiębiorców mogą stanowić istotną przeszkodę w realizacji tej idei. Przedsiębiorców do jej poparcia i dużych deklaracji skłania brak wymaganego zaangażowania (nie ma składek, praca na rzecz Samorządu jest dobrowolna) – aby jednak organizacja przyniosła spodziewane korzyści, konieczne jest większe zaangażowanie i zainteresowanie ze strony przedsiębiorców, bardziej intensywna współpraca i wzajemne zaufanie. Samo utworzenie odpowiedniej organizacji może nie rozwiązać problemu małej współpracy między przedsiębiorcami. Konieczne jest głębsze zbadanie psychologicznych barier, które stoją na drodze większej współpracy między małymi i średnimi przedsiębiorcami oraz podjęcie działań na rzecz ich przełamywania. 5 Wyniki badania Znajomość ogólnokrajowych organizacji zrzeszających przedsiębiorców 7 Czy zna Pan/i o poniższe organizacje? top2box Krajowa Izba Gospodarcza 44% Konfederacja Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" 44% 41% 36% Związek Rzemiosła Polskiego 35% 38% Business Center Club 33% 42% Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej Tak, słyszałem i wiem czym się zajmuje 41% 28% 22% 79% 23% 77% 28% 45% 35% Tak, słyszałem, ale nie wiem, czym się zajmuje 88% 21% 38% Związek Przedsiębiorców i Pracodawców Polska Rada Biznesu 12% 73% 25% 75% 27% 73% 44% Nie 56% Przynależność do organizacji zrzeszających przedsiębiorców Czy należy lub należał/a Pan/i do którejś z poniższych organizacji zrzeszających przedsiębiorców? Krajowa Izba Gospodarcza 10% Konfederacja Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" 10% Związek Przedsiębiorców i Pracodawców 10% Związek Rzemiosła Polskiego 11% Business Center Club 9% Polska Rada Biznesu 9% Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej 9% Czy należy Pan/i do jakiejś lokalnej organizacji zrzeszającej przedsiębiorców? 6% 94% Tak Do jakiej? Np. Białostocka Izba Przedsiębiorców Budowlanych, Cech Rzemiosł, Czeladzki Związek Handlowców, Izba Gospodarcza Północnej Wielkopolski, Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Stowarzyszenie Handlowców Miasta i Gminy Krosno Odrzańskie Nie Dlaczego nie? Brak potrzeby 33% Brak korzyści 20% Brak wiedzy 14% Brak czasu 8% To nie dla mojej firmy 6% Brak odpowiedniej organizacji 4% Brak zaufania 2% Brak uzasadnienia 11% Przedsiębiorcy nie dzielą się na członków poszczególnych zrzeszeń, a raczej na osoby aktywne, zainteresowane tego typu działaniami i nie – z danych wynika, że aż 80% przedsiębiorców nie należy do żadnej z najbardziej znanych ogólnokrajowych organizacji. Warto zwrócić uwagę na przyczyny braku przynależności do organizacji lokalnych, które prawdopodobnie w dużej mierze pokrywają się z przyczynami braku przynależności do jakichkolwiek organizacji. Najczęściej wymieniany jest brak potrzeby, w istocie, na co wskazuje jakościowa analiza odpowiedzi, związany z brakiem zainteresowania – wielu przedsiębiorców nie chce się zrzeszać, nie widzi takiej potrzeby i nie jest skłonnych inwestowania swojego czasu i energii w tego typu przedsięwzięcia. Często też nie wierzą, by miało im to przynieść jakieś korzyści. Kolejny często wymieniany powód – brak wiedzy – jest kwestią wtórną w stosunku do braku zainteresowania – przedsiębiorcy nie wiedzą, jakie organizacje działają w ich branży, czym dokładnie się zajmują, jakie korzyści mogą się wiązać z członkostwem itp., bo nie przejawiają zainteresowania tą kwestią. Uważają, że to raczej organizacje powinny zabiegać o nich niż na odwrót. 8 Chęć przynależenia do organizacji zrzeszającej przedsiębiorców Czy chciałby Pan/i należeć do jakiejś organizacji zrzeszającej przedsiębiorców? 9 Jakich korzyści oczekiwał(a)by Pan/i z przynależności do organizacji zrzeszającej przedsiębiorców? Proszę zaznaczyć wszystkie korzyści, jakich by Pan/i oczekiwał/a. Pozyskanie kontaktów biznesowych 32% 52% Większa możliwość realizacji swoich interesów 39% Uzyskanie doradztwa prawnego w zakresie prawa… 38% Pozyskanie wiedzy na temat nowoczesnych procedur 32% Lepsza współpraca z przedsiębiorcami w ramach mojej branży 30% Budowa reputacji – przynależność do organizacji… 68% 27% Poprawa relacji między przedsiębiorcami 25% Możliwość współtworzenia szkolnictwa zawodowego Inna korzyść Nie oczekiwał(a)bym żadnych korzyści Tak Nie 19% 1% 21% np. poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości w regionie, pomoc prawna w przypadku problemów z ZUS i US Znajomość organizacji zrzeszających przedsiębiorców W wielu państwach Europy Zachodniej występuje Powszechny Samorząd Gospodarczy będący zrzeszeniem wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność w danym kraju. Do jego podstawowych zadań należy m.in.: reprezentowanie przedsiębiorców w kontaktach z władzą publiczną, opiniowanie aktów prawnych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, wspieranie przedsiębiorców w ich działalności, nadzorowanie szkolnictwa zawodowego oraz prowadzenie sądów arbitrażowych. Do Powszechnego Samorządu Gospodarczego przynależeliby wszyscy przedsiębiorcy, ale udział w jego pracach byłby dobrowolny. Jego funkcjonowanie finansowane byłoby z budżetu państwa i nie wymagałoby opłacania składek. Czy uważa Pan/Pani że taka organizacja powinna również powstać w Polsce? Czy byłby Pan/Pani skłonny zostać członkiem takiej organizacji, gdyby powstała w Polsce? 23% 33% 67% 77% Tak Nie Tak Nie 10 Aneks Struktura próby 12 % % OGÓŁEM Sektor Staż firmy Liczba zatrudnionych pracowników Stanowisko 100 OGÓŁEM 100 12,7 AGD i RTV Artykuły dziecięce 68,1 Budownictwo 15,0 Chemia Handel Usługi Produkcja Nie dłużej niż rok 1-5 lat 6-10 lat 11 lat i więcej 19,2 Nie zatrudniam pracowników 57,7 1-9 pracowników 29,7 Komputery i Internet 10-20 21-49 50-150 151-249 Właściciel/współwłaściciel Prezes Dyrektor/manager zarządzający/administracyjny Office manager/Obsługa biura, sekretariat Inna 4,1 Kultura i Sztuka Dom i biuro 38,6 Edukacja 18,1 Ekologia 28,3 6,3 1,7 0,4 89,4 4,1 3,8 1,3 1,2 Elektronika Finanse Branża Medycyna Motoryzacja Nieruchomości Odzież Reklama i marketing Rolnictwo Rozrywka i sport Spożywcze Telekomunikacja Transport i logistyka Turystyka i wypoczynek Zdrowie i uroda Inna, jaka? 1,5 2,9 11,1 1,7 4,4 3,8 0,7 1,9 6,4 6,4 2,8 4,5 3,9 1,6 5,0 2,6 5,0 1,9 3,9 1,5 4,8 1,5 5,5 14,7 Zapraszamy do kontaktu! Ola Furman Badacz tel. kom.: 513-090-411 [email protected] ul. Podbipięty 57, 02-732 Warszawa tel. (22) 828-28-85 / kom: 512-437-457 [email protected] ; www.maison.pl