Co z tym PIT-em 8C? Tam, gdzie umiera azbest
advertisement
EGZEMPLARZ BEZPŁATNY ISSN 2299-789X Nr 6 (2013) PORACHUNKI AZBESTOWE Każda gmina, która chce usunąć azbest ze swojego terenu, wykorzystując dotacje unijne, powinna osiągnąć efekt ekologiczny str. 4-7 Tam, gdzie umiera azbest str. 8-9 Co z tym PIT-em 8C? str. 10-11 2 Tylko w Dobrowie Środowisko i Innowacje zarządza największym i najnowocześniejszym w Polsce składowiskiem odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. To jedyna ekologiczna instalacja w Europie, na której unieszkodliwianie azbestu łączy się z rewitalizacją środowiska zdegradowanego przez kopalnię siarki. P onad sześć lat temu, spółka Środowisko i Innowacje (SiI) stworzyła najnowocześniejsze i największe w Polsce składowisko odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Położone jest ono na gruntach miejscowości Dobrów (gm. Tuczępy), na wyjałowionych terenach zdegradowanych eksploatacją siarki przez kopalnię w Grzybowie. Wokół – w promieniu kilometra znajdują się jedynie nieużytki bez żadnych zabudowań. Taka lokalizacja sprawia, że instalacja nie ma negatywnego wpływu na zdrowie ludzi. Środowisko i Innowacje to firma wielokrotnie nagradzana i wyróżniana w Polsce i Europie za innowacyjność i profesjonalizm świadczonych usług. W 2012 roku spółka jako jedyna z regionu została nominowana przez marszałka województwa świętokrzyskiego do Nagrody Gospodarczej Prezydenta RP. Dziennik „Puls Biznesu” uznał zaś Środowisko i Innowacje za Gazelę Biznesu 2011, umieszczając ją w gronie najdynamiczniej rozwijających się małych i średnich firm w ciągu trzech ostatnich lat. Spółce przyznano też m.in. tytuł Novatora Roku 2008 w konkursie organizowanym przez Staropolską Izbę Przemysłowo–Handlową, dwukrotnie tytuł Partnera Polskiej Ekologii w konkursie organizowanym przez Prezydenta RP, złoty medal na targach w Brukseli – Brussels Eureka Innova 2009, oraz brązowy medal na najbardziej prestiżowych w Europie targach ekologicznych Concours Lepine Le Salon International de L’invention de Paris 2010. Środowisko i Innowacje świadczy kompleksowe usługi w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (o kodach: 170601 i 170605), polegające na unieszkodliwianiu, magazynowaniu, zbieraniu, pakowaniu oraz ich transporcie. Na składowisko SiI trafiają wyłącznie odpady azbestowe pochodzące z remontu i demontażu obiektów budowlanych. Instalacja powstała i jest zarządzana zgodnie z IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control), czyli Dyrektywą Unii Europejskiej nr 96/61/WE z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeń. Spółka jako jedyna w Polsce zabezpiecza karty prze- kazania odpadów (KPO) specjalnymi hologramami, które uniemożliwiają nielegalne używanie tych dokumentów. Ekologiczna instalacja IPPC w Dobrowie jest monitorowana przez najważniejsze w Polsce instytucje państwowe odpowiedzialne za ochronę środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwo i zdrowie ludzi. 3 SPIS TREŚCI 4 Porachunki z azbestem Każda gmina, która chce usunąć azbest ze swojego terenu, wykorzystując dotacje unijne, powinna osiągnąć efekt ekologiczny. Czyli w 100 proc. wykonać zaplanowane zadanie... 8 Tam, gdzie umierają odpady azbestowe Składowisk, na których można unieszkodliwić azbest bez żadnych problemów, jest w Polsce niewiele. Gdzie one są i jak ich szukać? Oto kilka wskazówek. 10 Problem z dachu, ludziom lżej? Osoba fizyczna nie może samodzielnie usunąć azbestu z budynku mieszkalnego. Nawet jeśli potem ma zamiar przekazać zdemontowany materiał firmie zajmującej się unieszkodliwianiem. AKTUALNOŚCI Są już pieniądze na usuwanie azbestu na Podlasiu Prawie 5 mln zł zostanie w 2014 i 2015 r. przeznaczonych w województwie podlaskim na usuwanie i utylizację azbestu. Pieniądze pochodzą z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Będą częściowo wypłacane w latach 2014 i 2015, jednak wszystkie inwestycje powinny być zrealizowane do końca października 2015 r. WFOŚiGW dotuje demontaż, zbieranie, załadunek, przygotowanie do transportu, transport i przekazanie azbestu do unieszkodliwienia. Nie finansuje nowych dachów. Aby ubiegać się o pieniądze, gminy muszą mieć opracowane plany inwentaryzacyjne oraz programy usuwania azbestu. W Toruniu też ruszył nabór wniosków Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu ogłosił warunki dofinansowania przedsięwzięć związanych z realizacją programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Nabór wniosków potrwa do 28 lutego 2014 r. Na realizację programu zaplanowano 4,4 mln zł. Wdrażanie programu potrwa do 31 grudnia 2014 r. Vademecum ISSN 2299-789X USUWANIA AZBESTU 12 Co zrobić z PIT-em 8C? Jeżeli podatnik usunął ze swojego dachu azbest za środki z budżetu gminy w ramach rządowych programów, to wartość tego świadczenia powinna być zwolniona z podatku. patronat merytoryczny Ewelina Kopczan-Surmacz, Zdzisław Zięba, Anna Fidala redaktor naczelny Ewelina Kopczan-Surmacz opracowanie graficzne Marek Wójcik korekta Agnieszka Mocarska redakcja Tap Us Media kontakt [email protected] wydawca Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. www.sii.com.pl e-mail [email protected] tel. kom. 509 231 457 Wydanie bezpłatne. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zdjęcie na okładce: Denis Tarantola/sxc.hu 4 WYWIAD ZE ZDZISŁAWEM ZIĘBĄ, WICEPREZESEM ZARZĄDU SPÓŁKI ŚRODOWISKO I INNOWACJE PORACHUNKI Z Każda gmina, która chce usunąć azbest ze swojego terenu, wykorzystując dotacje unijne, powinna osiągnąć efekt ekologiczny. Czyli w 100 proc. wykonać i rozliczyć zadanie zaplanowane we wniosku złożonym w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska. Wbrew pozorom nie jest to takie łatwe... Vademecum Usuwania Azbestu: Jak powinni postępować urzędnicy gminy, żeby realizacja zadania dotyczącego usuwania azbestu przebiegała prawidłowo? W jaki sposób na przykład powinna być prowadzona dokumentacja, zadania powinny być rozliczane w tonach czy metrach kwadratowch? urzędnicy nie biorą pod uwagę faktu, że płyta azbestowa ma zwykle 1,4 m2 i wtedy przeliczanie jej na 11 kg jest niewłaściwe. Tylko gminy, które już mają doświadczenie i usuwały azbest ze swojego terenu wiedzą, że tak naprawdę 1 m2 płyty waży 15-16 kg i to jest przelicznik zgodny z rzeczywistością. Zdzisław Zięba, wiceprezes zarządu Środowiska i Innowacji: Tak się składa, Jakie ilości azbestu powinna usunąć gmina ze swojego terenu, żeby osiągnąć efekt ekologiczny? że zadania są rozliczane w metrach kwadratowych i w tonach, bo tak sobie życzą Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska. W celu osiągnięcia tzw. efektu ekologicznego należy rozliczyć zadanie w metrach kwadratowych, ponieważ wszystkie inwentaryzacje azbestu na terenie kraju właśnie tak były robione. Natomiast dla wykonawcy bardziej wiarygodne są tony, dlatego że wszystkie składowiska przyjmują odpady w tonach i karty przekazania odpadu także wystawiane są w tonach. Jak z tego wybrnąć? Każdy urzędnik powinien znać realne ilości azbestu w gminie. Nie można bazować wyłącznie na wnioskach mieszkańców, bo te dane często są nierzetelnie. Nie każdy właściciel potrafi bowiem prawidłowo przeliczać metry kwadratowe azbestu na kilogramy. Jest też problem samego przelicznika. Niektóre urzędy stosują przelicznik z bazy azbestowej, czyli 11 kg/m2. Faktycznie taki jest, bo jeśli wytniemy z azbestowej płyty 1 m2, to ten kawałek będzie właśnie tyle ważył. Jednak bardzo często Wszystko zależy od tego, jakie założenia znalazły się we wniosku o dofinansowanie. Czasami zdarza się, że kilku mieszkańców gminy rezygnuje z rozbiórki. Wtedy urzędnicy szukają na ich miejsce innych, żeby tę zadeklarowaną w zadaniu ilość zrealizować. Jeśli gmina wykona plan założony we wniosku, to jest właśnie efekt ekologiczny. Na jakie dofinansowanie może liczyć mieszkaniec gminy organizującej usuwanie azbestu na swoim terenie? Generalnie Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska dotują 80 proc. wartości danego zadania. Resztę kosztów pokrywa albo gmina, albo sami właściciele. Wszystko zależy od kondycji finansowej gminy. Co robić, gdy ilości odpadów zawierających azbest zadeklarowane w umowie zawartej z gminą zostaną przekroczone? Czasami gmina dopuszcza sporządzenie aneksu i zwiększenie tych ilości albo trzyma się sztywno ilości zapisanych w umowie. Z reguły kwoty przeznaczone na usuwanie azbestu są sztywno ustalone i przyporządkowane zadeklarowanym ilościom wyrażonym w metrach kwadratowych. Gmina nie może ich przekroczyć, nie ma mowy o aneksie. Wykonawca traci, bo i tak musi wszystko zawieźć na składowisko. Tam płaci za wagę i musi zafakturować mniejszą ilość, bo gmina i tak mu nie zapłaci za nadwyżkę. To jest ten pierwszy wariant, w którym gminy sztywno trzymają się umów. A jeśli gmina dopuszcza możliwość aneksowania? Wtedy już nie liczą się metry kwadratowe. Czynnikiem decydującym jest rzeczywista waga usuwanych odpadów azbestowych, zapisywana w protokołach cząstkowych. Gdy dochodzi do przekroczenia limitów zapisanych w umowie, należy stworzyć aneks zwiekszający wartość zamówienia. Czyli są tylko dwie opcje: albo aneksowanie, albo sztywne deklaracje? Jest jeszcze trzecia możliwość: gminy rozliczają według metrów kwadratowych i dopuszczają możliwość zwiększenia tych ilości na podstawie realnych danych, wynikających z przelicznika i rzeczywistej wagi odpadów na określonej posesji. Czyli ciąg dalszy na stronie 6. AZBESTEM 5 POZYSKIWANIE DOTACJI Etap I. Złożenie wniosku do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska Wniosek składa się z: części A – informacje ogólne o kontrahencie; części B – informacje o przedsięwzięciu. Załączniki do wniosku: 1 Krótki opis zadania – planowany przebieg realizacji zadania z uwzględnieniem dodatkowych informacji (np. które budynki podlegają wyłącznie wymianie pokrycia dachowego). 2 Harmonogram rzeczowo-finansowy – odzwierciedlenie poszczególnych planowanych kosztów demontażu, transportu i utylizacji. 3 Oświadczenie gminy o przeprowadzonej wizji lokalnej obiektów ujętych w harmonogramie rzeczowo-finansowym. 4 5 Zgłoszenie robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę lub pozwolenie na budowę (w zależności od zakresu prowadzonych prac). 6 Program usuwania azbestu z terenu gminy. FOT. BARTEK AMBROZIK/SXC.HU Wojewódzkie fundusze dotują zwykle 80 proc. zadania Dokumenty potwierdzające status formalno-prawny wnioskodawcy – statut (uchwała powołująca starostę, zaświadczenie Komisji Wyborczej o wyborze prezydenta/ burmistrza/wójta). 6 ciąg dalszy ze strony 4. wychodzi się de facto od wagi, ale wpisywane są metry kwadratowe. Jest to korzystne dla wykonawcy, bo wtedy wywozi on rzeczywistą ilość azbestu, jaki jest na posesji, i otrzymuje za to wynagrodzenie bez względu na limity zapisane w umowie. A jak azbestu jest dużo mniej, niż zakładała gmina? Wtedy gmina płaci wykonawcy za rzeczywistą ilość unieszkodliwonego azbestu. Co jeśli warunki atmosferyczne nie pozwalają wykonać zadania? Trzeba zmodyfikować harmonogram prac i dostosować do możliwości mieszkańców. Czy wykonawca może rozwiązać umowę z gminą? Jeśli tak, to w jakiej sytuacji? Każdy wykonawca może dochodzić swoich praw. Szczególnie gdy gmina nie zastrzegła sobie w umowie zwiększenia lub zmniejszenia ilości azbestu przeznaczonego do usunięcia. Zazwyczaj jednak gminy zastrzegają sobie zwiększenie lub zmniejszenie tej ilości, uzależniając to od ilości wniosków, które wpływają od mieszkańców. Wtedy wykonawca nic nie jest w stanie zrobić. Z czym wiążą się podstawowe obowiązki gminy starającej się o dotację na usunięcie azbestu w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska? Gmina musi prawidłowo wypełnić dokumentację i całkowicie rozliczyć zadanie tak, żeby nie było żadnych błędów Gmina musi przede wszystkim prawidłowo wypełnić dokumentację i całkowicie rozliczyć zadanie. Dokumentacja musi być kompletna, zgodna z umową i aneksami. To podstawowe wymogi funduszu wobec gminy. Oczywiście przyznane środki muszą zostać przeznaczone na zaplanowane we wniosku zadanie i wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem. Do tego faktura i protokół końcowy, który w zasadzie jest załącznikiem do wniosków. Każdy fundusz wojewódzki ma własny wzór protokołu i gmina na koniec roku musi go sporządzić. No i jest jeszcze czwarty obligatoryjny dokument: oświadczenie o prawidłowości wykonania robót. Jakie dokumenty są potrzebne do rozliczenia z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska? Niektóre gminy sporządzają także kopie protokołów cząstkowych, kopie oświadczeń i karty cząstkowe, które zostają u właścicieli posesji. W niektórych województwach stosuje się też dokumentację fotograficzną. Zazwyczaj dokumentacja fotograficzna jest obowiązkiem gminy, ale gminy przerzucają go na wykonawcę. Gminy także są zobligowane do wykonania Wzory dokumentów do rozliczenia przekazuje gminom fundusz. Podstawowym dokumentem jest KPO, czyli Karta Przekazania Odpadu dla całości zadania, na usługę zbierania (tzw. zbiórkę) albo na usługę demontażu. To wszystko? POZYSKIWANIE DOTACJI Etap II. Podpisanie umowy Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku gmina najczęście otrzymuje odpowiedź w formie promesy potwierdzającej przyznanie dofinansowania z podaniem kwoty dofinansowania. Na tej podstawie gmina wybiera wykonawcę, a potem musi dostarczyć zwykle następujące dokumenty niezbędne do podpisania umowy z wojewódzkim funduszem: 1 Zaświadczenie z Urzędu Marszałkowskiego o niezaleganiu z opłatami za korzystanie ze środowiska (oryginał). 2 Zaświadczenie z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska o niezaleganiu z opłaceniem kar za przekroczenie norm środowiskowych (oryginał). 3 Oświadczenie o sposobie rozliczania podatku VAT. 4 5 6 7 Oświadczenie o wyborze wykonawcy. Kopię umowy z wykonawcą. Oświadczenie o odpowiedzialności karnej. Uaktualniony (po wyborze wykonawcy) harmonogram rzeczowo-finansowy. 7 POZYSKIWANIE DOTACJI Etap III. Realizacja zadania Zrealizowanie zadania powinno być udokumentowane w następujący sposób: 1 Dokumentem potwierdzającym odbiór azbestu z każdego obiektu podpisanym przez wykonawcę oraz właściciela obiektu. 2 Protokołem odbioru końcowego podpisanym przez gminę i wykonawcę. 3 Kartami przekazania odpadów na składowisko uprawnione do przyjęcia na stałe odpadów zawierających azbest. Etap IV. Rozliczenie umowy Uruchomienie środków z WFOŚ następuje po złożeniu następujących dokumentów: nie i dodatkowo dwa tygodnie na rozliczenie z funduszem. A co gdy gmina złożyła wniosek o dofinansowanie na demontaż, a w rzeczywistości azbest jest już zdjęty i jest to tylko zbiórka? W jaki sposób wykonawca powinien rozliczyć się z gminą? Różnie z tym jest. Jeśli wpłynął wniosek na demontaż, a okazuje się, że będzie tylko zbiórka, to informacja idzie do gminy i wtedy gmina po zakończeniu zadania sporządza aneks do umowy, przekwalifikowując demontaż na zbiórkę. To najprostszy sposób. Czy daty rozliczeń końcowych regulują zapisy umowy, czy raczej narzuca je fundusz? To gmina decyduje o dacie ostatecznego rozliczenia. Urzędnicy i wykonawca z reguły dają sobie miesiąc na rozlicze- Najpierw pracownicy z terenu przekazują do centrali firmy dokumenty po wykonanym zadaniu: cząstkowe KPO, protokoły cząstkowe, na których jest zapisana waga odebranego odpadu, oraz oświadczenie o prawidłowości wykonania zadań. Pracownicy centrali porównują protokoły z listą złożonych w gminie wniosków, robią zestawienie wszystkich protokołów i obliczają rzeczywistą wagę usuniętego azbestu. Potem wykonawca wystawia kartę główną przekazania odpadów i fakturę. Protokół końcowy z reguły jest podpisywany w gminie. Rozmawiała Ewelina Kopczan-Surmacz Wniosku o uruchomienie środków. Zestawienia dokumentów księgowych. Faktury (oryginał i kopia). Kart przekazania odpadów (oryginały i kopie). Protokołu odbioru końcowego zadania (oryginał i kopia). 6 Dokumentu potwierdzającego odbiór azbestu z każdego obiektu. FOT. GABRIEL SCHOUTEN DE JEL/SXC.HU tablicy potwierdzającej wykonanie prac za pieniądze z dofinansowania. 1 2 3 4 5 8 UNIESZKODLIWIANIE TAM, GDZIE UM Składowisk, na których można unieszkodliwić azbest bez żadnych problemów, jest w Polsce niewiele. Gdzie są te miejsca i jak ich szukać? Oto kilka wskazówek. W edług oficjalnych danych Ministerstwa Gospodarki w Polsce są 33 ogólnodostępne składowiska azbestu. Jednak 70 proc. z nich to składowiska gminne, mające tylko jedną kwaterę z przeznaczeniem na potrzeby własne, lub też składowiska, których pozwolenie zintegrowane niebawem wygasa (do końca 2015 r.). Do pełnowymiarowych i profesjonalnie funkcjonujących na rynku składowisk azbestu można zaliczyć zaledwie kilka – w: Dobrowie, Pruszczu, Kraśniku, Knurowie, Sierpcu, Radomsku oraz nowo powstałe składowisko w Gdańsku. Pod względem dostępnej pojemności składowisko w Dobrowie jest największe w Polsce (664,8 tys. m³). Kolejne co do wielkości jest składowisko w Knurowie, którego dostępna pojemność jest o ponad połowę mniejsza (314 tys. m³), przy jednoczesnym braku planów jej powiększenia. Należy też zwrócić uwagę na składowisko w Pruszczu, którego obecna dostępna pojemność jest stosunkowo mała (120 tys. m³), ale w przyszłości wzrośnie (do 890 tys. m³). Właściciele tego składowiska nie informują jednak, kiedy ten wzrost nastąpi (proces pozyskiwania decyzji w tym zakresie to minimum trzy lata). Jednocześnie analiza położenia tego składowiska wskazuje na brak możliwości jego rozbudowy na tak dużą skalę. Spośród pozostałych składowisk jedynie Sierpc przewiduje dalsze powiększanie pojemności, ale plany te także nie są poparte konkretną datą ich realizacji. Każde ze składowisk musi mieć pozwolenie zintegrowane, które wyznacza ilość odpadów azbestowych możliwą do przyjęcia rocznie. – Mimo dostępnej pojemności składowiska stanowi to istotne ograniczenie jego działania i rozwoju. Ma to również wpływ na oferowaną cenę za składowanie tony azbestu oraz typ klienta zainteresowanego współpracą – komentuje Zbigniew Pik, prezes zarządu spółki Środowisko i Innowacje. Przykładem może być duży klient wytwarzający 3 tys. ton azbestu rocznie, który nie nawiąże współpracy ze składowiskiem takim jak np. w Sierpcu. Może przyjąć ono rocznie tylko 6 tys. ton odpadów konstrukcyjnych zawierających azbest, więc bardzo szybko może się okazać, że roczny limit został wyczerpany. Dlatego pozostałe składowiska, jak Radomsko, Pruszcz czy Knurów (z limitem ok. 20 tys. ton rocznie), muszą rozsądnie gospodarować powierzchnią, co sprawia, że odmawiają małym klientom przyjęcia odpadów lub oferują wysokie ceny. To też odstrasza klientów, głównie z miejsc położonych daleko od składowisk. Łączny koszt unieszkodliwiania wraz z transportem odpadów powoduje bowiem brak zysku na wykonanym demontażu czy zbiórce. Bardzo ważną cechą każdego legalnie funkcjonującego składowiska azbestu jest data obowiązywania pozwolenia zintegrowanego. Innymi słowy jest to moment zamknięcia składowiska. Chcąc przedłużyć czas jego funkcjonowania, każdy właściciel składowiska musi przejść całą procedurę jego pozyskania niejako od nowa. – Ten proces trwa około trzech lat i wymaga sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko oraz otrzymania wielu dodatkowych pozwoleń, w tym decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Mając to na uwadze, wszystkie konkurencyjne składowiska powinny były rozpocząć procedury już w zeszłym roku – tłumaczy Iwona Skowrońska-Przygodzka, dyrektor zarządzająca w spółce Środowisko i Innowacje. Z informacji, do których dotarło „Vademecum”, wynika, że składowiska w Kraśniku i Pruszczu nie rozpoczęły jeszcze tej procedury. Z kolei największe polskie składowisko – w Dobrowie ma czas na pozyskanie tego pozwolenia do roku 2017. Jednocześnie na początku roku 2013 w wyniku rozszerzenia pojemności składowiska (ze 190 do 846 tys. m³) składowisko to przeszło całą procedurę w oparciu o obowiązujące przepisy, co pozwala przypuszczać, że WYBIERZ SOBIE SKŁADOWISKO W celu skutecznego porównania konkurujących ze sobą składowisk odpadów azbestowych szczególną uwagą należy zwrócić na następujące parametry: 1. Dostępną pojemność (wyrażoną w metrach sześciennych) 2. Plany dotyczące rozbudowy składowiska (planowaną pojemność powstałą w wyniku rozbudowy oraz przewidywany rok rozbudowy) 3. Limit roczny przyjęcia odpadów azbestowych (wyrażony w tonach) 4. Datę wygaśnięcia zintegrowanego pozwolenia na składowanie odpadów azbestowych 5. Deklarowaną cenę wyjściową (za unieszkodliwienie tony odpadu) 6. Położenie składowiska. 9 IERA AZBEST 1. ŚWIĘTOKRZYSKIE Tuczępy Dobrów 2. KUJAWSKO-POMORSKIE Pruszcz 3. POMORSKIE Gdańsk 4. ŁÓDZKIE Radomsko Płoszów 5. ŚLĄSKIE Knurów 6. MAZOWIECKIE 7. LUBELSKIE ŚRODOWISKO I INNOWACJE Sp. z o.o. 846 000 664 800 TAK 1 500 000 2018 12.11.2007 2017 195 Małociechowo ECO-POL Sp. z o.o. 188 147 120 600 TAK _ 07.09.2005 2015 220 Szadółki 148 025 147 790 NIE _ 13.11.2009 2019 200 Eko-Radomsko Sp. z o.o. 21 000 18 000 NIE _ 15.03.2005 2015 190 Knurów PPHU KOMART Sp. z o.o. 387 732 314 900 NIE _ 14.07.2006 2016 270 Sierpc Rachocin 45 000 44 500 TAK _ 30.06.2008 2014 450 Kraśnik Kraśnik Zakład Gospodarki Mieszkaniowej WOD-BUD Sp. z o.o. 104 200 76 780 NIE – materiały konstrukcyjne i izolacyjne 18.07.2005 zawierające azbest 16 000 Mg/rok 2015 200 Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. *Stan na 01.01.2013 r. Źródło: www.bazaazbestowa.gov.pl **Dane wynikające z decyzji udzielającej pozwolenia zintegrowanego proces wydłużenia o kolejne 10 lat pozwolenia zintegrowanego będzie w Dobrowie znacznie krótszy niż 3 lata. Kolejne, niezwykle istotne kryterium przy wyborze składowiska to cena wyjściowa za unieszkodliwienie odpadów azbestowych. Wydaje się, że w Polsce jest na porównywalnym poziomie. Na wyróżnienie zasługuje tylko składowisko w Sierpcu, które słynie z zaporowej ceny na poziomie 450 zł za tonę odpadów dla wszystkich firm spoza regionu. Składowisko to jest typowo gminne i przyjmu- materiały izolacyjne zawierające azbest 20 000 Mg/rok, materiały konstrukcyjne zawierające azbest 80 000 Mg/rok brak materiały izolacyjne zawierające danych azbest 2000 Mg/rok, materiały konstrukcyjne zawierające azbest 18 000 Mg/rok _ materiały izolacyjne zawierające azbest 100 Mg/rok, materiały konstrukcyjne zawierające azbest 2000 Mg/rok _ materiały izolacyjne zawierające azbest 6000 Mg/rok, materiały konstrukcyjne zawierające azbest 15 000 Mg/rok _ materiały izolacyjne zawierające azbest 5000 Mg/rok, materiały konstrukcyjne zawierające azbest 15 000 Mg/rok brak materiały konstrukcyjne zawierające danych azbest 6000 Mg/rok Rok wygaśnięcia decyzji Cena wyjściowa [zł/Mg] Data wydania pozwolenia zintegrowanego Limit roczny przyjęcia Data rozbudowy Planowana rozbudowa Rozbudowa o pojemność [m³] Pojemność dostępna [m³]** Pojemność całkowita [m³]* Właściciel Miejscowość Gmina Województwo NAJLEPSZE SKŁADOWISKA AZBESTU W POLSCE – ŹRÓDŁO: BAZAAZBESTOWA.PL; VADEMECUM USUWANIA AZBESTU Uwaga: sprawdzaj datę ważności składowiska! je odpady jedynie z kilku okolicznych gmin. Pozostałe składowiska oferują małym klientom (dostarczającym w skali roku 50-100 ton odpadów) ceny na poziomie 200 zł za tonę. Ostatnim, lecz nie mniej ważnym elementem, który należy wziąć pod uwagę przy wybieraniu składowiska, jest jego położenie. Pod tym względem składowisko w Dobrowie nie ma praktycznie konkurencji w całym województwie świętokrzyskim i ościennych (małopolskie, lubelskie, mazowieckie). Najbli- żej Dobrowa znajduje się składowisko w Kraśniku (woj. lubelskie) o stosunkowo niewielkiej dostępnej pojemności (76,7 tys. m³). Jednocześnie jego roczne możliwości przyjęcia odpadów utrzymują się na poziomie 16 tys. ton, co przy obowiązku odbioru odpadów z Programu Szwajcarskiego realizowanego w tym województwie sprawia, że teren, jaki obejmuje swym działaniem, to składowisko ogranicza się do województwa lubelskiego. Mariusz Szymborski 10 PROBLEM Z DEMONTAŻ Osoba fizyczna nie może samodzielnie usunąć azbestu z budynku mieszkalnego. Nawet jeśli potem ma zamiar przekazać zdemontowany materiał firmie zajmującej się unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych. O soba fizyczna nie powinna usuwać na własną rękę wyrobów zawierających azbest, np. pokrycia dachowego. Usuwanie takich wyrobów wymaga bowiem posiadania kwalifikacji, specjalistycznego sprzętu, zezwoleń oraz zatwierdzonego programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, określonych prawem. Właściciel wyrobów azbestowych (pokrycia dachowego) mógłby je samodzielnie usunąć tylko wtedy, gdyby posiadał wymagane prawem decyzje, był przeszkolony w zakresie bezpiecznego usuwania azbestu oraz miał odpowiedni sprzęt i był w stanie podczas prac zapewnić sobie bezpieczne warunki usuwania wyrobów. Takich ludzi w Polsce po prostu nie ma. Z drugiej strony każda osoba fizyczna w naszym kraju ma obowiązek usunięcia wyrobów zawierających azbest, jeżeli z oceny ich stanu wynika, że stwarzają one bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi. Nikt nie może tego jednak uczynić samodzielnie. W tym celu należy wynająć specjalistyczną firmę. Właściciel może jednak zadecydować o terminie usunięcia wyrobów. 30 dni przed planowanym rozpoczęciem właściciel lub wykonawca musi to zgłosić (wynika to z ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r.) do terenowego organu nadzoru budowlanego. Ze względu na dobrosąsiedzkie stosunki właściciel obiektu powinien też poinformować sąsiadów o terminie usuwania materiałów zawierających azbest oraz o sposobach zabezpieczenia przed ich szkodliwym wpływem. Z kolei na firmie wykonawczej w chwili otrzymania zlecenia spoczywa obowiązek powiadomienia dwóch instytucji – inspektora nadzoru budowlanego oraz inspekcji pracy. Instytucjom tym powinny zostać przekazane informacje siedem dni przed rozpoczęciem robót. W zgłoszeniach powinny zostać podane: zakres planowanych robót, informacja o sposobie ich przeprowadzania (rodzaj prac, czas ich trwania, liczba wykonujących je osób), szacunkowa ilość powstałych w czasie rozbiórki odpadów azbestowych oraz numer decyzji pozwalającej firmie na demontaż materiałów zawierających azbest na danym terenie. Przed przystąpieniem do demontażu wykonawca prac musi sporządzić plan prac związanych z wykonaniem Teren demontażu powinien zostać ogrodzony robót. Powinny w nim zostać uwzględnione szczegółowe informacje o postępowaniu zmniejszającym narażenie pracowników i osób przebywających w pobliżu remontowanego domu na szkodliwe działanie azbestu. Taki plan musi się znajdować w dokumentach firmy przeprowadzającej demontaż. Przed wejściem na plac budowy pracownicy wykonawcy prac muszą mieć trzy dokumenty: aktualne badania lekarskie, zaświadczenie o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego oraz udokumentowane przeszkolenie w zakresie prac związanych z demontażem azbestu. Należy pamiętać, że przed demontażem teren wokół nieruchomości (mniej więcej 3 m) powinien zostać wydzielony biało-czerwoną taśmą. Dodatkowo muszą zostać umieszczone na nim tablice ostrzegawcze: „Uwaga! Zagrożenie azbestem”, „Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony” oraz „Prace na wysokości”. Obowiązek ogrodzenia terenu prac i wywieszenia tablic ostrzegawczych z reguły spoczywa na firmie wykonującej demontaż. Reasumując, osoba fizyczna – właściciel wyrobów zawierających azbest – nie jest w stanie zapewnić przestrzegania warunków określonych prawem, jeśli zawodowo nie zajmuje się usuwaniem azbestu. Mało tego, polskie przepisy nie precyzują, czy właściciel nieruchomości może w ogóle znajdować się w jej pobliżu podczas wykonywania prac. Na pewno powinien być poza ogrodzoną strefą. Benjamin Guzik 11 DACHU Przed przystąpieniem do demontażu wykonawca prac musi sporządzić plan prac związanych z wykonaniem robót FIRMY DEMONTAŻOWE WARTE UWAGI 1 Środowisko i Innowacje sp. z o.o. Rozpoczęła działalność w październiku 2007 roku. Jest właścicielem składowiska znajdującego się w miejscowości Dobrów (gmina Tuczępy). Posiada najwiekszą w Polsce, najnowocześniejszą, ekologiczną instalację do unieszkodliwiania azbestu w Polsce. Wykonuje usługi na terenie całego kraju. 2 Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Euro-Gaz Sp.j. Od 2007 roku rozszerzył działalność w zakresie demontażu, usuwania i transportu odpadów, w tym także odpadów niebezpiecznych. Działa głównie w województwach: świętokrzyskim, podkarpackim, małopolskim, śląskim, mazowieckim, lubelskim, łódzkim oraz podlaskim. 3 Ragar Radosław Rokosz Firma remontowo-budowlana z Krakowa, zajmuje się m.in. przygotowaniem planu prac usuwania odpadów zawierających azbest, demontażem i usuwaniem azbestu oraz likwidacją pryzm eternitowych. 4 Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o. z Tarnowa świadczy m.in. usługi specjalistyczno-ratownicze, wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych, utylizację i składowanie odpadów, w tym także odpadów niebezpiecznych. FOT. SII Po analizie rynku usług demontażowych wśród firm, biorących udział w zamówieniach publicznych w roku 2013 najbardziej aktywne okazały się: 12 PODATKI CO Z PIT-EM Jeżeli podatnik usunął ze swojego dachu azbest za środki z budżetu gminy w ramach rządowych programów, to wartość tego świadczenia powinna być zwolniona z podatku. K ażdy podmiot, za pośrednictwem którego podatnik uzyskuje przychody z innych źródeł, nie pobiera od nich zaliczki na podatek. Ma natomiast obowiązek sporządzić informację PIT-8C. Informacja powinna zostać przekazana podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu po zakończeniu roku podatkowego, W związku z tym właśnie przepisem podatkowym Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodar- ki Wodnej zasypywane są pytaniami dotyczącymi konieczności naliczania podatku dochodowego od środków, które fundusz przekazał w formie dotacji z przeznaczeniem na likwidację i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest. Odpowiedzi na większość tych pytań zawiera ustawa Prawo ochrony środowiska. Wynika z niej jednoznacznie, że z budżetu gminy lub budżetu powiatów mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie ochrony środowiska, w tym m.in. realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami dla osób fizycznych. Dotacje te są dotacjami celowymi w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, a ich przekazywanie odbywa się na podstawie umowy zawartej przez gminę lub powiat z podmiotami, w tym m.in. z osobami fizycznymi. Według oficjalnej interpre- REGULACJA AZBESTOWYCH DOTACJI Kwestie dotacji przeznaczonych na usuwanie azbestu w gminach reguluje nowelizacja ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska polegająca na dodaniu w art. 403 ust. 3-6 w brzmieniu: 3. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, odbywa się w trybie określonym w przepisach odrębnych, z zastrzeżeniem ust. 4-6. nansach publicznych, z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji: 1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności: a) osób fizycznych, b) wspólnot mieszkaniowych, c) osób prawnych, d) przedsiębiorców; 2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. 4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o fi- 5. Zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały. 6. Udzielenie dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę lub powiat z podmiotami określonymi w ust. 4. W przypadku gdy dotacja stanowi pomoc publiczną lub pomoc de minimis jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej. Źródło: DzU z 2008 r. nr 25, poz. 150, z późn. zm. 13 SKARBÓWKA POTWIERDZA tacji zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie należy uznać, że taka forma przekazania środków powoduje konieczność objęcia ich podatkiem dochodowym od osób fizycznych. PIT-8C powinien w takiej sytuacji zostać wystawiony przez podmiot udzielający dotacji. Do 21 grudnia 2010 r. dotacje na finansowanie lub dofinansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej na zasadach dotacji celowej nie były możliwe. Taki stan prawny funkcjonował od 1 stycznia 2010 r., kiedy zlikwidowano gminne i powiatowe fundusze ochrony środowiska. Przekazywane w tej sytuacji prawnej, zdaniem warszawskiego WFOŚiGW środki z budżetu gmin i powiatu osobom fizycznym na usuwanie i unieszkodliwianie azbestu nie mogły być dotacją celową w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, a jedynie nieodpłatnym świadczeniem na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z wykładnią WFOŚiGW w Warszawie, jeżeli podatnik otrzymał takie świadczenie i było ono finansowane lub współfinansowane m.in. ze środków budżetu jednostki samorządu terytorialnego w ramach rządowych programów, to wartość tego świadczenia jest zwolniona z podatku. Ze zwolnienia będzie zatem korzystała pomoc udzielona osobom fizycznym na usuwanie azbestu, ponieważ jest realizowana w ramach „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” przyjętego przez Radę Ministrów stosowną uchwałą. Należy jednak pamiętać, że w celu ostatecznego potwierdzenia wykładni warszawskiego funduszu każdy udzielający pomocy podmiot powinien wystąpić do Ministra Finansów o indywidualną interpretację w tej sprawie. Piotr Ptak Źródło: Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 lipca 2011 r. (nr IPPB2/415-418/11-2/MG) Dotacje azbestowe są w rozumieniu ustawy dotacjami celowymi FOT. MARCIN JOCHIMCZYK/SXC.HU 8C? Gmina realizowała program usuwania wyrobów zawierających azbest. Środki na ten cel przygotowane były w budżecie gminy, a pochodziły ze zwrotnej pożyczki z WFOŚiGW. Wykonawcą programu była firma, która realizowała zadanie na podstawie zlecenia wydanego przez gminę. Zapłata następowała na podstawie wystawionych przez wykonawcę faktur. Nie było żadnych umów między gminą a mieszkańcami. Mieszkańcy, którym usunięto azbest, nie otrzymali fizycznie żadnych pieniędzy. Dofinansowanie do usług wynosiło 100 proc. Czy w takiej sytuacji gmina jest zobowiązana wystawić mieszkańcom, którym usunięto wyroby azbestowe z dachów, PIT-8C lub inny? Według Izby Skarbowej w Warszawie, gdy dotacja otrzymana przez gminę na realizację zadania związanego z ochroną środowiska przyjęta zostanie jako dochód w budżecie gminy i środki te będą przekazywane na mocy podpisanych umów już nie jako dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, lecz jako środki pochodzące z budżetu gminy, wówczas dofinansowanie takie jest zwolnione z podatku. Pod warunkiem jednak, że będzie dokonywane w ramach programów rządowych. Kiedy osoba fizyczna nie dostaje środków finansowych bezpośrednio z gminy, otrzymuje nieodpłatne świadczenie w postaci finansowania usługi związanej z usunięciem i unieszkodliwianiem wyrobów zawierających azbest. Takie świadczenie jest zwolnione z PIT-8C. Zarządzanie Odpadami sp. z o.o. oferuje pomoc przy zagospodarowaniu każdego odpadu, jaki wytworzysz w ramach swojej działalności. Zarządzamy odpadami z budów, remontów i rozbiórek. Specjalizujemy się w odpadach typu: gruz papa wełna mineralna wszystkie rodzaje szkła żużle i popioły ziemia zanieczyszczona DZIAŁ HANDLOWY Zarządzanie Odpadami sp. z o.o. pl. Defilad 1, 00-901 Warszawa tel. +48 22 380 23 88 faks +48 22 380 23 89 e-mail: [email protected] www.zo.com.pl FOT. MARGUS KYTTÄ/SXC.HU, BELINDABOHLKEN/SXC.HU 509 479 006 TO JEST MIEJSCE TWOJĄ NA REKLAMĘ W JEDYNYM KWARTALNIKU BRANŻOWYM O TEMATYCE AZBESTU ZADZWOŃ: 509 231 457 ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO ORAZ PRZEDSIĘBIORCÓW
