Przedmiot, beneficjenci i realizatorzy EPS

Przedmiot, beneficjenci i
realizatorzy EPS
Na poprzednim wykładzie
powiedzieliśmy sobie
• Jak zmieniał się w ciągu dziejów poziom
ZS;
• O ewolucji od dobroczynności prywatnej
do obowiązków państwa;
• O początkach kapitalizmu i co to jest
leseferyzm;
• O narodzinach i rozwoju państwa
socjalnego od XIX w. do czasów
współczesnych
Na poprzednim wykładzie
powiedzieliśmy sobie
• O ekonomicznych i politycznych teoriach
zmian w PS
• w tym o teoriach marksistowskich i
neomarksistowskich, keynesowskiej,
fordyzmie i neofordyzmie
• O wpływie ideologii, partii i demokracji na
kształt PS
• O dziejach integracji europejskiej: od lat
60- tych do Strategii 2020
Przedmiot EPS
• Przedmiotem europejskiej polityki
społecznej jest zapewnienie realizacji
praw socjalnych mieszkańcom Europy;
• Przedmiot EPS wywodzi się i wiąże z
tworzeniem jednolitego rynku
europejskiego i swobody przemieszczania
pracowników;
Przedmiot EPS
• W szczególności przedmiotem EPS są m.in:
- Wspieranie zatrudnienia, zwłaszcza grup
defaworyzowanych ( kobiet, młodocianych, ON);
- Warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników
np. kierowców TIR czy autokarów turystycznych;
- Dialog pomiędzy reprezentacjami pracowników i
pracodawców;
- Walka z ubóstwem i zapewnienie godziwego
zabezpieczenia społecznego.
Przedmiot EPS
• Równouprawnienie – zakaz dyskryminacji
ze względu na płeć, niepełnosprawność,
wiek;
• Zwiększenie mobilności pracowników i
młodzieży w zakresie kształcenia i staży;
• Reformy krajowych systemów pomocy
społecznej poprzez wymianę doświadczeń
i promocję dobrych praktyk.
Przedmiot EPS
• Edukacja i uznawanie kwalifikacji
( europejskie i krajowe ramy kwalifikacji);
• Aktywizacja osób starszych ( zatrudnienie
w wieku okołoemerytalnym,
przekwalifikowywanie), kształcenie
ustawiczne, opieka długoterminowa;
• Opieka zdrowotna dla osób podróżujących
i zmieniających zamieszkanie;
Przedmiot EPS - zatrudnienie
• wspieranie ( promocja) zatrudnienia oznacza
głownie finansowanie inicjatyw pomagających
podnoszenie kwalifikacji i zwiększania szans na
rynku pracy;
• zapewnia się finansowanie tych działań w całej
UE, zwłaszcza na obszarach o najtrudniejszej
sytuacji na rynku pracy( niski poziom PKB,
wysoki poziom bezrobocia);
• na realizację europejskiej strategii zatrudnienia
w latach 2007 – 2013 przeznaczono 76 mld
euro.
Przedmiot EPS – ochrona
pracowników
• Przepisy UE zapewniają minimalny poziom ochrony
wszystkim zatrudnionym na terenie UE;
• Równość szans kobiet i mężczyzn tj. jednakowe
traktowanie w miejscu pracy, ochrona kobiet ciężarnych,
urlop macierzyński, urlop wychowawczy;
• Ochronę przed dyskryminacją ze względu na płeć, rasę,
wiek , religię, niepełnosprawność, orientacje seksualną;
• Prawa pracy : ograniczenia w zakresie czasu pracy
( nadgodziny, pora nocna), pracy w niepełnym wymiarze,
na czas określony, pracy młodocianych, informowania i
konsultowania pracowników.
Przedmiot EPS – swobodny
przepływ obywateli
• Zapewnia go art.. 45 Traktatu o Funkcjonowaniu UE
( dyrektywach i zarządzeniach oraz orzeczeniach ETS);
• Obywatele UE mają prawo :
- poszukiwać pracy w innym kraju UE;
- podejmować tam pracę bez ubiegania się o pozwolenie;
- zamieszkać w tym kraju ze względów zawodowych;
- pozostać tam nawet po wygaśnięciu umowy o pracę;
- być traktowanym na równi z wszystkimi zatrudnionymi w
danym kraju ( warunki pracy i płacy, uprawnienia
socjalne i podatkowe).
Beneficjenci EPS
• Adresatem bezpośrednim EPS są państwa
europejskie ( państwa członkowskie UE), bo
zasadniczo kwestie społeczne są w gestii
państw członkowskich;
• Regulacje socjalne UE dotyczą pośrednio:
- regionów jako dysponentów i realizatorów
projektów finansowanych z EFS oraz
nadzorujących działania PS;
- pracodawców i związków zawodowych o ile
zmienia to ich rolę i nakłada nowe obowiązki;
Beneficjenci EPS
- instytucji publicznych , jeśli są
beneficjentami końcowymi projektów UE w
zakresie EPS;
- pracowników i mieszkańców UE, w
zakresie niektórych uprawnień
wspólnotowych;
• EPS wkracza coraz głębiej zarówno co do
przedmiotu jak i podmiotów objętych jej
działaniem;
Realizatorzy EPS
• Prawodawcze i wykonawcze organa Rady
Europy i UE;
• Państwa narodowe ( rządy, parlamenty,
instytucje państwowe);
• Regiony i inne samorządy realizujące
zadania z dziedziny EPS;
• Organizacje pracodawców, pracowników i
inne OP – jeśli realizują projekty bądź
prawa z zakresu EPS
Realizatorzy EPS w UE
• Rada Europejska ( obraduje 2 razy w roku
w składzie : szefowie państw/rządów,
ministrowie SZ, przewodniczący KE;
• Rada Unii Europejskiej – wspólnotowy
organ legislacyjny. Ministrowie np.
właściwi ds. polityki społecznej przyjmują:
rozporządzenia, dyrektywy, decyzje,
opinie
Realizatorzy EPS w UE cd.
• Komisja Europejska – organ wykonawczy,
nadzoruje przestrzegania prawa Unii, posiada
wyłączną inicjatywę ustawodawczą;
• Parlament Europejski – ma prawo weta wobec
budżetu i swobody przepływu osób, zatwierdza
skład Komisji. Działają tam Komisje :
- Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
- Prawa Kobiet i Równouprawnienia
oraz Zespoły np. ds. Starzenia się Społeczeństw.
Realizatorzy EPS w UE cd.
• Europejski Trybunał Sprawiedliwości – przez
orzeczenia kształtuje prawo;
• Komitety doradczo – konsultacyjne – powstały
na mocy traktatów , dyrektyw lub rozporządzeń.
Są to Komitety :
- Ekonomiczno – Społeczny( od 1958 r.)
- Ds. Zatrudnienia ( promowanie koordynacji);
- Ds. Ochrony Socjalnej ( monitorowania,
wymiana doświadczeń);
- Europejski Fundusz Społeczny.
Realizatorzy EPS w UE cd.
• Agencje Wspólnotowe :
- Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia
Zawodowego (m.in. informacja inicjowanie
badań, programy pilotażowe);
- Europejska Fundacja Kształcenia( Turyn,
wspieranie kształcenia zawodowego);
- Europejskie Centrum Monitorowania
Zmian – analizowanie i przewidywanie
zmian w m.in. w zakresie PS.
Jak przebiega realizacja EPS,
przykład I : rady pracownicze
• KE, PE i REuropejska uzgadniają projekt dyrektywy
ws.rad pracowniczych;
• Państwa narodowe ( rządy i parlamenty zgłaszają swoje
uwagi zwłaszcza co do przestrzegania zasady
pomocniczości);
• PE uchwala dyrektywę o radach pracowniczych;
• Rządy narodowe przygotowują prawo dostosowujące
przepisy krajowe do dyrektywy;
• Parlamenty krajowe uchwalają przepisy realizujące
zalecenia dyrektywy;
• Przepisy krajowe są oceniane przez władze UE co do
zgodności z dyrektywą.
Jak przebiega realizacja EPS –
przykład I
• Instytucje i organizacje krajowe stosują nowe
prawo pod groźbą zapisanych w ustawie sankcji;
• Przepisy dyrektywy mają pierwszeństwo przed
prawem krajowym i stosowane są wprost;
• Jeśli państwo nie wdraża postanowień
dyrektywy w terminie lub zakresie są
ostrzegane, następnie podawane do ETS, który
może nałożyć sankcje finansowe.
Jak przebiega realizacja EPS,
przykład II – poprawa kształcenia
zawodowego dorosłych
• KE ujmuje tą problematykę w programie
możliwym do realizacji ze środków EFS;
• Krajowe programy operacyjne precyzują warunki
otrzymania środków na cele określone w
wytycznych UE;
• Rząd określa operatora programu (MP i PS) ten
ustala jako realizatorów np. WUP;
• Placówki oświatowe i PUP zgłaszają wnioski na
realizację konkretnych programów w konkursie.
Jak przebiega realizacja EPS –
przykład III, polityka zatrudnienia
lub pomoc społeczna
• Podstawą jest dyskusja i koordynacja w ramach
Otwartej Metody Koordynacji (OMC);
• Rządy przygotowują sprawozdania z działań w
danym zakresie;
• UE przygotowuje wytyczne( cele, priorytety), na
podstawie których rządy krajowe przygotowują
krajowe plany działań;
• Sprawozdania i wytyczne krajowe są
przedmiotem dyskusji.