Tematy zadań na ćwiczenia z Termodynamiki 3. PRZEMIANY GAZÓW DOSKONAŁYCH 3.1 (5.2.6) Powietrze jest ogrzewane w nagrzewnicy od T 1=263 K do T2=343 K, =0,843 kg/s. Traktując przy stałym ciśnieniu p=105 N/m2. Masowy strumień m powietrze jak gaz doskonały należy obliczyć: 1. objętościowy strumień powietrza przy znamionach jak za nagrzewnicą; 2. przyrost energii wewnętrznej, entropii i entalpii gazu; 3. moc cieplną nagrzewnicy. 3.2 (5.2.8) Sprężarka zasysa powietrze atmosferyczne o T 1=293 K i b=0,98 bar w ilości V1 =0,0834 m3/s, po czym tłoczy je do przeponowej chłodnicy wodnej. Powietrze opuszczające sprężarkę ma temperaturę T 2=453 K. Przyrost temperatury wody w chłodnicy Tw=18 K, a temperatura ochłodzonego powietrza T 3=308 K. Należy obliczyć masowy strumień wody chłodzącej (c=4,19 kJ/(kg·K), przy założeniu, że: chłodzenie jest izobaryczne; straty ciepła w chłodnicy są znikome; ciepło właściwe powietrza jest funkcją temperatury. 3.3 (5.2.9) Pionowy cylinder, zamknięty swobodnie poruszającym się tłokiem, jest przedzielony sztywną przegrodą dobrze przewodzącą ciepło. W części „A” bezpośrednio pod tłokiem znajduje się wieloatomowy gaz doskonały, o początkowych parametrach: pA=0,2 MN/m2, TA1=800 K, VA1=0,1 m3, odbywający przemianę izobaryczną. W części „B”, pod przegrodą, znajduje się dwuatomowy gaz doskonały, o początkowych parametrach: pB1=0,5 MN/m2, TB1=300 K, VB=0,05 m3, i odbywa przemianę izochoryczną. Na skutek wymiany ciepła przez przegrodę, po pewnym czasie nastąpi wyrównanie temperatury gazów. Zakładając, że zerowe są: straty ciepła na rzecz otoczenia, pojemność cieplna tłoka, ścianek cylindra i przegrody, należy obliczyć: 1. liczbę kilomoli nA oraz nB gazów; ~ ~ 2. końcową temperaturę T2 , jeśli C pA 4 R , CvB 2,5R ; 3. ciepło wymienione między gazami; 4. objętość przestrzeni pod tłokiem VA2 przy temperaturze T2; 5. pracę LA1-2; 6. pracę techniczną LtB1-2. 3.4 (5.2.11) CO2, traktowany jak gaz doskonały, w ilości n=0,0223 kmol, o początkowych parametrach: p1=24,5 bar i T1=632 K, został rozprężony izotermicznie do ciśnienia p2=1,19 MN/m2. Należy obliczyć: 1. doprowadzone ciepło i pracę przemiany; 2. masową objętość właściwą gazu w stanie początkowym i końcowym; 3. przyrost energii wewnętrznej i entalpii gazu. 3.5 (5.2.17) Powietrze (=1,4) powinno być ochłodzone od T 1=293 K do T2=132 K przez izentropowe rozprężanie. Jakie powinno być ciśnienie początkowe, jeżeli ciśnienie końcowe wynosi 0,981 bar ? 2 3.6 (5.2.24) Powietrze (gaz doskonały), o parametrach początkowych: p 1=1,5MN/m2 i T1=300 K, zostaje izobarycznie podgrzane w nagrzewnicy do temperatury T 2. Następnie rozpręża się izentropowo, w turbinie gazowej, do ciśnienia p 3=150 kN/m2. =0,1 kg/s. Moc turbiny L t =36 kW. Należy obliczyć: Strumień masowy m 1. temperaturę powietrza u wylotu z nagrzewnicy T 2 i z turbiny T3; 2. moc cieplną nagrzewnicy Q 1 2 . 3.7 (5.2.27) Azot (gaz doskonały) o masie 1 kg i początkowych parametrach: p1=2,5MN/m2 i T1=973 K, został rozprężony politropowo do p2=1 bar. Wykładnik politropy z=1,18. Należy obliczyć: 1. przyrost energii wewnętrznej gazu; 2. ciepło przemiany; 3. pracę. 3.8 Powietrze, traktowane jak gaz doskonały (M=28,96 kg/kmol), jest sprężane odwracalnie stosownie do równania p/p1=(T/T1)κ/(κ-1), przy czym κ=1,4 zaś [T]=K. Do jakiego ciśnienia p2 należy je sprężyć, aby osiągnęło temperaturę T 2=550 ºC, jeśli początkowe ciśnienie p1=1 bar ? Należy obliczyć też przyrost właściwej, masowej energii wewnętrznej podczas sprężania, uwzględniając równanie Mayera oraz, że κ=cp/cv. ~ 3.9 1 kg helu He (M≈4 kg/kmol, C p =2,5·R) jest ogrzewany przy p=idem (izobarycznie) w pionowym cylindrze z tłokiem, przez co ekspanduje. Ciśnienie p=5 bar, T1=446 K, T2=1020 K. Należy obliczyć: 1. gęstość gazu ρ1 i ρ2; 2. masowe ciepło ogrzewania q1-2; 3. właściwą pracę masową l1-2 . 3.10 Zbiornik o objętości V=90 dm3 jest wypełniony gazem doskonałym o ciśnieniu p1=8 bar i temperaturze T1=27 ºC. Należy obliczyć ciepło, które należy doprowadzić celem podniesienia ciśnienia do 16 bar. Gazem jest powietrze, dla którego R i=287 J/(kg·K), cv=0,714 kJ/(kg·K) . 3.11 W szczelnym zbiorniku znajduje się 2-atomowy gaz doskonały w ilości VN=104 Nm3. Początkowa temperatura gazu jest równa początkowej temperaturze otoczenia; T1=To1=250 K. Wskutek wzrostu temperatury otoczenia do T o2=300 K zbiornik rozszerza się o ΔV. Przemiana odbywa się bardzo powoli, dzięki czemu nie występuje różnica temperatury między otoczeniem, a gazem w zbiorniku. Należy obliczyć ciepło Q1-2 doprowadzone do gazu przy założeniu, że zależność objętości zbiornika od temperatury jest liniowa. 3.12 (5.2.7) W pionowym cylindrze, o średnicy d=0,5 m, znajduje się wodór, zamknięty tłokiem, o temperaturze T1=300 K. Ciężar tłoka G=15 kN, a objętość pod tłokiem V1=0,2 m3. Ciśnienie barometryczne, działające na górną powierzchnię tłoka b=0,98·105 N/m2. Należy obliczyć: 1. ciśnienie wodoru; 2. liczbę kilomoli; 3. temperaturę końcową po doprowadzeniu ciepła w ilości Q1-2=100 kJ; 4. pracę wykonaną przez wodór; 3 5. o ile podniesie się tłok. 3.13 (5.2.22) W wysokoprężnym silniku spalinowym tłokowym następuje samozapłon wtryskiwanego oleju napędowego wskutek sprężania powietrza ze stopniem sprężania, przy którym temperatura jest co najmniej równa temperaturze samozapłonu. Zjawisko sprężania jest opisane równaniem p/p1=(V1/V)κ, przy czym κ=1,4. Przed sprężaniem: p1=0,97·105 N/m2, T1=333 K. Należy obliczyć: 1. najmniejszy stopień sprężania ε=V1/V2; 2. końcowe ciśnienie sprężania p2, jeśli temperatura samozapłonu T=903 K. 3.14 3 kg CO2 ekspanduje izentropowo od ciśnienia p1=12 bar i temperatury T1= 340 ºC do objętości 5x większej. Uwzględniając zależność ciepła właściwego od temperatury, należy obliczyć: 1. końcowe znamiona: p2, v2, T2, H2, U2; 2. pracę L1-2 3. przyrost energii wewnętrznej ΔU 3.15 Powietrze, o początkowych parametrach: p1=45 bar, V1=0,1 dm3, T1=520 ºC, ~ traktowane jak gaz doskonały ( C p =3,5R, κ=1,4), odbywa przemianę izobaryczną a1 a 2 przy V2/V1=1,24 , a następnie przemianę izentropową a 2 a3 do osiągnięcia ciśnienia p3=1,2 bar. Należy obliczyć: 1. liczbę kilomoli gazu, kmol; 2. temperaturę T2; 3. ciepło Q1-2, J; 4. pracę L1-2, J; 5. pracę techniczną Lt1-2, J.