Ewolucja to powolny nieodwracalny i kierunkowy proces rozwoju organizmów. Jej efektem jest olbrzymia różnorodność całego świata żywego. Podłożem ewolucji jest fakt, że organizmy żywe przekazują swemu potomstwu materiał genetyczny. Mutacje zachodzące w obrębie DNA są więc dziedziczne i są główną przyczyną ewolucji. Nie ewolucyjne poglądy powstania życia na ziemi: ●teoria samorództwa zakładałe że organizmy żywe powstały z materii nieożywionej np.; bakterie z brudu. ●teoria kreacjonistyczna zakładała że wszystkie gatunki w formie obecnej zostały stworzone w jednorazowym akcie stwórczym przez Boga ●teoria Pamspermi że życie przywędrowało z kosmosu. Ewolucyjne teorie powstania życia: ●teoria Lamarcha głosiła że cechy nabyte podczas życia są dziedziczone oraz że używanie jakiegoś narządu sprawia jego rozwój, a nie używanie zanik. Teoria Lamarcha została obalona. ●teoria doboru naturalnego Karola Darwina, inaczej przeżywania organizmów najlepiej przystosowanych do walki o byt. ●współczesna syntetyczna teoria ewolucji. W doborze sztucznym organizmy które będą przedłużały swój gatunek wybiera człowiek który wybiera je według wartości użytkowej. Dobór naturalny. Źródłem różnorodności genetycznej są mutacje. Większość nich jest dla organizmu niekorzystna, ale niektóre sprawiają że jest lepiej przystosowany do środowiska i łatwiej pokonuje konkurentów. Oznacza to że organizm ten zostawi więcej potomków lepiej przystosowanych dzięki czemu gatunek wzmocni się. Rolę selekcjonera pełni środowisko naturalne a selekcjonowane są te cechy które zwiększają szanse na przeżycie. Paleontologia to nauka dostarczająca dowodów kopalnych na istnienie różnych form życia w minionych epokach. Skamieniałości to fragmenty, resztki albo ślady organizmów pochodzące z ubiegłych epok geologicznych (np.; pancerze szkielety o kości) powstałe w skałach osadowych. Skamieniałości przewodnie uznawane są skamieniałości organizmów które żyły krótko, miały ogromny zasięg występowania i były bardzo liczne np.:trylobity, okrzemki, amonity. Odciski to ślady organizmów zachowane w skale osadowej po rozłożeniu tego organizmu. Odlewy powstają w skale osadowej gdy rozłożone szczątki organizmu są wypełnione składnikami mineralnymi. Zmiany środowiska na ziemi wpływające na proces ewolucji: skład atmosfery, poziom mórz i oceanów, zmiany klimatyczne, ruchy płyt inteligencji, obecna psychika, silne więzi społeczne. Ewolucja to powolny nieodwracalny i kierunkowy proces rozwoju organizmów. Jej efektem jest olbrzymia różnorodność całego świata żywego. Podłożem ewolucji jest fakt, że organizmy żywe przekazują swemu potomstwu materiał genetyczny. Mutacje zachodzące w obrębie DNA są więc dziedziczne i są główną przyczyną ewolucji. Nie ewolucyjne poglądy powstania życia na ziemi: ●teoria samorództwa zakładałe że organizmy żywe powstały z materii nieożywionej np.; bakterie z brudu. ●teoria kreacjonistyczna zakładała że wszystkie gatunki w formie obecnej zostały stworzone w jednorazowym akcie stwórczym przez Boga ●teoria Pamspermi że życie przywędrowało z kosmosu. Ewolucyjne teorie powstania życia: ●teoria Lamarcha głosiła że cechy nabyte podczas życia są dziedziczone oraz że używanie jakiegoś narządu sprawia jego rozwój, a nie używanie zanik. Teoria Lamarcha została obalona. ●teoria doboru naturalnego Karola Darwina, inaczej przeżywania organizmów najlepiej przystosowanych do walki o byt. ●współczesna syntetyczna teoria ewolucji. W doborze sztucznym organizmy które będą przedłużały swój gatunek wybiera człowiek który wybiera je według wartości użytkowej. Dobór naturalny. Źródłem różnorodności genetycznej są mutacje. Większość nich jest dla organizmu niekorzystna, ale niektóre sprawiają że jest lepiej przystosowany do środowiska i łatwiej pokonuje konkurentów. Oznacza to że organizm ten zostawi więcej potomków lepiej przystosowanych dzięki czemu gatunek wzmocni się. Rolę selekcjonera pełni środowisko naturalne a selekcjonowane są te cechy które zwiększają szanse na przeżycie. Paleontologia to nauka dostarczająca dowodów kopalnych na istnienie różnych form życia w minionych epokach. Skamieniałości to fragmenty, resztki albo ślady organizmów pochodzące z ubiegłych epok geologicznych (np.; pancerze szkielety o kości) powstałe w skałach osadowych. Skamieniałości przewodnie uznawane są skamieniałości organizmów które żyły krótko, miały ogromny zasięg występowania i były bardzo liczne np.:trylobity, okrzemki, amonity. Odciski to ślady organizmów zachowane w skale osadowej po rozłożeniu tego organizmu. Odlewy powstają w skale osadowej gdy rozłożone szczątki organizmu są wypełnione składnikami mineralnymi. Zmiany środowiska na ziemi wpływające na proces ewolucji: skład atmosfery, poziom mórz i oceanów, zmiany klimatyczne, ruchy płyt inteligencji, obecna psychika, silne więzi społeczne. Tempo ewolucji Ewolucja zachodzi zwykle powoli. Zmiany powstają w skali jednego lub kilkudziesięciu pokoleń są najczęściej niezauważalne, ale w skali geologicznej setek tysięcy lub milionów lat są znaczne. Zwykle zatem możemy zaobserwować tylko skutki doboru naturalnegoprzystosowania do środowiska jakie cechują wszystkie organizmy a rzadko mamy okazję śledzić ten proces na bieżąco. Najlepiej znanym przykładem zmiany ewolucyjnej która zaszła w stosunkowo krótkim czasie jest tzw. Melanizm przemysłowy; zmiana ubarwienia skrzydeł ciem występujących na terenach przemysłowych. Zmianę tę zaobserwowano po raz pierwszy w Anglii i pospolitej ćmy –krępaka brzozowego. Na początku XX w jeszcze przed rewolucją przemysłową wszystkie osobniki tego gatunku miały skrzydła z charakterystycznym wzorem naśladującym porosty nadrzewne, wśród których te ćmy odpoczywały za dnia. Takie ubarwienie maskowało je przed ptakami. W połowie XIX wieku zaczęły się pojawiać ciemno ubarwione osobniki, a na początku XXw w niektórych rejonach prawie wszystkie ćmy miały ciemne skrzydła. Okazało się że przyczyną było zanieczyszczenie powietrza które doprowadziło do wyginięcia porostów nadrzewnych. Jasne ćmy były bardzo dobrze widoczne na tle ciemnej kory drzew i dlatego stały się łatwym łupem ptaków, natomiast ciemno ubarwione ćmy łatwo się maskowały przed drapieżnikami.kontynentalnych, katastrofy np: uderzenia meteorytów. Antropogeneza to nauka biologiczna zajmująca się badaniem pochodzenia człowieka. Systematyka człowieka: królestwo-zwierzęta, typ-strunowce, podtypkręgowce, gromada-ssaki, podgromada-ssaki właściwe, rząd-naczelne, rodzina-człowiekowate, rodzaj-człwiek, garunek-człwiek rozumny. Charakterystyczne cechy naczelnych: rozróżnianie barw, duża sprawność z przeciwstawnym kciukiem, silnie rozwinięty mózg. Swoiste cechy gatunkowe człowieka: pionowa postawa ciała, dwunożny chód, wysklepiona pozbawiona chwytności stopa, duży mózg, paraboliczny łuk zębowy, mało wydatne kły i grubsze szkliwo na zębach policzkowych, bródka, redukcja owłosienia, wykształcenie mowy, rozwój Tempo ewolucji Ewolucja zachodzi zwykle powoli. Zmiany powstają w skali jednego lub kilkudziesięciu pokoleń są najczęściej niezauważalne, ale w skali geologicznej setek tysięcy lub milionów lat są znaczne. Zwykle zatem możemy zaobserwować tylko skutki doboru naturalnegoprzystosowania do środowiska jakie cechują wszystkie organizmy a rzadko mamy okazję śledzić ten proces na bieżąco. Najlepiej znanym przykładem zmiany ewolucyjnej która zaszła w stosunkowo krótkim czasie jest tzw. Melanizm przemysłowy; zmiana ubarwienia skrzydeł ciem występujących na terenach przemysłowych. Zmianę tę zaobserwowano po raz pierwszy w Anglii i pospolitej ćmy –krępaka brzozowego. Na początku XX w jeszcze przed rewolucją przemysłową wszystkie osobniki tego gatunku miały skrzydła z charakterystycznym wzorem naśladującym porosty nadrzewne, wśród których te ćmy odpoczywały za dnia. Takie ubarwienie maskowało je przed ptakami. W połowie XIX wieku zaczęły się pojawiać ciemno ubarwione osobniki, a na początku XXw w niektórych rejonach prawie wszystkie ćmy miały ciemne skrzydła. Okazało się że przyczyną było zanieczyszczenie powietrza które doprowadziło do wyginięcia porostów nadrzewnych. Jasne ćmy były bardzo dobrze widoczne na tle ciemnej kory drzew i dlatego stały się łatwym łupem ptaków, natomiast ciemno ubarwione ćmy łatwo się maskowały przed drapieżnikami.kontynentalnych, katastrofy np: uderzenia meteorytów. Antropogeneza to nauka biologiczna zajmująca się badaniem pochodzenia człowieka. Systematyka człowieka: królestwo-zwierzęta, typ-strunowce, podtypkręgowce, gromada-ssaki, podgromada-ssaki właściwe, rząd-naczelne, rodzina-człowiekowate, rodzaj-człwiek, garunek-człwiek rozumny. Charakterystyczne cechy naczelnych: rozróżnianie barw, duża sprawność z przeciwstawnym kciukiem, silnie rozwinięty mózg. Swoiste cechy gatunkowe człowieka: pionowa postawa ciała, dwunożny chód, wysklepiona pozbawiona chwytności stopa, duży mózg, paraboliczny łuk zębowy, mało wydatne kły i grubsze szkliwo na zębach policzkowych, bródka, redukcja owłosienia, wykształcenie mowy, rozwó