Porażeniu Prądem elektrycznym Przygotowali: -Olek Tomys - Łukasz Trochowski „Porażenie prądem elektrycznym” - co to w ogóle jest? Porażenie prądem elektrycznym to efekt powstający w wyniku przepływu znacznego prądu elektrycznego przez tkanki organizmów żywych - ludzi lub zwierząt. Szkodliwe działanie prądu zależy od jego fizycznej charakterystyki: •napięcia •natężenia •gęstości •częstotliwości Prąd o wysokim napięciu jest niebezpieczny, bo jego natężenie przekracza granice bezpieczeństwa działanie prądu na organizm zależy od oporu tkanek (skóra, kości) •opór skóry jest zależny od: • grubości warstwy rogowej naskórka • stopnia wilgotności powłok Na podstawie obserwacji (dla prądów poniżej 20 mA) stwierdzono, że ludzie nie zauważają na ogół faktu przepływu przez ich ciało prądów poniżej pół miliampera; w miarę wzrostu natężenia prądu doznania są coraz bardziej nieprzyjemne i bolesne, przy czym wrażliwość ta jest mniejsza na działanie prądu stałego niż przemiennego, oraz że wrażliwość kobiet jest nieco większa, niż mężczyzn. Dla człowieka krótkotrwały kontakt skóry ze źródłem napięcia nie przekraczającego 1 kilowolta na ogół nie grozi poważnymi konsekwencjami, o ile tylko nie dojdzie do sytuacji, kiedy mimowolny skurcz mięśni, jaki następuje zazwyczaj w takiej sytuacji nie doprowadzi do przedłużenia tego kontaktu (np. przez zaciśnięcie dłoni na znajdującym się pod napięciem przewodzie). Przepływ prądu powyżej 20 mA, jeśli trwa dłużej niż kilkanaście sekund jest już niebezpieczny dla zdrowia, a powyżej ok. 70 mA - dla życia. Obecnie w Polsce nowo powstałe domowe instalacje elektryczne obowiązkowo wyposażane są w wyłączniki różnicowoprądowe typu AC, o znamionowym prądzie różnicowym 30 mA (zadziałanie od połowy, czyli 15-30 mA), służące do ochrony ludzi przed skutkami porażenia prądem elektrycznym. Nt. wykorzystywania celowego zjawiska porażenia prądem Porażenie prądem elektrycznym jest niekiedy wywoływane w sposób zamierzony. Wykorzystywane jest m.in. w ogrodzeniach pastwisk (elektryczny pastuch), jako jeden ze sposobów ogłuszania zwierząt przed ubojem w rzeźni, a także w medycynie (terapia elektrowstrząsowa, przez skórna stymulacja nerwów, defibrylacja, kardiowersja). Zagrożenie śmiertelnym porażeniem prądem elektrycznym stosowane bywa także niekiedy jako element odstraszający ludzi przed zbliżaniem się i dotykaniem ogrodzeń. Ogrodzenia, w których znajdowały się druty pod wysokim napięciem budowano między innymi podczas II wojny światowej wokół obozów koncentracyjnych, ale także i później, np. jako jeden z elementów umocnień na granicy między NRD i RFN oraz w murze berlińskim. Zamierzone śmiertelne porażenie prądem elektrycznym jest również jedną ze stosowanych w USA metod egzekucji kary śmierci na tzw. krześle elektrycznym. Rażeniem prądem elektrycznym może być również wykorzystywane jako forma tortury. 3. Zagrożenia powodowane przez prąd elektryczny Powszechne stosowanie energii elektrycznej we wszystkich dziedzinach techniki i w życiu codziennym niesie oprócz wielu korzyści również wiele zagrożeń, zarówno dla człowieka, jak i dla jego środowiska pracy i życia. Niewłaściwie eksploatowane urządzenia elektryczne mogą powodować porażenia, awarie, pożary i wybuchy. W Polsce wskaźnik liczby wypadków śmiertelnych, spowodowanych porażeniem prądem elektrycznym w 2000 r. wyniósł 7,5, wielokrotnie zatem przewyższa wskaźniki w najbardziej uprzemysłowionych państwach Europy, które wynoszą od 1,3 do 2,0. Jest to spowodowane m.in. niedoskonałością technicznych rozwiązań instalacji elektrycznych i urządzeń w milionach mieszkań, zabudowań gospodarskich i innych obiektów budowlanych. Przyczyną jest również niedostateczna wiedza o występowaniu zagrożenia i sposobach jego ograniczania. Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Działanie bezpośrednie (porażenie elektryczne) występuje wtedy, gdy przez ciało człowieka popłynie prąd elektryczny. Wywołuje on wiele zmian fizycznych, chemicznych i biologicznych w organizmie, zakłóca działanie układu nerwowego, co może objawiać się uczuciem bólu, kurczami mięśni, zatrzymaniem oddechu, zaburzeniami krążenia krwi, zaburzeniami wzroku, słuchu i równowagi, utratą przytomności czy migotaniem komór serca, a często kończy się nawet śmiercią. Główną przyczyną śmierci w wyniku porażenia prądem, często uważaną za jedyną, jest migotanie komór serca, lecz śmierć może nastąpić również w skutek uduszenia, lub blokady serca, przy czym należy pamiętać o tym że każdy organizm ludzki inaczej reaguje na przepływ prądu elektrycznego. Porażenie prądem może wystąpić po zetknięciu się ciała człowieka z częściami metalowymi, które normalnie nie są pod napięciem, czyli są oddzielone od obwodu elektrycznego izolacją roboczą, lub po zetknięciu z przedmiotami metalowymi nie stanowiącymi części urządzeń elektrycznych np. z instalacją wodociągową i grzewczą. Szczególne zagrożenie powoduje obsługa przyrządów ręcznych, których napięcie przekracza napięcie bezpieczne, więc najczęstszą przyczyną porażeń jest zetknięcie się z uszkodzonymi przyrządami takimi jak: wiertarki czy lampy przenośne. Skutki porażenia prądem zależą od jego rodzaju, wartości, czasu oddziaływania oraz drogi przepływu przez ciało. Działanie pośrednie prądu elektrycznego powoduje różnego rodzaju urazy, powstające bez przepływu prądu przez organizm, np. oparzenia łukiem elektrycznym czy uszkodzenia wzroku wskutek dużej jaskrawości łuku elektrycznego. Porażenia i oparzenia prądem elektrycznym mogą być spowodowane: wadliwą budową urządzeń, pojawieniem się napięcia na metalowych częściach urządzeń i konstrukcjach nie będących zwykle pod napięciem (np. w wyniku zwarć), a także nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa pracy oraz instrukcji obsługi urządzeń, lekkomyślnością, czy brakiem odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach. W określonych warunkach urządzenia elektryczne mogą także spowodować pożar i wybuch. Pożar powstaje zwykle na skutek niewłaściwego stanu technicznego urządzeń elektrycznych, np. nadmiernego nagrzewania się, iskrzenia połączeń lub nieprawidłowego ich użytkowania. Wybuch może być spowodowany nawet przez urządzenie w pełni sprawne technicznie, którego konstrukcja nie jest jednak przystosowana do wymagań danego środowiska pracy. Prąd elektryczny jest niewątpliwie błogosławionym wynalazkiem ludzkości, ale stykając się z nim, trzeba zachować wielką ostrożność. 4. Jak postępować przy porażeniu prądem? a) Uwalnianie porażonego spod działania prądu elektrycznego: - wyłącz napięcie właściwego obwodu elektrycznego - odciągnij porażonego od urządzenia pod napięciem odpowiednimi narzędziami z suchego drewna lub tworzywa sztucznego - gdy wyłączenie napięcia może spowodować upadek porażonego, zabezpiecz go przed tym - po wyłączeniu napięcia upewnij się o jego braku za pomocą wskaźnika napięcia b) Pierwsza pomoc: Skutki porażenia prądem są tym groźniejsze, im większą powierzchnię ciała objęło porażenie. Gdy już dojdzie do porażenia prądem, szansę na uratowanie życia ludzkiego zależą od sprawności i szybkości osoby ratującej. Pierwszą czynnością jest natychmiastowe wyłączenie prądu i jak najszybsze przystąpienie do ratowania, ponieważ w pierwszej minucie istnieje 98% szansy na to że człowiek zostanie uratowany, gdy już po 8minutach szansa ta maleje do 5%. Następnie jeżeli jest możliwość, trzeba usunąć porażonego spod działania prądu, zabezpieczając go równocześnie przed ewentualnym upadkiem, cały czas pamiętając o tym, że ratujący musi być dobrze odizolowany w takim samym stopniu od ziemi co od porażonego. Należy zachować szczególną ostrożność przy dotykaniu gołych części przyrządów, oraz ciała porażonego. Jeśli porażony stracił przytomność natychmiast powinno zastosować się sztuczne oddychanie. Ważne jest też to, aby nie wlewać mu nic do ust , lecz okryć go ciepło i skierować go do szpitala. 5. Źródła: - www.pl.wikipedia.org - www.google.pl wyszukiwarka obrazków - www.sciaga.pl - www.fizyka.net.pl - www.fizykon.org - www.fizyka.celary.net - www.elektrostatykaiprad.republika.pl - i inne