geografia - Antoni Mućka

Praca kontrolna z geografii
Liceum dla Dorosłych semestr IV
Nazwisko i imię ...........................................................................................................
Zadanie 1. (4pkt)
Wymienione niżej państwa wpisz w odpowiednie miejsca tabeli.
Państwa: Andora, Brazylia, Chiny, Dominikana, Islandia, Kanada, Laos, Liechtenstein, Paragwaj, San Marino,
Timor Wschodni, Uganda.
Rodzaj państwa
Przykłady państw
Rodzaj państwa
wyspiarskie
.......................................................... śródlądowe
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
wielkopowierzchniowe
Przykłady państw
.......................................................... minipaństwa
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
Zadanie 2. (2pkt)
Wybierz ekonomiczne mierniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego.
a) Udział poszczególnych działów gospodarki w tworzeniu PKB.
b) Roczne tempo przyrostu PKB.
c) Udział przemysłu w tworzeniu PKB.
d) Odsetek ludności z wykształceniem średnim i wyższym.
e) Struktura zatrudnienia ludności.
f) Wysokość PKB na jednego mieszkańca.
g) Dzienne spożycie kalorii i białka.
h) Udział wydatków na żywność w budżetach domowych.
i) Liczba lekarzy na 1000 mieszkańców.
j) Średnia długość trwania życia.
Mierniki ekonomiczne: 1. .........., 2. .........., 3. .........., 4. ...........
Zadanie 3. (0–1 pkt.)
Wybierz grupę krajów charakteryzującą się następującymi cechami społeczno-gospodarczymi:
wysoki przyrost naturalny, przewaga zatrudnienia w I sektorze gospodarki, przewaga surowców i płodów
rolnych w strukturze eksportu, przewidywany okres edukacji dzieci rozpoczynających naukę poniżej 10 lat.
a)
b)
c)
d)
Słabo rozwinięte.
Średnio rozwinięte.
Wysoko rozwinięte.
Bardzo wysoko rozwinięte.
Kraje: ..........
1
Zadanie 4. (4pkt.)
Wymienione cechy społeczno-gospodarcze państw podziel na dwie grupy: charakterystyczne dla
krajów średnio rozwiniętych i krajów bardzo wysoko rozwiniętych.
a) Wzrost średniej długości trwania życia do 69,7 lat.
b) Dominacja III i IV sektora w strukturze zatrudnienia ludności i w tworzeniu PKB.
c) Rozwój przemysłu przetwórczego.
d) Średnio dla całej grupy dochód narodowy na 1 mieszkańca powyżej 5200 USD.
e) Postępujący proces starzenia się ludności.
f) Wysoki udział dóbr trwałego użytku w strukturze konsumpcji.
g) Spadek zatrudnienia w rolnictwie przy równoczesnym wzroście zatrudnienia w przemyśle.
h) Wysoki udział produkcji zwierzęcej w produkcji rolniczej ogółem.
Kraje średnio rozwinięte:
1. ..........,
2. ..........,
3. ..........,
4. ...........
Kraje bardzo wysoko rozwinięte: 1. ..........,
2. ..........,
3. ..........,
4. ...........
Zadanie 5. (3pkt.)
W tabeli zamieszczono wskaźniki charakteryzujące poziom rozwoju gospodarczego kilku państw.
Każdemu państwu z określonej grupy przyporządkuj właściwą kolumnę danych, oznaczoną w
tabeli numerami 1–4.
Cechy krajów o różnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego
Państwa o różnym poziomie rozwoju
Cecha
1
2
3
4
Udział przemysłu w tworzeniu PKB w %
28,8
33,0
25,0
21,0
Zatrudnienie w rolnictwie w %
48,0
8,6
78,6
1,5
Średnia długość trwania życia
68,2
68,8
48,7
78,5
5,1
9,8
3,3
12,4
Średni czas nauki (w latach) osób powyżej 25 roku życia
a) Państwo słabo rozwinięte – nr ..........
b) Państwo średnio rozwinięte – nr ..........
c) Państwo wysoko rozwinięte – nr ..........
Zadanie 6. (2 pkt.)
Wybierz konsekwencje regresu demograficznego dla państwa, w którym on występuje.
a) Możliwość wystąpienia stagnacji stopy życiowej społeczeństwa.
b) Wzrost nakładów na opiekę zdrowotną.
c) Możliwość zmniejszenia się liczby ludności.
d) Niekontrolowany rozwój miast.
e) Przeznaczanie bardzo dużej części dochodu narodowego na bieżącą konsumpcję.
f) Konieczność reform ubezpieczeń społecznych.
g) Zwiększenie migracji ludności w poszukiwaniu pracy.
h) Niekorzystne proporcje między liczbą ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.
Konsekwencje regresu demograficznego: 1. ..........,
2. ..........,
2
3. ..........,
4. ...........
Zadanie 7. (2 pkt.)
Na podstawie analizy rysunku oznacz literą P zdania zawierające informacje prawdziwe, a literą F zdania z informacjami fałszywymi.
a) Czas potrzebny na podwojenie się liczby ludności świata był najkrótszy w połowie XX wieku. ..........
b) Po 2040 roku liczba ludności świata zacznie spadać. ..........
c) Eksplozja demograficzna wystąpiła w pierwszej połowie XX wieku. ..........
d) Według prognoz w 2030 roku roczny przyrost ludności świata będzie taki sam jak w 1950 roku. ..........
Zadanie 8. (2 pkt.)
Z wymienionych czynników rozwoju demograficznego wybierz cztery charakterystyczne dla regionów
wzrostu demograficznego.
a. Rozpad małżeństw – zwiększająca się liczba rozwodów.
b. Duża liczba kobiet w wieku rozrodczym.
c. Jedna kobieta średnio rodzi pięcioro dzieci.
d. Długi okres nauki i duża aktywność zawodowa kobiet.
e. Niewielkie znaczenie świadomego planowania rodziny.
f. Bardzo wczesny wiek zawierania małżeństw.
g. Starzenie się społeczeństwa – mała liczba kobiet w wieku rozrodczym.
h. Powszechnie przyjęty model małej lub bezdzietnej rodziny.
Czynniki rozwoju demograficznego: 1. ..........,
2. ..........,
3
3. ..........,
4. ..........,
5. ...........
Zadanie 9. (3 pkt.)
Każdemu z pozytywnych skutków imigracji przyporządkuj jedną odpowiadającą mu negatywną
konsekwencję, którą można zaobserwować na terenach emigracyjnych.
a) Napływ wykwalifikowanych pracowników.
1. Zaburzenie struktury demograficznej i zmniejszenie przyrostu
naturalnego.
b) Poprawa struktury wieku ludności i wzrost przyrostu
naturalnego.
2. Rozpad rodzin.
c) Łagodzenie deficytu siły roboczej dla prac najmniej
atrakcyjnych.
3. Wydatki poniesione na edukację emigrantów.
4. Zmniejszenie zasobów siły roboczej.
a) ..........,
b) ..........,
c) ...........
Zadanie 10. (2 pkt.)
Z wymienionych cech fizjonomii miast wybierz trzy, które są charakterystyczne dla miasta śródziemnomorskiego.
a) bardzo wyraźnie widoczne rozbicie na dzielnice narodowościowe i społeczne,
b) centrum miasta zajmuje rezydencja władcy i dzielnica świątyń,
c) domy o grubych, białych murach,
d) duża liczba kościołów i placów,
e) regularny, szachownicowy plan ulic,
f) wąskie i kręte kamienne uliczki,
g) w centrum miasta znajduje się city zajmujące ok. 1–2% obszaru całego miasta.
Cechy fizjonomii miasta śródziemnomorskiego: 1. ..........,
2. ..........,
3. ...........
Zadanie 11. (1 pkt.)
Na podstawie kolejnych etapów powstawania zespołu miejskiego rozpoznaj typ aglomeracji.
f) Szybki przyrost miejsc pracy w rozwijającym się przemyśle w dużym mieście.
g) Zwiększona migracja ludności do miasta, która przy powolnym rozwoju budownictwa powoduje
niedobór mieszkań dla nowych pracowników.
h) Osiedlanie się nowych pracowników w małych miejscowościach położonych na terenach sąsiadujących z miastem przemysłowym.
i) Szybki rozwój miejscowości położonych w strefie podmiejskiej miasta przemysłowego.
j) Połączenie miejscowości położonych w strefie podmiejskiej z systemem transportowym miasta
przemysłowego.
k) Powstanie zespołu miejskiego.
Typ zespołu miejskiego: ........................................................................................................
4
Zadanie 12. (2 pkt.)
Z wymienionych niżej cech dzielnicy wybierz cztery charakterystyczne dla slumsów.
a) Ogrodzone osiedla wielorodzinnych budynków.
b) Przewaga niewielkich prowizorycznych domów.
c) Wyposażenie w monitoring.
d) Bardzo duża gęstość zaludnienia.
e) Budynki wznoszone bez pozwoleń i planów architektonicznych.
f) Osiedla strzeżone przez prywatną policję.
g) Ograniczony dostęp do infrastruktury technicznej.
Cechy slumsów: 1. ..........,
2. ..........,
3. ..........,
4. ...........
Zadanie 13. (3 pkt.)
Na mapie numerami oznaczono obszary o różnym stopniu przyrodniczej przydatności dla rolnictwa.
Przyporządkuj do każdej charakterystyki numer, którym na mapie oznaczono obszar odpowiadający
danemu opisowi.
a) Obszar nie jest wykorzystywany rolniczo głównie z powodu bardzo krótkiego okresu wegetacyjnego.
Numer ..........
b) Obszar o bardzo dobrych warunkach dla rolnictwa ze względu na nizinność terenu, klimat podzwrotnikowy morski oraz żyzne gleby kasztanowe i aluwialne.
Numer ..........
c) Przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa są tutaj bardzo słabe głównie z uwagi na stały deficyt wody.
Numer ..........
d) Obszar o bardzo dobrych warunkach przyrodniczych dla rolnictwa, położony w strefie klimatu
umiarkowanego ciepłego, pokryty bardzo żyznymi czarnoziemami.
Numer ..........
5
Zadanie 14. (3 pkt.)
Przyporządkuj każdej roślinie odpowiednie wymagania glebowe i klimatyczne.
A. Herbata
1. Roślina strączkowa uprawiana na dobrych glebach w klimacie umiarkowanym ciepłym
i podzwrotnikowym.
B. Ziemniaki
2. Wymaga dobrych gleb i wysokiej temperatury (18–25°C) w ciągu całego okresu wzrostu.
Ponad 90% światowych zbiorów pochodzi z obszarów monsunowych.
C. Soja
3. Wymaga żyznych i bardzo żyznych gleb oraz dużego ciepła i nasłonecznienia w okresie
dojrzewania.
D. Pszenica
4. Wymaga ciepłego podzwrotnikowego klimatu i dużej ilości opadów równomiernie
rozłożonych w ciągu roku, nie ma dużych wymagań glebowych.
5. Roślina nie ma dużych wymagań glebowych i najlepiej rośnie w klimacie umiarkowanym,
lecz nie znosi przymrozków i dużej wilgotności gleby.
A. ..........,
B. ..........,
C. ..........,
D. ...........
Zadanie 15. (1 pkt.)
Wybierz cechę, która nie charakteryzuje przemysłowego chowu zwierząt.
a) Zwierzęta utrzymywane są w pomieszczeniach zamkniętych.
b) Obsługa i karmienie zwierząt są zautomatyzowane.
c) Zwierzęta najczęściej karmione są paszami wytwarzanymi poza gospodarstwem.
d) Zwierzęta przeznaczone są głównie na samo zaopatrzenie
gospodarstwa. Odpowiedź: ..........
Zadanie 16. (1 pkt.)
Wybierz prawidłowe dokończenie zdania.
Klęska głodu w środkowej i wschodniej części Afryki spowodowana jest wieloma
przyczynami, wśród których najczęściej wymienia się…
a)
b)
c)
d)
okresowe susze i duży przyrost naturalny ludności;
intensywną eksploatację surowców mineralnych;
plantacyjną gospodarkę rolną;
jałowienie gleby.
Odpowiedź: ..........
Zadanie 17. (1 pkt.)
Z wymienionych największych morskich łowisk świata wybierz dwa położone w rejonach
mieszania się wód zimnych i ciepłych prądów morskich.
a) Wody mórz Ochockiego, Japońskiego, Żółtego, Południowochińskiego.
b) Ocean Spokojny u wybrzeży Chile i Peru.
c) Północny Atlantyk u wybrzeży Grenlandii i Islandii.
d) Wody wzdłuż wybrzeży Antarktydy.
e) Morza: Bałtyckie, Śródziemne, Czarne.
f) Ocean Atlantycki u zachodnich wybrzeży Afryki równikowej.
Łowiska: 1. ..........,
2. ...........
6
Zadanie 18. (2 pkt.)
W bilansie energetycznym świata udział poszczególnych nośników energii zmieniał się w
różnych okresach. Każdej z wymienionych przyczyn tych zmian przyporządkuj jeden skutek.
A. Wzrost cen ropy naftowej w 1973 roku.
1. Wzrost produkcji energii ze źródeł alternatywnych.
B. Spalanie w elektrowniach wysoko kalorycznej ropy naftowej.
2. Wzrost wykorzystania gazu ziemnego i pierwiastków
promieniotwórczych.
C. Wzrost cen paliw kopalnych w końcu XX wieku.
3. Najważniejszym surowcem energetycznym stał się węgiel.
4. Spadek znaczenia węgla jako podstawowego nośnika energii.
A. ..........,
B. ..........,
C. ...........
Zadanie 19. (3 pkt.)
Wpisz w odpowiednie miejsce tabeli nazwę rozpoznanego na podstawie opisu czynnika
lokalizacji przemysłu oraz gałąź lub branżę przemysłu, którego lokalizacja jest w największym
stopniu uzależniona od tego czynnika.
Czynniki lokalizacji przemysłu:
a. W produkcji przemysłowej czynnik ten spełnia potrójną rolę: służy jako surowiec, jest
wykorzystywany do chłodzenia maszyn i urządzeń oraz bywa niezbędny jako środowisko, w
którym odbywają się określone procesy technologiczne.
b. Czynnik ten może decydować o powstawaniu zakładów przemysłowych w ośrodkach o
rozwiniętym szkolnictwie zawodowym – średnim i wyższym lub w rejonach o dużym
bezrobociu oraz na obszarach gęsto zaludnionych.
c. Czynnik ten zarówno w przeszłości, jak i obecnie decyduje o przymusowej lokalizacji wielu
zakładów przemysłowych.
d. To uwarunkowanie lokalizacji przemysłu określa zapotrzebowanie ludności na określone
grupy towarów i może być rozpatrywane w skali lokalnej oraz globalnej.
Lp.
Oznaczenie
literowe
1.
b
2.
d
3.
a
4.
c
Nazwa czynnika lokalizacji przemysłu
Gałęzie i branże przemysłu do wyboru:
przemysł: celulozowo-papierniczy, cementowy, kosmetyczny, precyzyjny
7
Gałąź lub branża przemysłu
Zadanie 20. (4 pkt.)
Wymienione niżej współczesne tendencje rozwoju przemysłu podziel na dwie grupy:
charakterystyczne dla krajów wysoko rozwiniętych i krajów słabo rozwiniętych gospodarczo.
a) Deglomeracja okręgów przemysłowych.
b) Intensywny rozwój przemysłu chemicznego, głównie produkcji nawozów sztucznych.
c) Intensywny rozwój pracochłonnych gałęzi przemysłu.
d) Likwidacja zakładów degradujących środowisko przyrodnicze.
e) Wzrost wydobycia surowców, eksploatacji lasów i przetwórstwa płodów
rolnych.
f) Rozwój gałęzi o energooszczędnych technologiach produkcji.
g) Postępująca koncentracja zakładów w okręgach przemysłowych.
h) Rozwój przemysłu wysokich technologii.
Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo
Kraje słabo rozwinięte gospodarczo
................................................................................................. .................................................................................................
................................................................................................. .................................................................................................
................................................................................................. .................................................................................................
................................................................................................. .................................................................................................
Zadanie 21. (3 pkt.)
Każdej z przyczyn przyporządkuj jeden rodzaj usług rozwijający się dzięki niej.
A.
B.
C.
D.
Powstawanie społeczeństw opartych na wiedzy.
Wzrost dochodów ludności.
Wzrost konkurencji przedsiębiorstw.
Wydłużenie wolnego czasu ludności.
A. ..........,
B. ..........,
C. ..........,
1.
2.
3.
4.
5.
usługi marketingowe
usługi turystyczne
usługi logistyczne
usługi edukacyjne
usługi kulturalne
D. ...........
Zadanie 22. (2 pkt.)
Z wymienionych czynników wpływających na rozwój turystyki wybierz cztery należące do
grupy czynników społeczno-demograficznych.
a) Rozwój urbanizacji.
b) Nasilenie procesów globalizacji.
c) Wzrost dochodów ludności.
d) Wydłużenie wolnego czasu ludności.
e) Powstanie międzynarodowych koncernów.
f) Intensywny rozwój gospodarczy wielu państw.
g) Wzrost poziomu wykształcenia ludności.
h) Rozwój wyspecjalizowanych usług turystycznych.
8
Czynniki społeczno-demograficzne: 1. ..........,
2. ..........,
3. ..........,
4. ...........
Zadanie 23. (1 pkt.)
Na podstawie analizy tabeli wybierz zdania zawierające prawdziwe informacje.
a) Transport kolejowy i lotniczy najbardziej rozwinął się w Chinach, a samochodowy w
Stanach Zjednoczonych.
b) We wszystkich państwach wzrosły przewozy pasażerów transportem samochodowym.
c) W Stanach Zjednoczonych przewozy pasażerów transportem lotniczym wzrosły o 100%.
Francuzi i Anglicy najchętniej podróżują samolotami.
Przewozy pasażerów różnymi środkami transportu (w mld pasażerokilometrów)
Środki transportu
Państwo
samochód
kolej
samolot
1990
2010
1990
2010
1990
2010
8,8
9,9
65,8
238,0
625,5
1217,8
Chiny
261,0
606,0
b.d.
b.d.
64,2
330,7
Rosja
167,1
175,9
28,3
50,2
39,6
59,2
Niemcy
55,4
81,8
55,6
63,5
42,1
148,4
Francja
63,6
85,0
41,3
48,6
43,3
125,4
Wielka Brytania
34,2
50,7
46,0
50,1
81,7
230,5
Japonia
384,0
403,0
110,0
83,6
61,3
125,1
Holandia
13,5
17,0
15,2
16,2
28,3
73,4
8,2
10,8
15,0
b.d.
6,2
16,4
Stany Zjednoczone
Austria
b.d. – brak danych
Zdania zawierające prawdziwe informacje: ..........
..........
Zadanie 24. (2 pkt.)
Wybierz cztery skutki globalizacji gospodarczej.
a) Wzrost specjalizacji państw w zakresie produkcji przemysłowej.
b) Wzrost obrotów w handlu międzynarodowym.
c) Korzystanie przez ludność różnych krajów z takich samych artykułów codziennego użytku.
d) Upowszechnianie się amerykańskich wzorców spędzania wolnego czasu.
e) Rozwój ponadnarodowych korporacji przemysłowych i usługowych.
f) Konieczność ustawicznego zdobywania nowych umiejętności zawodowych.
g) Zwiększenie międzynarodowych migracji ludności.
h) Upodabnianie się stylu życia mieszkańców różnych regionów świata.
Skutki globalizacji gospodarczej: 1. ..........,
2. ..........,
9
3. ..........,
4. ...........
Zadanie 25. (3 pkt.)
W tabeli wymieniono główne przyczyny konfliktów zbrojnych. Każdej z nich przyporządkuj
właściwą charakterystykę oraz dwa przykłady konfliktów wywołanych tą przyczyną.
Przyczyny konfliktów
Charakterystyka przyczyny
ekonomiczne
.........................................................................
polityczne
.........................................................................
społeczne
.........................................................................
Przykłady konfliktów
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
Przyczyny konfliktów zbrojnych:
a) Najczęściej występują na terenach państw wielonarodowościowych lub na obszarach
zamieszkiwa- nych przez ludność wyznającą różne religie.
b) Przyczyną tych wojen są spory terytorialne lub prześladowania polityczne mieszkańców.
c) Są to wojny o dostęp do bogactw naturalnych: surowców mineralnych, wody, obszarów
uprawnych lub terenów dobrze zagospodarowanych.
Konflikty zbrojne:
dawna Jugosławia; Filipiny; Indie–Pakistan; Irak–Kuwejt; Nigeria; spór Japonia–Rosja.
Zadanie 26. (1 pkt.)
Wybierz opis, który nie charakteryzuje terroryzmu.
a) Organizowanie zamachów w najbardziej uczęszczanych miejscach publicznych.
b) Blokowanie rządowych stron internetowych lub niszczenie programów i danych w
komputerach.
c) Wprowadzenie godziny policyjnej na terenach objętych rozruchami.
d) Śmierć przypadkowych osób ma wywołać wśród ludności strach i panikę.
Terroryzmu nie charakteryzuje: ..........
10