Odpowiedzi na pytania ogólne dotyczące programu rolnośrodowiskowego Lp. Pytanie/uwaga Czy jest obowiązek zachowania w gospodarstwie rolnym wszystkich trwałych użytków zielonych występujących w gospodarstwie w momencie rozpoczęcia realizacji zobowiązania ?. Czy doradca rolnośrodowiskowy może (i powinien) określić trwałe użytki zielone, które powinno się zachować w gospodarstwie, tak aby były spełnione cele środowiskowe programu, dokonując odpowiednich zapisów w planie rolnośrodowiskowym? I tczy ylko zmniejszenie tych powierzchni w trakcie realizacji programu podlegałoby 1. sankcjom? 2. 3. 5. Rolnik wchodząc w program rolnośrodowiskowy zobowiązuje się do zachowania wszystkich powierzchni TUZ i wszytskich elemntów krajobrazu nieuzytkowanych rolniczo będących ostojami przyrody, które posiada na dzień rozpoczęcia programu a więc na dzień 1 marca. Sankcje w wysokości 20% całej kwoty przysługującej płatności w danym roku naliczane są od jakiegokolwiek zmniejszenia, a więc niezachowania. Obszary N2K - czy sa to tylko zatwierdzone rozporzadzeniem obszary ptasie? Jak bedą traktowane obszary siedliskowe, które stale są jeszcze "projektowane"? Czy w tym przypadku bedą także brane pod uwagę ostoje z shadow list, czy tylko z listy rzadowej? Płatność w ramach Pakietu 5. przysługuje za obszary ptasie w myśl rozporządzenia Ministerwa Środowiska, a za obszary siedliskowe - te które zostały oficjalnie ze strony rzadowej zgłoszone do Komisji Europejskiej i przekazane do ARiMR przez Ministra Środowiska na dany rok gospodarczy przed 15 maja danego roku. Czy jest zależność pomiędzy pakietami, a typem obszaru naturowego - pakiet ptasi tylko w "ptasiej naturze", a pakiety siedliskowe w "siedliskowej"? Nie ma bezpośredniej zależności, jednak ekspert powinien brać pod uwagę cel, dla którego został utworzony dany obszar Natura 2000 - ptasi i siedliskowy. Czy w sytuacji opisanej w § 27 ust. 3 płatność nie przysługuje do wszystkich działek zgłoszonych do danego wariantu, czy tylko tych na których stwierdzono uchybienie? 4. ODPOWIEDZI Jeżeli ponownie zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach tego samego wariantu, płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje temu rolnikowi w danym roku i w roku następnym, w części dotyczącej tego wariantu bez względu na której działce zostanie stwierdzone uchybienie po raz drugi. Czy w sytuacji przejścia z zasad finansowania 2004-06 na zasady 2007-13 (przyjmując, że beneficjent jest po trzecim roku realizacji planu rolnośrodowiskowego na starych Przy przejściu ze starego programu na nowy istnieje wymóg przejścia z co najmniej taką zasadach), np. w pakiecie S02, można zwiększyć powierzchnię samą powierzchnią, a więc z większą także. Istnieje możliwość dołączania innych realizowanego pakietu rolnictwo ekologiczne, naturalnie pakietów. dodając drugi dodatkowo np. łąki ekstensywne, czy można przejść tylko z powierzchnią dotychczas objętą pakietem? 6. 7. 8. 9. 10. 11. Czy w rejestrze działalności rolnośrodowiskowej stosowanie nawozów mineralnych należy wpisywać niezależnie od realizowanego pakietu? Obowiązek umieszczania informacji o zastosowanych nawozach mineralnych dotyczy każdej działki rolnej w gospodarstwie niezależnie od realizowanego pakietu. Czy w świetle § 31 ust 1 rozporządzenia ARiMR będzie żądać Poza rokiem 2008 plan działalności rolnośrodowiskowej musi być sporządzony najpóźniej na dzień rozpoczęcia realizacji programu, a więc na 1 marca. Jedynie w tym przedstawienia planu działalności rolnośrodowiskowej do 15 roku wymóg ten musi być dopełniony na dzień 15 maja. maja roku, w którym złożono wniosek? Jakim dokumentem powinien być dowód zakupu kwalifikowanego materiału siewnego odmian roślin lokalnych w przypadku realizacji przez rolnika pakietu 6, wariant 1.produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych. W krajowym rejestrze odmiany miejscowe są zarejestrowane, natomiast w praktyce istnieje problem z zakupem w/w materiału siewnego. Wymaganym dokumentem jest faktura potwierdzająca zakup materiłau kwalifikowalnego w przypadku odmian roślin zanjdujacych sie w krajowym rejestrze. Natomiast w przypadku odmian roślin loklanych, wymienionych w załaczniku 4 do rozporządzenia nie ma wymogu posiadania dokumentu zakupu i w tym przypadku materiał nasienny nie musi być materiałem kwalifikowanym. Niejasne są zapisy § 5 ust 2 - dotyczące zmiany wariantów i pakietów. Czy rolnik w drugim roku realizacji może zmieniać pakiety? Zapis wspomina o trzecim roku realizacji, ale nie wyklucza pierwszego i drugiego. § 5 ust 2 odnosi się do sytuacji, kiedy zmiana polega na dodaniu nowego pakietu/wariantu lub powiekszenia powierzchni pod realizowanym już pakietem/wariantem. Taka zmiana dokonana w 3 i późniejszym roku realizacji programu wiąże się z koniecznością opracowania nowego planu dzialalności rolnośrodowiskowej i rozpoczęciem nowego pięcioletniego zobowiązania. Zmiany, o ktorych mowa w § 5 ust.1 pkt 2 czyli dotyczące miejsca uprawy roslin w ramach wariantu 6.1, 6.2 i 6.3 oraz dotyczace przemiennego stosowania wsiewek poplonowych lub miedzyplonów na różnych działakch rolnych w pakiecie 8 wiążą się jedynie z koniecznością uwidocznienia tego w planie działalności poprzez jego aktualizację i dostosowanie do zmienionych warunków realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego. Zasady realizacji programu rolnośrodowiskowego 2004-2006 określa rozporządzenie Czy rolnicy realizujący Program rolnośrodowiskowy z PROW Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. (Dz. U. nr 174, poz. 1809), natomiast programu 2004 – 2006 prowadzą rejestr działalności rolnośrodowiskowej rolnośrodowiskowego 2007-2013 - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i rozwoju wsi z stary według starych zasad, czy nowy według nowych zasad? dnia 28 lutego 2008 r. (Dz. U. nr 34, poz. 200). Te dwa programy należy traktowac jako dwa niezależne programy, rzadzące sie innymi prawami. Co oznacza aktualna analiza gleby – kiedy mają być pobierane Za aktualna analizę gleby traktuje się analizę nie starszą niż 5 lat wykonaną przez stację próby glebowe w celu opracowania planu nawozowego? chemiczno-rolniczą lub inny podmiot świadczący usługi w tym zakresie. 12. 13. Czy rolnik, który miał w programie rolnośrodowiskowym 20042006 pakiet S02 - rolnictwo ekologiczne tzn jest w 4 lub 5 roku Przejście ze starego programu na nowy wiąże się z koniecznością realizacji pakietów o realizacji tego programu może obecnie przejść na nowy PROW podobnym charakterze zgodnie z paragrafem 30, jednak można dodawać dowolne 2007-2013, zadeklarować rolnictwo ekologiczne i dodać pakiet pakiety przy zachowaniu zasad niełączenia np.. Pakietu 1. z Pakietem 2. zachowanie lokalnych ras zwierząt? Powierzchnia gospodarstwa może ulec zmniejszeniu podczas trwania programu, Czy powierzchnia ogólna gospodarstwa i powierzchnia użytków jednakże dotyczy to tylko GO, do których nie przyznano płatności lub sadów, gdyż w rolnych może ulec zmniejszeniu podczas trwania przypadku TUZ - niezaleznie od wielkości tego zmniejszenia - nakładana jest w danym zobowiązania rolnośrodowiskowego? Pytanie dotyczy działek, roku na rolnika sankcja w wysokości 20% płatności rolnośrodowiskowej. W przypadku na których nie jest realizowane zobowiązanie? realizacji pakietu 1. - zmniejszenie dotyczyć może jedynie sadów. Kiedy będą wypłacane rolnikowi koszty transakcyjne? Czy w pierwszym roku, gdy rolnik będzie realizował pakiet 3, czy dopiero w kolejnym roku po uzyskaniu pozytywnej opinii eksperta i zmianie zobowiązania na pakiet 4 lub 5.? Koszty transakcyjne wypłacane będą rolnikowi po roku, od momentu zadeklarowania we wniosku Pakietu 4. lub 5. Jeśli więc rolnik w 2008 roku zgłasza działkę do Pakietu 3, a w 2009 r. tą sama działkę przenosi w Pakiet 4. lub 5. zwrot kosztów transakcyjnych do powierzchni zakwalifikowanej do Pakietu 4 lub 5 otrzyma do końca lutego 2010 r. Dla wszystkich pakietów obowiązuje prowadzenie rejestru działalności rolnośrodowiskowej na formularzu udostępnionym przez ARiMR. 16. Czy prowadzenie rejestru działań rolnośrodowiskowych jest wymagane dla wszystkich pakietów? W 2 roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego ARiMR udostępnić ma rolnikowi załącznik graficzny jego gospodarstwa. Czy sposób oznaczenia na tym załączniku będzie podobny jak w PROW 2004 - 2006? 17. W przypadku jakiegokolwiek ruchu ziemią na poziomie gospodarstwa będącego w Jeśli rolnik dokupi/sprzeda grunty, które nie wchodzą w programie rolnośrodowiskowym konieczne jest naniesienie tych zmian w plan zobowiązanie rolnośrodowiskowe to czy potrzebna jest zmiana działalności rolnośrodowiskowej, nawet jeśli dotyczy to gruntów nie objetych żadnym planu? pakietem rolnośrodowiskowym. 18. Program rolnośrodowiskowy a OSN. Ważne jest sprecyzowanie, które pakiety można realizować na OSN, a których nie (par. 11). Obszar OSN najczęściej wyklucza możliwość realizacji Pakietu 1. i 8., a czasem także Pakietu 9. - zależy to od zakresu działań obowiązujących na danym OSN - wymogi pakietów nie mogą bowiem pokrywać się z wymogami programu działań. Do kiedy można dodawać pakiety i warianty? I jak długo będą obowiązywać? W każdym roku realizacji programu rolnośrodowiskowego można dodawać warianty i pakiety, z tym, że jeśli takie dodanie nastapi w 3 (lub późniejszym) roku realizacji zobowiązania - należy opracować nowy pięcioletni plan działalności rolnośrodowiskowej czas zobowiązania liczy się wtedy od poczatku na kolejne 5 lat. 14. 15. 19. Istnieje dowolność wprowadzania oznaczeń na szkicu lub mapie gospodarstwa z tym, że musi być on czytelny zarówno dla rolnika jak i dla ARiMR. 20. Czy będzie określona maksymalna obsadza zwierząt w kontekscie wypasania międzyplonu ścierniskowego jesienią? Nie ma takich wytycznych. Należy jednak pamiętać o tym, że nie jest dopuszczalna sytuacja, w której wystąpiłaby intensywna forma tego wypasu. Czy spasanie w przypadku międzyplonu ozimego oznacza wypas zwierząt, zbiór na zielonkę lub kiszonkę ?Jeżeli tak, to czy istnieją jakieś ograniczenia w tym względzie? Spasanie oznacza dopuszczenie wypasu zwierząt międzyplonem ścierniskowym jesienią, natomiast miedzyplonem ozimym w okresie wiosennym. Dopuszcza sie koszenie poplonu ozimego w okresie wiosennym. Zgodnie z wymogami rolnik jest zobowiązany do przyorania biomasy międzyplonu ozimego i scierniskowego (z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym). 21. 22. 23. Jak rozumieć sformułowanie ”§ 9 ust 4 w przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych (…)”? Czy beneficjent może otrzymać płatność z tytułu pakietu 4 i 5 na nieużytki, które użytkuje kośnie lub pastwiskowo lub są one cenne przyrodniczo? Czy będzie obowiązywało ograniczenie dotyczące max. kwoty płatności przypadającej na 1 ha, przy realizacji więcej niż jednego pakietu ? Czy doradcy będą mieli dostęp do wykazu działek ewidencyjnych na obszarach NATURA 2000? 24. 25. 26. Rolnik w 2008 r. realizuje trzeci rok pakiet „Ochrona gleb i wód” w ramach PROW 2004-2006. Jego syn w tym roku przystępuje do rolnictwa zrównoważonego oraz ochrony gleb i wód w ramach PRW 2007-2013. Czy jeżeli syn przejmie gospodarstwo ojca, to będzie mógł realizować na terenie całego gospodarstwa programy rolnośrodowiskowe na zasadach PROW 2007-2013? Od kiedy będą obowiązywać podstawowe wymogi w zakresie zarządzania, o których mowa w § 3 pkt. 2 rozporządzenia? Projekty rozporządzenia mówiły o obowiązywaniu wymogów w zakresie zarządzania zgodnie z terminami ich wprowadzania. Czy można bliżej określić te terminy (np. w planie rolnośrodowiskowym)? Płatnośc rolnośrodowiskowa przysługuje zgodnie z faktycznym stanem użytkowania, a więc jeśli wymóg użytkowania kośnego-pastwiskowego lub naprzepiennego jest dochowany - płatnośc w ramach pakietu 4 lub 5 przysługuje także w przypadku N w ewidencji gruntów. Maksymalna płatność na 1 ha określona jest w rozporządzeniu Rady 1698/05 i wynosi 900 euro w przypadku specjalnych upraw wieloletnich, 600 euro - upraw jednorocznych, 450 euro przy innym użytkowaniu gruntu. Wykaz działek ewidencyjnych leżących na obszarze Natura 2000 posiada ARiMR i Ministerstwo Środowiska. Mapa będąca załącznikiem od drugiego roku do wniosku o płatność zawierać będzie wykaz działek ewidencyjnych z zaznaczonymi granicami rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, parków narodowych, obszarów Natura 2000 oraz obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu (OSN) Nie można jednocześnie realizować pakietów rolnośrodowiskowych z PROW 2004-2006 i PROW 2007-2013. Podstawowe wymogi w zakresie zarządzania obowiązują rolnika od dnia wejścia w program rolnośrodowiskowy, jednak sankcje za ich nie przestrzeganie naliczane będą stopniowo od 2009 r., zgodnie ze stopniowym wprowadzaniem przez Polskę wymogów cross-compliance. 27. 28. 29. 30. 31. Czy rolnik realizujący np. tylko pakiet 6.4: sady tradycyjne, Obowiązek prowadzenia rejsetru na poziomie całego gospodarstwa dotyczy jedynie będzie musiał prowadzić wykaz wypasów zwierząt oraz rejestr zastosowanych nawozów mineralnych. Zapisy pozostałych zabiegów agrotechnicznych zastosowania nawozów mineralnych dla całego gospodarstwa? umieszcza się w rejestrze tylko w odniesieniu do powierzchni objetej pakietem. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe dotyczy powierzchni, którą deklaruje się jako objetą programem rolnośrodowiskowym przez okres 5 lat. W związku z tym rolnik przejmujacy Czy rolnik przejmujący w tym roku użytki rolne, na których grunty będące w starym programie rolnośrodowiskowym minimum 3 lata (zgodnie z realizowane jest zobowiązanie rolnośrodowiskowe od 2005 r. planem działalności), może od roku 2008 przejść na nowy program. Jeśli jednak w 2007 (działający zgodnie z § 23) może przekształcić to zobowiązanie r. nastapiła zmiana w realizowanym zobowiązaniu (dodanie powierzchni lub pakietu) i był zgodnie z § 30? robiony nowy pięcioletni plan - ma możliwość przejścia na nowy porgram dopiero w roku 2010. Czy z § 23 wynika, że jeżeli zostało przeniesione posiadanie O kontynuację zobowiązania rolnośrodowiskowego wnioskować może dowolna liczba tylko części gospodarstwa lub na rzecz kilku podmiotów, to podmiotów, jednakże każdy z nich spełniać musi jako nowy beneficjent wymogi tylko jeden posiadacz może wystąpić o kontynuację rozporządzenia rolnośrodowiskowego. zobowiązania? Jak odnieść się do rolnika, który po 1-szym marca wysłał zgłoszenie do jednostki certyfikującej lub ma zamiar dopiero je W roku 2008 r. zgłoszenie do jednostki certyfikujacej przesłane musi być nie później niż wysłać? Z przepisów wynika, że zaczyna realizację programu z do dnia 15 maja. dniem 1 marca . Plany ochrony lub cele ochrony danego obszaru chronionego dostępne są u W planie rolnośrodowiskowym jest pytanie o zalecenia wynikające z położenia na obszarze chronionym. Skąd wziąć zarządzającego danym terenem.W przypadku braku takich informacji lub trudności z ich takie zalecenia? zdobyciem dopuszcza się pominięcie tej kwestii w planie. Czy międzyplony można kosić przed przyoraniem? Czy ścierniskowy można skosić jesienią? 32. 33. 34. Czy rolnik, który w 2007 roku powiększył o kilka hektarów gospodarstwo, będąc wówczas w trzecim roku realizacji programu, może z tą nową, większą powierzchnią wejść w nowy program i na ile lat? Czy możliwe jest skoszenie miedzyplonu ozimego wiosną, sporządzenie z niego kiszonki i dopiero wtedy zaoranie działki rolnej? Dopuszcza się zbiór biomasy międzyplonu ozimego w okresie wiosennym, natomiast międzyplonu ścierniskowego w okresie jesiennym nie wolno kosić. Byłoby to niezgodne z założeniem pakietu. W opisanej sytuacji rolnik będzie mógł przejść na nowy program rolnośrodowiskowy dopiero w 2010 r. Przy powiększaniu zobowiązania w 3 i poźniejszym roku zobowiązania istnieje konieczność opracowania nowego pięcioletniego planu działalności rolnośrodowiskowej. Dopuszcza się zbiór biomasy międzyplonu ozimego w okresie wiosennym. 35. 36. 37. Czy beneficjenci starego programu rolnośrodowiskowego mają ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie przestrzegać wymogów rozporządzenia RM w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie na wspieranie działalności rolniczej, na obszarach o przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem niekorzystnych warunkach gospodarowania, objętej planem rozwoju obszarów wiejskich jest w trakcie nowelizacji majacej na celu auktualnienie rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. 2004 Nr 73, poz. 657) czy przepisów, w tym przede wszytskim tych związanych z Ustawą o nawozach i nawożeniu Ustawy o nawozach i nawożeniu z lipca 2007 r.? Czy tylko pakiet rolnictwo ekologiczne i ekstensywne trwałe użytki zielone mogą być realizowane bez względu na liczbę dotychczas realizowanych pakietów. A co z pozostałymi nowymi pakietami takimi jak 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Zapisy § 30. oznaczają, że przy przejściu ze starego programu na nowy należy realizować co najmniej taką samą liczbę pakietów. Jednakże realizując jenocześnie np. Pakiet P01 i P02 można przejść na jeden pakiet w postaci Pakietu 3. a więc liczba pakietów ulegnie zmniejszeniu przy zachowaniu tego samego areału. Zarówno w rozporządzeniu, wzorze planu rolnośrodowiskowego jak i rejestrze brakuje informacji o położeniu fragmentów działek które mają pozostać niewykoszone – dotyczy pakietów 3, 4 i 5. O tym, które fragmenty działek w danym roku nie sa koszone decyduje ekspert przyrodniczy w dokumentacji przyrodniczej dokonując szczegółowego opisu lub szkicu koszenia. Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone Lp. Pytanie/uwaga Przy pomocy jakiego programu komputerowego powinien być 1. opracowany plan nawozowy? Wymóg przestrzegania prawidłowego doboru i następstwa roślin w pakiecie rolnictwo zrównoważone jest bardzo ogólny. Czy będzie uszczegółowiony? 2. 3. 4. ODPOWIEDZI Istnieje dowolność w sposobie opracowania planu nawozowego. Prawidłowy dobór i następstwo roślin powinno być zgodne z ogólnymi zasadami uprawy roślin. Dla potrzeb programu został przyjęty obowiązek uprawy gatunków roślin pochodzących z co najmniej 3 grup roślin w odniesieniu do każdej działki rolnej w ciagu 5 lat trwania zobowiązania. W przypadku, gdy rolnik wie, że nie będzie dzierżawił gruntów W pakiecie rolnictwo zrównoważone rolnik ma zawartą umowę przez 5 lat, nie powinien zgłosić tych gruntów do płatności w dzierżawy na część użytkowanych gruntów, na kolejne 2 lata i ramach pakietu rolnictwo zrównoważone; jeżeli natomiast je zgłosi wie, że nie będzie w stanie przedłużyć jej trwania. Czy może on i przerwie zobowiazanie to będzie musiał zwrócić dotychczas otrzymaną płatność za ten obszar. Należy podkreślić, że wymogi objąć pakietem tylko działki będące jego własnością, bez stawiane w ramach tego pakietu obowiazują na terenie całego dzierżawionych, natomiast do dopłat obszarowych zgłaszać całość? gospodarstwa, a więc nawet na grunatch dzierżawionych niezgłoszonych do płatności. Jeśli rolnik realizuje pakiet S01 przez okres min. 3 lata może przejść na pakiet 1. nowego programu rolnośrodowiskowego z taką samą lub zwiększoną powierzchnią. Należy pamiętać, że na poziomie gospodarstwa nie można równolegle realizować starego Czy rolnik realizujący pakiet rolnictwo zrównoważone z planu i nowego programu rolnośrodowiskowego. W momencie przejścia 2004-2006 może zgłosić gospodarstwo do pakietu 2007na nowy program, może dodawać pakiety jedynie z nowego 13?Czy może dodać (zwiększyć) powierzchnię innego pakietu? programu. Jeśli rolnik decyduje się pozostać w starym programie to zwiększyć powierzchnię jakiegokolwiek pakietu może tylko w 2008 r. jeśli rozpoczął realizację programu w 2007 r. Jeśli rozpoczął wcześniej - nie ma już takiej możliwości. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Rozporządzenie nie precyzuje jakie grupy roślin powinny być brane pod uwage w pakiecie Rolnictwo zrównoważone. Przyjmuje się, że grupy obejmują rośliny o podobnych wymaganiach odnosnie stanowiska, wymagań przedplonowych i agrotechniki. Na tej podstawie można wyróżnić grupy roślin zbożowych, Jakie są grupy roślin dla pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone? okopowych, strączkowych, przemysłowych, pastewnych i inne. Niektóre gatunki roślin mogą być zaliczane do dwóch grup, np. kukurydza uprawiana na ziarno jest zaliczana do zbóż, natomiast uprawiana na kiszonkę jest rośliną pastewną Zakłada się, że podział grup roślin i przynależnych im roślin jest dostepny w podręcznikach akademickich dotyczących uprawy roli i roślin. Jakie gatunki roślin należą do poszczególnych grup roślin dla pakietu: Rolnictwo zrównoważone? Jak pogrupowane są rośliny, do jakiej grupy roślin zaliczyć np. kukurydzę na kiszonkę, a do jakiej kukurydzę na ziarno, jak traktować mieszanki zbożowo-strączkowe? Co kontrolowane będzie jako nieprzestrzeganie planu nawozowego - dawki, terminy stosowania? Kukurydza będzie kwalifikowana do danej grupy w zależności od jej przeznaczenia, na ziarno - do "zbóż", na kiszonkę - do "pastewnych", mieszanki zaliczane są do grupy "inne". Kontrolowane będą te wskazania, które zawiera plan nawozowy. Prawidłowy dobór i nastepstwo roślin jest określony w podręcznikach dotyczących właściwych zasad agrotechniki. Nie Co uznaje się za prawidłowy dobór i następstwo roślin w jest wskazany obowiązek stosowania płodozmianu, a jedynie pakiecie „rolnictwo zrównoważone”? Czy zapis o stosowaniu właściwego zmianowania (zapis ten nie oznacza stosowania tzw. co najmniej trzech gatunków roślin każdy z innej grupy oznacza "trójpolówki"). Dopuszcza się sytuację, gdy w jednym roku na „trójpolówkę” (po 33% każdej)? Czy zastosowanie w powierzchni wszystkich działek rolnych będzie uprawiany jeden gospodarstwie np.1 ha rzepaku, 1 ha ziemniaków i 100 ha zbóż gatunek rośliny. Pamiętać należy, że w trakcie 5 lat na każdej spełnia wymóg prawidłowego doboru roślin? Czy określony jest działce rolnej ma być uprawiany gatunek pochodzący z minimum maksymalny udział zbóż w tym pakiecie? 3 grup roślin (nie dotyczy roślin wieloletnich). Nie określa sie maksymalnego udziału zbóż dla potrzeb programu. Do jakich grup upraw zaliczamy poszczególne rośliny w Mieszanki zbożowo-strączkowe ze względu na ich oddziaływanie rolnictwie zrównoważonym? czy będzie być dołączony ich na glebę należy zaliczyć do grupy inne. Nie określamy udziału wykaz? Czy mieszanki zbozowo-strączkowe stanowią odrębną mieszanek w całym procesie zmianowania. grupę? Jeśli tak jaki powinien być ich udział? 11. 3 gatunki roślin w płodozmianie w rolnictwie zrównoważonym odnoszą się do całego gospodarstwa, czy tylko do działki rolnej? Czy odnoszą się do jednego roku? Gatunki spośród 3 grup roślin odnoszą się do działki rolnej w ciagu 5 lat realizacji programu. Czy przystępując do pakietu „rolnictwo zrównoważone” plan nawozowy musi być przygotowany najpóźniej 1 marca. Jeśli może być przygotowany później to jak to się ma do realizacji zobowiązania od 1 marca? Przystępując do pakietu rolnictwo zrównoważone należy mieć przygotowany plan nawozowy. Wyjatkowo w 2008 r. z powodu wejścia w życie rozporządzenia rolnośrodowiskowego w dniu 29 lutego 2008 r. i braku odpowiednich przepisów pozwalających na podjęcie stosownych działań przed 1 marca dopuszcza się możliwość przygotowania planu nawozowego po 1 marca 2008 r. Na jaką powierzchnię rolnik uzyska płatność w poszczególnych latach realizacji pakietu „Rolnictwo zrównoważone” jeżeli w trzecim roku planuje założyć na części gruntów ornych sad owocowy? Jak zaplanować by rolnik nie był narażony na zwrot płatności i czy w ogóle może przystąpić do realizacji tego pakietu? Rolnik wchodząc w pakiet 1.Rolnictwo zrównoważone z daną powierzchnia GO musi liczyć się z koniecznością zwrotu płatności za powierzchnię, którą przekwalifikuje na sad. Aby nie mialo to miejsca - nie powinien wnioskować o płatność na tę powierzchnię. 12. 13. 14. 15. Analiza gleby zachowuje ważność przez okres 4 do 5 lat. Jeśli Czy można wykorzystać wyniki badań do przygotowania planu została wykonana w 2006 r., rolnik może wykorzystać wyniki analizy do potrzeb programu rolnośrodowiskowego dla pakietu nawozowego dla pakietu rolnictwo zrównoważone (nowy rolnictwo zrównoważone od 2008 r., z tym że należy pamiętać aby program) jeśli analiza gleby została zrobiona w 2006 r.? w roku 2009 - 2010 przeprowadzic kolejną analizę gleby. Rozporządzenie nie określa proporcji w jakich poszczególne gatunki roślin mają znajdować się jednocześnie na działkach rolnych w danym gospodarstwie. Określa jedynie, że w ciągu 5 lat trwania zobowiązania mają na poszczególnych działkach rolnych W pakiecie rolnictwo zrównoważone mają być 3 grupy roślin- w znaleźć się rośliny należące do min. 3 grup roślin (z wyjątkiem jakich proporcjach, czy np. 20 ha zbóż, 3 ha okopowych i 3 ha gatunków wieloletnich). Dokładne wskazania jakie to mają być strączkowych jest dopuszczalne? rośliny powinny znaleźć się w planie działalności rolnośrodowiskowej z możliwością odstępstwa w postaci zastosowania uprawy innego gatunku rośliny, ale w ramach danej grupy. 16. 17. Jak należy interpretować: „co najmniej trzy gatunki roślin, każdy z innej grupy roślin, z wyłączeniem roślin wieloletnich” (p. a) można obsiewać 100% gruntów ornych jednym gatunkiem I. 1) załącznika nr 3)? a) Czy np. można obsiewać 100% przez kolejne 3 lata, a w 4-roku realizacji programu obsiać gruntów ornych jednym gatunkiem przez kolejne 3 lata, a w 4wszystko drugim gatunkiem, a w 5 roku – trzecim; b) 3 grupy roku realizacji planu obsiać wszystko drugim gatunkiem, a w 5 roślin dotyczą jedynie roślin w plonie głównym; c) jeśli uprawiana roku – trzecim? b) Czy roślinę poplonową, np. gorczycę, jest roślina wieloletnia, to w zależności od pozostałego czasu do możemy policzyć jako jeden z trzech gatunków? c) Czy jeżeli okresu 5 lat - uprawia się 3, 2 lub 1 roślinę jednoroczną lub są uprawiane rośliny wieloletnie np. lucerna przez 3 lata lub odpowiednio- wieloletnią. łąka przemienna przez 4 lata, to nie trzeba uprawiać na tym polu jeszcze dwóch gatunków? Czy wymagane jest: nie przekroczenie maksymalnych dawek azotu w odniesieniu do każdej działki rolnej, czy do średniej z dawek zastosowanych na wszystkich działkach rolnych? (warunek z p.I.4) załącznika nr 3) Nie przekraczanie maksymalnych dawek azotu dotyczy każdej działki rolnej. Czy chemiczna analiza gleby musi zostać wykonana w akredytowanym laboratorium? Chemiczna analiza gleby może być wykonana w każdym laboratorium posiadającym odpowiedni sprzęt i zachowującym odpowiedni poziom jakości świadczonych usług. Czy rolnik realizujący ten pakiet może dokonać zmiany polegającej na zwiększeniu powierzchni TUZ kosztem zmniejszenia powierzchni GO, jeżeli całkowita powierzchnia użytków rolnych pozostanie bez zmian? Jeżeli rolnik zwiększy powierzchnie TUZ kosztem GO, na które wnioskował o płatność zobowiązany jest do zwrotu płatności, za GO, na których dokonał zmiany. Jeżeli rolnik zmniejszy powierzchnię TUZ zielonych - za jakiekolwiek zmniejszenie będzie sankcjonowany w danym roku w wyskości 20% całkowitej płatności rolnośrodowiskowej, o jaką wnioskował. Czy będzie obowiązywał określony procentowy udział poszczególnych gatunków w danym roku? Nie obowiązuje procentowy udział poszczególnych gatunków w danym roku. 18. 19. 20. 21. Czy mieszankę zbożowo-strączkową można zaliczyć do roślin Mieszanki oraz grykę ze względu na ich oddziaływanie na strączkowych, czy kukurydzę przeznaczoną na kiszonkę oraz środowisko glebowe można zaliczyćdo grupy roślin pozostałych grykę można traktować jako rośliny niezbożowe? (innych), kukurydzę na kiszonkę zaś do grupy roślin pastewnych. Jakie terminy koszenia lub wypasania obowiązują w pakiecie 1? 22. Doradca zgodnie ze swoja najlepszą wiedzą agrotechniczna i przyrodniczą określa terminy wypasu lub pokosu w planie działalności rolnośrodowiskowej. Muszą się one mieścić w sezonie wegetacyjnym. 23. 24. 25. 26. W pakiecie „Rolnictwo zrównoważone” wymagane jest stosowanie co najmniej trzech gatunków roślin, każda z innej Trzy gatunki roślin odnoszą się tylko do roślin uprawianych w grupy. Czy do wymaganej liczby „trzech” można wliczyć rośliny plonie głównym. siane jako międzyplon lub wsiewka? Jak traktować w pakiecie 1 Rolnictwo zrównoważone sady, które będą np. za 2 lata wykarczowane? Czy będzie możliwa Po wykarczowaniu sadu, rolnik ma możliwość włączenia tej płatność do powstałej po wykarczowaniu sadu powierzchni powierzchni jako GO pod płatność z tytułu realizacji Pakietu 1. gruntów ornych? Jak traktować w pakiecie 1 Rolnictwo zrównoważone grunty Rolnik będzie musiał zwrócić otrzymaną na daną powierzchnię orne, na których za rok będzie założony sad? Czy będzie to płatność. niespełnienie wymogu dotyczącego zmniejszenia powierzchni? Czy w przypadku pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone jest Tak, jednak nie dłużej niż 3 lata. W czwartym roku musi być to już możliwość obsiania całego gospodarstwa jedną grupą roślin w inna grupa roślin. W piątym - jeszcze inna. danym roku - np. 100% zbóż w gospodarstwie? Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne 4. 1 Jak traktować w kwestii załącznika gospodarstwo ekologiczne, Do pierwszego wniosku rolnośrodowiskowego w ramach które przechodzi ze starego PROW na nowy (jakie ma programu 2007-2013 - rolnictwo ekologiczne - dołącza się kopię załączniki? – certyfikat z roku ubiegłego? zgłoszenie do zgłoszenia do upoważnionej jednostki certyfikującej. WIJHARS sprzed 3 lub 4 lat – wypełnia się je raz)? Jeżeli rolnik zgłosi się do jednostki certyfikującej po 1 marca 2008 roku, to czy będzie mógł realizować pakiet rolnictwo ekologiczne od 2008 roku? 8. 2 Czy wariant 2.3 lub 2.4 może być realizowany na tej samej działce rolnej co pakiet 3? § 6 nie wyklucza takiej możliwości? 15. 3 Czy można otrzymać płatności rolnośrodowiskowe w ramach PROW 2007-2013 za pakiet rolnictwo ekologiczna na obszarach OSN? Czy obszar OSN wyklucza tą płatność? 18. 4 W roku 2008 zgłoszenie się do jednoski certyfikujacej w terminie do 15 maja traktowane jest jako realizacja zobowiązania rolnośrodowiksowego od dnia 1 marca 2008 r. W latach następnych osoby pzrzytępujace do programu roonośrodowiskowego powiny dokonać tego zgłoszenia w terminie do 1 marca. Na tej samej powierzchni co wariant 2.3. lub 2.4. może być realizowany jednocześnie Pakiet 3., 4., lub 5. Należy jednak pamietać o limitach wsparcia na jednostkę powierzchni, zgodnie z rozporządzeniem rady (WE) 1698/2005. Obszar OSN najczęściej wyklucza możliwość realizacji Pakietu 1. i 8., a czasem także Pakietu 9. - zależy to od zakresu działań obowiązujących na danym OSN - wymogi pakietów nie mogą bowiem pokrywać się z wymogami programu działań mającego na celu ogranieczenie odpływu azotu ze źrodeł rolniczych na obszarach szczególnie narażonych na zaneiczyszczenia zwiazkami azotu, zgodnie z przepisami Prawa wodnego Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Lp. Pytanie/uwaga ODPOWIEDZI Płatność rolnośrodowiskowa przyznawana jest do faktycznego stanu użytkowania gruntów. Trawy na gruntach ornych (ewidencja) traktuje się jako TUZ jeśli co najmniej od 5 lat dana powierzchnia użytkowana była jako łąka lub pastwisko. Należy jednak pamiętać o konieczności podawania we wniosku rolnośrodowiskowym i wniosku obszarowym tego samego rodzaju użytku. 1. Czy Pakiet 3 może być realizowany na użytkach zielonych istniejących od wielu lat lecz zapisanych w ewidencji jako grunt orny i podawanych w poprzednich wnioskach o dopłaty obszarowe jako trawa na gruntach ornych? 2. Czy łąka, która została zakwalifikowana do pakietu ekstensywne Po zakończeniu realizacji programu na rolniku nie spoczywają żadne trwałe użytki zielone może zostać po zakończeniu realizacji programu obowiązki związane z wymogami rolnośrodowiskowymi. zamieniona na grunt orny? 3. W jaki sposób postąpić z łąką, która zostanie zakwalifikowana w 2007 do pakietu ekstensywne trwałe użytki zielone, a w następnym nie zostanie przez eksperta zaliczona do pakietów przyrodniczych. Czy po roku rolnik może zrezygnować z pakietu ekstensywne trwałe użytki zielone? Rezygnacja z realizacji jakiegokolwiek wariantu (w tym wypadku pakiet traktowany jak wariant) przed zakończeniem okresu 5 lat wiąże się z koniecznością zwrotu otrzymanych wcześniej środków w ramach danego wariantu. Rolnik musi kontynuować zobowiązanie w ramach pakietu 3 lub zwrócić pieniądze. 4. Czy jest konieczność umieszczania wodopojów przy użytkowaniu pastwiskowym? Zwierzętom na pastwisku należy zapewnić odpowiednia ilość wody pitnej. 5. Czy rolnik może niszczyć chwasty herbicydem bez uzgodnienia z doradcą i zapisach w planie działalności? Jeśli w planie działalności rolnośrodowiskowej nie zostało zapisane, że dopuszcza się użyciu herbicydów - nie ma tej możliwości. 6. Rolnik w 2008 roku zaczyna realizację pakietu ,,Ekstensywne łąki”, ale po opracowaniu dokumentacji przyrodniczej rozpoczyna w 2009 roku realizację np. wariantu ,,Ochrona siedlisk lęgowych ptaków” lub Po realizacji pierwszego roku Pakietu 3. (dotyczy roku 2008), rolnik pakietu ,,Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przechodząc na Pakiet 4. lub 5. realizuje go przez okres 4 lat. przyrodniczych”. Czy w tej sytuacji rolnik będzie realizował zobowiązanie rolnośrodowiskowe 4 lata czy 5 lat? 7. Pakiet 3. - wypas przy obsadzie 0,5 – 1,0 DJP/ha, a co z mniejszą obsadą np. 0,4 DJP/ha? Przy określonej górnej i dolnej granicy obsady zwierząt należy stosować się do podanych wielkości. Oznacza to, że w tym konkretnym przypadku tj. przy użytkwaniu pastwiskowym dolna granica obsady wynosi 0,5 DJP/ha. 8. W pakiecie „Ekstensywne trwałe użytki zielone pozostawia się w danym roku 5-10% powierzchni nieskoszonej. Czy w celu uporządkowania łąki rolnik może w następnym roku skosić tę część przed terminem, czyli 1.czerwca? Rozpoczęcie terminu koszenia jest ściśle określone: od dnia 1 czerwca. Dotyczy to również kolejnych lat, a więc w następnych latach nie ma możliwości wcześniejszego pokosu. 9. Czy dla pakietu 3.Ekstensywne trwałe użytki zielone wymagane jest Wymaganie zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z zaświadczenie od Dyrektora Parku lub Wojewódzkiego Konserwatora planem lub celami ochrony dotyczy tylko obszarów chronionych w Przyrody do łąk/pastwisk leżących poza obszarami chronionymi? przypadku realizacji pakietów 3 - 5. Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 4. i 5. Ochrona zagrożonych gatunkow ptakow i siedlisk przyrodniczych na obszarach N Lp. Pytanie/uwaga ODPOWIEDZI Jak rozumieć sankcję w wariancie 4.10 niestosowanie Rodzaj, termin oraz sposób wykonania zabiegów zabiegów pielęgnacyjnych, skoro w wymogach jest to pielęgnacyjnych określa ekspert przyrodniczy. 1. niesprecyzowane? 2. 3. 4. O zastosowaniu herbicydu decyduje doradca rolnośrodowiskowy po konsultacji z ekspertem, Czy o zastosowaniu herbicydu i pozostawieniu nieskoszonego natomiast o powierzchni działki, która będzie nie fragmentu na działkach ma decydować doradca czy ekspert? koszona w trakcie realizacji zobowiazania rolnośrodowiskowego - ekspert przyrodniczy. Istnieje konieczność ścisłej współpracy doracy z ekspertem. Platność jest przyznawana do dzialki rolnej rozumianej jako powierzchni w ramach danego Jak będą traktowane użytki przyrodnicze - nie są to działki wariantu, do której przysługuje taka sama stawka rolne, a płatność rolnośrodowiskowa bedzie przyznawana do platności. Należy pamiętać, że powierzchnia danego dzialek rolnych w przypadku pakietow 4 i 5? obszaru (działki rolnej) nie może być mniejsza niż 0,1 ha. Termin pokosu dla wariantu 4.1 lub 5.1 a także dla pozostałych wariantów pakietu 4 lub 5 może być Czy warunek opóźniania pokosu do 1 sierpnia w wariancie 1 przez eksperta jedynie opóźniony (zawężenie może być zmieniony przez eksperta? Np. w przypadku siedlisk wymogów). Nie ma natomiast możliwości lęgowych czajki, która kończy lęgi w kwietniu? wcześniejszego pokosu niż ten określony w rozporządzeniu rolnośrodowiskowym. Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000 Odpowiedzi na pytania dotyczące dokumentacji przyrodniczej i ekspertów Lp. Pytanie/uwaga Na jakiej podstawie będzie udzielana rolnikowi refundacja kosztów wykonania dokumentacji przyrodniczej? Czy rolnik jest zobligowany przedstawić Agencji rachunek potwierdzający 1. wysokość poniesionych kosztów? Wyjaśnienie zapisu w dokumencie; " Dokumentacja przyrodnicza a pakiety przyrodnicze programu rolnośrodowiskowego 2007-2013" str. 3, od wiersza 11. Co oznacza zapis; umowa cywilno-prawna zawierana pomiędzy ekspertem a rolnikiem, w przypadku, gdy w 2008 roku ekspertem może być również doradca rolnośrodowiskowy? Jakie są obowiązki eksperta wobec rolnika po podpisaniu w/w 2. umowy? 3. 4. Czy ornitolog/botanik może zażądać większej kwoty za opracowanie dokumentacji przyrodniczej niż przedstawione w rozporządzeniu kwoty przeznaczone na refundację? MRiRW nie precyzuje rodzaju umowy między ekspertem a rolnikiem na wykonanie dokumentacji przyrodniczej. Zaleca się jednak jej zawarcie tak, aby zawierała ona wszelkie zapisy gwarantujące bezpieczeństwo jej dotrzymania przez obie strony. Informacje dot. tej kwestii w dokumencie "dokumentacja przyrodnicza" zamieszczonej na stronie internetowej MRiRW są jedynie propozycją. Ekspert może zażądać od rolnika dowolnej kwoty, jednak wysokość zwrotu, który otrzyma rolnik jest ściśle określona w załączniku nr 5 rozporządzenia rolnośrodowiskowego. Maksymalna wysokość kosztów transakcyjnych, których zwrotu Ile będzie kosztowało sporządzenie dokumentacji przyrodniczej może oczekiwać rolnik określona jest w załączniku nr 5 przez eksperta, oraz w jaki sposób i o jaką kwotę można się rozporządzenia rolnośrodowiskowego. ARiMR na podstawie ubiegać o dofinansowanie do poniesionych na ten cel kosztów? powierzchni zadeklarowanej w we wniosku dokona zwrotu wraz z wypłatą pierwszej płatności rolnośrodowiskowej. Zapisy par 7, ust 1, pkt 3 sugerują, że dokumentacja przyrodnicza i plan rolnośrodowiskowy wykonywane są przez ten sam podmiot - doradcę rolnośrodowiskowego 5. ODPOWIEDZI Zwrot kosztów transakcyjnych będzie miał miejsce na podstawie powierzchni zadeklarowanej do Pakietu 4 lub 5 przez rolnika we wniosku o płatność rolnośrodowiskową. Nie przedstawia się rachunku ARiMR. Na podstawie ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich , wydane zostanie rozporządzenie MRiRW w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, oraz doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej , które precyzuje uprawnienia zarówno doradcy rolnośrodowiskowego jak i eksperta przyrodniczego. Czy w kwotę kosztów transakcyjnych włączone są koszty pośrednie np. koszty dojazdu eksperta do działek itp.? 6. 7. 8. 9. Wysokość zwrotu kosztów transakcyjnych jest maksymalna kwotą, jaką otrzyma rolnik. Kwestie co zawiera w sobie ta kwota leżą po stronie rolnika i eksperta, których umowa dotyczy. W praktyce od momentu sporządzenia dokumentacji przyrodniczej przez eksperta do czasu zwrotu rolnikowi MRiRW nie narzuca formy umowy między rolnikiem a ekspertem. kosztów transakcyjnych upływa do 20 miesięcy. W jaki sposób Podane w dokumentacji przyrodniczej informacje są umowa pomiędzy rolnikiem a ekspertem powinna regulować propozycjami jej zapisów. kwestie płatności za wykonane ekspertyzy? Kiedy należy sporządzać dokumentację przyrodniczą (określenie miesiąca roku poprzedzającego)? Terminy przeprowadzania inwentaryzacji przyrodniczej określone są w metodyce sporządzania dokumentacji przyrodniczej. Czy nie udałoby się uprościć procedur związanych z konsultowaniem i zatwierdzaniem zgodności zaleceń eksperta i obowiązku opiniowania planu rolnośrodowiskowego (w przypadku położenia gospodarstwa na obszarach chronionych) przez odpowiednie służby ochrony przyrody? W proponowanej wersji powinno się to wykonywać zarówno na etapie sporządzania ekspertyzy, jak również planu rolnośrodowiskowego. Czy nie zasadnym byłoby opiniowanie ekspertyz w przypadku pakietów 4 i 5, a planów rolnośrodowiskowych tylko w przypadku pakietu 3? Nie ma obowiązku zatwierdzania zgodności dokumentacji przyrodniczej u odpowiednich służb ochrony przyrodym. Istnieje wymóg jej sporządzenia zgodnie z planem lub celami ochrony, jeśli działka znajduje się na obszarze chronionym.Obowiazek opiniowania przez właściwe słuzby ochrony przyrody dotyczy planu działalnosci rolnosrodowiskowej, którego część stanowi wyciąg (część A) z dokumentacji przyrodniczej. Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Lp. Pytanie/uwaga Odpowiedź Jakie dokumenty obowiązują rolnika (wzory tych dokumentów) ubiegającego się o realizację pakietu 6, wariant 3. - produkcja Rolnik musi posiadać umowę z bankiem genów 1. nasienna na zlecenie banku genów? Należy opierać się na wiedzy rolnika, posiłkować się Kto kwalifikuje odmiany w pakiecie 6. wariant 4. - sady Przewodnikiem w wydaniu książkowym, ewentualnie prosić tradycyjne do realizacji. W wykazie jest wiele odmian mało o konsultacje Zakład Odmianoznawstwa, Zasobów znanych, stąd doradca rolnośrodowiskowy może posiadać zbyt Genowych i Szkółkarstwa Insytutu Sadownictwa i mała wiedzę, aby zakwalifikować do tego wariantu odpowiednie Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Istnieje również możliwość odmiany ( nie ma możliwości skorzystania z usług eksperta korekty planu rolnośrodowiskowego wraz z poszerzaniem sadownika)? 2. wiedzy na temat sadu. Posiadanie 12 drzew w pojedynczej rozstawie nie uprawnia Czy posiadanie 12 drzew w pojedynczej rozstawie uprawnia do płatności do powierzchni 0,4 ha. Drzewa powinny do płatności do powierzchni 0,4 ha, czy to jest minimalna stanowić zwarty obszar (rozstawa nie moze byćmniejsza niż obsada w takim sadzie, czy drzewa starych odmian muszą być 4 x 6 m i nie większa niż 10 x 10 m). Drzewa starych owocujące odmian nie muszą być owocujące. 3. 4. 5. Do płatności obszarowych często przydomowe stare sady – oznakowane wg ewidencji Ps- S zapisane były jako Ważny jest stan faktyczny użytkowania, a nie stan wg pastwiska nawet jeżeli gospodarstwo nie posiada zwierząt, czy ewidencji. można będzie realizować tam ten wariant bez zmiany w ewidencji Powinny być wykonane takie zabiegi, jakie były wpisane w Jak rozumieć sprawdzanie niewykonania przynajmniej planie rolnośrodowskowym. Nie wykonanie przynajmniej jednego zabiegu pielęgnacyjnego, czy to znaczy, że muszą być jednego zabiegu z obowiązujących skutkuje sankcją. wykonywane wszystkie i wpisane do rejestru działalności? Doradca musi uwzględnić wszystkie zabiegi wymienione w rozporządzeniu. 6. 7. 8. 9. 10. Nie są one wymienione, żeby nie ograniczać możliwości Wymogi dla pakietu 6.4 „ możliwość uzupełnienia o co najmniej uprawy odmian miejscowych. Jeżeli istnieją informacje na 3 gat. lub odmiany wymienione w zał. 4 lub odmiany uprawiane temat uprawy danej odmiany na terenie RP przed 1950 r. na terenie RP przed 1950r…. A jakie to odmiany? Czy nie (np. zapiski, publikacje, cenniki odmian) to taka odmiana mogą być one po prostu wymienione? Par. 8, ust. 5, pkt 3 powinna zostać uznana. Czy można kwalifikować sad do wariantu 4 pakiet 6 jeśli oprócz Tak, ale nie mogą stanowić więcej niż 40% powierzchni 12 drzew starych odmian w sadzie już są dosadzone inne zgłoszonej do płatnosci. drzewa nie odmian tradycyjnych. Tak, zgodnie z wymogami trawa musi być skoszona i Czy trawa w sadzie musi być skoszona i usunięta? usunięta. W pakiecie 6., wariant 6.1., uprawiając roślinę z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, jakie wymogi należy spełnić, co do pozyskania materiału siewnego? Tak, oznacza to, że rośliny z listy będącej załącznikiem do Wymagany jest dokument potwierdzający zakup rozporządzenia można nabywać w dowolny sposób. kwalifikowanego materiału siewnego wpisanych do krajowego rejestru. Czy to oznacza, że rośliny z listy będącej załącznikiem do rozporządzenia, można nabywać w dowolny sposób? W przypadku pakietu 6 wariant 1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych - czy potrzebne jest badanie – ocena laboratoryjna materiału siewnego roślin wymienionych w załączniku 4? Przy produkcji towarowej lokalnych odmian roślin uprawnych nie jest wymagana ocena laboratoryjna materiału siewnego roślin, które są wymienione w załączniku 4. Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie Lp. Pytanie/uwaga ODPOWIEDZI Jak traktować gospodarstwo, które przechodzi ze starego PROW na nowe zasady z pakietem genetycznym? Czy Przy przejściu ze starego programu rolnośrodowiskowego na załącznikiem do wniosku ma być zaświadczenie o objęciu nowy - zgodnie z rozporządzeniem wraz z pierwszym stada programem ochrony (czyli jak gdyby po raz pierwszy wnioskiem składa się zaświadczenie o objęcie stada zostały zwierzęta objęte tym programem) czy zaświadczenie o programem ochrony zasobów genetycznych. 1. stanie średniorocznym? Rolnik musi realizowac program ochrony zasobów genetycznych danej rasy oraz utrzymywać określone stany Brak w załączniku nr 3. do rozporządzenia opisu wymogów dla średnioroczne zwierząt zgodnie z wytycznymi programu tego pakietu. ochrony zasobów genetycznych zwierzat danego gatunku i 2. rasy. 3. 4. 5. Zasady wpisu zwierząt do ksiąg hodowlanych określane są przez instytucje odpowiedzialne za prowadzenie tych ksiąg np. Do którego pokolenia musi być udokumentowane pochodzenie Bydło polskie czerwone - PFHBiPM, bydło białogrzbiete - AR w pakiecie „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych w Lublinie, świnie puławskie - PZHiPTCH "POLSUS", świnie zwierząt w rolnictwie” w wariancie 7.2? złotnickie - AR w Poznaniu itp. owce - Polski Związek owczarski/Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz, konie Polski Związek Hodowców Koni. Do kiedy trzeba składać dokumenty do PiB w Balicach o zakwalifikowaniu zwierząt do programu ochrony zasobów genetycznych zwierząt? Procedury ubiegania się o objęcie stad programem ochrony zasobów genetycznych określone są na stronie internetowej Instytutu Zootechniki - PIB na stronie: http://www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/ Wszystkie informacje o programach ochrony oraz wzorcach Gdzie można znaleźć informacje (np. wzorce ras) dla ras, które ras dostępne sa na stronie internetowej Instytutu Zootechniki dołączą od tego roku do Programu Ochrony Zasobów PIB (http://www.izoo.krakow.pl/) w zakładce bioróżnorodność Genetycznych, np. bydła rasy: polskie czarno – białe? http://www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/ Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 8. Ochrona gleb i wód Lp. Pytanie/uwaga Czy rolnicy realizujący ochronę gleb i wód według starych zasad, w 2008 roku mogą zwiększyć powierzchnię uprawy pakietu 8, także na działkach użytkowanych jesienią 2007 i 1. wiosną 2008 roku. Czy po pierwszym roku realizacji programu można sprzedać działkę rolną na której był siany poplon w ramach pakietu ochrona gleb i wód i przez kolejne lata nie będą już na niej 2. siane poplony. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ODPOWIEDZI Na poziomie gospodarstwa nie ma możliwości równoczesnego realizowania starego i nowego programu rolnośrodowiskowego. Zgłoszenie w pierwszym roku danej powierzchni pod Pakiet 8. oznacza obowiązek jej zachowania przez okres 5 lat realizacji programu rolnośrodowiskowego. Dopuszcza sie koszenie poplonu ozimego w okresie wiosennym. Czy żyto zasiane jako poplon ozimy w pakiecie ,, ochrona gleb i Niezależnie od tego, że żyto będzie ścięte z przeznaczeniem na wód,, i ścięte na kiszonkę można uznać jako poplon ozimy? kiszonkę, należy międzyplon przyorać w terminie po 1 marca, chyba że rolnik uprawia glebę w systemie bezorkowym. Czy w pakiecie ochrona gleb i wód w wariancie międzyplon ozimy i ścierniskowy można jako poplon zastosować mieszanki różnych roślin. Czy płatność przysługuje od 0,10 ha i może to być ta sama powierzchnia przez 5 lat Mogą to być mieszanki roślin, z tym, że rolnik musi zdeklarować, który wariant wybiera i w zależności od tego określa czy sieje rośliny ozime czy jare. Płatność przysługuje do powierzchni od 0,1 ha i może dotyczyc tej samej powierzchni przez 5 lat. Czy będzie obowiązywał wykaz gatunków roślin uprawianych w Rozporządzenie nie określa, jakie gatunki roślin uprawia się w międzyplonach dla pakietu Ochrona Gleb i Wód? poszczególnych wariantach pakietu 8. Ochrona gleb i wód. Rozporządzenie określa jedynie, że wariant 8.2 Międzyplon Pakiet 8. Ochrona gleb i wód – dlaczego nie wymienia się ozimy dotyczy siewu roślin ozimych, natomiast wariant 8.3 konkretnych gatunków roślin, które można uprawiać jako Międzyplon ścierniskowy - roślin jarych. Dobór właściwych międzyplony? gatunków roślin w ramach poszczególnych wariantów jest uzależniony min. od specyfiki terenu, jakości gleby, tradycji uprawy. Doradca rolnośrodowiskowy, posługując się swoją Czy będzie określone jakie rośliny można wsiewać w najlepszą wiedzą jest w stanie dokonać właściwego wyboru poszczególnych wariantach pakietu 8 , zwłaszcza dotyczy to roślin, które moga być uprawiane na danej powierzchni w wariantu 8.1 i 8.2 ? ramach poszczególnych wariantów. Czy spasanie w przypadku międzyplonu ozimego oznacza wypas zwierząt, zbiór na zielonkę lub kiszonkę ?Jeżeli tak, to czy istnieją jakieś ograniczenia w tym względzie? Spasanie oznacza dopuszczenie wypasu zwierząt międzyplonem ścierniskowym jesienią, natomiast miedzyplonem ozimym w okresie wiosennym. Dopuszcza sie koszenie poplonu ozimego w okresie wiosennym. Trzeba pamiętać, ze zgodnie z wymogami rolnik jest zobowiązany do przyorania biomasy międzyplonu ozimego i scierniskowego (z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym). Odpowiedzi na pytania dotyczące Pakietu 9. Strefy buforowe Lp. Pytanie/uwaga 1. 2. 3. Czy płatność przyznawana jest do nowozakładanej strefy/miedzy, czy również do już istniejącej? Czy wzdłuż rowu melioracyjnego dopuszcza się utworzenie strefy buforowej? Czy skarpa strumienia, cieku wodnego może być wliczona do powierzchni strefy? Jaki jest dopuszczony udział zakrzaczeń na powierzchni strefy/miedzy? Rozporządzenie nie określa limitu zakrzaczeń na powierzchni strefy. Mówi natomiast, że należy stosować na niej zabiegi pielęgnacyjne typu koszenie, usuwanie biomasy przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów. Oznacza to, że powinna to być powierzchnia łąki, na której mogą znajdować się krzewy i drzewa. W przypadku natomiast miedz śródpolnych mogą ją stanowić same krzewy, pełniące rolę żywopłotu, który należy w odpowiedni sposób pielęgnować według zaleceń zawartych w planie działalności rolnośrodowiskwoej, przy czym zaleca się aby zabiegi pielegnacyjne dla żywopłotw i krzewów były wykone poza okresem lęgowym ptaków. Stok o dużym nachyleniu podzielony jest terasami, czy terasy te można uznać za miedzę? Jeżeli na tym stoku znajduje się działka rolna, tzn jest na tej powierzchni prowadzona uprawa, to wtedy terasy można uznać za miedzę. 4. 5. Czy dopuszcza się założenie miedz dookoła każdej działki w gospodarstwie? 6. 7. ODPOWIEDZI Strefa/miedza w ramach Pakietu 9. musi istnieć na dzień 1 marca roku, w którym składany jest pierwszy wniosek o płatność rolnośrodowiskową. Dopuszcza się istnienie strefy buforowej wzdłuż rowu melioracyjnego bedacego ciekiem wodnym. Szerokość strefy buforowej powinna być liczona od brzegu cieku lub zbiornika wodnego. Czy dopuszcza się wypasanie zwierząt na powierzchni strefy/miedzy? Miedze śródpolne to 2-metrowe lub 5–metrowe (w najwęższym miejscu) podłużne pasy roślinności, w tym żywopłoty występujące w obrębie dużych pól, wzdłuż linii lasu lub na obrzeżach wąwozów i skarp. W przypadku Pakietu 9. nie powinno się wypasać zwierzat - w kalkulacji płatności jest to obszar wyłączony z produkcji. Jaka jest definicja miedzy śródpolnej? 8. Jaka jest minimalna długość strefy buforowej? 9. 10. Czy strefa buforowa musi być przy cieku wodnym? Jaka jest definicja strefy buforowej? 11. 12. 13. 14. Miedze śródpolne to 2-metrowe lub 5–metrowe (w najwęższym miejscu) podłużne pasy roślinności, w tym żywopłoty występujące w obrębie dużych pól, wzdłuż linii lasu lub na obrzeżach wąwozów i skarp. W nowym okresie programowania powierzchnia strefy buforowej i miedzy śródpolnej nie kwalifikuje się do JPU i UPO. Rozporządzenie rolnośrodowiskowe nie określa minimalnej długości strefy buforowej, natomiast, jeżeli ma spełniać swoje zadanie tzn. powinna oddzielać pole od cieku wodnego w miejscu, w którym łączy się ono z tym ciekiem wodnym. Strefa buforowa musi być przy cieku lub zbiorniku wodnym. Strefy buforowe to 2-metrowe lub 5–metrowe (w najwęższym miejscu) podłużne pasy roślinności występujące wzdłuż cieków, małych zbiorników wodnych, strumieni, źródełek w celu ograniczenia zanieczyszczenia wód. Szerokość strefy liczona jest od brzegu cieku lub zbiornika wodnego. Czy w kampanii 2008-2013 można ubiegać się o dopłaty do już istniejących stref buforowych, oraz czy powierzchnie tych stref zgłaszać można do dopłat bezpośrednich, jeśli tak, to czy jako TUZ, czy w inny sposób? W ramach pakietu 9. można wnioskować jedynie o strefy/miedze istniejące na dzień 1 marca roku, w którym wnioskuje się o płatność. Za strefy buforowe nie przysługuje płatność obszarowa. Czy strefy buforowe mogą być dotowane, jeżeli występują na łąkach, pastwiskach lub nieużytkach, wg ewidencji gruntów i/lub faktycznie są objęte taką formą użytkowania? W ramach pakietu 9. płatność jest przyznawana do powierzchni użytkowanej zgodnie z wymogami pakietu bez względu na zapis w ewidencji gruntów. Jaki może być najwcześniejszy termin koszenia strefy buforowej? Termin ten nie jest określony w rozporządzeniu ale powinien być wskazany w planie działalności rolnośrodowiskwej. Odpowiedzi na pytania dotyczące planu działalności rolnośrodowiskowej Lp. Pytanie/uwaga 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ODPOWIEDZI Numery uprawnień doracy nadawane będą po nabyciu W planie działalności RS na lata 2007-2013 trzeba wpisać uprawnień na doradzanie na lata 2007-2013. Numery te należy numer uprawnienia doradcy RS. Proszę o informacje - o jaki nr niezwłocznie po ich otrzymaniu zamieścić w planie działalności chodzi. Numery na liście CDR zmieniają się. rolnośrodowiskowej. Jakie są przewidziane procedury wprowadzania zmian do planu rolnośrodowiskowego (np. niewielkich zmian w Takie zmiany powinny być wprowadzane na bieżąco. płodozmianie)? Istnieje dowolność szkicu jednak musi on być czytelny zarówno Jaki ma wyglądać szkic gospodarstwa do planu? dla rolnika jak i ARiMR. Jak dla obszarów prawnie chronionych wpisywać do planu O ile to możliwe należy zapoznać się z celami ochrony danego zalecenia z planu ochrony, jeżeli nie ma planów ochrony obszaru chronionego oraz z opracowaniami dotyczącymi Natury, a zaświadczenie o zgodności planu z planem ochrony ochrony danych obszarów i siedlisk. wydaje konserwator przyrody? Czy w planie drogi śródpolne – dojazdowe należy wliczyć jako Powierzchnia wyłączona z produkcji dotyczy jedynie odłogów, a powierzchnię włączoną z produkcji, czy jako inne więc drogi dojazdowe należy zaliczyć do "innych". Wymogi dla Pakietu 4. i 5. określone będą przez eksperta w dokumentacji przyrodniczej, w części, którą doradca przeniesie do planu. Wymogi dla Pakietu 4. i 5. określone będą przez eksperta w Brak planu wypasu bydła, koni, owiec lub kóz przy użytkowaniu dokumentacji przyrodniczej, w części, którą doradca przeniesie pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym, dla Pakietu 4 i do planu. W tym przypadku ekspert powinien ściśle Pakietu 5 współpracować z doradcą rolnośrodowiskowym W jaki sposób oznaczać na szkicu/mapie realizację Istnieje dowolność stosowania oznaczeń na szkicu lub mapie poszczególnych pakietów (symbole, czy numery pakietów, jednak muszą one być przejrzyste i zrozumiałe zarówno dla jakie kolory)? rolnika jak i dla ARiMR. Brak wymogów dla wariantów: 4.2, 5.2, 4.3, 5.3, 4.4, 5.4, 4.5, 5.5, 4.6, 5.6, 4.7, 5.7, 4.8, 5.8, 4.9, 5.9, 4.10, 5.10