1. rehabilitacja przyłóżkowa

KOŁO NAUKOWE
POLSKIEGO TOWARZYSTWA
PIELĘGNIARSKIEGO
KONFERENCJA NAUKOWA
ŁÓDŹ , 14 CZERWCA 2010
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA
PROWADZONA PRZEZ PIELĘGNIARKI
W PROFILAKTYCE POWIKŁAŃ ZESPOŁU
UNIERUCHOMIENIA W OPIECE
DŁUGOTERMINOWEJ
MGR PIEL. DANUTA KOZŁOWSKA
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA
- RUCHOWA
JEST TO KOMPLEKSOWE USPRAWNIANIE
OSÓB UNIERUCHOMIONYCH W ŁÓŻKU, PRZEWLEKLE
LUB CZASOWO PROWADZONE PRZEZ PIELĘGNIARKI
W RAMACH ZAWODOWEJ FUNKCJI REHABILITACYJNEJ.
KOMPLEKSOWOŚĆ USPRAWNIANIA DOTYCZY FIZYCZNEGO
I PSYCHOSPOŁECZNEGO OBSZARU ŻYCIA CZŁOWIEKA.
PROWADZENIE JEJ ZAPOBIEGA OBJAWOM ZESPOŁU
UNIERUCHOMIENIA SPOWODOWANEGO BRAKIEM
LUB OGRANICZENIEM RUCHU.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA =
R.P. podział

R.P. TO BODŹCOWANIE / STYMULACJA UKŁADÓW /
NARZĄDÓW, NA PRACĘ KTÓRYCH BEZRUCH /
OGRANICZENIE RUCHU CZŁOWIEKA WPŁYWA BARDZO
NIEKORZYSTNIE:
 1. REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA- UKŁADOWA:
* RUCHOWA,
* ODDECHOWA,
 2. REHABILITACJA PRZYŁÓKOWA NARZĄDOWA :
* JELIT – brak pokarmu i płynów w procesie
pielęgnowania upośledza funkcje jelit,
* PĘCHERZ MOCZOWY - zastój moczu sprzyja
zakażeniu dróg moczowych.
 UNIERUCHOMIENIEM NAZYWA SIĘ
FIZYCZNE OGRANICZENIE CAŁEGO CIAŁA
LUB POJEDYNCZYCH JEGO CZĘSCI W
ZAKRESIE OBRACANIA SIĘ NA BOKI,
SIEDZENIA I CHODZENIA.
UNIERUCHOMIENIE JEST NASTĘPSTWEM:





ZLECONEJ SPOCZYNKOWEJ METODY LECZENIA.
UNIERUCHOMIENIA ZEWNETRZNEGO JAKO METODY LECZENIA W
CHIRURGII REKONSTRUKCYJNEJ.
DŁUGOTRWAŁEGO POZOSTAWANIA W POZYCJI
ZMNIEJSZAJĄCEJ SIŁĘ GRAWITACJI TO JEST W POZYCJI
SIEDZĄCEJ LUB LEŻĄCEJ.
POSTĘPUJĄCEGO PROCESU STARZENIA SIĘ ORGANIZMU
CZŁOWIEKA.
CHORÓB PRZEWLEKŁYCH OGRANICZAJĄCYCH AKTYWNOŚĆ
FIZYCZNĄ I PSYCHICZNĄ CZŁOWIEKA.
KORZYSTNE SKUTKI UNIERUCHOMIENIA









SEN I WYPOCZYNEK.
ODZYSKIWANIE SIŁ.
USTABILIZOWANIE CZYNNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA
I ODDECHOWEGO.
ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA TLENU.
SPADEK PRODUKCJI DWUTLENKU WĘGLA.
MINIMALIZACJA URAZÓW.
UŁATWIENIE PROCESÓW NAPRAWCZYCH.
POPRAWA SAMOPOCZUCIA.
UTRZYMANIE W FIZJOLOGICZNEJ OSI ODŁAMÓW KOSTNYCH.
NIEKORZYSTNE SKUTKI UNIERUCHOMIENIA
= ZESPÓŁ UNIERUCHOMIENIA














NIEDOCIŚNIENIE ORTOSTATYCZNE.
ZMNIEJSZENIE OBJĘTOŚCI OSOCZA.
SPADEK ZUŻYCIA TLENU.
ZABURZENIE MECHANIKI ODDYCHANIA.
RYZYKO NIEDODMY.
ZAPALENIE PŁUC.
ZACHŁYŚNIĘCIE.
ZASTÓJ ŻYLNY.
ZASTÓJ MOCZU + ZDM.
HYPERKALCEMIA, OSTEOPOROZA Z UNIERUCHOMIENIA.
NIETOLERANCJA GLUKOZY.
ZAPARCIA.
ZABURZENIA ŁAKNIENIA.
NIEDOŻYWIENIE.
ZESPÓŁ UNIERUCHOMIENIA –c.d.












ZABURZENIA SENSORYCZNE.
OBJAWY PSYCHOZY SOMATYCZNEJ.
DEPRESJA + LĘK.
ZNIECHĘCENIA, BEZSILNOŚĆ.
APATIA, BRAK ZAINTERESOWAŃ.
OSAMOTNIENIE, KRYTYKA BLISKICH / OPIEKUNÓW.
ZANIKI MIĘŚNIOWE, PRZYKURCZ MIĘŚNI.
USZTYWNIENIE STAWÓW, ZNIESIENIU RUCHU W STAWACH.
ZANIK MASY KOSTNEJ.
ZABURZENIA CHODU, ZMIANA POSTAWY.
UTRATA ELASTYCZNOŚCI SKÓRY, SUCHOŚĆ SKÓRY.
ZANIK SKÓRY, ODLEŻYNY.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI
1.
*
*
*
*
*
2.
*
*
*
*
*
*
UŁOŻENIE PACJENTA W ŁÓŻKU WIELOFUNKCYJNYM:
materac do terapii pulsacyjnej i p/ odleżynowej,
udogodnienia –wałki, półwałki, kliny, krążki,
uchwyty usprawniające pionowe i poziome,
haczyki na worki z układów drenujących, statyw, półki,
barierki boczne,
TERAPIA UŁOŻENIOWA Z ZACHOWANIEM FIZJOLOGICZNEGO
UŁOŻENIA CIAŁA PACJENTA W RÓŻNYCH POZYCJACH
PIELĘGNACYJNYCH:
płaska = grzbietowa,
boczna- lewa, prawa, NATO – SIMSA = bezpieczna,
Trendelenburga do 22*,
anty- Trendelenburga do 22* ,
wysoka- Fowlera, półwysoka – semi Fowlera,
krzesło kardiologiczne, woźnicy,
brzuszna = prone = na pływaka
POKÓJ PODOPIECZNYCH I JEGO INFRASTRUKTURA
KCI Austria
KCI Austria
KCI Austria
DEFORMACJA CIAŁA
DEFORMACJA CIAŁA
TERAPIA UŁOŻENIOWA

ZASPOKOJENIE BIOLOGICZNEJ POTRZEBY RUCHU W SPOSÓB BIERNY, A
W MIARĘ STOPNIOWEGO UAKTYWNIANIA FIZYCZNEGO UMOŻLIWIA
ZMIANĘ UŁOŻENIA Z WYKORZYSTANIEM UCHWYTÓW I BARIEREK.

K.G , K.D. UKŁADAĆ FIZJOLOGICZNIE.

PODEPRZEĆ FIZJOLOGICZNE KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA

ZAPOBIEGANIE DEFORMACJOM CIAŁA.

DO BEZPIECZNEJ TERAPII UŁOŻENIOWEJ STOSOWAĆ TECHNIKI
BEZPIECZNEGO PRZEMIESZCZANIA PACJENTÓW LEŻĄCYCH: HAMAKA,
MATY ŚLIZGOWE, ROLKI, DŹWIG,
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI
3. PROWADZENIE ĆWICZEŃ USPRAWNIAJĄCYCH:
* bierne= przenoszenie ruchu z kończyny pielęgniarki
na koniczynę pacjenta,
* czynne = wykonywane samodzielnie przez pacjenta w istniejącym zakresie
ruchu, w płaszczyźnie strzałkowej:
- na leżąco - stopy, dłonie, K.G. K.D. , hantle, taśma, drążek,
- na siedząco,
- przemieszczanie się w łóżku, wstawanie,
- rotor, przeciąganie się, podpieranie się na łokciach,
na dłoniach opartych na materacu,
- ćwiczenia Burgera K.D. = p/zakrzepowe; ułożenie K.D.
w 3 pozycjach: Trendelenburga, pośredniej i anty-Trendelenburga,
- mięśni brzucha – masaż jelit ( bez unoszenia wyprostowanej K.D.)
- IZOMERTYCZNE – 3 skurcz/ 6 rozkurcz bez ruchu w stawie 10x/4h,
- IZOTONICZNE - 3- skurcz / 6 rozkurcz z ruchem w stawie 10x / 4 h,
- równowagi w pozycjach leżącej, siedzącej z otwartymi
i zamkniętymi oczami,
- ćwiczenia oddechowe i ćw. oddechowe + p zakrzepowe.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI

•
•
4. REHABILITACJA ODDECHOWA = POPRAWIENIE MECHANIKI
ODDYCHANIA = ROZPRĘŻANIE KLATKI PIERSIOWEJ,
WYMIANA POWIETRZA W PRZESTRZENI MARTWEJ,
POPRAWA TORU ODDYCHANIA.
Skutkiem R.O jest naturalne, swobodne i świadome oddychanie.
R.O. to: - gimnastyka oddechowa bez przyrządowa i przyrządowa
np. Triflo, Spiroflo, gwizdek,
- ćwiczenia odprężające twarz, westchnienia, ziewanie,
zaciskanie ust, ćwiczenia na puf, potrząsanie wargami
brrrrrr, wydech przy zaciśniętych ustach,
- oklepywanie klatki piersiowej z oliwką w pozycji woźnicy,
- masowanie klatki piersiowej z oliwką i maściami
rozgrzewającymi,
- inhalacja / nebulizacja,
- tlenoterapia,
- drenaż ułożeniowy,
- edukacja w zakresie higieny kaszlu i kichania.
PODUSZKA MASUJĄCA, KASZLATOR EMERSON
APARAT TRIFLO I APARAT DO TLENOTERAPII
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI

5. CHRONA SKÓRY PACJENTA PRZED ZMIANAMI TYPU ATROFIA,
ODLEŻYNA, ODPARZENIE:
- terapia ułożeniowa i pulsacyjna w łóżku wielofunkcyjnym,
- codzienne słanie łóżka doskonałymi technikami,
- wykonywanie zabiegów higienicznych poza łóżkiem
w przystosowanej łazience,
- stosowanie dobrej jakości pościeli i bielizny osobistej,
- masowanie ciała,
- stosowanie fizykoterapii na miejsca ucisku ciała,
- stosowanie dobrej jakości preparatów do pielęgnacji skóry
pacjentów leżących nawilżające, odwaniające, do użycia bez wody,
tworzące filtr ochronny,
- stosowanie nowoczesnych opatrunków na rany odleżynowe,
- podawanie wysokoenergetycznych posiłków i płynów zgodnie
z zapotrzebowaniem,
- monitorowanie skóry i gojenia się ran odleżynowych,
- fotodokumentacja.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI

6. USPRAWNIANIE JELIT – wczesne podjęcie karmienia pacjenta naturalną
drogą pokarmową, jest to bodźcowanie przewodu pokarmowego pokarmem i
płynami w celu podtrzymania jego roli:
- założyć zgłębnik do żołądka i zbliżyć żywienie enteralne do modelu
fizjologicznego czyli podawać małe porcje w 5 sekwencjach
z małą szybkością podawania posiłków i płynów,
* profilaktyka odleżyny błony śluzowej jamy nosowej,
* profilaktyczna toaleta jamy ustnej, której funkcja została
upośledzona.
7. USPRAWNIANIE PĘCHERZA MOCZOWEGO – profilaktyka ZDM to:
- wczesne uruchamianie pacjenta, sadzanie, zmiana pozycji, masowanie łona,
- ćwiczenia Kegla = mięśni dna miednicy,
- wkładki urologiczne dla K i M, penileksy dla M = cewniki zewnątrzne
- profilaktyka zakażenia D.M.- podawanie soków / herbatek z aronii, żurawiny,
czarnej porzeczki albo witaminy C – 200mg na noc,
- obfite pojenie doustne/ przez sondę,
- cewnikowanie.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI


8. PSYCHOTERAPIA ELEMENTARNA – TO TWORZENIE PRZYJAZNEGO,
TERAPEUTYCZNEGO ŚRODOWISKA W WYNIKU PRZEKSZTAŁCANIA
NAJBLIŻSZEGO OTOCZENIA PACJENTA WE WSPIERAJĄCE GO W
PIELĘGNOWANIU, USPRAWNIANIU I TERAPII.
TO: - łagodzenie napięć,
- eliminowanie negatywnych uczuć, OSAMOTNIENIA,
- dodawanie otuchy,
- wskazywanie na osiągnięte sukcesy w usprawnianiu,
- motywowanie do wysiłku,
- wsparcie – rzeczowe, psychiczne, instytucjonalne,
- informowanie dla celów pielęgnowania, wyjaśnianie,
- tworzenie zaufania,
- zachęcanie do wyrażania uczuć,
- budowanie więzi w oparciu o dobrą komunikację i uczciwość.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI

9. EDUKACJA PACJENTA I JEGO BLISKICH – inicjuje podjęcie przez
pacjenta/ rodzinę koniecznej aktywności i nieskomplikowanego
usprawniania, chronią przed przeciążeniem i bólem:
* bliscy uczestniczą w rehabilitacji w czasie odwiedzinzagospodarowują pożytecznie czas odwiedzin:
- nadzorują ćwiczenia np: stóp – liczą, kontrolują czas wypoczynku
mięśni po skurczu,
- masują stopy,
- zmieniają ułożenie, nadzorują ułożenie K.D.
- okresowo modelują łóżko,
- masują oliwką punkty ucisku ciała o podłoże,
- ćwiczą oddechy,
- asekurują czynnie i biernie w czasie przemieszczania w łóżku.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI

10. MONITOROWANIE STANU ZDROWIA W CZASIE REHABILITACJI
czyli parametrów świadczących o dobrej lub złej kondycji
pacjenta usprawnianego w łóżku:
- ciśnienia tętniczego, tętna, oddechu ,
- samopoczucia, poczucia równowagi, poziomu zmęczenia,
- jakości dolegliwości bólowych, siły mięśniowej,
- wielkość przykurczu i zniekształcenia w stawach,
- ustawienia głowy w czasie pionizowania w łóżku,
- samodzielności w łóżku,
- samokontrola nad własnym ciałem.
KONTROLA STANU SKÓRY I PUNKTÓW UCISKU CIAŁA
O PODŁOŻE.
REHABILITACJA PRZYŁÓŻKOWA –
program realizowany przez PIELĘGNIARKI
 PROWADZENIE DOKUMENTACJI
PIELĘGNIARSKIEJ – rzetelne, czytelne,
konkretne, z identyfikacją osoby notującej fakty
z usprawniania pacjenta unieruchomionego:
 notowanie cofania lub zaostrzania się objawów
zespołu unieruchomienia,
 osiągnięte cele i nabyte umiejętności
motoryczne,
 ocena aktywności w łóżku,
 posługiwanie się skalą Bartela.
 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.