Praca z dzieckiem z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej w

advertisement
Diagnoza zaburzeń zachowania
dzieci i młodzieży
grupy diagnostyczne
zaburzenia w
sferze emocji
zaburzenia w
sferze
zachowania
zaburzenia w
rozwoju
zaburzenia zachowania i emocji
rozpoczynające się zwykle w
okresie dzieciństwa i w wieku
młodzieńczym wg ICD- 10
• zaburzenia hiperkinetyczne ( zespoły
nadpobudliwości psychoruchowej)
• zaburzenia zachowania (m.in. zachowania
z nieprawidłowym procesem socjalizacji,
opozycyjno-buntownicze)
• mieszane zaburzenia zachowania i emocji
( m.in. depresyjne zaburzenia
zachowania)
• zaburzenia emocjonalne rozpoczynające
się w dzieciństwie ( lęk przed separacją,
zaburzenia lękowe w postaci fobii, lęk
społeczny i inne)
• zaburzenia funkcjonowania społecznego
rozpoczynające się w dzieciństwie lub w
wieku młodzieńczym ( mutyzm wybiórczy,
zaburzenia przywiązania)
• tiki ( przemijające , przewlekłe, ruchowe i
głosowe)
• inne zaburzenia zachowania i emocji (
moczenie, zanieczyszczanie się,
zaburzenia odżywiania, stereotypie
ruchowe, jąkanie)
Zaburzenia zachowania
• cechują powtarzające się i utrwalone
wzorce
zachowania
aspołecznego,
agresywnego i buntowniczego.
• zachowania
te
powodują
przekroczenie
oczekiwań
społecznych dla danego wieku
poważne
i
norm
W okresie półrocznym występowanie
przynajmniej 3 spośród n/w zachowań:
• więcej niż jedna kradzież bez kontaktu z
ofiarą
• kradzież przy istniejącym kontakcie z
ofiarą ( np. szantażowanie)
• przynajmniej 2 ucieczki na noc z domu lub
jedna bez samodzielnego powrotu
• częste kłamstwa
• znaczne zaangażowanie w podpalenie
• częste wagarowanie
• częste inicjowanie bójek
• włamanie do czyjegoś domu, budynku
publicznego lub samochodu
• znaczne zniszczenie czyjejś własności
• okrucieństwo fizyczne wobec ludzi i
zwierząt
• użycie broni ( łańcuchy, pałki,) w więcej
niż jednej bójce
Zespół nadpobudliwości
psychoruchowej i zaburzeń
koncentracji uwagi
(Atention Deficit Hyperactivity
Disorder) – ADHD, ADD
ADHD
• występuje on u 3-20%
dzieci
• częściej u chłopców
• chłopcy objawy
nadruchliwości i
impulsywności, dziewczęta
zaburzenia koncentracji
• trwałe wzorce zachowania,
utrzymują się przynajmniej
przez 6 miesięcy
• Objawy niewspółmierne
do wieku i poziomu
rozwoju
• utrudniają one
funkcjonowanie dziecka
w otoczeniu.
Grupy objawów
• Zaburzenia koncentracji uwagi
• Nadmierna ruchliwość, nadpobudliwość
• Nadmierna impulsywność
Typy zespołu nadpobudliwości
psychoruchowej
• z dominacją nadpobudliwości,
nadruchliwości i impulsywności
• z dominacją zaburzeń koncentracji uwagi
• typ mieszany połączenie zaburzeń
koncentracji oraz nadruchliwości
Diagnoza ADHD- lekarz psychiatra
• analizie informacji o rozwoju i zachowaniu się
dziecka w domu, przedszkolu lub szkole,
• badaniu lekarskim pediatrycznym,
• konsultacji neurologicznej z wykonaniem
niezbędnych badań dodatkowych (EEG, NMR),
• konsultacji psychologicznej i pedagogicznej,
• wskazana jest często opieka psychiatry
dziecięcego najlepiej w wyspecjalizowanej
placówce.
Kryteria Amerykańskiego
Towarzystwa
Psychiatrycznego DSM IV
6 objawów trwających przez 6
miesięcy
Zaburzenia koncentracji uwagi
• [dziecko] nie jest w stanie skoncentrować
się na szczegółach podczas zajęć
szkolnych, pracy lub w czasie
wykonywania innych czynności. Popełnia
błędy wynikające z niedbałości
• często ma trudności z utrzymaniem uwagi
na zadaniach i grach
• często wydaje się nie słuchać tego, co się
do niego mówi
• często nie stosuje się do podawanych
kolejno instrukcji i ma kłopoty z
dokończeniem
zadań
szkolnych
i
wypełnieniem codziennych obowiązków,
jednak nie z powodu przeciwstawiania się
lub niezrozumienia instrukcji
• często ma trudności ze zorganizowaniem
sobie pracy lub innych zajęć
• nie lubi, ociąga się lub unika rozpoczęcia zajęć
wymagających dłuższego wysiłku umysłowego jak nauka szkolna lub odrabianie zajęć
domowych
• często gubi rzeczy niezbędne do pracy lub
innych zajęć np.: zabawki, przybory szkolne,
ołówki, książki, narzędzia
• łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych
bodźców
• często zapomina o różnych codziennych
sprawach
Nadruchliwość
• [dziecko] ma często nerwowe ruchy rąk lub stóp,
bądź nie jest w stanie usiedzieć w miejscu
• wstaje z miejsca w czasie lekcji lub w innych
sytuacjach wymagających spokojnego siedzenia
• często chodzi po pomieszczeniu lub wspina się
na meble w sytuacjach, gdy jest to zachowanie
niewłaściwe - w szkole, w pracy , w domu
• często ma trudności ze spokojnym
bawieniem się lub odpoczywaniem
• często jest w ruchu; "biega jak nakręcone„
• często jest nadmiernie gadatliwe
Impulsywność
• często wyrywa się z odpowiedzią zanim
pytanie zostanie sformułowane w całości
• często ma kłopoty z zaczekaniem na
swoją kolej
• często przerywa lub przeszkadza innym
(np. wtrąca się do rozmowy lub zabawy)
Kryteria wspólne
• Niektóre upośledzające funkcjonowanie dziecka
objawy zaburzeń koncentracji uwagi lub
nadpobudliwości psychoruchowej
(nadruchliwości, impulsywności) ujawniły się
przed 7 rokiem życia dziecka
• Upośledzenie funkcjonowania dziecka
spowodowane tymi objawami występuje w
dwóch lub więcej sytuacjach (np. w szkole i w
domu)
• Stwierdza się klinicznie istotne upośledzenie
funkcjonowania społecznego, zawodowego lub
szkolnego (w zakresie edukacji)
• Objawy u dziecka nie występują w przebiegu
przetrwałych zaburzeń rozwojowych, schizofrenii
lub innych psychoz i nie można ich trafniej uznać
za objawy innego zaburzenia psychicznego (np.
zaburzeń nastroju, lękowych, dysocjacyjnych lub
nieprawidłowej osobowości)
Konsekwencje
• Problemy z nauką – pomimo stosunkowo dużych
możliwości intelektualnych- oceny gorsze od
potencjalnie możliwych
• Często nie kończą szkoły, zdobywają gorsze
wykształcenie od swoich rówieśników, więc
trudniej im znaleźć pracę
• Słabsza dojrzałość społeczna ( wynik niskiej
samooceny: )
• Zaburzenia zachowania
• Częściej wykazują zachowania antyspołeczne
• Kontakt z negatywnymi grupami młodzieżowymi
• Wpadają w konflikt z prawem, grupy
przestępcze
• Używają środków uzależniających ( alkohol,
narkotyki)
• Agresja, popadanie w konflikty
• Stany depresyjne
• Stany wycofania się z kontaktów
• Rezygnacja z podejmowania działań: i tak mi się
nie uda, jestem przecież najgorszy
• Większe ryzyko popełnienia samobójstwa
( nieumiejętność wytyczenia sobie planów
życiowych)
• Częste wypadki komunikacyjne, urazy
fizyczne
• Niemożność bycia w trwałych związkach
emocjonalnych: partnerskich, małżeńskich
Sposoby leczenia
• praca z dzieckiem w zespole: rodzic,
nauczyciel, lekarz, psycholog
• trening zachowań,
• socjoterapia
• psychoterapia indywidualna i rodzinna
• edukacja
• farmakoterapia, dieta
• terapia zajęciowa
• terapia pedagogiczna
• sport ( zwłaszcza indywidualny), zajęcia
plastyczne
Zasady pracy z dzieckiem
•
•
•
•
•
•
•
powoli- krok po kroku
systematycznie
konsekwentnie
rutynowo, schematycznie
cierpliwie
ciekawie
tolerancyjnie i życzliwie
Otoczenie dziecka z ADHD
• konieczność uporządkowania świata
zewnętrznego w szkole i w domu
• ład i porządek
• ograniczenie bodźców zewnętrznych, dążenie
do skupienia na jednej czynności
• jasne normy postępowania
• dzielenie zadań na etapy
• proste komunikaty
• przewidywanie za dziecko
•
•
•
•
rozwijamy zainteresowania
częste przypominanie o obowiązkach
zaangażowanie całej rodziny
uczenie realizacji zadań
opracował : mgr Wojciech Żywczok
Download