opinia-prawna-w-sprawie-obowiazkow

Opinia prawna
w sprawie obowiązków pracodawcy w zakresie zwalczania pożarów na gruncie obowiązujących
przepisów Kodeksu pracy
Zgodnie z art. 2091 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany:
1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,
zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,
2) wyznaczyć pracowników do:
a) udzielania pierwszej pomocy,
b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,
3) zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie
udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony
przeciwpożarowej.
Powyższe działania powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby
zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i
poziomu występujących zagrożeń.
Liczba pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz wykonywania działań w zakresie zwalczania
pożarów i ewakuacji pracowników, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i
poziom występujących zagrożeń. Oznacza to, że każdy pracodawca musi ocenić stopień
potencjalnego zagrożenia w odniesieniu do indywidualnego miejsca pracy i do tej oceny dostosować
poziom działań z tym związanych.
Zgodnie natomiast z art. 2071 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom
informacje o:
1) zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych
stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w
przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,
2) działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub
ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1,
3) pracownikach wyznaczonych do:
a) udzielania pierwszej pomocy,
b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Informacja o wyznaczonych pracownikach obejmuje:
1) imię i nazwisko,
2) miejsce wykonywania pracy,
3) numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.
Powyższe przepisy obowiązują w brzmieniu określonym na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2009 r.
(Dz. U. z 2009 r. Nr 115, poz. 958) zmieniającej Kodeks pracy z dniem 5 sierpnia 2009 r.
Wprowadzona zmiana zrezygnowała przede wszystkim z odesłania do przepisów o ochronie
przeciwpożarowej w związku z pojawiającymi się sugestiami, że pracodawca jest obowiązany
zatrudniać na etacie strażaka lub osobę posiadająca takie same kwalifikacje w zakresie ochrony
przeciwpożarowej, jak strażak.
Brak odesłania, jak poprzednio, do przepisów w zakresie ochrony przeciwpożarowej w zakresie
wymogów i kwalifikacji tych wyznaczonych osób oznacza, że nie musi to być strażak, czy osoba o
specjalistycznej wiedzy w tym zakresie, czy też że wymaga to, aby osoba wyznaczona przechodziła
specjalistyczne szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej, co wiązało się z koniecznością
ponoszenia znacznych kosztów z tym związanych.
Obecnie osoba wyznaczona do wykonywania tych działań powinna oczywiście odbyć szkolenie w
zakresie ochrony przeciwpożarowej, ale w ramach normalnych szkoleń w zakresie bhp, które jest
obowiązany odbyć każdy pracownik przed dopuszczeniem do pracy, okresowo powtarzanych,
odbywanych na podstawie art. 2373 Kodeksu pracy.
Również pracodawca jest obowiązany do odbycia szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie to powinno
być okresowo powtarzane (art. 2373 § 21 Kodeksu pracy).
Przedstawione stanowisko potwierdza m.in. Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej w piśmie z dnia 15
stycznia 2009 r. w sprawie nowelizacji art. 2071 i 2091 Kodeksu pracy.
Nie wyłącza to obowiązków właściciela czy użytkownika budynku w zakresie ochrony
przeciwpożarowej, uregulowanych przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (art. 4), ale to nie dotyczy obowiązków pracodawcy wynikających z Kodeksu pracy.
Warszawa, dnia 31 marca 2011 r.
Sylwester Majewski
radca prawny